هر آنچه که باید درباره‌ی اختلال پرخوری بدانید
اختلال پرخوری (Binge Eating Disorder یا BED) میتواند تاثیر جدی بر سلامت جسمی و روانی فرد بگذارد. درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy یا CBT) موثرترین روش درمان این اختلال است و میتواند به‌تنهایی یا در ترکیب با سایر روش‌های درمانی استفاده شود.
اختلال پرخوری نوعی اختلال در تغذیه است که به صورت رسمی با عنوان یک اختلال جدی شناخته میشود. این اختلال تقریبا ۲٪ از مردم جهان را تحت تاثیر قرار میدهد و میتواند باعث مشکلات سلامتی مرتبط با رژیم غذایی، مثل افزایش سطح کلسترول و دیابت شود.
اختلالات تغذیه فقط مربوط به غذا نیستند، به همین دلیل به‌عنوان اختلالات روانپزشکی شناخته میشوند. افراد درگیر معمولا این اختلالات را به‌عنوان راهی برای مقابله با یک مشکل عمیق‌تر یا یک بیماری روانی دیگر، مثل اضطراب یا افسردگی، ایجاد میکنند.
در این مطلب از دیجی‌کالا مگ به بررسی علائم، علل و خطرات اختلال پرخوری برای سلامتی و همچنین نحوه‌ی دریافت کمک و پشتیبانی برای غلبه بر آن می‌پردازیم.
اختلال پرخوری چیست و چه علائمی دارد؟
دلایل بروز اختلال پرخوری چیست؟
اختلال پرخوری چگونه تشخیص داده میشود؟
خطرات سلامتی وابسته به اختلال پرخوری
راه‌های درمان اختلال پرخوری
چگونه بر اختلال پرخوری غلبه کنیم؟
اختلال پرخوری چیست و چه علائمی دارد؟
افراد مبتلا به اختلال پرخوری ممکن است در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی غذا بخورند، حتی اگر گرسنه نباشند. استرس یا پریشانی عاطفی اغلب در بروز این رفتار نقش دارد و ممکن است باعث شروع یک دوره‌ی پرخوری شود. فرد ممکن است در طول پرخوری احساس رهایی یا آرامش کند، اما بعد از آن احساس شرم یا از دست دادن کنترل را تجربه کند.
برای تشخیص اختلال پرخوری توسط یک متخصص، باید حداقل سه مورد از علائم زیر در فرد وجود داشته باشد:
- غذا خوردن بسیار سریعتر از حد معمول
- غذا خوردن تا زمانی که به‌طور ناراحت‌کننده‌ای سیر شوند
- خوردن مقدار زیادی غذا بدون احساس گرسنگی
- تنها غذا خوردن به دلیل احساس خجالت و شرم
- احساس گناه یا انزجار از خود
افراد مبتلا به اختلال پرخوری اغلب احساس ناراحتی و پریشانی شدید در مورد پرخوری، فرم بدن و وزن خود دارند.
دلایل بروز اختلال پرخوری چیست؟
یک دوره‌ی پرخوری میتواند توسط استرس، رژیم غذایی، احساسات منفی مربوط به وزن یا فرم بدن، در دسترس بودن غذا یا بی‌حوصلگی ایجاد شود.
تا امروز دلایل خاصی در ارتباط با بروز اختلال پرخوری شناخته نشده است، اما احتمالا عواملی مثل موارد زیر میتواند به شروع دوره‌ی پرخوری و ایجاد اختلال منجر شود.
ژنتیک: افراد مبتلا به اختلال پرخوری ممکن است حساسیت بیشتری به دوپامین داشته باشند. همچنین شواهد محکمی وجود دارد که این اختلال ارثی است. (دوپامین یک ماده‌ی شیمیایی در مغز است که مسئولیت احساس پاداش و لذت را بر عهده دارد.)
جنسیت: اختلال پرخوری در خانم‌ها بیشتر از مردان دیده میشود. در آمریکا ۳.۶٪ از خانم‌ها در مقطعی از زندگی خود اختلال پرخوری را تجربه میکنند. در مقایسه با این میزان، اختلال پرخوری در آقایان فقط ۲٪ است. این موضوع میتواند به دلیل عوامل بیولوژیکی زمینه‌ای باشد.
تغییرات در مغز: شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افراد مبتلا به اختلال پرخوری ممکن است تغییراتی در ساختار مغز داشته باشند که منجر به واکنش شدیدتر به غذا و کنترل کمتر بر خود میشود.
اندازه‌ی بدن: تقریبا ۵۰٪ از افراد مبتلا به اختلال پرخوری چاق هستند و ۲۵تا ۵۰٪ از بیمارانی که به‌دنبال جراحی کاهش وزن هستند، معیارهای اختلال پرخوری را دارند. مشکلات وزن میتواند هم علت و هم نتیجه‌ی این اختلال باشد.
تصویر بدن: افراد مبتلا به اختلال پرخوری اغلب تصویر بدنی بسیار منفی دارند. نارضایتی از بدن، رژیم گرفتن و پرخوری در ایجاد این اختلال نقش دارند.
پرخوری: افراد مبتلا اغلب سابقهی پرخوری را به‌عنوان اولین علامت این اختلال گزارش میکنند. این موضوع شامل پرخوری در دوران کودکی و نوجوانی میشود.
آسیب‌های عاطفی: وقایع استرس‌زای زندگی، مثل مورد سوءاستفاده قرار گرفتن، مرگ، جدایی از یکی از اعضای خانواده یا تصادف رانندگی، از عوامل خطر هستند. مورد تمسخر قرار گرفتن در دوران کودکی به‌دلیل وزن هم ممکن است در این موضوع نقش داشته باشد.
سایر بیماری‌های روانی: تقریبا ۸۰٪ از افراد مبتلا به اختلال پرخوری حداقل یک اختلال روانی دیگب مثل فوبیا، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه (PTSD)، اختلال دوقطبی، اضطراب یا سوءمصرف مواد دارند.
اختلال پرخوری چگونه تشخیص داده میشود؟
ممکن است بعضی از افراد گاهی اوقات، مثل مهمانی‌ها و تعطیلات، پرخوری کنند، اما این بدان معنا نیست که اختلال پرخوری دارند. حتی با وجود اینکه بعضی از علائم ذکر شده در بالا را تجربه کرده باشند هم دلیل بر درگیری آن‌ها با این اختلال نیست.
اختلال پرخوری معمولا از اواخر نوجوانی تا اوایل ۲۰ سالگی شروع میشود؛ البته فراموش نکنید که این اختلال هم مثل هر اختلال روان دیگر، میتواند در هر سنی رخ دهد. افراد مبتلا معمولا برای غلبه بر اختلال پرخوری و ایجاد رابطه‌ی سالم با غذا به حمایت نیاز دارند و در صورت عدم درمان ممکن است تا سال‌ها با آن درگیر باشند.
فرد برای تشخیص اختلال باید حداقل به مدت سه ماه، حداقل در هر هفته یک بار با پرخوری درگیر شده باشد. شدت آن از خفیف (با یک تا سه بارپرخوری در هفته مشخص میشود) تا شدید (با ۱۴ بار یا بیشتر در هفته) متغیر است.
یکی دیگر از ویژگی‌های مهم برای تشخیص، انجام ندادن اقدامی برای جبران پرخوری است. این بدان معناست که برخلاف پرخوری عصبی (بولیمیا)، فرد مبتلا به اختلال پرخوری استفراغ نمی‌کند، از مسهل‌ها استفاده نمی‌کند یا ورزش بیش از حد انجام نمی‌دهد تا سعی کند با یک قسمت پرخوری مقابله کند.
مثل سایر اختلالات مربوط به تغذیه، این اختلال هم در خانم‌ها بیشتر از آقایان شایع است. با این حال، اختلال پرخوری بیشتر از دیگر اختلالات تغذیه‌ای در بین آقایان رایج است.
خطرات سلامتی وابسته به اختلال پرخوری
اختلال پرخوری با خطرات قابل توجهی برای سلامت جسمی، عاطفی و اجتماعی همراه است. حدود ۵۰٪ از افراد مبتلا به اختلال پرخوری چاق هستند. مشخص است که این اختلال یک عامل خطر برای افزایش وزن و ابتلا به چاقی است و افزایش کالری دریافتی در طول دورههای پرخوری دلیل بروز این عارضه است.
چاقی به‌خودی خود خطر بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت نوع ۲ و سرطان را افزایش میدهد. اما بعضی از مطالعات نشان دادهاند که افراد مبتلا به اختلال پرخوری در مقایسه با افراد چاق با وزن یکسان که اختلال پرخوری ندارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این مشکلات سلامتی هستند.
سایر خطرات سلامتی مرتبط با اختلال پرخوری:
- مشکلات خواب
- دردهای مزمن
- آسم
- سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS)
در خانم‌ها این بیماری با خطر مشکلات باروری، عوارض بارداری و ابتلا به سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) همراه است. تحقیقات نشان داده است که افراد مبتلا به اختلال پرخوری در مقایسه با افرادی که این بیماری را ندارند، در تعاملات اجتماعی هم چالش‌هایی را تجربه میکنند.
همچنین افراد مبتلا به اختلال پرخوری در مقایسه با افرادی که اختلال تغذیه ندارند، میزان بستری شدن در بیمارستان، مراقبت‌های سرپایی و مراجعه به اورژانس بالاتری دارند.
راه‌های درمان اختلال پرخوری
روش درمان اختلال پرخوری به علل و شدت اختلال خوردن و همچنین اهداف فردی بستگی دارد. درمان ممکن است رفتارهای پرخوری، وزن اضافی، تصویر بدن، مشکلات سلامت روان یا ترکیبی از این موارد را هدف قرار دهد. روش‌های درمانی شامل درمان شناختی رفتاری، روان‌درمانی بین فردی، رفتاردرمانی دیالکتیکی، درمان کاهش وزن و دارو است. این موارد ممکن است به‌صورت فردی، در یک گروه یا به‌صورت خودیاری انجام شود.
در بعضی از افراد ممکن است فقط به یک نوع درمان نیاز باشد، در حالی که بعضی دیگر ممکن است نیاز داشته باشند ترکیبات مختلفی را امتحان کنند تا زمانی که روش مناسب خود را پیدا کنند. یک پزشک متخصص یا یک متخصص سلامت روان میتواند در انتخاب برنامه‌ی درمانی به شما مشاوره ارائه دهد. در ادامه‌ی این بخش روش‌های درمانی مختلف را به صورت مختصر بررسی می‌کنیم.
درمان شناختی رفتاری (CBT)
CBT برای اختلال پرخوری بر تجزیه و تحلیل روابط بین افکار، احساسات و رفتارهای منفی مرتبط با خوردن، فرم بدن و وزن تمرکز دارد. زمانی که علل احساسات و الگوهای منفی شناسایی شدند، می‌توان استراتژی‌هایی را برای کمک به افراد در تغییر آن‌ها ایجاد کرد. مداخلات خاص شامل تعیین اهداف، خودنظارتی، دستیابی به الگوهای غذایی منظم، تغییر افکار در مورد خود و وزن و تشویق عادات سالم کنترل وزن است.
CBT تحت هدایت درمانگر به عنوان موثرترین درمان برای افراد مبتلا به اختلال پرخوری نشان داده شده است. یک مطالعه نشان داد که بعد از ۲۰ جلسه CBT، ۷۹٪ از شرکت‌کنندگان دیگر پرخوری نمی‌کنند و ۵۹٪ از آن‌ها هنوز بعد از یک سال موفق بوده‌اند. روش دیگر، CBT خودیاری هدایت‌شده گزینه‌ی دیگری است. در این قالب معمولا به شرکت‌کنندگان یک کتابچه‌ی راهنما داده میشود تا به‌تنهایی روی آن کار کنند و همچنین این فرصت را دارند که در بعضی از جلسات اضافی با یک درمانگر شرکت کنند تا به آن‌ها در هدایت و تعیین اهداف کمک کند.
نوع خودیاری این درمان اغلب ارزان‌تر و در دسترس‌تر است و وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی وجود دارند که پشتیبانی ارائه می‌دهند. CBT خودیاری به‌عنوان جایگزینی موثر برای CBT سنتی نشان داده شده است.
روان‌درمانی بین فردی (IPT)
IPT مبتنی بر این ایده است که پرخوری مکانیزمی برای مقابله با مشکلات شخصی حل نشده مثل غم و اندوه، تعارضات رابطه‌ای، تغییرات مهم زندگی یا مشکلات اجتماعی زمینه‌ای است. هدف این است که مشکل خاصی را که با رفتار منفی خوردن مرتبط است شناسایی، تایید و سپس در طول ۱۲ تا ۱۶ هفته تغییرات سازنده‌ای ایجاد شود.
درمان ممکن است به‌صورت گروهی یا به‌صورت انفرادی با یک درمانگر آموزش‌دیده انجام شود و گاهی اوقات ممکن است با CBT ترکیب شود. شواهد قوی وجود دارد که این نوع درمان اثرات مثبت کوتاه‌مدت و بلندمدت در کاهش رفتار پرخوری دارد. این تنها درمان دیگری است که نتایج بلندمدت آن به‌خوبی CBT است. این روش ممکن است برای افرادی که اشکال شدیدتری از پرخوری دارند و افرادی که اعتماد به‌نفس پایین‌تری دارند، به‌طور خاص موثر باشد.
رفتاردرمانی دیالکتیکی (DBT)
DBT پرخوری را به‌عنوان یک واکنش عاطفی به تجربیات منفی می‌داند که فرد راه دیگری برای مقابله با آن ندارد. این روش به افراد می‌آموزد که پاسخ‌های عاطفی خود را تنظیم کنند تا بتوانند بدون پرخوری با موقعیت‌های منفی در زندگی روزمره کنار بیایند. چهار زمینه‌ی کلیدی درمان در DBT عبارتند از:
- ذهن‌آگاهی
- تحمل پریشانی
- تنظیم احساسات
- اثربخشی بین فردی
مطالعه‌ای که ۴۴ زن مبتلا به اختلال پرخوری که تحت DBT قرار گرفتند، نشان داد که ۸۹٪ از آن‌ها تا پایان درمان پرخوری را متوقف کردند، اگرچه این میزان در پیگیری ۶ ماهه به ۵۶٪ کاهش پیدا کرد. با این حال اطلاعات محدودی در مورد اثربخشی بلندمدت DBT و نحوه‌ی مقایسه‌ی آن با CBT و IPT وجود دارد. در حالی که تحقیقات در مورد این درمان امیدوارکننده است، مطالعات بیشتری برای تعیین اینکه آیا می‌توان آن را برای همه‌ی افراد مبتلا به اختلال پرخوری اعمال کرد، مورد نیاز است.
درمان کاهش وزن
درمان رفتاری کاهش وزن با هدف کمک به افراد برای کاهش وزن انجام میشود که ممکن است با بهبود عزت نفس و تصویر بدن، رفتار پرخوری را کاهش دهد. هدف این است که تغییرات تدریجی و سالم در سبک زندگی در رابطه با رژیم غذایی و ورزش ایجاد شود و همچنین مصرف غذا و افکار مربوط به غذا در طول روز کنترل شود. در این روش کاهش وزن حدود ۰.۵ کیلوگرم در هفته پیش‌بینی میشود.
در حالی که درمان کاهش وزن ممکن است به بهبود تصویر بدن و کاهش وزن و خطرات سلامتی مرتبط با چاقی کمک کند، اما هنوز مشخص نیست که در توقف پرخوری به‌اندازه‌ی CBT یا IPT موثر باشد. مثل درمان معمول کاهش وزن برای چاقی، درمان رفتاری کاهش وزن نشان داده است که به افراد کمک میکند فقط به کاهش وزن متوسط کوتاه‌مدت دست پیدا کنند.
با این حال ممکن است همچنان گزینه‌ی خوبی برای افرادی باشد که با سایر روش‌های درمانی موفق نبوده‌اند یا در درجه‌ی اول به کاهش وزن علاقه‌مند هستند.
دارو درمانی
مشخص شده است که چندین دارو اختلال پرخوری را درمان میکنند و اغلب ارزان‌تر و سریعتر از درمان سنتی هستند. با این حال هیچ دارویی به صورت قطعی به اندازه‌ی درمان‌های رفتاری در درمان اختلال پرخوری موثر نیست. درمان‌های دارویی فعلی شامل داروهای ضدافسردگی، داروهای ضدصرع و داروهایی است که به‌طور سنتی برای اختلالات بیش فعالی استفاده میشوند.
تحقیقات نشان داده است که این داروها برای کاهش کوتاه‌مدت پرخوری نسبت به دارونما (placebo) مزیت دارند. نشان داده شده است که داروها ۴۸.۷ درصد موثر هستند، در حالی که دارونماها ۲۸.۵ درصد موثر بوده‌اند. همچنین ممکن است این داروها اشتها، وسواس، اجبار و علائم افسردگی را کاهش دهند. اگرچه این اثرات امیدوارکننده به‌نظر می‌رسند، اما بیشتر مطالعات در مدت زمان کوتاهی انجام شده‌اند، بنابراین همچنان به داده‌هایی در مورد اثرات بلندمدت نیاز است.
علاوه بر این عوارض جانبی درمان ممکن است شامل سردرد، مشکلات معده، اختلالات خواب، افزایش فشار خون و اضطراب باشد. از آنجایی که بسیاری از افراد مبتلا به اختلال پرخوری دارای سایر مشکلات سلامت روان مثل اضطراب و افسردگی هستند، ممکن است داروهای دیگری هم برای درمان این موارد دریافت کنند.
چگونه بر اختلال پرخوری غلبه کنیم؟
اولین قدم برای غلبه بر پرخوری، صحبت با یک متخصص پزشکی است. این فرد میتواند به تشخیص کمک کند، شدت اختلال را تعیین کند و مناسب‌ترین درمان را توصیه کند. به‌طور کلی موثرترین درمان CBT است، اما طیف وسیعی از درمان‌ها وجود دارد. بسته به شرایط فردی، ممکن است فقط یک درمان یا ترکیبی از درمان‌ها بهترین عملکرد را داشته باشد. مهم نیست از کدام استراتژی درمانی استفاده میشود، مهم این است که در صورت امکان انتخاب‌های سالم در مورد سبک زندگی و رژیم غذایی نیز انجام شود.
در ادامه‌ی این بخش چند استراتژی مفید دیگر برای غلبه بر پرخوری را معرفی می‌کنیم.
یک دفترچه‌ی خاطرات غذا و خلق و خو داشته باشید: شناسایی محرکهای شخصی گامی مهم در یادگیری چگونگی کنترل انگیزه‌های پرخوری است.
ذهن‌آگاهی را تمرین کنید: این کار میتواند به افزایش آگاهی از محرکهای پرخوری و در عین حال افزایش خودکنترلی و حفظ خودپذیری کمک کند.
کسی را برای صحبت کردن پیدا کنید: داشتن حمایت چه از طریق همسر، خانواده، دوست، گروه‌های حمایتی پرخوری یا آنلاین، مهم است.
غذاهای سالم را انتخاب کنید: یک رژیم غذایی متشکل از غذاهای سرشار از پروتئین و چربی‌های سالم، وعده‌های غذایی منظم و غذاهای کامل به رفع گرسنگی و تامین مواد مغذی مورد نیاز کمک میکند.
شروع به ورزش کنید: ورزش میتواند به افزایش کاهش وزن، بهبود تصویر بدن، کاهش علائم اضطراب و تقویت خلق و خو کمک کند.
به‌اندازه‌ی کافی بخوابید: کمبود خواب با کالری دریافتی بالاتر و الگوهای غذایی نامنظم همراه است. توصیه میشود حداقل ۷ تا ۸ ساعت خواب خوب در شب داشته باشید.
کلام آخر
اختلال پرخوری یک اختلال شایع در غذا خوردن است که در صورت عدم درمان میتواند به‌طور جدی بر سلامت فرد تاثیر بگذارد. با دورههای مکرر و کنترل نشده‌ی خوردن مقادیر زیادی غذا مشخص میشود و اغلب با احساس شرم و گناه همراه است. میتواند اثرات منفی بر سلامت کلی، وزن بدن، عزت نفس و سلامت روان داشته باشد. خوشبختانه درمان‌های بسیار موثری از جمله CBT و IPT برای اختلال پرخوری وجود دارد. همچنین بسیاری از استراتژی‌های سبک زندگی سالم وجود دارد که می‌توانند در زندگی روزمره گنجانده شوند. اولین قدم برای غلبه بر اختلال پرخوری، درخواست کمک از یک متخصص پزشکی است.
منبع: healthline
