قرص کافئین چیست؟
کافئین محرکی است که روی سیستم عصبی مرکزی یعنی اعصاب، مغز و نخاع تأثیر می‌گذارد تا احساس بیداری و هوشیاری بیشتری داشته باشید. اگر برای گذراندن روز به انرژی بیشتری نیاز دارید، ممکن است از منابع مختلف کافئین مانند قهوه و نوشیدنی‌های انرژی‌زا استفاده کنید اما یکی دیگر از گزینه‌های حاوی کافئین که میتوانند جایگزین ترک قهوه شوند، قرص های کافئین هستند.
قرصهای کافئین اگر با توجه به دستورالعمل‌های بسته سازنده و مشاوره با ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی استفاده شوند، بی‌خطر هستند. برخی افراد ممکن است از این محصولات فقط برای افزایش انرژی استفاده کنند اما این مکمل فواید دیگری هم دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد قرصهای کافئین و فواید، خطرات و موارد مصرف آن به خواندن این مقاله ادامه دهید. در ادامه، توضیح می‌دهیم که قرص کافئین چیست و چه مزایا و عوارضی دارد.
قرص کافئین چیست؟
فواید قرص کافئین
تفاوت قهوه با قرص کافئین چیست؟
عوارض قرص کافئین
قرص کافئین برای چه افرادی مناسب است؟
دوز بی‌خطر قرص کافئین چیست؟
تداخلات دارویی
روش نگهداری از قرص کافئین
قرص کافئین چیست؟
کافئین یک داروی محرک است که فعالیت سیستم عصبی مرکزی را بهبود می‌بخشد. قهوه و چای منابع طبیعی کافئین هستند و تولیدکنندگان کافئین را به محصولات دیگر مانند نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و انرژی بارها اضافه می‌کنند. قرصهای کافئین ممکن است حاوی اشکال طبیعی یا مصنوعی کافئین باشند. میزان کافئین موجود در این قرصها بسته به برند آنها متفاوت است. در بسیاری از موارد، آنها حاوی ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیگرم در هر قرص هستند. این مقدار بیشتر از بسیاری از فنجان‌های قهوه و کمتر از برخی نوشیدنی‌های انرژی زا است.
کارشناسان تخمین می‌زنند که سطوح کافئین در محصولات رایج آن به شرح زیر است:
- یک چای ۲۲۶ گرمی حاوی ۳۰ تا ۵۰ میلیگرم کافئین است.
- یک قهوه ۲۲۶ گرمی ۸۰ تا ۱۰۰ میلیگرم کافئین دارد.
- یک نوشیدنی انرژی زا ۲۲۶ گرمی حاوی ۴۰ تا ۲۵۰ میلیگرم کافئین است.
به گفته کارشناسان افراد معمولاً میتوانند روزانه ۴۰۰ میلیگرم کافئین را بدون عوارض جانبی مصرف کنند.
فواید قرص کافئین
کافئین ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشد. البته، بیشتر تحقیقات روی کافئین، اثرات کافئین موجود در قهوه را بررسی می‌کنند. به همین دلیل، دانشمندان اغلب تفکیک فواید کافئین را از فواید سایر مواد موجود در قهوه مانند آنتی اکسیدان‌ها، دشوار می‌دانند اما مزایای قرص کافئین چیست؟ مهم‌ترین این مزایا را در ادامه می‌خوانید.
افزایش تمرکز و تقویت حافظه
مصرف کافئین راهی محبوب برای بهبود هوشیاری و تمرکز هنگام مطالعه یا کار است. تحقیقات دانشمندان اثربخشی قرص کافئین در این موارد را بالا می‌دانند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۴ اثرات قرصهای حاوی ۲۰۰ میلیگرم کافئین بر حافظه را در ۱۶۰ بزرگسال بررسی کرد. محققان با بررسی نتایج این مطالعه دریافتند که کسانی که در طول یک کار آموزشی قرصهای کافئین مصرف می‌کردند در مقایسه با افرادی که دارونما مصرف می‌کردند، ۲۴ ساعت بعد در تست‌های حافظه بهتر عمل کردند.
بهبود عملکرد ورزشکاران
تحقیقات نشان داده که مصرف کافئین می‌تواند عملکرد ورزشی افراد را بهبود بخشد، البته اگر مقدار صحیح آن در زمان مناسب مصرف شود.
مزایای قرص کافئین برای ورزشکاران عبارتاند از:
- هماهنگی حرکات ورزشی و تمرکز بهتر
- درد و احساس خستگی کمتر
- بهبود استقامت در طول تمرینات با شدت بالا
نتایج یک مطالعه انجام شده روی ۲۱ ورزشکار نشان می‌دهد که مصرف کافئین می‌تواند عملکرد ورزشی را با تأثیر بر قدرت و استقامت عضلانی بهبود بخشد.
با‌این‌حال، برخی از فدراسیون‌های ورزشی استفاده از کافئین را قبل از مسابقات ممنوع کرده اعلام کرده‌اند. مصرف تقریباً ۵۰۰ میلیگرم یا حدود ۶ تا ۸ فنجان قهوه دم‌کرده بین ۲ تا ۳ ساعت قبل از مسابقه برای گرفتن نتیجه مثبت آزمایش مسابقات ورزشی کافی است.
تسکین سردرد و میگرن
مصرف کافئین ممکن است هم میگرن و هم سردردهای تنش‌زا را کاهش دهد، احتمالاً به این دلیل که میزان تحمل شما در برابر درد را کاهش می‌دهد. به همین دلیل در برخی از مسکن‌ها از این ماده استفاده میشود تا درد را بهتر تسکین دهند.
با‌این‌حال، برخی از کارشناسان توصیه می‌کنند که افراد برای درمان سردرد مصرف کافئین را به حداکثر ۲ روز در هفته محدود کنند. به نظر می‌رسد که مصرف کافئین ۳ بار یا بیشتر در هفته می‌تواند دفعات بروز سردردهای میگرنی را افزایش دهد. همچنین کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که کسانی که سردردهای مکرر دارند به طور کامل از مصرف کافئین اجتناب کنند.
کاهش علائم بیماری پارکینسون
بر اساس نتایج به دست آمده در یک مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۲، کافئین موجود در قهوه ممکن است به کنترل حرکت در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک کند.
تفاوت قهوه با قرص کافئین چیست؟
برخی از افراد ترجیح می‌دهند کافئین مورد نیاز خود را به شکل قرص مصرف کنند، در حالی که برخی دیگر ترجیح می‌دهند آن را از طریق قهوه یا چای به دست بیاورند. برای انتخاب میان قرصهای کافئین و قهوه باید عواملی را در نظر بگیرید که عبارتاند از:
- طعم: برای کسانی که از طعم قهوه لذت نمی‌برند، قرصهای کافئین بهترین گزینه هستند چون مزایای مشابه همان نوشیدنی را دارند.
- راحتی مصرف: مصرف قرصهای کافئین ممکن است برای کسانی که برای مدت طولانی به دستشویی دسترسی ندارند، از جمله رانندگان اتوبوس و پرسنل امنیتی، راحت‌تر باشد. همچنین، قرصهای کافئین دریافت سریع‌تر کافئین را آسان‌تر می‌کنند. با اینکه این مزیت ممکن است برای برخی افراد مفید باشد اما خطر مصرف بیش از حد کافئین را نیز افزایش می‌دهد که باعث اضطراب، ضربان قلب سریع و سایر علائم میشود.
- میزان اسیدی بودن: قهوه اسیدی است و مصرف آن گاهی باعث سوزش سر دل و تشدید علائم رفلاکس معده میشود. مصرف قرصهای کافئین ممکن است برای کسانی که مستعد رفلاکس معده هستند گزینه بهتری باشد اما کافئین موجود آن باز هم می‌تواند باعث سوزش سر دل در برخی افراد شود.
- سایر مزایای قرص کافئین: قهوه علاوه بر کافئین حاوی سطوح بالایی از آنتی اکسیدان است که مزایای سلامتی بسیار دارد. افرادی که به جای نوشیدن قهوه قرصهای کافئین مصرف می‌کنند، این تقویت‌کننده آنتی اکسیدانی را از دست خواهند داد. از سویی دیگر، قهوه روغن‌هایی مانند کافستول و کاهوول دارد. مصرف این روغن‌ها ممکن است سطح کلسترول را در افرادی که زیاد قهوه می‌نوشند افزایش دهند. قرصهای کافئین فاقد این روغن‌های قهوه هستند و ممکن است این اثرات را نداشته باشند.
عوارض قرص کافئین
مصرف قرصهای کافئین ممکن است عوارض جانبی داشته باشد که به عواملی مانند نوع، دوز، دفعات استفاده و تداخلات دارویی بستگی دارد. علاوه‌براین، مصرف این قرصها خطراتی مانند مسمومیت با کافئین دارد و ممکن است برای برخی افراد خطرناک‌تر از دیگران باشد.
عوارض جانبی قرص کافئین چیست؟
عوارض جانبی مصرف قرص کافئین به میزان حساسیت شما نسبت به اثرات کافئین و سرعت تجزیه این ماده بستگی دارد. دوزهای بالای کافئین می‌تواند عوارض جانبی مانند احساس بیقراری، فشار خون بالا و تپش قلب داشته باشد.
در صورت بروز علائم فوق یا در صورت بروز علائم مصرف بیش از حد، باید فوراً با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید. علائم مصرف بیش از حد کافئین عبارتاند از:
- تغییر در هوشیاری
- گیجی یا توهم
- سرگیجه
- تب
- افزایش تشنگی یا ادرار
- تحریک‌پذیری
- انقباض عضلانی یا تشنج
- حالت تهوع یا استفراغ
- عصبی بودن
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
- مشکل در تنفس یا خواب
همچنین اگر کافئین را بسیار سریع مصرف کنید، ممکن است سمی باشد. عوارض جدی از جمله تشنج، نیز با مصرف سریع حدود ۱۲۰۰ میلیگرم کافئین ارتباط دارد.
خطرات مصرف قرص کافئین
حتی با اینکه مصرف روزانه ۴۰۰ میلیگرم کافئین یا حدود چهار یا پنج فنجان قهوه به طور کلی بی خطر در نظر گرفته میشود، اما این به این معنی نیست که مصرف این قرص یا نوشیدنی‌های حاوی کافئین عادتی سالم است. مصرف دوزهای بالاتر کافئین می‌تواند برای افراد زیر خطرناک باشد:
- کودکان و نوجوانان
- افرادی که باردار یا شیرده هستند
- افراد مبتلا به یک بیماری خاص یا مزمن زیرا برخی شرایط و داروها میتوانند افراد را نسبت به اثرات کافئین حساس‌تر و آسیب‌پذیرتر کنند.
مصرف دوزهای بالای کافئین نیز می‌تواند کشنده باشد. در واقع، مصرف مکمل‌هایی که از کافئین خالص و بسیار غلیظ به شکل مایع یا پودر درست شده و کارشناسان سلامت آنها را تأیید نکرده‌اند، خطرناک است.
قرص کافئین برای چه افرادی مناسب است؟
قرص کافئین را هر کسی می‌تواند مصرف کند مگر اینکه شرایط و مشکلات خاصی داشته باشد که عبارتاند از:
- اضطراب
- مشکلات گوارشی مانند سوزش سر دل
- بیماری قلبی یا ضربان قلب نامنظم
- مشکلات مربوط به کلیه
- مشکلات مربوط به کبد
- تشنج
همچنین، اگر تا به حال هر گونه واکنش غیرعادی یا آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر انواع دیگری از آلرژی مانند آلرژی به غذاها، رنگ‌ها، مواد نگهدارنده یا حیوانات دارید، به کارشناس مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک خود اطلاع دهید. برای خرید محصولات بدون نسخه نیز برچسب یا ترکیبات بسته آن را با دقت بخوانید.
دوز بی‌خطر قرص کافئین چیست؟
طبق گفته‌ی کارشناسان، بزرگسالان سالم معمولاً میتوانند این قرص را تا ۴۰۰ میلیگرم در روز بدون عوارض جانبی منفی مصرف کنند. این مقدار برابر با دو تا چهار قرص کافئین است، بسته به اینکه هر کدام چند میلیگرم از این ماده را در خود دارد.
اگر هر یک از شرایط یا مشکلاتی که قبلاً در مورد آنها توضیح دادیم را دارید، قبل از مصرف قرصهای کافئین با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی یا پزشک صحبت کنید. هیچ سطح مطمئنی از کافئین برای کودکان و نوجوانان وجود ندارد و کارشناسان مصرف مواد غذایی و مکمل‌های حاوی کافئین را برای کودکان و نوجوانان توصیه نمی‌کنند.
تداخلات دارویی
اگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم استفاده شوند، در برخی موارد ممکن است دو داروی مختلف با هم مصرف شوند، حتی اگر امکان تداخلات دارویی وجود داشته باشد. در این موارد، پزشک شما ممکن است دوز داروهای مصرفی شما را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری که لازم است را انجام دهد. بنابراین، اگر قرص کافئین مصرف می‌کنید باید پزشک یا کارشناس بهداشت شما از این موضوع اطلاع داشته باشد. استفاده از این دارو با هر یک از داروهای ریوسیگوات و ویلوکسازین، توصیه نمی‌شود. پزشک شما در صورت اطلاع از مصرف قرص کافئین توسط شما ممکن است تصمیم بگیرد که شما را با این داروها درمان نکند یا برخی از داروهای دیگری را که مصرف می‌کنید تغییر دهد.
مصرف هم‌زمان قرص کافئین با هر یک از داروهای زیر هم معمولاً توصیه نمی‌شود اما ممکن است در برخی موارد مورد نیاز باشد. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک ممکن است دوز یا تعداد دفعات مصرف یک یا هر دو دارو را تغییر دهد. این داروها عبارتاند از:
- کاپماتینیب
- کاربامازپین
- گیووسیران
- Iobenguane I 131
- پیکسانترون
- ژنریک
همچنین برخی از انواع مکمل‌های کافئین را نباید در زمان خوردن غذا یا انواع خاصی از خوراکی‌ها یا کمی پس از خوردن آنها مصرف کرد زیرا ممکن است تداخلاتی در مصرف آنها ایجاد شود. استفاده از الکل یا تنباکو همراه با برخی از انواع قرص کافئین نیز ممکن است باعث بروز تداخلاتی شود.
روش نگهداری از قرص کافئین
- این قرص باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شود.
- در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد (۵۹ تا ۸۶ درجه فارنهایت) نگهداری شود. از قرار گرفتن این قرص در معرض گرمای شدید خودداری کنید. از آن در برابر رطوبت محافظت کنید. پس از اتمام تاریخ انقضا نیز قرصهای مصرف نشده را دور بریزید.
کلام آخر
اگر به فکر افزایش انرژی خود هستید و نمی‌خواهید قهوه بنوشید، قرصهای کافئین گزینه‌ای مناسب برای شما هستند. برخی از مزایای مصرف این قرصها مانند بهبود عملکرد ورزشی افراد یا کاهش مصرف قند سبب شده تا بسیاری از مردم به مصرف آنها فکر کنند. با‌این‌حال، در صورت مصرف بیش از حد کافئین، ممکن است دچار عوارض جانبی مانند ضربان قلب سریع، بیقراری و عصبی شدن بشوید. اگر می‌خواهید قرصهای کافئین را امتحان کنید، با یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی در مراکز بهداشت یا پزشک خود مشورت کنید. آنها میتوانند در تشخیص اینکه آیا می‌توانید قرص کافئین را مصرف کنید یا نه و اینکه چه مقدار از این قرص را می‌توانید مصرف کنید به شما کمک کنند.
منابع: verywellhealth , my.clevelandclinic , health
