۳۰ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما به انتخاب منتقدان

فیلم جنگی درون ژانری از آثار سینمایی قرار می‌گیرد که به قول ساموئل فولر فیلم‌ساز مطرح آمریکایی سوای اینکه چقدر شخصی یا احساسی باشند به این هدف ساخته می‌شوند تا مخاطبشان، جنگ را از نزدیک احساس کند.

احساس‌کردن جنگ درون فیلم‌های جنگی به چه معناست؟ گرچه بسیاری از آثار جنگی با محوریت میدان نبرد و درگیری‌های زمینی، هوایی و دریایی ساخته می‌شوند و در واقع متن جنگ را نشان می‌دهند، بعضی دیگر از بهترین فیلم‌های جنگی به حاشیه‌های جنگ، تلفات جنگ و تأثیر آن بر غیر نظامیان متمرکز می‌شوند.

به صورت کلی می‌توان به چندین دسته‌ی گوناگون از فیلم‌های جنگی اشاره کرد اما احتمالا آثار تبلیغاتی و آثار ضد جنگ دو نوع از شاخص‌ترین این زیرژانرها باشند که در عین حال دو سر طیف آثار جنگی قرار گرفته‌اند.

در طول تاریخ بسیاری از فیلم‌های جنگی در جهت تبلیغ ارزش‌های مرتبط با جنگ، تشویق به شرکت در جنگ، تمجید ایثارگری‌های به کار رفته در میدان نبرد و تقویت غرور ملی ساخته شده‌اند، این مسئله حتی درباره بهترین فیلم‌های جنگی ایرانی نیز صدق می‌کند.

بسیاری از این آثار شامل الگوهای ثابتی بودند،‌ این فیلم‌ها نبرد را در مقیاس بزرگ با عملیات نظامی، تانک‌ها و سایر تجهیزات یا در مقیاس کوچک و فردی (مثلا خلبان جت جنگی در یک نبرد هوایی) نمایش می‌دادند. اغلب هدفی برای فتح وجود دارد، یک دسته‌ی نظامی سمپاتی برانگیز را می‌بینیم، شهامت و رفاقت آن‌ها را تحسین می‌کنیم و دشمن که به صورت یک دیگری غیرانسانی نمایش داده می‌شود، خشم‌ و نفر‌تمان را برانگیخته می‌کند.

• بهترین فیلم‌های ژانر تاریخی جهان

این مدل از ساخت فیلم‌های جنگی بیشتر در خدمت تبلیغات یا تحسین رشادت‌های میدان نبرد بوده‌اند؛ برای مثال «نجات سرباز رایان» و «دانکرک» که هر دو از نظر مضمونی در جهت تحسین ایثارگری‌ها و رشادت‌های سربازان آمریکایی و بریتانیایی جبهه‌ی متفقین ساخته شدند.

حال به هر میزان که از این الگوهای ثابت فاصله می‌گیریم به زیرژانرهای دیگری در میان آثار جنگی نزدیک می‌شویم. یکی از شناخته‌شده‌ترین این آثار فیلم‌های ضد جنگ‌اند که به کل نگاهی متفاوت و اغلب انتقادی نسبت به جنگ دارند. این آثار بر خلاف فیلم‌های رایج، تفاوت و تضادهای عمیق میان خودی و دشمن را کمرنگ می‌کنند تا به شکل کلی‌تر جماعت‌های انسانی در دو سوی میدان نبرد را اسیر وضعیت جنگی نشان دهند؛ تمرکز این فیلم‌ها بر ویرانی‌های ناشی از جنگ و زندگی‌ها و فرصت‌های از دست رفته به دلیل وقوع جنگ است. برای مثال می‌توان به تعدادی از مطرح‌ترین آثار ضد جنگ سینمای شوروی اشاره کرد؛ آثاری همچون «حماسه یک سرباز» و «کودکی ایوان» که اولی زندگی و عشق از دست‌رفته یک سرباز و دومی کودکی تباه‌شده شهروندان و غیرنظامیان در جنگ را به‌عنوان موضوع اصلی، دست‌مایه‌ی کار خود قرار داده‌اند؛ همچنین می‌توان فیلم «غلاف تمام فلزی» استنلی کوبریک را هم به‌عنوان مثال دیگری از آثار ضد جنگ در نظر گرفت که تأثیر مخرب محیط نظامی بر سربازان خودی را نشان می‌دهد و نگاهی انتقادی نسبت به کلیت جنگ دارد.

در این میان برخی دیگر از آثار جنگی و متمرکز بر جنگ، وحشت و ویرانی‌های ناشی از این پدیده را نمایش می‌دهند اما چندان نگاهی انتقادی نسبت به مناسبات جنگ ندارند و کماکان دشمنان را غیرانسانی تصویر کرده و سمپاتی با نیروهای خودی را تقویت می‌کنند؛ برای مثال «شکارچی گوزن» ساخته مایکل چیمینو.

گرچه آثار جنگی لزوما بازنمایی جنگ‌های دوران مدرن نیستند اما عمده این آثار تحت تأثیر جنگ‌های بزرگ قرن بیستم ساخته شده‌اند. در کنار دو جنگ بزرگ جهانی اول و دوم، جنگ ویتنام، جنگ الجزیره، جنگ کره، جنگ داخلی اسپانیا، جنگ داخلی آمریکا و جنگ‌های جدیدتر بوسنی، عراق و افغانستان از جمله میدان‌های نبردی بوده‌اند که به‌عنوان سوژه برای ساخت آثار جنگی انتخاب شده‌اند.

در ادامه‌ی این مقاله به معرفی ۳۰ فیلم جنگی برتر تاریخ سینما می‌پردازیم؛ تلاش کرده‌ایم فیلم‌هایی از طیف‌های گوناگون ژانر جنگی را در این فهرست قرار دهیم. فیلم‌ها بر اساس درصد رضایت منتقدان که در وبسایت راتن تومیتوز گردآوری‌ شده مرتب شده‌اند.

۳۰. فیلم جنگی خط باریک سرخ (The Thin Red Line)

• کارگردان: Terrence Malick
• بازیگران: Sean Penn, Adrien Brody, Jim Caviezel
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۹۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰

فیلم سینمایی «خط باریک سرخ» اقتباسی از کتابی خودزندگینامه‌ای به همین نام نوشته جیمز جونز و به کارگردانی ترنس مالیک بر درگیری ارتش آمریکا در جزیره گوادالکانال واقع در اقیانوس آرام متمرکز است.

خط باریک سرخ در همان سالی که فیلم سینمایی نجات سرباز رایان اکران شد به نمایش درآمد و به دلیل توجه بیشتر به سوی اثر سینمایی استیون اسپیلبرگ شاید کمتر مورد عنایت مخاطبان قرار گرفته باشد گرچه اثر مالیک هم تعدادی از همان عناصر قابل توجه فیلم اسپیلبرگ را به همراه داشت؛ از جمله بازیگران بزرگ، صحنه‌های جنگی ماهرانه و کارگردانی سطح بالا. توجه بیشتر به اثر اسپیلبرگ از اینجا ناشی شد که فیلم او جنبه‌های تجاری گسترده‌تری داشت اما اثر مالیک درون‌گرایانه‌تر و دارای جنبه‌های هنری پررنگ‌تری بود.

خط باریک سرخ نسبت به سایر فیلم‌هایی که درباره جنگ ساخته می‌شوند جنبه‌های ذهنی عمیق‌تری دارد. دوربین در این فیلم جنگی آمریکایی نگاهی تحلیلی دارد و همچون بسیاری از آثار مالیک سؤالاتی در ارتباط با مرگ و معنای زندگی را مطرح می‌کند. از نظر فلسفی هم فیلم واجد نکاتی درباره زیبایی‌های طبیعت، مسامحه‌کاری‌های انسان و روحیه‌ی بقاطلبانه او است.

۲۹. کریسمس مبارک، آقای لارنس (Merry Christmas, Mr. Lawrence)

• کارگردان: Nagisa Ōshima
• بازیگران: David Bowie, Tom Conti, Ryuichi Sakamoto
• کشور تولیدکننده: ژاپن، بریتانیا، نیوزیلند
• تاریخ اکران: ۱۹۸۳
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۲

«کریسمس مبارک، آقای لارنس» ساخته ناگیسا اوشیما کارگردان مطرح و ساختارشکن موج نوی سینمای ژاپن است. فیلم بر اساس تجربیات لورنس ون در پست به‌عنوان یک زندانی در دوران جنگ جهانی دوم که در اسارت نیروهای ژاپنی‌ بوده، ساخته شده است. این تجربیات در کتاب‌های لورنس ون در پست گردآوری شده بود.

کریسمس مبارک، آقای لارنس بر رابطه میان ۴ مرد در زندان‌های اسرای جنگی ژاپن متمرکز است. در این فیلم جنگی یک کلنل انگلیسی تلاش می‌کند میان تفاوت‌های فرهنگی یک اسیر جنگی انگلیسی و فرمانده اردوگاه اسرا تفاهمی ایجاد کند تا مانع خون‌ریزی‌های بیهوده شود.

یکی از نکات جالب فیلم حضور دیوید بویی خواننده مشهور در نقش اصلی آن است؛ حضوری که بسیار موفق بود و با تحسین‌ گسترده منتقدان مواجه شد. منتقدان از تسلط بویی و کیفیت ایفای این نقش توسط او شگفت‌زده شده بودند.

۲۸. فیلم جنگی بازگشت به وطن (Coming Home)

• کارگردان: Hal Ashby
• بازیگران: Jane Fonda, Jon Voight, Bruce Dern
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۷۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳

«بازگشت به وطن» از جمله آثاری بود که به فاصله کوتاهی پس از پایان جنگ ویتنام ساخته شد و از معدود آثاری بود که در آن دوران دیدگاهی کاملا انتقادی نسبت به این جنگ داشتند.

فیلم درباره زنی است که شرایط روانی پیچیده‌ای دارد و در واقع دچار نوعی گم‌گشتگی است؛ در حالی که همسر این زن در جبهه‌های جنگ ویتنام مستقر شده، زن با مردی فلج که جانباز جنگ ویتنام است ملاقات می‌کند. در واقع زن که تازه ازدواج کرده پس از عزیمت شوهرش به جبهه برای کار داوطلبانه به بیمارستانی مراجعه می‌کند که از جانبازان جنگی نگهداری می‌کند. او در این بیمارستان با یکی از هم‌دبیرستانی‌های سابقش ملاقات می‌کند که بر اثر جراحات جنگی فلج شده و مملو از درد، خشم و ناامیدی است؛ این مرد نگاهی سرتاسر منفی نسبت به جنگ ویتنام دارد.

هر دوی این شخصیت‌ها (زن و مجروح جنگی) در فیلم هال اشبی به کمک یکدیگر نیاز دارند و در عمل رابطه میان آن‌ها همچون امکانی برای بازسازی زندگی‌شان عمل می‌کند، گرچه جنگ و بحران‌های ناشی از آن دست از سر زندگی این انسان‌های آسیب‌دیده بر نمی‌دارد.

۲۷. تلفات جنگ (Casualties of War)

• کارگردان: Brian De Palma
• بازیگران: Michael J. Fox, Sean Penn, Don Patrick Harvey
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۸۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳

«تلفات جنگ» فیلمی است برگرفته از یک حادثه واقعی مربوط به جنگ ویتنام. این ماجرا تحت عنوان حادثه تپه ۱۹۲ شناخته می‌شود و مربوط است به دزدیدن و تجاوز گروهی و سپس قتل فان تی مائو، یک زن جوان ویتنامی در نوامبر سال ۱۹۶۶ که توسط یک جوخه از سربازان آمریکایی در طول جنگ ویتنام انجام شد.

گرچه با دادگاهی‌شدن این سربازان خبر ماجرا خیلی زود به آمریکا رسید اما رسانه‌ای‌شدنش در سال ۱۹۶۹ و بر اثر چاپ مقاله‌‌ای در نشریه نیویورکر باعث توجه گسترده به آن شد؛ این مقاله خود به انتشار یک کتاب انجامید. فیلم تلفات جنگ به کارگردانی برایان دی پالما بر اساس همین کتاب ساخته شد.

تلفات جنگ داستان خود را در قالب بازگشت به گذشته روایت می‌کند و از نظر منتقدان قادر است به خوبی مخاطبانش را به سوی نقطه اوج احساسی هدایت کند. فیلم در عین حال به دلیل بازی تأثیرگذار شان پن جلب توجه کرد.

۲۶. فیلم جنگی جوخه (Platoon)

• کارگردان: Oliver Stone
• بازیگران: Tom Berenger, Willem Dafoe, Charlie Sheen
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۸۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۸۷

«جوخه» یکی دیگر از آثار مشهور ضد جنگ ویتنام است و احتمالا باید آن را در میان یکی از معروف‌ترین آثار الیور استون هم قرار دهیم.

این فیلم جنگی آمریکایی بر اساس تجربه استون از جنگ ویتنام ساخته شد و داستان یک داوطلب جنگی را دنبال می‌کند که در ویتنام مشغول خدمت است و خود را میان خواست متفاوت دو گروهبان اسیر می‌یابد؛ یک گروهبان خوب و یک گروهبان شرور.

فیلم استون به بهترین شکل ممکن بی‌رحمی جنگ را به تصویر می‌کشد و هم‌زمان وجوه خیر و شر انسان و دوگانگی میان آن‌ها را در میدان نبرد تحلیل می‌کند.

فیلم استون در پاسخ به اثری از جان وین تحت عنوان «کلاه‌سبزها» (The Green Berets‎) ساخته شد. کلاه‌سبزها سال ۱۹۶۸ و در دوران اوج جنگ ویتنام اکران شد. فیلم پاسخی بود به احساسات ضد جنگ و در واقع کاملا حامی حضور آمریکا در ویتنام بود. استون سال‌ها بعد و زمانی که جنگ پایان یافته و آتش به خاکستر تبدیل شده بود با تبدیل‌کردن تجربه‌ی خود از جنگ ویتنام به فیلم، به نوعی تلاش کرد پاسخی هم به اثر قدیمی جان وین و سایر کارگردان‌هایی بدهد که دیدگاهی نسبتا مثبت به حضور آمریکا در ویتنام داشتند.

جوخه اولین فیلمی بود که در هالیوود توسط یک کهنه‌سرباز جنگ ویتنام نوشته و کارگردانی می‌شد. فیلم با استقبال گسترده منتقدان مواجه شد؛ چهار جایزه اسکار از جمله جوایز مهم بهترین کارگردانی و بهترین فیلم را به دست آورد و البته فروش بسیار موفقی را هم تجربه کرد.

۲۵. سقوط (Downfall)

• کارگردان: Oliver Hirschbiegel
• بازیگران: Bruno Ganz, Alexandra Maria Lara, Corinna Harfouch
• کشور تولیدکننده: آلمان، ایتالیا، اتریش
• تاریخ اکران: ۲۰۰۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰

«سقوط» فیلمی با رویکردی منحصر‌به‌فرد نسبت به جنگ است. این اثر سینمایی روی نبردها، مقاومت‌ها و وضعیت توده مردم متمرکز نیست بلکه به یکی از شخصیت‌های مرکزی جنگ جهانی دوم پرداخته است: آدولف هیتلر. آخرین منشی شخصی پیشوای آلمان نازی شخصی به نام تراودل یونگه روایتگر داستان فیلم سقوط است.

کارگردان فیلم اولیور هرشبیگل دوازده روز آخر زندگی آدولف هیتلر، ترس‌ها و تصمیمات او و متعاقبا مرگش در پناهگاهی در برلین را به تصویر کشیده است. برونو گانتس با بازی فوق‌العاده درخشان خود در نقش هیتلر اعتبار بزرگ دیگری به کارنامه حرفه‌ای‌اش اضافه کرد.

سقوط با نشان دادن بخش احساساتی شخصیت هیتلر و روابط خانوادگی این شخصیت هیولایی به کیفیتی خاص و پیچیده می‌رسد؛ در واقع این‌طور به نظر می‌رسد که حتی شیطان هم می‌تواند لحظاتی انسانی داشته باشد.

۲۴. فیلم جنگی نامه‌هایی از ایوو جیما (Letters From Iwo Jima)

• کارگردان: Clint Eastwood
• بازیگران: Ken Watanabe,Kazunari Ninomiya,Tsuyoshi Ihara
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۲۰۰۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱

کلینت ایستوود در فیلم سینمایی «پرچم‌های پدران ما» چشم‌اندازی آمریکایی از نبرد ایوو جیما ارایه داد. اما در فیلم سینمایی «نامه‌ایی از ایوو جیما» متقابلا داستان را از دید نیروهای ژاپنی در جنگ جهانی دوم روایت کرد، اثری که با بهترین فیلم‌های جنگی چینی و ژاپنی کلاسیک برابری می‌کند. ایستوود تماشاگران را در شرایطی سخت و پیچیده قرار می‌دهد، توجه آن‌ها را به جزئیات جلب می‌کند و در ساخت فیلم از زبان ژاپنی به‌عنوان زبان اصلی اثر استفاده می‌کند. نتیجه تلاش‌های ایستوود ساخت فیلمی مستند-مانند و در عین حال یادآور آثار کوروساوا و ایمامورا است.

فیلم برای نمایش تفاوت‌های کلیدی میان نیروهای آمریکایی و ژاپنی روی دو شخصیت متمرکز می‌شود: ژنرال کوری‌بایاشی و سایگو که شخصیت‌پردازی آن‌ها بر محوریت ویژگی‌هایی چون غرور و وفاداری استوار است. نامه‌هایی از ایوو جیما سرشار از استعاره‌ها و تشبیهات شاعرانه است. فیلم همدلی مخاطب را نسبت به نیروهای ژاپنی‌ برمی‌انگیزد و نشان می‌دهد آن‌ها چگونه هر لحظه آماده مرگ بودند اما جرقه‌های امید هم هرگز در افق نگاهشان خاموش نمی‌شد.

۲۳. کودکان هیروشیما (Children of Hiroshima‎)

• کارگردان: Kaneto Shindō
• بازیگران: Nobuko Otowa, Osamu Takizawa, Miwa Saitō
• کشور تولیدکننده: ژاپن
• تاریخ اکران: ۱۹۵۲
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱

«کودکان هیروشیما» اثری است که به وضعیت ژاپن پس از جنگ جهانی دوم و تبعات اصابت بمب اتم به شهر هیروشیما می‌پردازد. در واقع این فیلم جنگی را باید متمرکز بر عواقب جنگ و نه خود میدان نبرد بدانیم.

در کودکان هیروشیما تاکاکو چهار سال است که از خانه دور بوده؛ او هنگام حضور در سطح شهر هیروشیما با نتایج و تأثیرات بمب اتم روبرو می‌شود.

فیلم بر اساس کتابی به نام «کودکان بمب اتم» ساخته شد که سال ۱۹۵۱ با جمع‌آوری شهادت‌های دست اول از واقعه تدوین شد. در پایان دوره حضور نیروهای آمریکایی در ژاپن، هنرمندان این کشور امکان ساخت آثاری را یافتند که ممکن بود در آن‌ها به مسائل مربوط به بمب اتم اشاره کنند.

کودکان هیروشیما در ژاپن عملکرد موفقیت‌آمیزی داشت و در مجموع توسط منتقدان در سطح جهان هم تحسین شد اما اتحادیه معلمان ژاپن که تولید فیلم را سفارش داده بود از نتایج آن چندان راضی نبود و از دید بیرونی و خارجی فیلم نسبت به ویرانی‌های شخصی و فیزیکی بمب اتم و در عین حال دیدگاه غیرانتقادی اثر ابراز نارضایتی کرد. این اتحادیه در ادامه فیلم دیگری را به نام «هیروشیما» به کارگردانی هیدئو سکیگاوا سفارش داد تا نگاه تندتر و انتقادی‌تری به ماجرا داشته باشد.

۲۲. فیلم جنگی دانکرک (Dunkirk‎)

• کارگردان: Christopher Nolan
• بازیگران: Fionn Whitehead, Tom Glynn-Carney, Jack Lowden
• کشور تولیدکننده: بریتانیا، آمریکا،‌ فرانسه، هلند
• تاریخ اکران: ۲۰۱۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲

«دانکرک» فیلمی است جنگی که به ماجرای تخلیه‌ی منطقه‌ای به همین نام در طول جنگ جهانی دوم می‌پردازد. نمایش عملیات تخلیه این منطقه در فیلم با بررسی سه جبهه‌ی هوایی،‌ دریایی و زمینی در جبهه‌های نبرد جلو می‌رود. این فیلم جنگی تاریخی دیالوگ‌های اندکی دارد و بیشتر بر تصاویر و موسیقی متکی است.

عملیات تخلیه دانکرک در جنگ جهانی دوم با عنوان معجزه دانکرک شناخته می‌شود و به عملیاتی اشاره دارد که در طول آن نیروهای به‌دام افتاده متفقین از جمله نیروهای اعزامی بریتانیا برای دفاع از فرانسه،‌ نیروهای بلژیکی و بخش‌هایی از ارتش فرانسه از سواحل و بندر دانکرک تخلیه شدند تا از آسیب گسترده و بزرگ به جبهه متفقین جلوگیری شود. این عملیات با دشواری‌های خاصی همراه بود و گرچه نوعی عقب‌نشینی از میدان نبرد به حساب می‌آمد اما حفظ این نیروها ارزش بسیاری داشت.

همین ماجرا برای نولان دست‌مایه‌ای شده تا اثری در تمجید از رشادت‌هایی بسازد که در میدان نبرد دانکرک رخ داد. این فیلم جنگی بر خود نبرد و وقایع آن متمرکز است و گرایشش نسبت به جنگ با تحسین رزمندگان متفقین همراه است.

این فیلم جنگی جدید برای دریافت ۸ جایزه اسکار هم نامزد شد که در نهایت جوایز مربوط به حوزه‌ی صدا و تدوین را دریافت کرد.

۲۱. شکارچی گوزن (The Deer Hunter)

• کارگردان: Michael Cimino
• بازیگران: Robert De Niro, John Cazale, John Savage
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۷۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲

« شکارچی گوزن» یکی از آثار بسیار مشهور سینمای جنگ آمریکا است و نشان می‌دهد که جنگ چه تأثیر مخربی بر زندگی مردم یک شهر کوچک صنعتی در ایالت پنسیلوانیای آمریکا می‌گذارد. شخصیت‌های اصلی فیلم سه دوست و کارگر روسی-آمریکایی کارخانه فولادسازی‌اند که جنگ ویتنام باعث تغییر دایمی زندگی‌شان می‌شود.

این فیلم جنگی آمریکایی چه از سوی تماشاگران و چه از سوی منتقدان با تحسین گسترده‌ای مواجه شد. کارگردانی اثر، بازی‌ها، فیلم‌نامه، تم‌های واقع‌گرایانه و لحن فیلم در کنار فیلم‌برداری مؤثر، تحسین شدند.

فیلم در مراسم اسکار هم خوش درخشید و موفق شد بخشی از مهم‌ترین جوایز مراسم از جمله جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را تصاحب کند.

۲۰. فیلم جنگی از اینجا تا ابدیت (From Here to Eternity)

• کارگردان: Fred Zinnemann
• بازیگران: Burt Lancaster, Montgomery Clift, Deborah Kerr
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۵۳
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲

«از اینجا تا ابدیت» بر اساس رمانی به همین نام نوشته جیمز جونز ساخته شد؛ فیلم درباره مصائب سه سرباز ارتش آمریکا در پایگاهی در هاوایی در ماه‌های منتهی به حمله پرل هاربر است.

از اینجا تا ابدیت اثر بسیار مشهور و تحسین‌شده‌ای است که در ۱۳ شاخه گوناگون نامزد دریافت جایزه اسکار شد و در نهایت ۵ جایزه از جمله جوایز بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی را به خود اختصاص داد.

نکته جالب درباره این فیلم جنگی شرایط ساخت آن است که در عمل باعث تغییراتی در اقتباس فیلم از رمان شد. در واقع رمان نسبت به فیلم عناصر رادیکال‌تر و دیدگاه جسورانه‌تری دارد اما فیلم از دو سو با مشکل مواجه بود. از یک طرف باید در چارچوب نظام‌نامه تولید تصاویر متحرک که از سال ۱۹۳۰ تا ۱۹۶۸ در ایالات متحده برخی قوانین اخلاقی را دیکته می‌کرد، دست به سانسور برخی مضامین کتابی می‌زد که از آن در حال اقتباس بود و از سوی دیگر با توجه به ضرورت همکاری ارتش و در اختیار قراردادن مکان‌ها و اسباب‌های لازم باید این نهاد هم راضی نگه داشته می‌شد. طبیعتا با توجه به این دو موضوع تغییرات مختلفی اعمال شد که گاهی اوقات به این اقتباس صدماتی هم وارد کرد.

۱۹. غلاف تمام‌فلزی (Full Metal Jacket)

• کارگردان: Stanley Kubrick
• بازیگران: Matthew Modine, Adam Baldwin, Vincent D’Onofrio
• کشور تولیدکننده: بریتانیا، ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۸۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲

«غلاف تمام‌فلزی» (Full Metal Jacket) یکی از آخرین فیلم‌های استنلی کوبریک درباره یک گروه از سربازان آمریکایی است که برای شرکت در جنگ ویتنام آماده می‌شوند و در روند پیشرفت قصه با تجربه ترسناک این نظامیان هنگام حضور در این جنگ آشنا می‌شویم.

این فیلم جنگی یک سال پس از فیلم موفق جوخه ساخته الیور استون روی پرده آمد و در آغاز تا حدی زیر سایه این اثر قرار داشت اما در گذر زمان خود را به‌عنوان چنان فیلم مؤثری معرفی کرد که در حال حاضر در مقایسه با فیلم جوخه از شهرت بیشتری هم برخوردار است.

اغلب نقدهایی که درباره‌ی غلاف تمام‌فلزی نوشته شدند بر مضامینی چون مغزشویی حاکم در ارتش و نهادهای نظامی و نگاه انتقادی فیلم نسبت به نوعی از مردانگی حاکم در این فضاها اشاره داشتند.

۱۸. فیلم جنگی نجات سرباز رایان (Saving Private Ryan)

• کارگردان: Steven Spielberg
• بازیگران: Tom Hanks, Edward Burns, Matt Damon
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۹۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳

«نجات سرباز رایان» در میان فیلم‌های جنگی به شکل قابل توجهی محبوب واقع شد و موفقیت تجاری زیادی کسب کرد. این اثر سینمایی عناصر سرگرم‌کننده را با لحظاتی خشن، پرکشش و تأثربرانگیز در هم آمیخته است تا از نظر بسیاری از مخاطبان بهترین فیلم جنگی لقب بگیرد.

داستان فیلم با ورود سربازان آمریکایی به ساحل نرماندی و نبرد با نیروهای آلمانی شروع می‌شود. به دنبال نبرد نرماندی گروهی از سربازان آمریکایی برای پیدا کردن سرباز چتربازی به نام رایان که برادرانش را در جنگ از دست داده است به پشت خطوط دشمن می‌روند.

صحنه جنگی ساحل اوماها در آغاز فیلم در زمان خود بسیار مورد بحث قرار گرفت. صحنه‌ای که ۱۱ میلیون دلار هزینه در برداشت، از ۴۰ بشکه خون جعلی برای آن استفاده شد و ۱۰۰۰ نفر را درگیر خود کرد. کارگردان فیلم استیون اسپیبلرگ عکس‌های گرفته شده توسط عکاس مشهور جنگ رابرت کاپا را مطالعه کرد و برای صحنه نبرد نرماندی و در کل برای تولید فیلم از آن استفاده کرد. کارگردان از زاویه دید لنز کاپا برای بیان واقعیت‌های عریان جنگ در فیلم خود بهره برده است.

۱۷. قطار (The Train)

• کارگردان: John Frankenheimer
• بازیگران: Burt Lancaster, Paul Scofield, Jeanne Moreau
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا، فرانسه
• تاریخ اکران: ۱۹۶۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳

در سال ۱۹۴۴ یک کلنل آلمانی قطاری را پر از گنجینه‌های هنری ارزشمند فرانسوی می‌کند تا آن‌ها را به آلمان بفرستد. در این شرایط جنبش مقاومت فرانسه قصد دارد جلوی این قطار را بگیرد اما باید به شدت مراقب باشد تا به آثار هنری صدمه‌ای وارد نشود.

فیلم سینمایی قطار در ابتدا قرار بود توسط آرتور پن کارگردانی شود اما ۳ روز پس از شروع فیلم‌برداری، او با جان فرانکن‌هایمر تعویض شد. فرانکن‌هایمر که دوره‌ای دستیار سیدنی لومت بود در سال‌های بعد هم آثار شاخصی همچون «پرنده‌باز آلکاتراز» (The Birdman of Alckatraz)، «کاندیدای منچوری» (The Manchurian Candidate) و «جایزه بزرگ» (Grand Prix) را جلوی دوربین برد.

فیلم سینمایی قطار برگرفته از اتفاقاتی واقعی بود که در کتابی به نام «جبهه هنر» گردآوری شده بود. این کتاب به غارت آثار هنری فرانسه در طول جنگ جهانی دوم توسط نیروهای آلمانی می‌پرداخت.

۱۶. فیلم جنگی سرزمین هیچ‌کس (No Man’s Land)

• کارگردان: Danis Tanović
• بازیگران: Branko Đurić, Rene Bitorajac, Filip Šovagović
• کشور تولیدکننده: بوسنی و هرزگوین، اسلوونی، فرانسه، ایتالیا، بریتانیا، بلژیک
• تاریخ اکران: ۲۰۰۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳

داستان فیلم «سرزمین هیچ‌کس» در میانه‌ی جنگ بوسنی جریان دارد. سال ۱۹۹۳ در حالی که شدیدترین درگیری‌ها میان دو طرف جنگ وجود دارد، دو سرباز از دو طرف منازعه در منطقه‌ای گیر افتاده‌اند و برای زنده ب‌ماندن تلاش می‌کنند. در این شرایط سرباز سومی هم به ماجرا اضافه می‌شود که در کنارش یک مین کار گذاشته شده و با کوچکترین حرکت جانش را از دست خواهد داد.

سرزمین هیچ‌کس موفق شد در سال ۲۰۰۱ جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسی‎ زبان را به دست آورد و از نظر بین‌المللی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد.

همانطور که اشاره شد این فیلم جنگی تحسین‌شده به ماجرایی درون جنگ بوسنی می‌پردازد. این جنگ در سال ۱۹۹۲ آغاز شد و تا سال ۱۹۹۵ ادامه داشت. این جنگ میان چندین گروه قومی و مذهبی واقع در بوسنی جریان داشت و از پیامدهای تجزیه جمهوری فدرال سوسیالیستی یوگسلاوی بود.

۱۵. نغمه‌ی یک سرباز (Ballad of a Soldier)

• کارگردان: Grigory Chukhray
• بازیگران: Vladimir Ivashov, Zhanna Prokhorenko, Antonina Maksimova
• کشور تولیدکننده: شوروی
• تاریخ اکران: ۱۹۵۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳

«نغمه یک سرباز» در میان مشهورترین آثار ضد جنگ سینمای شوروی قرار دارد و در دوره ساختش موفق شد توجهات بین‌المللی را هم به خود جلب کند.

نغمه یک سرباز درباره یک سرباز جوان روس است که به دلیل رشادت‌هایش به مدال افتخار می‌رسد اما به جای آن تقاضای دیدن مادرش را مطرح می‌کند. او در فرصت کوتاهی که برای بازگشت به خانه و دیدن مادرش پیدا کرده با وقایع گوناگون از جمله یک ماجرای عاشقانه مواجه می‌شود.

فیلم همچون بسیاری از آثار ضد جنگ نشان می‌دهد که چطور جنگ زندگی انسان‌ها را به شکلی بی‌رحمانه و برگشت‌ناپذیر تحت تأثیر قرار می‌دهد و فرصت‌های زندگی، عشق‌ورزی و حمایت از خانواده را از میان برده و در عمل سال‌های جوانی رزمندگان را خاکستر می‌کند.

۱۴. فیلم جنگی راه‌های افتخار (Paths of Glory)

• کارگردان: Stanley Kubrick
• بازیگران: Kirk Douglas, Ralph Meeker, Adolphe Menjou
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۵۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵

«راه‌های افتخار» بر اساس رمانی به همین نام نوشته همفری کاب ساخته شد. داستان فیلم در دوره جنگ جهانی اول جریان دارد و ماجرای گروهی از سربازان را روایت می‌کند که از حمله‌‌ به مواضع دشمن که نوعی خودکشی محض به حساب می‌آید اجتناب می‌کنند؛ این سربازان به خیانت محکوم می‌شوند و افسر فرمانده‌شان باید در دادگاه نظامی از آن‌ها دفاع کند.

این فیلم جنگی کوبریک که از آثار اولیه‌ی کارنامه او است اینک جایگاهی تاریخی پیدا کرده و نگاه طعنه‌آمیز آن به مضامینی چون افتخار و رشادت‌‌های جنگی همچون الگوی بسیاری از فیلم‌های انتقادی در این حوزه شناخته می‌شود.

۱۳. پل رودخانه کوای (The Bridge on the River Kwai)

• کارگردان: David Lean
• بازیگران: William Holden, Alec Guinness, Jack Hawkins
• کشور تولیدکننده: بریتانیا، ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۵۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵

«پل رودخانه کوای» به کارگردانی دیوید لین مانند آثار دیگر او داستانی کلاسیک را استادانه روایت می‌کند. فیلم بر اساس رمانی با نام «پلی بر روی رودخانه کوای» اثر پیر بول ساخته شده است. این ثر سینمایی فقط یک فیلم جنگی نیست بلکه نمونه اولیه و اصلی فیلم‌هایی با مضامین جنگی است که از پس آن ساخته شده‌اند.

این فیلم جنگی با توانمندی بسیار زیاد، داستان قدرت و بقا در منطقه‌ای جنگی، ممنوعه و دورافتاده را ترسیم می‌کند. این اثر روایتگر دستگیری چندتن از سربازان ارتش انگلیس به دست نیروهای ژاپنی در جنگ جهانی دوم و انتقال آن‌ها به تایلند برای ساختن پلی روی رودخانه کوای است.

فیلم سینمایی پل رودخانه کوای در سال ۱۹۵۸ برنده هفت جایزه اسکار از جمله جایزه در رشته‌های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین بازیگر نقش اصلی مرد، بهترین فیلم‌نامه، بهترین تدوین و بهترین فیلم‌برداری شد.

۱۲. فیلم جنگی پیانیست (The Pianist)

• کارگردان: Roman Polanski
• بازیگران: Adrien Brody, Thomas Kretschmann, Frank Finlay
• کشور تولیدکننده: فرانسه، آلمان، لهستان، بریتانیا
• تاریخ اکران: ۲۰۰۲
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵

رومن پولانسکی کارگردان برجسته و پرحاشیه لهستانی ۱۵ سال پس از ردکردن پیشنهاد کارگردانی فیلم سینمایی «فهرست شیندلر» به دلایل شخصی روایت خود از روزهای تلخ جنگ جهانی دوم را در قالب فیلم سینمایی «پیانیست» روی پرده برد.

این اثر سینمایی داستان واقعی زندگی یک پیانیست یهودی به نام ولادیسلاو اشپیلمان (با بازی آدرین برودی) و بر اساس کتابی به قلم خود او است. پیانیستی که برای زنده ‌ماندن در گتوی ورشو به سختی تلاش می‌کند. او به‌عنوان انسان ساده‌ای که خانواده، شغل و آزادی‌اش را در حملات ظالمانه نازی‌ها از دست داده و نزدیک است جانش را هم از دست بدهد برای حفظ زندگی می‌جنگد.

آدرین برودی که پیش از بازی در این اثر سینمایی کمتر شناخته شده بود توانست در هفتاد و پنجمین دوره جوایز اسکار برای ایفای نقش درخشان خود در پیانیست جایزه اسکار بهترین بازیگر نقش اصلی مرد را دریافت کند. اجرای آهنگ «Ballade in G Minor» شوپن یکی از تأثیرگذارترین، زیباترین و روح‌نوازترین صحنه‌هایی است که برودی در این اثر سینمایی به بهترین شکل از پس اجرای آن برآمده است.

۱۱. مهلکه (The Hurt Locker)

• کارگردان: Kathryn Bigelow
• بازیگران: Jeremy Renner, Anthony Mackie, Brian Geraghty
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۲۰۰۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷

«مهلکه» از فیلم‌های برجسته جنگی قرن بیست‌و‌یکم است و به شکل کلی از بهترین فیلم‌های جنگی است. این فیلم جنگ عراق را در محوریت خود دارد و داستان اعضای یک تیم خنثی‌سازی بمب‌ را روایت می‌کند. فیلم درگیری اعضای این واحدها با شورشیان و واکنش روانی این افراد به استرس‌های مهلک جنگ را نشان می‌دهد؛ استرسی که برای برخی غیرقابل تحمل و برای گروهی دیگر اعتیادآور و تنها معنای زندگی است.

این فیلم جنگی آمریکایی با تحسین گسترده منتقدان روبرو شد؛ بازی جرمی رنر، کارگردانی کاترین بیگلو، فیلم‌نامه و البته تعلیق و تنش میخکوب‌کننده صحنه‌های اکشن از جمله نقاط قوت این اثر ارزیابی شدند. مهلکه در نه بخش مختلف نامزد دریافت جایزه اسکار شد و در نهایت موفق شد شش جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم‌نامه غیراقتباسی را به خود اختصاص دهد. این فیلم جنگی به تنها اثری تبدیل شد که توسط یک کارگردان زن جلوی دوربین رفته و موفق شده هم‌زمان دو اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را به خود اختصاص دهد.

۱۰. فیلم جنگی توهم بزرگ (The Grand Illusion)

• کارگردان: Jean Renoir
• بازیگران: Jean Gabin, Dita Parlo, Pierre Fresnay
• کشور تولیدکننده: فرانسه
• تاریخ اکران: ۱۹۳۷
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷

«توهم بزرگ» از بهترین فیلم‌های ژان رنوار، یکی از هنرمندان مشهور تاریخ سینما و البته سینمای فرانسه است. ماجرای فیلم در دوران جنگ جهانی اول جریان دارد و به رابطه طبقاتی میان یک گروه کوچک از افسران فرانسوی که در طول جنگ اول جهانی اسیر جنگی‌اند می‌پردازد؛ این افسران قصد فرار دارند و برای آن در حال برنامه‌ریزی‌اند.

عنوان این اثر رنوار برگرفته است از کتابی به همین نام نوشته سال ۱۹۰۹ که توسط یک روزنامه‌نگار بریتانیایی به رشته تحریر درآمده. نویسنده این کتاب نورمن انجل معتقد بود جنگ بیهوده است چرا که تمام ملت‌های اروپایی در عمل منافع اقتصادی مشترکی دارند و این نزاع‌ها باعث تباه‌شدن این منافع می‌شود. همین نگاه خود را در فیلم هم نشان داده چرا که دیدگاهی انسانی نسبت به شخصیت‌های گوناگون فیلم که از ملیت‌های گوناگون‌اند در فیلم جریان دارد.

توهم بزرگ از نگاه بسیاری از منتقدان و مورخان تاریخ سینما از شاهکارهای سینمای فرانسه و از بزرگترین آثاری است که تا به امروز ساخته شده.

۹. بیا و بنگر (Come and See)

• کارگردان: Elem Klimov
• بازیگران: Aleksey Kravchenko, Olga Mironova, Liubomiras Laucevicius
• کشور تولیدکننده: شوروی
• تاریخ اکران: ۱۹۸۵
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷

فیلم سینمایی «بیا و بنگر» روایتگر زندگی یک پسر جوان روس در طول اشغال بلاروس به دست نیروهای نازی در جنگ جهانی دوم است. الم کلیموف کارگردان این اثر سینمایی در کودکی از نزدیک جنگ را تجربه کرده و در بیا و بنگر احساسات واقعی را به شیوه‌ای مؤثر بیان کرده چنان که نه می‌توان فراموششان کرد و نه می‌توان انکارشان کرد.

الکسی کراوچنکو پسر ۱۶ ساله‌ای است که به‌عنوان بازیگر اصلی فیلم به شکل شگفت‌انگیزی از پس نقش خود برآمده و شخصیتی کاملا ملموس را خلق کرده است. پسری که با پیدا کردن یک تفنگ قدیمی به یک گروه مقاومت شوروی علیه نیروهای آلمانی می‌پیوندد و لحظات خوفناکی را در جنگ جهانی دوم تجربه می‌کند. فیلم‌نامه فیلم سینمایی بیا و بنگر نه ساختاری رسمی دارد و نه درگیر لحظات دراماتیک سینمایی می‌شود بلکه روشی به شدت واقع‌گرایانه را برمی‌گزیند. با این وجود این اثر سینمایی توانایی این را دارد که هر تماشاگری را تا پایان فیلم با خود همراه کند.

فیلم که شاید بتوان آن را بهترین فیلم جنگی تاریخ هم در نظر گرفت با ترکیب صدا و تصاویر خلاقانه و ناب تلاش می‌کند تجربه‌ای تکان‌دهنده را برای مخاطب رقم بزند و همانطور که نام آن نشان می‌دهد، دست تماشاگر را بگیرد تا «بیاید» و رنج‌های عظیمی که در آن تاریخ و آن جنگ بر مردم رفته است را «بنگرد».

۸. فیلم جنگی کشتی (Das Boot)

• کارگردان: Wolfgang Petersen
• بازیگران: Jürgen Prochnow, Herbert Grönemeyer, Klaus Wennemann
• کشور تولیدکننده: آلمان غربی
• تاریخ اکران: ۱۹۸۱
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸

فیلم سینمایی «کشتی» اثری است واقع‌گرایانه درباره جنگ جهانی دوم. فیلم در یک زیردریایی که مملو از احساس «تنگاترسی» (claustrophobic) است روایت می‌شود. خدمه زیردریایی با کسالت، بهت و آشفتگی روزها و خطرات را سپری می‌کنند. ولفگانگ پترسن کارگردان این اثر سینمایی با سبک خاص فیلم‌برداری از طریق دوربین متحرک نمایی کلی از زیردریایی را نمایش داده که مخاطب را کاملا درگیر فیلم می‌کند.

فیلم سینمایی کشتی یادآور آثار نویسنده آمریکایی هرمان ملویل است از جمله «بیلی باد» و «تایپی» که هر دو در فضایی دریایی و همینطور پیرامون موضوعات اخلاقی اتفاق می‌افتند. در نهایت باید اشاره کنیم که این فیلم سینمایی از درون یک مینی سریال ۶ ساعته تلویزیونی بیرون کشیده شده. فیلم بی آنکه بر قهرمان‌ها، قربانیان یا شخصیت‌های شرور متمرکز باشد به انسان‌هایی توجه می‌کند که در شرایطی فرساینده برای بقا و حفظ جانشان می‌جنگند.

۷. در جبهه غرب خبری نیست (All Quiet on the Western Front)

• کارگردان: Lewis Milestone
• بازیگران: Lew Ayres, Louis Wolheim, John Wray
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۳۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸

فیلم سینمایی تحسین‌شده و اسکارگرفته‌ی «در جبهه غرب خبری نیست» در سال ۱۹۳۰ ساخته شد. این ساخته لوییس مایلستون کارگردان مولداویایی تبار زاده آمریکا یکی از فیلم‌های کلیدی تاریخ سینما در حوزه توصیف جنگ است. کریستوفر نولان معتقد است شدت و وحشت موجود در جنگ جایی بهتر از فیلم «در جبهه غرب خبری نیست» به نمایش در نیامده است.

در جبهه غرب خبری نیست روایتگر سرنوشت تعدادی نوجوان آلمانی است که معلمشان آن‌‎ها را قانع کرده برای شرکت در جنگ جهانی اول ثبت نام کنند. فیلم در طول بسط این روایت، تجربه این نوجوانان را از حضور در میدان نبرد نشان می‌دهد.

این فیلم که به طرز فوق‌العاده‌ای کارگردانی شده و از آثار شاخص سینمای آمریکا در دهه ۳۰ میلادی است برای درک جنگ و دشواری‌های آن ضروری به نظر می‌رسد.

۶. فیلم جنگی دکتر استرنجلاو (Dr. Strangelove)

• کارگردان: Stanley Kubrick
• بازیگران: Peter Sellers, George C. Scott, Sterling Hayden
• کشور تولیدکننده: بریتانیا
• تاریخ اکران: ۱۹۶۴
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸

فیلم سینمایی «دکتر استرنجلاو یا: چگونه یادگرفتم دست از هراس بردارم و به بمب عشق بورزم» که عموما به طور خلاصه همان دکتر استرنجلاو نامیده می‌شود یک کمدی سیاه است درباره وقایع مربوط به جنگ سرد و تعارض‌های هسته‌ای میان ایالات متحده آمریکا و شوروی که در این دوره به موضوع روز تبدیل شده بود.

این اثر سینمایی که با بازی پیتر سلرز و جرج سی. اسکات همراه است به‌عنوان یکی از بهترین کمدی‌های تاریخ سینما و یکی از آثار برجسته کوبریک شناخته می‌شود. یکی از دلایل مهم موفقیت دکتر استرنجلاو را باید بازی خیره‌کننده پیتر سلرز در نظر گرفت که توانسته به خوبی از پس ایفای چندین و چند نقش مختلف بربیاید.

فیلم‌نامه دکتر استرنجلاو بر اساس رمانی به نام «وضعیت قرمز» اثر پیتر جورج نوشته شد. کوبریک کتاب را خواند و با همکاری نویسنده، فیلم‌نامه را نوشت اما به تدریج احساس کرد نوعی شوخ‌طبعی خاص درون اثر نهفته است در نتیجه یک طنزپرداز به جمع آن‌ها اضافه شد تا کار تکمیل شود. دکتر استرجلاو به دلیل سبک خاص آثار کوبریک، فیلم‌نامه موفق و حضور فوق‌العاده پیتر سلرز تبدیل به یکی از بهترین کمدی‌های سیاه سینما شد.

۵. اینک آخرالزمان (Apocalypse Now)

• کارگردان: Francis Coppola
• بازیگران: Marlon Brando, Robert Duvall, Martin Sheen
• کشور تولیدکننده: ایالات متحده آمریکا
• تاریخ اکران: ۱۹۷۹
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸

«اینک آخرالزمان» در میان مشهورترین فیلم‌های مربوط به جنگ ویتنام، یکی از آثار برجسته تاریخ سینما است که ماجرای سروان بنجامین ویلارد را دنبال می‌کند؛ ویلارد باید در طول جنگ ویتنام برای انجام ماموریتی به جنگل‌های کامبوج برود و سرهنگ کرتز را که می‌گویند دیوانه شده بکشد. کوپولا این اثر را با اقتباس از کتاب دل تاریکی اثر جوزف کنراد ساخت. اینک آخر الزمان موفق شد در کنار فیلم «طبل حلبی» نخل طلای جشنواره کن را به دست آورد.

گرچه فیلم در زمان ساخت با انتقاداتی هم مواجه شد اما در طول زمان جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های جنگی تاریخ سینما که درباره جنگ ویتنام ساخته شده‌اند تثبیت کرد. از نظر بسیاری از منتقدان اینک آخرالزمان شاهکاری در هماهنگی صدا، تصویر و بازی بازیگران به حساب می‌آید. فیلم‌برداری این اثر که توسط ویتوریو استورارو، فیلم‌بردار ایتالیایی برنده سه‌ جایزه اسکار انجام شد چه در زمان ساخت و چه در سال‌های پس از آن بسیار تحسین شده است.

۴. فیلم جنگی نبرد الجزیره (The Battle of Algiers)

• کارگردان: Gillo Pontecorvo
• بازیگران: Jean Martin, Saadi Yacef, Brahim Haggiag
• کشور تولیدکننده: ایتالیا،‌ الجزیره
• تاریخ اکران: ۱۹۶۶
• امتیاز راتن تومیتوز: ۹۹

«نبرد الجزیره» یک فیلم جنگی تکاوری محصول سال ۱۹۶۶ است که توسط کارگردان ایتالیایی جیلو پونته‌کوروو ساخته شده. فیلم که محصول مشترک کشورهای ایتالیا و الجزایر است روایتگر جنگ مردم الجزایر با نیروهای دولت فرانسه در دهه پنجاه میلادی است؛ نبردهایی که برای رهایی از استعمار و سلطه فرانسه در شمال آفریقا اتفاق افتاد.

در سال ۲۰۱۲ و پس از رای‌گیری مجله سایت اند ساوند از کارگردانان و منتقدان مطرح سینمایی، این فیلم به‌عنوان چهل و هشتمین فیلم در میان ۲۵۰ فیلم برتر تمام تاریخ سینما انتخاب شد. نمایش این فیلم که در دوران خود بسیار جنجالی بود تا ۵ سال پس از ساخت آن در کشور فرانسه ممنوع بود.

کریستوفر نولان فیلم‌ساز مشهور بریتانیایی-آمریکایی در اظهارنظری این فیلم جنگی تاریخی که برنده شیر طلایی جشنواره ونیز هم شده است را فیلمی بدون تاریخ مصرف معرفی کرد. در کل نبرد الجزیره به‌عنوان یکی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما در میان فیلم‌های جنگی مطرح است و عموم تماشاگران را طی دهه‌ها با خود همراه کرده.

۳. مدفن کرم‌های شب‌تاب (Grave of the Fireflies)

• کارگردان: Isao Takahata
• بازیگران: Tsutomu Tatsumi, Ayano Shiraishi, Yoshiko Shinohara
• کشور تولیدکننده: ژاپن
• تاریخ اکران: ۱۹۸۸
• امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰

استودیوی جیبلی در جهان سینمایی امروز یکی از بزرگترین استودیوهای تولید انیمیشن است. این استودیو فیلم‌های تحسین‌شده زیادی ساخته که در آن‌ها با ترکیب خیال و واقعیت بیشتر به موضوعاتی پیرامون ماهیت انسان می‌پردازند. یکی از عمیق‌ترین و تأثیرگذارترین فیلم‌های تولیدشده توسط این استودیو فیلم «مدفن کرم‌های شب‌تاب» است؛ انیمیشنی که از نظر سبک منحصر‌به‌فرد و از زمان خود جلوتر بود.

داستان این فیلم جنگی درباره برادر و خواهری است که از جنگ جهانی دوم ژاپن جان سالم به در برده‌اند اما بدون غذا‌، لباس و سرپناه تنها رها شده‌اند. شخصیت‌ها به سرعت به سمت ناامیدی سوق پیدا کرده و تسلیم می‌شوند. همچنین روابط آن‌ها با بدترشدن کیفیت زندگی رو به تلخی می‌رود. داستان فیلم سینمایی مدفن کرم‌های شب‌تاب روایتی سوزناک و به شدت غم‌انگیز دارد. این انیمه ژاپنی به کارگردانی ایسائو تاکاهاتا بر اساس کتابی با همین نام اثر آکیوکی نوساکا یک شاهکار در جهان انیمیشن به حساب می‌آید.

۲. فیلم جنگی کجا می‌روی آیدا؟ (Quo Vadis, Aida?)

• کارگردان: Jasmila Žbanić
• بازیگران: Jasna Đuričić, Izudin Bajrović, Boris Isaković
• کشور تولیدکننده: بوسنی و هرزگوین، اتریش، آلمان، فرانسه، هلند، نروژ، لهستان، رمانی،‌ ترکیه
• تاریخ اکران: ۲۰۲۰
• امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰

«کجا می‌روی آیدا؟» جدیدترین اثر فهرست‌ بهترین فیلم‌های جنگی و از آثاری است که در سال ۲۰۲۰ توسط منتقدان به شکل گسترده‌ای تحسین شد.

این فیلم جنگی جدید به ماجرایی در طول جنگ بوسنی می‌پردازد؛ در ماه جولای سال ۱۹۹۵ آیدا که مترجم سازمان ملل است تلاش می‌کند خانواده خود در شهر سربرنیتسا را هنگام هجوم ارتش جمهوری صرب بوسنی و پیش از قتل عام سربرنیتسا از این شهر در شرق بوسنی نجات دهد. خانواده آیدا از جمله هزاران شهروندی بودند که در کمپ‌های سازمان ملل به دنبال پناهگاه می‌گشتند.

کجا می‌روی آیدا؟ تلاش می‌کند به بهترین و البته تندترین شکل ممکن تلفات انسانی ویرانگر این جنگ را نمایش دهد. منتقدان فیلم را ازیک سو دارای وجهی واقع‌گرایانه و انسانی دانستند و از سوی دیگر تعلیق و التهاب سینمایی آن را ستودند.

۱. کودکی ایوان (Ivan’s Childhood)

• کارگردان: Andrei Tarkovsky
• بازیگران: Nikolai Burlyayev, Valentin Zubkov, Evgeny Zharikov
• کشور تولیدکننده: شوروی
• تاریخ اکران: ۱۹۶۲
• امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰

فیلم سینمایی «کودکی ایوان» هم در کنار چندین اثر دیگر این فهرست یک فیلم ضد جنگ است. داستان فیلم درباره یک کودک یتیم به نام ایوان است که والدینش توسط نیروهای اشغالگر آلمانی کشته شده‌اند؛ کودکی ایوان به تجربه این کودک در طول جنگ جهانی دوم می‌پردازد و می‌توان گفت به نوعی کودکی تباه‌شده و از دست‌رفته او را به تصویر می‌کشد.

کودکی ایوان در کنار چند فیلم دیگر از جمله «درناها پرواز می‌کنند» (The Cranes Are Flying) و نغمه یک سرباز از آثار برجسته سینمای شوروی است که نگاهی به سوی هزینه‌های جنگ دارد و برعکس فیلم‌های دوران گذشته سینمای شوروی تجربه جنگ را ستایش و تمجید نمی‌کند.

در واقع این رویکرد جدید در سینمای شوروی که توسط آثار یادشده پیش گرفته شد در دوران موسوم به «آب‌شدن یخ خروشچف» (Khrushchev Thaw) به شکل جدی مطرح شد؛ دوره‌ای که در آن سیاست‌های دهه‌های گذشته در زمان استالین با انتقاد مواجه شد؛ این دوره تحت عنوان دوران استالین‌زدایی هم معروف بود. در این بازه زمانی سرکوب و سانسور شوروی کاهش پیدا کرد و گروه‌هایی از زندانیان سیاسی آزاد شدند. این دوران که از اواسط دهه ۱۹۵۰ تا اواسط دهه ۱۹۶۰ ادامه داشت با ساخت آثار سینمایی متفاوت همراه بود که با تجدید نظر در نگرش‌های پیشین نسبت به جنگ شناخته می‌شدند.

کودکی ایوان از این نظر هم اهمیت دارد که اولین فیلم آندری تارکوفسکی سینماگر شهیر روس بود. فیلم با توجه و تمجید گسترده بین‌المللی روبرو شد و موفق شد در جشنواره ونیز جایزه شیر طلایی را به دست آورد. سینماگران بزرگی چون اینگمار برگمن و کریشتف کیشلوفسکی کودکی ایوان را تحسین کرده‌اند.