بهترین فیلم‌های سوئدی تاریخ؛ از «هکسان» تا «پرسونا»

سینمای سوئد در میان طرفداران هنر سینما بیشتر با شاهکار‌های اینگمار برگمان شناخته می‌شود؛ کارگردانی که در سینمای سوئد، موضوعات عمیق و انسانی را به چالش می‌کشید و ارتباطات فلسفی بشر با جهان اطراف خودش را با سینمای جذاب خود تحلیل می‌کرد. ولی سینمای سوئد، آثار برتر بسیار بیشتری را در تاریخ سینمای خود دارد. آثاری دیدنی که از دیدگاه فلسفی، در مباحث احساسات و خواسته‌های عواطف بشر کاوش می‌کند. سوئد یک دهه دیرتر از دیگر کشور‌ها وارد عرصه‌ی سینما شده ولی در همان دوران وردو این کشور شاهکار‌های زیادی را در دوران سینمای صامت خلق کردند که تا به امروز همچنان تاثیرگذار هستند. با اینکه سینمای سوئد مانند دیگر کشور‌ها تا مدت‌ها به تقلید از هالیوود پرداخت، ولی در اواخر دهه پنجاه موفق به پیدا کردن زبان خود در هنر فیلم شد و خود را از سینمای دیگر کشور‌ها متمایز کرد و تا به امروز آثار فاخر بسیاری را تولید کرده است. فیلم‌های سوئدی پیش‌رو، دریچه‌های مناسبی برای ورود به سینمای جذاب این کشور هستند تا شما را به عمق دیدگاه‌های فلسفی این کشور دغدغه‌مند ببرند.

• ۱۲ فیلم برتر کشورهای اسکاندیناوی در هزاره‌ی سوم

۱۵- آدم درست را راه بده (Let the right one in)

• سال انتشار: ۲۰۰۸
• کارگردان: توماس آلفردسن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰

فیلم «آدم درست را راه بده» یک فیلم سوئدی رمانتیک ترسناک است که یکی از شناخته شده‌ترین آثار سینمای این کشور است. این فیلم جوایز معتبر بسیاری را دریافت کرده و یکی از بهترین فیلم‌های ترسناک غیرهالیوودی در سراسر جهان شناخته می‌شود. داستان فیلم در مورد عشقی عجیب بین یک پسر تنها و دختری جدید در همسایگی روبروی خانه‌ی پسر است که بعد از مدتی برملا می‌شود که دختر یک خون‌آشام است و شرایط پیچیده می‌شود. این فیلم از تکنیک‌های جذاب تدوین و فیلمبرداری استفاده می‌کند تا تجربه‌ای جذاب خلق کند که به یاد مخاطب طرفدار ژانر ترسناک می‌ماند.

۱۴- لیلیا تا ابد (Lilja forever)

• سال انتشار: ۲۰۰۲
• کارگردان: لوکاس مودیسان
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰

فیلم «لیلیا تا ابد» بزرگ شدن را از طریق موضوعاتی وحشتناک به تصویر می‌کشد؛ مباحثی مانند قاچاق انسان و استثمار جنسی که شاید به تصویر کشیدن آن‌ها سخت باشد. این فیلم یک همکاری مشترک میان کشور دانمارک و سوئد است. فیلم سوئدی «لیلیا تا ابد» اثر نسبتا موفقی در زمان اکران خودش بود؛ در حدی که چندین جایزه را نیز در همان سال از آن خود کرد. لیلیا یک دختر جوان است که احساس تنهایی می‌کند. خانواده و دوستان نزدیکش او را رها کرده‌اند. او رابطه ناسالمی با مادر خود دارد و پدرش حضور پر رنگی ندارد. تنها دوست او یک پسر جوان‌تر از خودش است که علاقه زیادی به لیلیا دارد؛ ولی در نهایت لیلیا درگیر اتفاقات سلسله‌واری می‌شود که به نابودی این دو دوست منجر می‌شود.

۱۳- هکسان (Häxan)

• سال انتشار: ۱۹۲۲
• کارگردان: بنیامین کریستنسن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰

فیلم سینمایی «هکسان» از شاهکارهای دوران سینمای صامت کشور سوئد است. این فیلم سوئدی در ابتدا خود را به عنوان یک مستند معرفی می‌کند ولی در میان لحظات مستند، از تصاویری سورئال برای رساندن منظور کارگردان استفاده می‌شود. این نوآوری روایی جالب که در دهه بیست انجام شده، باعث می‌شود که فیلم «هکسان» به عنوان اولین مستند غیر واقعی یا «ماکیومنتری» تاریخ شناخته بشود. با اینکه شاید مقداری تاریخ مصرف فیلم گذشته باشد، «هکسان» تا به امروز به عنوان یکی از مهم‌ترین فیلم‌های تاریخ سینما شناخته می‌شود که تاثیر مستقیمی بر روی آینده‌ی سینمای وحشت در زمان خود گذاشته است.

۱۲- شکارچیان (the Hunters)

• سال انتشار: ۱۹۹۶
• کارگردان: کی یل ساندوال
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۷۲ از ۱۰۰

فیلم «شکارچی‌ها» یک فیلم سوئدی موفق دیگر است که باعث دیده شدن سینمای این کشور در عرصه بین‌المللی در زمان اکران خود شده است. فضاسازی این فیلم حال و هوایی جنایی با رگه‌های معمایی دارد. داستان فیلم در مورد یک پلیس است که به شهر دوران کودکی خود بازمی‌گردد؛ ولی چیزی که با آن مواجه می‌شود این است که برادر او در یکی از پرونده‌های جنایی شهر جزو مظنونین است. این فیلم یک قسمت دوم هم داشته که در سال ۲۰۱۱ ساخته شده و بارها توسط کشور‌های دیگر مورد اقتباس قرار گرفته است. از لحاظ داستان‌گویی و تکنیک، فیلم «شکارچی‌ها» مخاطب خود را به وجد خواهد آورد چون این اثر یکی از بهترین فیلم‌های جنایی بیست سال اخیر سوئد است؛ در تاریخ سینمای سوئد هنوز چنین اثری به این اندازه در ایجاد تنش موفق نبوده است.

۱۱- یک داستان عاشقانه‌ی سوئدی (A Swedish Love Story)

• سال انتشار: ۱۹۷۰
• کارگردان: روی اندرسن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰

این فیلم در مورد عشق در دوران نوجوانی است که احساس شور و عشق بی‌پروا که تمام ما در دوران معصومیت خود تجربه کرده‌ایم را دوباره زنده می‌کند. اثر روی اندرسن، احساسات دو نوجوان از دو خانواده‌ی مختلف را به تصویر می‌کشد؛ پسری که از خانواده‌ای فقیر است و دختری که در خانواده‌ای ثروتمند است. «یک داستان عاشقانه سوئدی» جامعه‌ی مدرن سوئدی را زیر ذره بین خود قرار می‌دهد. اینکه چگونه موقعیت اجتماعی بر روی انسان‌ها تاثیر می‌گذارد و اختلافات طبقاتی چگونه بشر را تحت الشعاع خود قرار می‌دهد. پسر جامعه‌ستیز و مبارز است و دختر راستگو و تابع قوانین ولی با این حال هر دو به شدت به یکدیگر علاقه دارند و می‌خواهند که با یکدیگر به زیبایی‌های زندگی پی ببرند و در این راه تلاش می‌کنند.

۱۰- دختری با خالکوبی اژدها (the Girl with the Dragon Tattoo)

• سال انتشار: ۲۰۰۹
• کارگردان: نیلز اردن اوپلو
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰

بسیاری «دختری با خالکوبی اژدها» را بخاطر فیلم ساخته‌ی دیوید فینچر می‌شناسد که البته آن نسخه‌ جزو برترین آثار سینمای دیوید فینچر است؛ ولی چیزی که بسیاری نمی‌دانند این است که فیلم فینچر در واقع اقتباسی است از نسخه‌ی اصلی سوئدی آن که در سال ۲۰۰۹ به کارگردانی نیلز اردن اوپلو ساخته شده است. این فیلم رمزآلود و جنایی، در مورد پرونده‌ی دختری از خانواده‌ای مشهور است که بسیاری تصور می‌کنند که به قتل رسیده است. میکائیل بلومکیست، روزنامه‌نگار مشهور با همکاری دختری هکر تلاش می‌کند که راز این پرونده را برملا کنند. دختر هکر، یک خالکوبی اژدها دارد و مدام مشغول به انجام شغل‌های مختلف است و در نهایت به میکائیل علاقه‌مند می‌شود. این فیلم مملو از رمز و راز و هیجان است که باعث شده تبدیل به اثری به یاد ماندنی شود تا حدی که هالیوود تصمیم گرفته که اقتباسی از این فیلم سوئدی انجام بدهد.

۹- مهاجران (the Emigrants)

• سال انتشار: ۱۹۷۱
• کارگردان: جن تروئل
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰

«مهاجران» اولین فیلم از دو فیلم کارگردان سوئدی جن تروئل است. قسمت دوم آن با نام «سرزمین جدید» سال بعد از «مهاجران» منتشر شد و داستان فیلم اول را تکمیل کرد. مکس وون سیدو و لیو اولمن به عنوان شخصیت‌های اصلی در فیلم نقش‌آفرینی می‌کنند. این فیلم داستان یک زوج فقیر سوئدی که آرزوی مهاجرت به آمریکا، سرزمین آرزوها را دارند روایت می‌کند. با اینکه داستان واقعی نیست ولی نمادی از تمام مهاجرانی است که بخاطر شرایط آرزوی رفتن از سرزمین مادری خود را داشته‌اند. شخصیت‌های این فیلم سوئدی جنگده و بلندپرواز هستند و در طول دو ساعت و نیم فیلم، داستان رئالیستیک زجر یک خانواده‌ی فقیر پر جمعیت به تصویر کشیده می‌شود. زمین‌های کشاوری خاک حاصل‌خیز ندارند و اعضای خانواده مدام بیشتر می‌شوند و این باعث چالش‌های متعدد این خانواده می‌شود.

• ۵ فیلم برتر درباره مهاجرت که باید تماشا کنید

۸- بهترین نیات (the Best Intentions)

• سال انتشار: ۱۹۹۱
• کارگردان: بیل آگست
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰

این فیلم جزو بهترین آثار زندگی‌نامه‌ای سینمای سوئد است. فیلمنامه این اثر توسط برگمان نوشته شده ولی بیل آگست با کارگدانی خود در به تصویر کشیدن آن تاثیرات مهمی داشته است. داستان در مورد عشق پدر و مادر برگمان است که مسائل انسانی مهمی را زیر ذره‌بین خود قرار می‌دهد. شاید اگه اینگمار برگمان که این اثر را در مورد پدر و مادر خود نوشته بود، خود نیز آن را کارگردانی می‌کرد با شاهکاری بی بدیل روبرو می‌شدیم ولی بیل آگست با وفاداری و ریزبینی خود، شاهکار جذابی خلق کرده است که در سال اکران خود برنده جایزه‌ی فستیوال کن شد و نشان داد که به اندازه شاهکار‌های خود اینگمار برگمان می‌تواند جذاب باشد.

۷- پرسونا (Persona)

• سال انتشار: ۱۹۹۶
• کارگردان: اینگمار برگمن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم:۸.۱ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰

«پرسونا» شاهکاری است که هم پیچیده است هم بسیار ساده؛ هم کاملا ساختاری نوآورانه دارد هم از قوانین فیلمسازی را رعایت می‌کند. این فیلم سوئدی که یکی از شاهکارهای اینگمار برگمان است، داستان زن بازیگری را روایت می‌کند که بر اثر وحشت زندگی قابلیت صحبت خود را از دست داده و پرستاری، وظیفه‌ی نگهداری از او را دارد. این دو زن در جزیره‌ای کنار هم زندگی می‌کنند و در طول زمان به آرامی به یکدیگر تبدیل می‌شوند. فیلم مملو از تصاویر تاثیرگذار و به‌یادماندنی است و با نمادگذاری‌های هوشمندانه، تجربه‌ای غیر قابل تکرار را به وجود می‌آورد که اوج توانایی‌های هنر سینما را به نمایش می‌گذارد.

۶- پله‌ی فاتح (Pelle the Conqueror)

• سال انتشار: ۱۹۸۷
• کارگردان: بیل آگست
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰

همکاری مکس وون سیدوو، بازیگر مشهور سوئدی و بیل آگست، کارگردان شناخته شده‌ یک همکاری مهم در تاریخ سینمای سوئد است که در فیلم «پله‌ی فاتح» در اواخر دهه هشتاد به حقیقت پیوست. همکاری دیگری بین کشور سوئد و دانمارک که داستان مقاومت با چاشنی احساسات خانوادگی را به تصویر می‌کشد. پله پسر لاسی کارلسون است که با یکدیگر راهی سفری می‌شوند که کاملا به شانس متکی است. زندگی در یک کشور غریبه در حالی که هر دوی آن‌ها مورد هدف تمام تبعیض‌ها و مصیبت‌ها قرار می‌گیرند ولی می‌جنگند تا یک روز دیگر نیز زنده بمانند.

۵- سرزمین جدید (The New Land)

• سال انتشار: ۱۹۷۲
• کارگردان: جن تروئل
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰

این فیلم، همان ادامه‌ی فیلم سوئدی «مهاجران» است. این قسمت قدرتمند‌تر از اثر اول عمل می‌کند. نقش‌آفرینی، کارگردانی و طراحی لباس‌ها به نقطه اوج خود رسیده‌اند. تمام دپارتمان‌های این فیلم سوئدی با قدرت می‌درخشند و یکی از بهترین فیلم‌های دهه هفتاد میلادی را رقم می‌زنند. فیلم دقیقا در نقطه‌ای که قسمت قبل به پایان رسیده بود، شروع می‌شود. خانواده‌ی قسمت اول، حالا با آرزوهای والاتری به زندگی خود ادامه می‌دهند؛ ولی اتفاقاتی که به وجود می‌آید، نه تنها زندگی خودشان بلکه زندگی اطرافیان را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهد. این فیلم بعدا به صورت یک برنامه تلویزیونی نیز اقتباس شد و خود فیلم نیز موفق‌ترین اثر سینمای سوئد از نظر بردن جایزه‌های متعدد در عرصه بین‌المللی است و دیدن آن برای شناخت سینمای سوئد ضروری است.

۴- آوازهایی از طبقه دوم (Songs from the Second Floor)

• سال انتشار: ۲۰۰۰
• کارگردان: روی اندرسن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰

«آواز‌هایی از طبقه دوم» یکی از خاص‌ترین فیلم‌های سوئد است که یک شاهکار تمام معنا و یکی از بهترین فیلم‌های کمدی سیاه است. فیلم سوئدی «آوازهایی از طبقه دوم» شامل چند پرده است که هر کدام یکی از جوانب زندگی انسان را مورد بررسی قرار می‌دهد؛ موضوعاتی مانند احساسات، خانواده و بیکاری که هر انسانی در نقطه‌های مختلف با آن رودرو می‌شود. با اینکه فیلم موضوعات غم‌انگیزی را به تصویر می‌کشد ولی برخورد اثر با آن موضوعات کاملا طنزآمیز است و هدف کارگردان که دراماتیک کردن اتفاقات روزمره انسانی است باعث می‌شود که پیام آن به بهترین شکل منتقل بشود. این فیلم برنده‌ی جوایز بسیاری شده و یکی از بهترین فیلم‌های کمدی تاریخ به شمار می‌آید.

• ۲۵ فیلم شاخص سینمای اروپا در یک قرن گذشته

۳- زندگی من به عنوان یک سگ (My Life as a Dog)

• سال انتشار: ۱۹۸۵
• کارگردان: لاسه هالستروم
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰

این فیلم سوئدی، شاهکاری است که امید، آرزو و دوران کودکی را به تصویر می‌کشد. پسری که به شهری کوچک در سوئد فرستاده می‌شود که تمام نیاز‌های او را برطرف کنند. پسر، مادری غایب دارد که بخاطر مریضی نمی‌تواند از تخت برخیزد. معصومیت به تصویر کشیده شده در فیلم نکته‌ی متمایز کنده‌ی اثر است که تفاوت جذابی با دیگر فیلم‌‌های سوئدی نامبرده در لیست دارد. اینگمار، پسر ۱۲ ساله‌ای است که مدام باعث دردسر می‌شود و بخاطر شرایط سختی که به وجود می‌آورد، به شهری روستایی در سوئد فرستاده می‌شود. این فیلم یکی از شناخته‌شده‌ترین آثار سینمای سوئد است که جوایز بسیاری را نیز از آن خود کرد و در تاریخ سینمای سوئد به عنوان یک شاهکار نام خود را ثبت کرده است.

۲- کالسکه شبح (the Phantom Carriage)

• سال انتشار: ۱۹۲۱
• کارگردان: وکتور شوستروم
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰

فیلم سوئدی «کالسکه شبح» به جرئت می‌توان گفت که یکی از تاثیرگذارترین فیلم‌های تاریخ سینما است. نوآوری‌هایی که در این فیلم انجام شده تا به امروز طرفداران هنر سینما را به وجد می‌آورد. استفاده از جلوه‌های ویژه هوشمندانه در دوران سینمای صامت، یکی از خلاقانه‌ترین و متفاوت‌ترین آثار سینمای سوئد را خلق کرده است. «کالسکه شبح» برای به تصویر کشیدن خاطرات و افکار از فلش بک (نشان دادن تصاویری از گذشته) بهره می‌گیرد که این شکل از روایت برای اولین بار در این فیلم انجام شده است. اینگمار برگمان اعتراف کرده که فیلم «کالسکه شبح» بسیار بر او تاثیر گذاشته است. داستان فیلم در مورد حسرت است و افسانه‌‌ای قدیمی را روایت می‌کند که آخرین کسی که در لحظه‌ی نیمه شب سال نو بمیرد، محکوم به راندن ارابه مرگ می‌شود. این شاهکار سینمایی یکی از بهترین فیلم‌های صامت است که تاثیر آن بر تاریخ سینما بارها و بارها مشاهده شده است.

۱- مهر هفتم (the Seventh Seal)

• سال انتشار: ۱۹۵۷
• کارگردان: اینگمار برگمن
• امتیاز کاربران Imdb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
• امتیاز منتقدان راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰

«مهر هفتم» نه تنها یکی از بهترین فیلم‌های سوئدی است، بلکه در لیست بهترین فیلم‌های تاریخ سینما قرار می‌گیرد. شوالیه‌ای با مرگ روبرو می‌شود. مرگ به او می‌گوید که زمان او به پایان رسیده و شوالیه در تلاش برای زنده ماندن او را به شطرنج دعوت می‌کند. اگر او بتواند بر مرگ پیروز شود، مرگ او را رها خواهد کرد. در طول زمانی که مرگ و شوالیه به بازی شطرنج می‌پردازند، شوالیه در کشور طاعون زده‌ی سوئد به گشت و گذار می‌پردازد و مرگ و زندگی بشر را مورد پرسش قرار می‌دهد. اینکه چرا خداوند در برابر انسان‌ها سکوت کرده است و چاره‌ی بشر چیست. اینگمار برگمان با تصاویر محسورکننده خود جنگ انسان با زمان را به تصویر می‌کشد و مخاطب خود را به وجد می‌آورد.

منبع: Taste of Cinema