ایلان ماسک دادگاه ساخت فرودگر ماه را از جف بزوس برد
شکایت بلو اوریجین که به دلیل اعطای قرارداد فرودگر ماه علیه ناسا مطرح شده بود، با صدور رأی دادگاه شکست خورد و بدین ترتیب اسپیسایکس دوباره فعالیت خود را در قالب این پروژه از سر میگیرد.
در ماه آوریل ناسا اعلام کرد که اسپیسایکس را برای توسعهی سامانهی فرود انسانی (HLS) تحت برنامهی آرتمیس (Artemis) انتخاب کرده است، برنامهای که قصد دارد فضانوردان را طی سالهای آینده به ماه بازگرداند. طی این انتخاب در حقیقت اسپیسایکس دو شرکت خصوصی دیگر را با پیشنهاد ۲٫۹ میلیارد دلاری خود شکست داد که شامل «داینتیکس» (Dynetics) و «نشنال تیم» (The National Team) به سرپرستی جف بزوس میشوند.
در پی تصمیم ناسا، هر دو شرکت به دفتر پاسخگویی ایالات متحده آمریکا (GAO) شکایت و به نقص روند انتخاب اعتراض کردند. برای نمونه شرکتها به انتخاب تنها یک شرکت به جای دو شرکت طبق اعلام قبلی ناسا اعتراض داشتند. اما به گفتهی ناسا وضعیت بودجه مانع از اعطای چندین قرارداد شده است.
GAO این اعتراضات را در اواخر جولای رد کرد و درنتیجه در ۱۶ آگوست «بلو اوریجین» (Blue Origin) دوباره شکایتی را علیه ناسا این بار در دادگاه فدرال آمریکا مطرح ساخت. این موضوع هم به سود این شرکت نبود و در حکم یک صفحهای که دیروز منتشر شد، قاضی «ریچارد ای. هرتلینگ» (Richard A. Hertling) بر خلاف خواستهی شرکت حکم داد و با درخواست دولت فدرال برای رد این دادخواست موافقت کرد.
اعتراضات و شکایات به انتخاب فرودگر ماه باعث شد تا اسپیسایکس و ناسا نتوانند کارهای زیادی را تحت قرارداد HLS انجام دهند، کاری که این شرکت قصد دارد با استفاده از سامانهی عظیم و قابل بازیابی «استارشیپ» (Starship) انجام دهد و حکم داده شده دوباره این روند را به راه خواهد انداخت.
مقامات آژانس فضایی آمریکا پس از اعلام حکم دادگاه در بیانیهای نوشتند: «ناسا در اسرع وقت کار با اسپیسایکس را تحت قرارداد گزینهی A از سر خواهد گرفت. علاوه بر این قرارداد ناسا به همکاری با چندین شرکت آمریکایی برای تقویت رقابت و آمادگی تجاری برای حملونقل خدمه به سطح ماه ادامه میدهد.»
ناسا افزود: «فرصتهای آتی، از جمله فراخوانی در سال ۲۰۲۲ برای خدمات فرود پیوسته بر سطح ماه برای شرکتها وجود خواهد داشت تا با ناسا برای ایجاد حضور طولانیمدت انسانی در ماه تحت برنامهی آرتمیس شریک شوند.»
اینطور که پیداست آنها به تصمیم کمیتهی سنای آمریکا هم اشاره دارند که چندی پیش از ناسا خواست تا در کنار اسپیسایکس شرکت دومی را هم برای ساخت فرودگر ماه انتخاب کند. بلو اوریجین تأکید کرد که با وجود تصمیم دادگاه، قصد دارد بخش مهمی از دورنمای کلی برنامهی آرتمیس باشد اما در عین حال از ایرادها و استدلالهایی که منجر به شکایت شد، عقبنشینی نمیکند.
نمایندگان این شرکت خاطرنشان کردند: «طرح دعوای ما در دادگاه فدرال، مسائل ایمنی مهمی را در فرآیند تدارکات سامانهی فرود انسانی برجسته کرد که همچنان باید مورد توجه قرار بگیرند. بازگرداندن ایمن فضانوردان به ماه از طریق مدل مشارکت عمومی-خصوصی ناسا نیازمند یک فرآیند تجاری بدون پیشداوری در کنار سیاستهای صحیحی است که سیستمهای اضافی را در خود جای داده باشد و رقابت را ترویج کند.»
آنها افزودند: «بلو اوریجین عمیقا به موفقیت برنامهی آرتمیس متعهد است و ما پایگاه گستردهای از مشارکت در قراردادهای متعدد با ناسا برای دستیابی به اهداف آمریکا در زمینهی بازگشت به ماه و ماندن در آن داریم.»
بزوس مدیرعامل بلو اوریجین هم در توییتی نوشت: «تصمیمی که میخواستیم نیست اما به قضاوت دادگاه احترام میگذاریم و برای ناسا و اسپیسایکس در این قرارداد آرزوی موفقیت داریم.»
ایلان ماسک هم که به توییتهای جنجالیاش معروف است، در واکنش به تصمیم دادگاه تصویری از فیلم «درد» محصول ۲۰۱۲ را منتشر کرد و در متنی نوشت: «شما قضاوت شدید.»
عکس کاور: طرحی گرافیکی از عملیات تخلیهی بار توسط فرودگر ماه اسپیسایکس تحت برنامهی آرتمیس ناسا
Credit: SpaceX
منبع: Space