۱۹ روش خانگی برای درمان حالت تهوع
همه‌ی ما دست‌کم یک بار در زندگی خود حالت تهوع را تجربه کرده‌ایم. این احساس ناخوشایند در اثر عوامل مختلفی از جمله بارداری یا سفر کردن رخ می‌دهد. معمولاً برای درمان حالت تهوع و استفراغ از داروی ضد تهوع استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌دانید، این داروها می‌توانند باعث بروز بعضی عوارض جانبی مثل احساس گیجی شوند. بنابراین، بهترین کار این است که از روش‌های خانگی برای برطرف کردن حالت تهوع استفاده کنید.
امروز در این مقاله از دیجی‌کالا مگ تصمیم داریم ۱۹ روش خانگی برای تسکین فوری حالت تهوع را معرفی کنیم و شما را با راهکارهایی که می‌توانید به کمک آن‌ها حالت تهوع ناشی از علل مختلف مثل بارداری، استرس، شیمی درمانی و… را برطرف کنید، آشنا کنیم. تا پایان مقاله در کنار ما باشید.
علت حالت تهوع
این مشکل شایع گوارشی می‌تواند دلایل زیادی داشته باشد، از جمله:
- عفونت دستگاهی گوارش که از مسمومیت غذایی یا ویروس‌ها ناشی می‌شود
- عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا و کووید-۱۹ (کرونا)
- اختلالات گوارشی مثل گاستریت (التهاب معده)، گاستروپارزی (فلج معده یا تأخیر در تخلیه‌ی معده)، رفلاکس معده به مری، سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری سلیاک، سنگ کیسه صفرا و پانکراتیت (التهاب پانکراس)
- مشکلات سلامت روان مثل استرس و اضطراب
- مشکلات مربوط به گوش داخلی مثل بیماری حرکت، عفونت گوش داخلی، التهاب عصب گوش داخلی، بیماری منیر (Meniere’s disease)
- تغییرات هورمونی در اثر بارداری یا اختلال عملکرد غده‌ی تیروئید
- بیماریهای نورولوژیکی مثل میگرن
- مصرف بعضی داروها مثل آنتی بیوتیک‌ها، داروهای ضدافسردگی، داروهای ضددرد بدون نسخه (ایبوپروفن و آسپرین)، مکمل آهن، اپیوئیدها (مخدرها) و داروهای شیمی درمانی
- سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر؛ علائم، دلایل و راه‌های درمان
درمان خانگی حالت تهوع
راهکارهای مختلفی وجود دارند که می‌توانید از آن‌ها برای درمان حالت تهوع در خانه استفاده کنید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند بدون استفاده از دارو احساس بهتری پیدا کنید.
۱. زنجبیل بخورید
علت مؤثر بودن زنجبیل در تسکین حالت تهوع، وجود جینجرول در آن است که ترکیب بیواکتیو اصلی در زنجبیل محسوب می‌شود.
زنجبیل ادویه‌ای است که مصرف آن خواص زیادی برای سلامتی بدن دارد. این ادویه داروی طبیعی مشهور برای حالت تهوع محسوب می‌شود. نحوه‌ی اثرگذاری زنجبیل روی حالت تهوع مشخص نیست. با این حال، محققان باور دارند ترکیبات موجود در این ادویه ممکن است مانند داروهای ضد تهوع عمل کنند.
در حقیقت، چندین مطالعه به این نتیجه رسیده‌اند که زنجیل در کاهش حالت تهوع در موقعیت‌های مختلف اثرگذار است. برای مثال، مصرف زنجبیل ممکن است یک روش مؤثر برای کاهش حالت تهوع بارداری باشد. زنجبیل همچنین ممکن است در رفع حالت تهوع بعد از شیمی درمانی یا عمل جراحی مفید باشد.
حتی بعضی از مطالعات گزارش می‌کنند که این ادویه به اندازه‌ی داروهای تجویزی اثربخش است و عوارض جانبی کمتری دارد. بر اساس مطالعات، مصرف حدود ۰/۵ تا ۱/۵ گرم ریشه‌ی زنجبیل خشک شده در روز برای درمان حالت تهوع کافی خواهد بود.
استفاده از زنجبیل برای بیشتر افراد بدون خطر است. با این حال، اگر مستعد فشار خون پایین یا قند خون پایین هستید، همچنین از داروهای رقیق‌کننده‌ی خون استفاده می‌کنید، ممکن است نیاز باشد مصرف زنجبیل را محدود کنید. بعضی از مطالعات بی‌خطر بودن مصرف زنجبیل در دوران بارداری را زیر سؤال برده‌اند.
۲. رایحه‌درمانی با نعناع را انجام دهید
رایحه‌درمانی با نعناع یک روش عالی دیگر برای درمان سریع حالت تهوع است. یک مطالعه اثرات این روش درمانی را روی خانم‌هایی که تازه زایمان کرده بودند، بررسی کرد.
نتایج این مطالعه نشان داد خانم‌هایی که در معرض بوی نعناع بودند، نسبت به کسانی که داروی ضد تهوع یا پلاسبو مصرف کردند، کاهش چشمگیر حالت تهوع را تجربه کردند. در یک مطالعه‌ی دیگر نشان داده شد که رایحه‌درمانی با نعناع در ۵۷ درصد موارد برای کاهش حالت تهوع مفید است.
همچنین نتایج یک مطالعه‌ی دیگر نشان داد که استنشاق روغن نعناع هنگام شروع حالت تهوع، در ۴۴ درصد موارد طی دو دقیقه به کاهش علائم کمک می‌کند. بعضی از شواهد نشان می‌دهند که نوشیدن یک لیوان چای نعناع ممکن است تأثیرات ضدتهوع مشابهی داشته باشد.
اگرچه مصرف چای نعناع اثرات جانبی خیلی کمی دارد، با این حال هیچ مطالعه‌ای اثربخشی آن را در این زمینه تأیید نکرده است. مطالعات نتایج متناقضی را درباره‌ی مصرف روغن نعناع به شکل قرص نشان می‌دهند. بعضی از مطالعات عنوان می‌کنند که این روش مفید است، در حالی که سایر تحقیقات چنین چیزی را نشان نمی‌دهند.
علاوه بر این، مطالعات کمی درباره‌ی بی‌خطر بودن هضم روغن نعناع وجود دارد. به همین دلیل به مطالعات بیشتری درباره‌ی قرص نعناع نیاز است تا بتوانیم به‌طور قطعی در این زمینه نظر دهیم. با این وجود استشمام روغن نعناع بی‌خطر است و تقریباً روی نیمی از افراد جواب می‌دهد.
۳. طب سوزنی و طب فشاری را امتحان کنید
معمولاً به‌طور سنتی در چین از طب سوزنی و فشاردرمانی( طب فشاری) برای تسکین فوری حالت تهوع و استفراغ استفاده می‌شود. در طب سوزنی، سوزن‌های نازک وارد نواحی مشخصی از بدن می‌شوند. در فشاردرمانی هم بعضی قسمت‌های بدن تحریک می‌شوند، اما به جای سوزن از فشار استفاده می‌شود.
هر دو روش فیبرهای عصبی را تحریک می‌کنند که وظیفه‌ی انتقال سیگنال‌ها را از مغز به نخاع شوکی به عهده دارند. اعتقاد بر این است که این سیگنال‌ها می‌توانند حالت تهوع را کاهش دهند.
برای مثال، به‌تازگی دو بررسی انجام شده گزارش کردند که طب سوزنی و طب فشاری خطر ابتلا به حالت تهوع بعد از عمل جراحی را ۲۸ تا ۷۵ درصد کاهش می‌دهند. علاوه بر این، مطالعات نشان می‌دهند که هر دو روش درمانی ذکر شده در کاهش علائم حالت تهوع به اندازه‌ی داروهای ضد تهوع تأثیرگذار هستند و عارضه‌ی جانبی ندارند.
به‌طور مشابه، دو بررسی دیگر گزارش کردند که فشاردرمانی شدت حالت تهوع و احتمال ابتلا به این عارضه را بعد از شیمی درمانی کاهش می‌دهد. بعضی شواهد هم نشان می‌دهند که طب سوزنی ممکن است حالت تهوع در دوران بارداری را کاهش دهد، اما به تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
۴. از معجزه‌ی لیموترش غافل نشوید
یک تکه لیموترش تازه ممکن است به کاهش حالت تهوع در خانم‌های باردار کمک کند. در یک مطالعه، به یک گروه ۱۰۰ نفری از خانم‌های باردار گفته شد به محض اینکه دچار حالت تهوع شدند، یا روغن اسانس لیموترش یا روغن بادام را استنشاق کنند.
در پایان این مطالعه‌ی ۴ روزه، نتایج نشان داد خانم‌هایی که روغن لیموترش استنشاق کرده بودند، نسبت به زنانی که از روغن بادام یا پلاسبو استفاده کردند، ۹ درصد کمتر دچار حالت تهوع شدند. مصرف یک تکه لیموترش ممکن است فواید مشابهی داشته باشد.
۵. نفس کشیدن خود را کنترل کنید
آرام و عمیق نفس کشیدن هم می‌تواند به درمان حالت تهوع در سریع‌ترین زمان ممکن کمک کند. در یک مطالعه محققان تلاش کردند متوجه شوند رایحه‌درمانی با کدام ترکیب در کاهش حالت تهوع بعد از عمل جراحی مفیدترین گزینه است. محققان به شرکت‌کنندگان آموزش دادند که به‌آرامی از بینی نفس بکشند و هوا را از دهان بیرون دهند.
به شرکت‌کنندگان گفته شد این کار را سه بار انجام دهند. تمام شرکت‌کنندگان کاهش حالت تهوع را گزارش کردند. این تحقیق باعث شد محققان به این نتیجه برسند که تنفس کنترل شده ممکن است در تسکین این عارضه تأثیرگذار باشد.
در یک مطالعه‌ی دیگر، محققان به این نتیجه رسیدند که رایحه‌درمانی و تنفس کنترل شده هر دو به بهبود فوری حالت تهوع کمک می‌کنند. در این مطالعه نشان داده شد که در ۶۲ درصد موارد تنفس کنترل شده باعث کاهش حالت تهوع می‌شود.
الگوی تنفسی به کار برده شده در مطالعه‌ی آخر به این صورت بود که از شرکت‌کنندگان خواسته شد تا سه شماره از بینی خود هوا را به داخل بکشند، نفس خود را تا سه شماره نگه دارند و سپس تا سه شماره هوا را بیرون دهند.
۶. از بعضی ادویه‌ها استفاده کنید
زنجبیل تنها ادویه‌ی موجود برای درمان حالت تهوع نیست. استفاده از چند ادویه‌ی دیگر هم برای تسکین این عارضه توصیه می‌شود. شواهد علمی تأثیرات مفید این ادویه‌ها را در مبارزه با این عارضه‌ی آزاردهنده تأیید کرده‌اند. در ادامه به بعضی از این ادویه‌ها اشاره می‌کنیم:
- رازیانه: این ادویه ممکن است در کاهش علائم قاعدگی از جمله حالت تهوع مفید باشد و به خانم‌ها کمک کند دوران قاعدگی کوتاه‌تری را تجربه کنند.
- دارچین: این ادویه‌ی قهوه‌ای رنگ ممکن است شدت حالت تهوع را طی دوران قاعدگی کاهش دهد.
- عصاره‌ی زیره:ادویه‌ی ذکر شده ممکن است علائمی مانند درد شکمی، حالت تهوع، یبوست و اسهال را در افراد مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS) کاهش دهد.
اگرچه این سه نوع ادویه ممکن است در درمان حالت تهوع در بعضی از افراد مفید باشند، با این حال مطالعات کمی درباره‌ی اثربخشی آن‌ها در این زمینه وجود دارد و به مطالعات بیشتری نیاز است. همچنین توجه داشته باشید که در مطالعات بالا به شرکت‌کنندگان ۱۸۰ تا ۴۲۰ میلی‌گرم ادویه در روز داده می‌شد. مصرف این میزان ادویه در زندگی روزمره دشوار است.
۷. عضلات خود را ریلکس کنید
ریلکس کردن عضلات ممکن است در تسکین حالت تهوع مفید باشد. یک روشی که افراد برای بهبود این عارضه استفاده می‌کنند، «ریلکس کردن تدریجی عضلات» (PMR) است. در این تکنیک افراد باید طی یک سیکل مدوام، عضلات خود را شل و سفت کنند تا به آرامش جسمی و ذهنی دست پیدا کنند. به‌تازگی یک مطالعه به این نتیجه رسیده که تکنیک ریلکس کردن تدریجی عضلات یک روش تأثیرگذار برای کاهش شدت حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی است.
یک روش دیگر برای برطرف کردن تنش عضلانی، ماساژ دادن است. در یک مطالعه، گروهی از افراد که تحت شیمی درمانی بودند، طی جلسه‌ی شیمی درمانی در قسمت پایینی بازو یا پا ماساژ دریافت کردند. شرکت‌کنندگان در مقایسه با گروهی که ماساژ دریافت نکرده بودند، بعد از جلسه‌ی شیمی درمانی ۲۴ درصد کمتر دچار حالت تهوع شدند.
۸. مکمل‌های ویتامین B6 را مصرف کنید
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف مکمل ویتامین ب ۶ به‌طرز چشمگیری حالت تهوع صبگاهی را بهبود می‌بخشد.
به خانم‌های باردار که داروی ضد تهوع مصرف می‌کنند، توصیه می‌شود مکمل ویتامین B6 دریافت کنند. چندین مطالعه گزارش کرده‌اند که ویتامین B6، که به‌عنوان پیریدوکسین هم شناخته می‌شود، حالت تهوع طی دوران بارداری را به‌طرز موفقیت‌آمیزی کاهش می‌دهد.
متخصصان به زنان باردار توصیه می‌کنند برای درمان حالت تهوع خفیف، مکمل‌های ویتامین B6 را مصرف کنند. مصرف ۲۰۰ میلی‌گرم ویتامین B6 در روز طی دوران بارداری معمولاً بی‌خطر تلقی می‌شود و هیچ عارضه‌ی جانبی را به دنبال ندارد. با این وجود توجه کنید که مطالعات زیادی در این زمینه انجام نشده است و بعضی تحقیقات هیچ فایده‌ای را گزارش نکرده‌اند.
۹. بدن‌تان را هیدراته نگه دارید
آبرسانی به بدن در همه‌ی مواقع اهمیت دارد. اگر حالت تهوع همراه با استفراغ است، باید با نوشیدن منظم آب بدن‌تان را هیدراته نگه دارید. خوردن غذاهای شور یا مصرف نوشیدنی‌های قنددار و بدون گاز می‌تواند روش خوبی برای برگرداندن نمک و قند از دست رفته‌ی بدن از طریق حالت تهوع باشد.
۱۰. از خوردن غذاهای تند اجتناب کنید
خوردن غذاهای کم‌ادویه می‌تواند به کاهش حالت تهوع کمک کند. غذاهای پرادویه و تند ممکن است معده را تحریک کنند. معمولاً توصیه می‌شود اگر دچار حالت تهوع یا مسمومیت غذایی هستید، موز، برنج و نان تست بخورید.
۱۱. ورزش کنید
انجام ورزش‌های ایروبیک و یوگا ممکن است برای کاهش حالت تهوع در بعضی از افراد مفید باشد. هنگامی که حالت تهوع دارید، از انجام ورزش‌های با شدت زیاد خودداری کنید.
۱۲. از مکمل آهن استفاده نکنید
خانم‌های باردار که سطح آهن بدن‌شان در محدوده‌ی طبیعی است، نباید در سه ماهه‌ی اول بارداری مکمل آهن مصرف کنند، چون این کار حالت تهوع را بدتر می‌کند.
۱۳. هنگام غذا خوردن مایعات ننوشید
نوشیدن هر نوع مایعات با غذا احساس سیری را افزایش می‌دهد که این موضوع ممکن است حالت تهوع را در بعضی از افراد بدتر کند.
۱۴. زیاد غذا نخورید
زمانی که حالت تهوع دارید، کمتر غذا بخورید. این کار ممکن است در کاهش علائم مفید باشد.
۱۵. پروتئین مصرف کنید
یک روش دیگر برای تسکین فوری حالت تهوع، خوردن غذاهایی است که حاوی پروتئین هستند. محققان عنوان می‌کنند که مصرف پروتئین در مقایسه با کربوهیدرات می‌تواند در کاهش این عارضه مؤثر باشد.
۱۶. در یک محیط آرام دراز بکشید
حالت تهوع می‌تواند با حرکت کردن و تکان خوردن تحریک شود. زمانی که دچار این عارضه می‌شوید، در یک مکان بی‌سر‌وصدا بنشینید. اگر پس از مدتی حالت تهو‌ع‌تان برطرف نشد، به‌آرامی و در حالی که سرتان رو به بالا است، دراز بکشید. اگر می‌توانید، یک چرت کوتاه بزنید. ممکن است حالت تهو‌ع‌تان بعد از بیدار شدن بهتر شود.
۱۷. پشت گردنتان کمپرس یخ قرار دهید
حالت تهوع می‌تواند در اثر تب رخ دهد، اما حتی اگر علت این نیست، دمای بدن در اثر حالت تهوع متوسط تا شدید افزایش پیدا می‌کند. قرار دادن کمپرس سرد پشت گردن می‌تواند به متعادل کردن دمای بدن کمک کند.
یک تکه پارچه‌ی تمیز بردارید و آن را در یک کاسه آب یخ بخوابانید. پارچه را فشار دهید تا آب اضافی آن خارج شود. سپس آن را پشت گردنتان قرار دهید. این روش می‌تواند در درمان سریع حالت تهوع مفید باشد.
۱۸. از بوهای شدید و تند دوری کنید
تعداد زیادی از خانم‌ها در یک مطالعه، بو را به‌عنوان محرک اصلی حالت تهوع خود معرفی کرده‌اند.
حس بویایی با سیستم گوارشی در ارتباط است. بنابراین، بوی تند و شدید می‌تواند حالت تهوع را بدتر کند. هنگامی که دچار حالت تهوع می‌شوید، از بوی رنگ، غذا، دود، عطر و ادکلن دوری کنید.
۱۹. بلافاصله بعد از غذا خوردن دراز نکشید
این کار می‌تواند سرعت هضم را کاهش دهد و به غیر از بدتر شدن حالت تهوع، به دل درد هم منجر شود. دست‌کم ۳۰ تا ۶۰ دقیقه بعد از غذا خوردن دراز نکشید تا معده زمان کافی برای هضم غذا داشته باشد.
درمان حالت تهوع کودکان
در کودکان، غالباً حالت تهوع و استفراغ از ویروس‌‌های معده و مسمومیت غذایی ناشی می‌شود و به‌سرعت از بین می‌رود. اما اگر سن فرزندتان کمتر از ۱۲ هفته است و بیش از یک بار استفراغ کرده، علائم کم‌آبی را در بدن او مشاهده می‌کنید، مشکوک هستید که ممکن است سم خورده باشد، دچار مشکلاتی مثل تب بالا، سردرد، بثورات پوستی و سفتی گردن شده یا استفراغ او خونی است، به پزشک مراجعه کنید.
کم‌آبی بدن یکی از مهم‌ترین عوارض حالت تهوع و استفراغ است. بزرگسالان کمتر در معرض کم‌آبی قرار دارند، چون معمولاً می‌توانند علائم آن (مانند تشنگی زیاد و خشکی لب‌ها یا دهان) را تشخیص دهند. اما کودکان خردسال، به‌خصوص اگر اسهال داشته باشند، بیشتر در معرض ابتلا به این مشکل هستند. چون اغلب نمی‌توانند علائم کم‌آبی را بیان کنند. به همین دلیل، درمان حالت تهوع و اسهال در کودکان اهمیت زیادی دارد.
بزرگسالانی که از کودکان بیمار مراقبت می‌کنند باید با علائم کم‌آبی بدن، یعنی خشکی لب‌ها و دهان، چشم‌های گودرفته، کاهش اشک در هنگام گریه کردن، تنفس یا نبض سریع و کاهش ادرار آشنا باشند.
برای پیشگیری و رفع کم‌آبی، سعی کنید به کودک مایعات بدهید. حتی اگر استفراغ ادامه یابد، باز هم مقداری از مایعات نوشیده شده را جذب می‌کنند. محلول‌های آبرسانی خوراکی (ORS) هم که حاوی مقدار مناسبی قند و نمک هستند، می‌توانند به جایگزینی مایعات از دست رفته کمک کنند. بعد از رفع استفراغ، غذا دادن را با مقدار کم شروع کنید و به‌تدریج حجم آن را افزایش دهید.
اگرچه تأثیر زنجبیل روی حالت تهوع و استفراغ کودکان اثبات نشده است، اما با مشورت پزشک می‌توانید از آن برای کودکان بالای دو سال استفاده کنید. طب فشاری هم به درمان حالت تهوع در کودکان کمک می‌کند. در این تکنیک به یک قسمت از بدن فشار وارد می‌شود تا در جای دیگری از بدن تغییری ایجاد شود. انگشت وسط و اشاره‌ی خود را در قسمت داخلی دست بین دو تاندون بزرگ (کمی بالاتر از چین مچ دست) گذاشته و به‌صورت دایره‌ای فشار دهید.
درمان حالت تهوع بارداری
بیماری صبحگاهی، حالت تهوع و استفراغی است که در دوران بارداری رخ می‌دهد و علیرغم نامش می‌تواند در هر زمانی از شبانه‌روز اتفاق بیفتد. بیشتر زنان باردار در سه ماهه‌ی اول بارداری دچار بیماری صبحگاهی می‌شوند. معمولاً در زنان باردار می‌توان با درمان خانگی حالت تهوع را برطرف کرد، اما به‌ندرت ممکن است حالت تهوع به‌قدری شدید باشد که نیاز به بستری شدن در بیمارستان وجود داشته باشد.
اگر علیرغم استفاده از روش‌های خانگی موفق به درمان حالت تهوع صبحگاهی نشدید، ممکن است پزشک استفاده از مکمل ویتامین B6 (پیریدوکسین)، زنجبیل و داروی دوکسیلامین (Doxylamine) را توصیه کند یا در صورت لزوم، داروهای ضد تهوع را برای شما تجویز کند.
در دوران بارداری، مصرف بعضی از داروها برای درمان حالت تهوع و استفراغ بی‌خطر است. بنابراین، پزشک می‌تواند بر اساس شدت علائم، گزینه‌ی ایمن را توصیه کند. اگر در دوران بارداری به‌سر می‌برید، بدون مشورت با پزشک از هیچ دارو یا مکملی استفاده نکنید.
روش‌های خانگی زیر می‌توانند به درمان حالت تهوع در بارداری کمک کنند:
- غذاها را با دقت انتخاب کنید. از غذاهای پرپروتئین که چربی کمی دارند و راحت هضم می‌شوند، استفاده کنید و از خوردن غذاهای پرچرب و تند بپرهیزید. مصرف موز، برنج، نان تست و غذاهای حاوی زنجبیل می‌تواند مفید باشد.
- میان وعده بخورید. صبح قبل از بیرون آمدن از رختخواب، چند عدد بیسکوئیت نمکی یا یک تکه نان خشک بخورید. در طول روز هم به جای خوردن سه وعده غذای حجیم، چند وعده غذای کم‌حجم بخورید. هم پری بیش از حد معده و هم خالی بودن آن باعث بدتر شدن حالت تهوع می‌شود.
- مایعات بنوشید. در طول روز ۶ تا ۸ لیوان مایعات بدون کافئین را به‌صورت جرعه جرعه بنوشید.
- به محرک‌های حالت تهوع توجه کنید. از غذاها یا بوهایی که به نظر می‌رسد حالت تهوع شما را بدتر می‌کنند، دوری کنید.
- هوای تازه تنفس کنید. اگر هوا مناسب است، پنجره‌های خانه یا محل کار خود را باز کنید. علاوه بر این، هر روز در فضای باز پیاده‌روی کنید.
- شیوه‌ی مصرف مکمل‌های دوران بارداری را تغییر دهید. اگر بعد از مصرف مکمل احساس ناراحتی می‌کنید، آن‌ها را همراه با میان وعده یا درست قبل از خواب مصرف کنید.
- بعد از استفراغ دهان خود را بشویید. اسید معده می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند. در صورت امکان، دهان خود را با یک لیوان آب که یک قاشق چایخوری جوش شیرین در آن ریخته شده، بشویید تا اسید معده خنثی شود.
بعضی تحقیقات نشان داده‌اند که طب سوزنی، هیپنوتیزم، رایحه‌درمانی و استفاده از مکمل زنجبیل به درمان حالت تهوع زنان باردار کمک می‌کند، اما باید در این زمینه مطالعات بیشتری انجام شود.
این نگرانی وجود دارد که ممکن است زنجبیل روی هورمون‌های جنسی جنین تأثیر بگذارد. مطالعات محدودی روی زنجبیل انجام شده است؛ با این حال، مطالعات انجام شده روی زنان باردار سالم نشان داده‌اند که مصرف این ادویه با عوارض جانبی کمی همراه است. بنابراین، بیشتر متخصصان مصرف زنجبیل طی بارداری را یک روش درمانی بی‌خطر و مؤثر برای حالت تهوع می‌دانند.
درمان حالت تهوع بعد از غذا خوردن
غذا از طریق لوله‌ی مری به معده و روده‌ی کوچک می‌رود تا در آنجا توسط شیره‌های گوارشی هضم و تجزیه شود. سپس مواد زائد وارد روده‌ی بزرگ می‌شوند تا از طریق مقعد دفع شوند. هر مشکلی که در طول این فرآیند اتفاق بیفتد، می‌تواند بعد از غذا خوردن به حالت تهوع منجر شود.
تغییرات هورمونی دوران بارداری، مسمومیت‌های غذایی، عفونت‌های ویروسی دستگاهی گوارش، حساسیت غذایی، عدم تحمل مواد غذایی، رفلاکس معده به مری، بیماریهای کیسه صفرا، التهاب پانکراس، سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر و اضطراب، افسردگی یا استرس شدید همگی می‌توانند بعد از غذا خوردن باعث حالت تهوع شوند.
درمان این مشکل به علت بروز آن بستگی دارد. به‌عنوان مثال، برای درمان رفلاکس معده به مری به داروهای کاهش‌دهنده‌ی اسید و برای از بین بردن باکتری H.پیلوری در معده به آنتی بیوتیک نیاز است یا برای درمان بعضی از بیماری‌ها مثل سنگ کیسه صفرا ممکن است جراحی توصیه شود.
کسانی که حساسیت غذایی دارند یا نمی‌توانند بعضی از غذاها را تحمل کنند، باید از مصرف آن‌ها بپرهیزند. در بعضی از افراد دراز کشیدن بلافاصله بعد از خوردن غذا باعث حالت تهوع و دل درد می‌شود. پرهیز از این کار می‌تواند به پیشگیری و درمان خانگی حالت تهوع و معده درد کمک کند.
درمان خانگی حالت تهوع ناشی از استرس
هورمون‌هایی که هنگام استرس ترشح می‌شوند، می‌توانند روی سیستم گوارشی تأثیر گذاشته و به بروز علائمی مثل حالت تهوع، درد شکم، تغییر اجابت مزاج و حتی استفراغ منجر شوند. سه راهکار زیر به شما در کنترل استرس و درمان حالت تهوع کمک می‌کنند:
- ورزش: فعالیت بدنی سطح هورمون‌های شادی را افزایش می‌دهد، باعث تقویت خلق و خو می‌شود و از بدن در برابر اثرات مضر استرس محافظت می‌کند. اگر سبک زندگی بی‌تحرکی دارید، سعی کنید حداقل پنج بار در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه فعالیت‌هایی مانند پیاده‌روی، شنا یا باغبانی را در برنامه‌ی روزمره‌ی خود قرار دهید.
- مدیتیشن: ۱۰ دقیقه در روز مدیتیشن انجام دهید و به‌تدریج میزان آن را به ۲۰ دقیقه برسانید.
- رژیم غذایی سالم: بهتر است به جای سه وعده غذای حجیم تعداد وعده‌های غذایی را زیاد کرده و حجم هر وعده را کاهش دهید. پر بودن بیش از حد معده احتمال حالت تهوع را افزایش می‌دهد.
تحقیقات نشان می‌دهد که نعناع فلفلی به کاهش حالت تهوع خفیف کمک می‌کند. شما می‌توانید از چای نعناع یا روغن نعناع استفاده کنید. وقتی از روغن نعناع به‌شکل موضعی استفاده می‌کنید، آن را رقیق کنید و به خاطر داشته باشید که می‌تواند برای بعضی از حیوانات خانگی مثل گربه سمی باشد. نعناع فلفلی برای مبتلایان به رفلاکس معده به مری مناسب نیست و ممکن است با بعضی از داروها تداخل داشته باشد.
درمان حالت تهوع بعد از شیمی درمانی
واکنش همه‌ی افراد به شیمی درمانی یکسان نیست. بعضی عوامل باعث می‌شوند بیمار در برابر تهوع و استفراغ ناشی از درمان آسیب‌پذیرتر باشد. حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی در زنان به‌خصوص زنانی که در دوران بارداری تهوع صبحگاهی را تجربه کرده‌اند، افراد زیر ۵۰ سال، افراد مضطرب و افراد دارای سابقه‌ی بیماری حرکت شایع‌تر است.
اگر به علت شیمی درمانی حالت تهوع دارید یا استفراغ می‌کنید، حتماً به پزشک خود اطلاع دهید تا برای شما دارو تجویز کند. ممکن است لازم باشد چند داروی مختلف را امتحان کنید تا بهترین گزینه برای رفع مشکلات گوارشی شما پیدا شود. یک سری راهکارهای خانگی هم وجود دارد که می‌توانید از آن‌ها برای رفع حالت تهوع کمک بگیرید:
- غذاهایی را که به نظرتان خوب هستند، بخورید. به‌عنوان مثال، بعضی از افراد در طول درمان تمایلی به مصرف گوشت قرمز ندارند. در این صورت، سایر منابع پروتئینی مانند ماهی، مرغ، لوبیا و آجیل را امتحان کنید.
- اگر حالت تهوع فقط بین وعده‌های غذایی اتفاق می‌افتد، همیشه معده‌ی خود را کمی پر نگه دارید و در طول روز چند بار میان وعده بخورید. میوه یا اسموتی می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای شما باشد.
- وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها را حذف نکنید. اگر معده‌ی شما خالی باشد، ممکن است حالت تهوع بدتر شود.
- در روزهایی که قرار است شیمی درمانی شوید، قبل از درمان یک میان وعده یا یک وعده‌ی غذایی کم‌حجم بخورید.
- در طول روز به‌آرامی و جرعه جرعه مایعات مصرف کنید. ممکن است تحمل مایعات خنک و شفاف مثل آب سیب، آب گوشت، چای و… برای شما آسان‌تر باشد.
- بستنی یخی بخورید یا آبنبات با رایحه‌ی لیمو یا نعناع را بمکید تا از شر طعم‌های ناخوشایندی که در دهان خود احساس می‌کنید، خلاص شوید. اگر دهان‌تان زخم است، از مصرف آبنبات‌های ترش خودداری کنید.
- اگر بوی غذا شما را آزار می‌دهد، از دیگران بخواهید غذایتان را آماده کنند. غذاهای سرد را امتحان کنید که بوی زیادی ندارند یا صبر کنید غذا قبل از مصرف خنک شود.
- از مصرف غذاهای پرچرب، سرخ‌شده، تند یا بسیار شیرین خودداری کنید.
- چند بار در روز از غذاهای پرکالری که خوردن آن‌ها آسان است، استفاده کنید. بستنی، میلک‌شیک و ماست برای حالت تهوع می‌توانند مناسب باشند.
- ممکن است مصرف غذاهای ترش برای شما راحت‌تر باشد (مگر اینکه دهان‌تان زخم شده باشد).
- سعی کنید حداقل تا یک ساعت بعد از خوردن غذا درار نکشید و در حالی که صاف نشسته‌اید، استراحت کنید.
- با گوش دادن به موسیقی ملایم، تماشای برنامه‌ها‌ی تلویزیونی مورد علاقه‌ی خود یا صحبت کردن با دیگران حواس خود را پرت کنید.
- اگر از داروی ضد تهوع استفاده می‌کنید، تا زمانی که دارو اثر کند آرام باشید و نفس‌های آهسته و عمیق بکشید.
- در مورد تأثیر طب سوزنی، طب فشاری، هیپنوتیزم، مدیتیشن، بیوفیدبک یا سایر درمان‌های مکمل با پزشک خود مشورت کنید.
حالت تهوع و استفراغ در مبتلایان به کرونا
بیماری کرونا می‌تواند طیف گسترده‌ای از علائم و نشانه‌ها را ایجاد کند که شایع‌ترین آن‌ها تب، سرفه و خستگی است. سایر علائم عبارتند از:
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس
- دردهای عضلانی
- لرز
- گلودرد
- آبریزش بینی
- سردرد
- درد قفسه‌ی سینه
کرونا می‌تواند علائمی ایجاد کند که ممکن است انتظار آن‌ها را نداشته باشید، مثل:
- علائم گوارشی مثل حالت تهوع، استفراغ یا اسهال (گاهی اوقات قبل از تب و علائم تنفسی رخ می‌دهند)
- از دست دادن بویایی یا چشایی بدون گرفتگی بینی
- تغییرات پوستی
- گیجی و دلیریوم در سالمندان
- مشکلات چشمی مثل حساسیت به نور، درد چشم و خارش چشم
علائم و نشانه‌های کرونا ممکن است ۲ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر شوند. شدت این علائم می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.
درمان حالت تهوع کرونا و استفراغ ناشی از آن مهم است. تب، استفراغ و اسهال می‌تواند به کم‌آبی بدن و درنتیجه بدتر شدن احساس شما منجر شود. یک بطری بزرگ آب را در کنار تخت خود بگذارید و مرتباً از آن بنوشید. سوپ و آبمیوه هم گزینه‌های خوبی محسوب می‌شوند.
خشکی دهان، احساس سبکی سر در هنگام ایستادن و کاهش حجم ادرار علائم کم‌آبی بدن هستند. کم‌آبی شدید یکی از دلایلی است که باعث بستری شدن بیماران مبتلا به کرونا در بیمارستان می‌شود. چون توانایی بدن برای مقابله با عفونت را کاهش می‌دهد.
زمان مراجعه به پزشک
در بیشتر موارد درمان خانگی حالت تهوع را تسکین می‌دهد، اما در کسانی که بیماری زمینه‌ای دارند نمی‌تواند جایگزین درمان‌های پزشکی شود. اگر فردی اغلب بدون هیچ دلیل مشخصی دچار حالت تهوع می‌شود، باید برای تعیین علت بروز آن با پزشک صحبت کند.
معمولاً حالت تهوع اورژانسی نیست. با این حال، اگر با علائم یک بیماری جدی همراه باشد یا پس از یک آسیب‌دیدگی رخ دهد، ممکن است بیمار به کمک فوری نیاز داشته باشد. در موارد زیر بلافاصله با اورژانس (شماره‌ی ۱۱۵) تماس بگیرید:
- حالت تهوع پس از آسیب‌دیدگی سر
- حالت تهوعی که با سردرد شدید و ناگهانی همراه است
- حالت تهوعی که با سفتی گردن، تب، سردرد و استفراغ همراه است
در بعضی موارد، حالت تهوع می‌تواند علامت هشدار‌دهنده‌ی حمله‌ی قلبی باشد، به‌خصوص در بین زنان. در صورت مشاهده‌ی یکی از علائم زیر فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید:
- درد یا فشار قفسه‌ی سینه
- مشکل در تنفس
- درد در یک یا هر دو بازو، پشت، گردن یا فک
- سبکی سر
- عرق سرد
درمان حالت تهوع به علت بروز آن بستگی دارد. به‌عنوان مثال، نشستن در صندلی جلوی اتومبیل ممکن است بیماری حرکت را تسکین دهد. استفاده از پچ پوستی اسکوپولامین و مصرف داروهایی مثل دیمن هیدرینات و آنتی هیستامین هم به کنترل علائم بیماری حرکت می‌کند.
نکته‌ی آخر
حالت تهوع عارضه‌ای آزاردهنده است که ممکن است هر کسی آن را تجربه کند. شما می‌توانید به جای داروهای ضد تهوع که با عوارض جانبی همراه هستند، از روش‌های خانگی برای درمان حالت تهوع کمک بگیرید. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ ۱۹ مورد از این روش‌های مفید را به شما معرفی کردیم. شما برای کاهش حالت تهوع چه راهکار مفیدی را سراغ دارید؟ پیشنهادات خود را در بخش کامنت‌ها با ما و دیگر مخاطبان در میان بگذارید.
منابع: wikihow, medicalnewstoday, healthline, mayoclinic, webmd, medicalnewstoday, health.clevelandclinic, cancer, mayoclinic
سلام و عرض ادب خدمت تمامی دوستان من من شب غذا زیاد خوردم و دچار به این بیماری شدم همه اینهایی که نوشته بودید عمل نکرد
ممنون که با پیشنهاد کردن پروتئین کمک بزرگی کردید
سلام،بسیار مفید بود و جالب بود گزینه شده بود اینکه بعد حالت تهوع دهان خود را بشوید یاداشت نشد ولی ۹ پیشنهاد شما را یاداشت کردم.تشکر
عالی بود من با لیموترش که شما معرفی کردید خوب شدم خیلی ممنون بابت این سایت خوب