فضاپیمای استارلاینر بوئینگ سفر فضایی کلیدی خود را به پایان رساند
تاکسی فضانوردی جدید استارلاینر بوئینگ ساعاتی پیش به سلامت به زمین بازگشت و طبق برنامهریزی، مأموریت نمایشی کلیدی خود به ایستگاه فضایی بینالمللی را به پایان رساند.
کپسول «استارلاینر» (Starliner) 25 می (۵ خرداد) در ساعت ۱۸:۴۹ منطقهی زمانی شرقی (۰۳:۱۹ بامداد به وقت تهران) در بندر فضایی «وایت سندز» (White Sands) ارتش ایالات متحده آمریکا در نیومکزیکو فرود آمد. با این فرود، پرواز آزمایشی مداری ۲ (OFT-2) که مأموریتی بدون سرنشین بود، با موفقیت پایان یافت.
استارلاینر غروب ۱۹ می (۳۰ اردیبهشت) توسط موشک اطلس ۵ ائتلاف پرتاب و راهاندازی پرتاب شد و حدود ۲۴ ساعت بعد به ایستگاه فضایی بینالمللی رسید. این یک نقطه عطف بزرگ برای غول صنعت هوافضا بود که تلاش قبلیاش برای رسیدن به ایستگاه در سالهای گذشته شکست خورده بود.
استارلاینر پیش از این در دسامبر ۲۰۱۹ در مأموریت آزمایش مداری اصلی (OFT) پرتاب شد اما پس از مجموعهای از اشکالات نرم افزاری به مدار برنامهریزی شده نرسید و نتوانست با ایستگاه فضایی بینالمللی ملاقات کند. بدین ترتیب آن مأموریت با یک فرود زودهنگام در بندر فضایی وایت سندز به پایان رسید. حالا انجام موفق مأموریت دوم، راه را برای دریافت گواهینامهی پرواز سرنیشندار بوئینگ به ایستگاه فضایی باز میکند.
استارلاینر پیش از فرود، در ساعت ۱۴:۳۶ منطقهی زمانی شرقی (۲۳:۰۶ به وقت تهران) از ایستگاه فضایی بینالمللی جدا شد. ساعت ۰۲:۳۵ به وقت تهران موتورهای خود را به مدت ۵۸ ثانیه روشن کرد تا سرعتش را به ۴۵۹ کیلومتر بر ساعت کاهش دهد. چند دقیقه پس از آن از ماژول خدماتی خود جدا و در ساعت ۰۳:۰۳ به وقت تهران، با حدود ۱۷ برابر سرعت صوت وارد جو زمین شد.
در ساعت ۰۳:۱۴ به وقت تهران، در ارتفاع کمتر از ۹ کیلومتری، استارلاینر سپر حرارتی جلویی خود را رها کرد و با استقرار دو چتر نجات سرعت فرود خود را به میزان قابل توجهی کاهش داد. در ارتفاع حدود ۲.۴ کیلومتری، سه چتر اصلی استارلاینر باز شدند تا سرعت استارلاینر را به سرعت مناسب برای فرود برسانند. در فاصلهی حدود ۰.۹ کیلومتری با سطح زمین، استارلاینر سپر حرارتی پایهی خود را جدا کرد و کیسههای هوای آن باز شدند تا ضربهی اولیه با زمین را جذب کنند.
فرود روی زمین، یک روش معمول برای فضاپیماهای سرنشیندار آمریکایی نیست. فضاپیمای آپولو ناسا و کپسول دراگون اسپیسایکس هر دو بهطور انحصاری مأموریتهای فضایی خود را با فرود در اقیانوس به پایان رساندهاند. در عین حال مدارگردهای شاتل فضایی ناسا برای فرود روی باند فرودگاه ساخته شده بودند و گاهی در بندر فضایی وایت سندز به زمین بازمیگشتند.
ناسا و بوئینگ چهار محل فرود بالقوهی دیگر را که هم برای بازگشت استارلاینر در نظر داشتند و آبوهوا عامل تعیینکنندهی نهایی محل فرود بود. یکی از این گزینهها مکان متفاوتی در بندرگاه فضایی وایت سندز و دیگر مکانهای در نظر گرفته شده در آریزونا، یوتا و کالیفرنیا قرار داشتند. به گفتهی بوئینگ، استارلاینر دقیقا در زمان و جایی که قرار بود، در حقیقت حدود ۰.۵ کیلومتری از هدف خود، فرود آمد.
اگرچه OFT-2 اکنون بهطور رسمی موفقیتآمیز بوده است، اما استارلاینر در طول مأموریت چند مشکل کوچک را هم تجربه کرد. برای نمونه دو رانشگر ماژول خدماتی استارلاینر، هنگام روشن شدن مداری که حدود ۳۰ دقیقه پس از پرتاب انجام شد، از کار افتادند. بدین ترتیب یک پیشران پشتیبان بهسرعت نقص را جبران کرد و به مأموریت امکان داد بدون حادثه ادامه یابد.
اندکی پس از آن، اعضای تیم مأموریت ابراز اطمینان کردند که خرابی رانشگرها بر دیگر وظایف مأموریت OFT-2 اثری نخواهد گذاشت. آنها همچنین خاطرنشان کردند که علت اصلی این مشکل، احتمالا در بازرسیهای پس از پرواز مشخص خواهد شد.
اگر این بازرسیها و تجزیهوتحلیلهای دیگر به خوبی انجام شوند، ناسا میتواند در نهایت گواهینامهی استارلاینر برای انجام پرواز سرنشیندار را تأیید کند و راه را برای یک مأموریت آزمایشی حامل فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی در آیندهی نزدیک، هموار کند. «کتی لودرز» (Kathy Lueders) رئیس پروازهای فضایی انسانی ناسا پیش از این گفته بود: «در حال آمادهسازی کپسول آزمایشی سرنشیندار تا پایان سال هستیم.»
بوئینگ و اسپیسایکس در سال ۲۰۱۴ قراردادی چند میلیارد دلاری را با برنامهی سرنشیندار تجاری ناسا امضا کردند. اسپیسایکس تا کنون موفق شده است چهار مأموریت عملیاتی فضانوردی را با موشک فالکون ۹ و کپسول دراگون انجام دهد اما مأموریت بوئینگ با تأخیرها و مشکلات فراوانی روبهرو بود که حالا زمان پشت سر گذاشتن آنها فرا رسیده است.
عکسها: فرود کپسول استارلاینر بوئینگ در بازگشت از ایستگاه فضایی بینالمللی
Credit: NASA
منبع: Space