۳۶ بلاک‌باستر برتر دهه‌ ۱۹۹۰ که هنوز هم تماشایی‌اند

زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۳۷ دقیقه
بهترین فیلمهای تابستانی

نظرمان درباره حال‌وهوای دهه‌ی ۱۹۹۰ هر چه باشد، اغلب سینمادوستان با این نکته موافقند که آثار سینمایی این دوره منحصربه‌فرد و شاخص بودند. علاوه بر ترندهای مشهور مد و گجت‌های پیشرو، بسیاری از موسیقی‌ها و فیلم‌های قابل توجه نیز در طول این دهه ظهور کردند. فیلم‌های اکشن هیجان‌انگیزتر شدند، ژانر وحشت احیا شد و درام‌های حماسی بر باکس‌آفیس مسلط شدند. با گذشت سی سال هنوز بعضی ازین فیلم‌ها باطراوت و تازه‌اند. حتی کسانی که در این دهه به دنیا نیامده‌اند هم احتمالا بسیاری از فیلم‌های این دهه را می‌شناسند و تاثیرات آن‌ها بر فرهنگ و جامعه را هنوز هم احساس می‌کنند.

اگرچه هر فیلمی که در دهه‌ی ۱۹۹۰ اکران شد برنده نبود اما به جرات می‌توان گفت که این دهه در کل دهه‌ی بسیار قدرتمندی برای سینما بود. بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ فیلم‌های متنوع و بزرگ زیادی منتشر شدند که انتخاب از میان آن‌ همه شاهکار تماشایی کار سختی است. یک دهه‌ی جادویی که در آن شاهد اکران تعداد زیادی بلاک‌باستر شاخص و پرهزینه، فیم‌های کوچک و مستقل جذاب و عناوین کلاسیک بین‌المللی غیرانگلیسی زبان بودیم.

علاوه بر این تابستان‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ برای طرفداران سینما بسیار پربار بود، زیرا سالن‌ها به‌طور مداوم، پر از فیلم‌های فوق‌العاده‌ای می‌شدند که در آینده، فرنچایزهای بی‌نظیری را تشکیل دادند – مثل «پارک ژوراسیک» (Jurassic Park) – که بازیگران درجه یکی را به ما معرفی کردند (مانند تام هنکس، هریسون فورد، و بروس ویلیس) و برنده‌ی جایزه‌ی اسکار شدند – برای مثال فیلم «نابخشوده» (Unforgiven) – . به‌طور کلی، می‌توان گفت که تماشاگران سینما در آن دهه شاهد موفقیت‌های سینمایی بزرگی بودند، موفقیت‌هایی که دهه ۹۰ را به یکی از موفق‌ترین و تعیین‌کننده‌ترین دهه‌ها برای صنعت فیلمسازی و هالیوود تبدیل‌کرد. فیلم‌هایی که تا به امروز ارزشمندتر شده‌اند و تماشای آن‌ها برای هر مخاطب معمولی و متعصب سینما امری ضروریست.

با فرا رسیدن فصل انتشار فیلم‌های جذاب تابستانی سال ۲۰۲۳ که با اکران فیلم‌های «باربی» (Barbie)، «اوپنهایمر» (Oppenheimer) و آخرین قسمت از سری فیلم‌های تام کروز با نام «مأموریت: غیرممکن» (Mission: Impossible)، به اوج خودش رسید فرصت را غنیمت شمردیم تا به دوره‌ای که این سری موفقیت‌های سینمایی یک روتین در هالیوود و صنعت فیلمسازی به‌ حساب می‌آمد نگاهی بیاندازیم. از مشت‌های آرنولد شوارتزنگر به آدم بدها در مریخ گرفته تا نبرد جاده‌ای پرهیجان ساندرا بولاک با مرگ در سراسر لس‌آنجلس و یا حتی حضور هیلی جوئل اوسمنت که …، بهتر است که بیشتر از این توضیح ندهیم چون قصد اسپویل کردن فیلم‌ها را نداریم. از «پارک ژوراسیک» (Jurassic Park) و «مردان سیاه‌پوش» (Men In Black) گرفته تا فیلم «سرعت» (Speed)، ما به یک دهه از تاریخ اکران فیلم‌های پرفروش تابستانی در این مقاله نگاهی انداخته‌ایم. فیلم‌هایی که در ادامه درباره‌شان خواهید خواند به‌ ترتیب بهترین و موفق‌ترین فیلم‌های تابستانی، از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ هستند.

۳۶. روح (Ghost)

پاتریک سوویزی و دمی مور در نمایی از فیلم پرفروش و خاطره‌انگیز روح محصول 1990

  • کارگردان: جری زاکر
  • بازیگران: پاتریک سوویزی، دمی مور، ووپی گلدبرگ، تونی گلدوین، گیل باگز، وینسنت شیاولی، آرملیا مک‌کوئین، فیل لیدز
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۰
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۵ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰

این فیلمی است که به‌ تنهایی کلمه‌ی «ایضاً» یا همان (Ditto) را دوباره وارد زبان روزمره‌ی مردم آمریکا کرد، علاوه‌ بر این، فیلم «روح» (Ghost) ثابت کرد که تماشاگران سینما در آن دوره، به ‌همان اندازه که از دیدن انفجارهای واقعی و هیجان‌انگیز روی پرده‌ی سینما لذت می‌برند، عاشق دیدن احساسات و عشق آتشین دو عاشق واقعی هم هستند. در این فیلم، پاتریک سوویزی نقش مردی را بازی می‌کند که اخیراً توسط یک ولگرد مست به قتل رسیده ‌است، اما روحش به دلایلی در دنیا گیر افتاده، گویی هنوز کار ناتمامی دارد؛ او باید قاتل خود را پیدا کرده و از امنیت و آرامش عشقش با بازی دمی مور، نیز اطمینان حاصل‌ کند تا بتواند به جهان پس از مرگ برود.

کمی بعد روح سام متوجه می‌شود که مرگش تصافی نبوده و دوستش کارل این نقشه را برای تصاحب چهار میلیون دلاری کشیده که به اشتباه از حساب بانکی او سر درآورده. روح به کمک یک زن احضار کننده‌ی ارواح – تنها کسی که صدای او را در این دنیا می شنود – و پس از یاد گرفتن راه حرکت دادن اشیا از روحی سرگردان همه‌ی کارها را روبراه می‌کند. بدین ترتیب پرده از راز قتل سام ویت برداشته می‌شود و سپس او با خیالی آسوده به دیار باقی می‌رود. این فیلم متفاوت به کارگردانی جری زاکر توانست اعداد و ارقام را در باکس‌آفیس کاملاً متحول کرده و با فروش ۵۰۵ میلیون دلاری در برابر بودجه‌ی ۲۰ میلیون دلاری‌اش به پرآمدترین فیلم سال ۱۹۹۰ تبدیل ‌شود. همچنین، یکی از ماندگارترین سکانس‌های این فیلم، صحنه‌ی چرخ سفالی است که با آهنگ (Unchained Melody) از رایچس برادرز (Righteous Brothers) منتشر شد یکی از شاخص‌ترین و به‌یاد ماندنی‌ترین لحظات سینمای هالیوود به ‌حساب می‌آید.

کتاب همه چیز درباره دمی مور اثر دمی مور انتشارات گویا

۳۵. یادآوری کامل (Total Recall)

یادآوری کامل یکی از پرفروش‌ترین فیلم‌های آرنولد است که در روند ستاره شدن او نقش مهمی داشت

  • کارگردان: پل ورهوفن
  • بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، ریچل تیکوتین، شارون استون، مایکل ایرون ساید، رونی کوکس
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۰
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۲ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰

«لشتونو بیارین مریخ!». جمله‌ای معروف از فیلم اکشن و کلاسیک «یادآوری کامل» (Total Recall) با بازی آرنولد شوارتزنگر در نقش یک پیمانکار ساختمانی که اگر تماشایش نکردید به راحتی می‌توانید آن را در سرویس‌های VOD پیدا کنید.

سال ۲۰۸۶. سیاره‌ی مریخ به سرزمین مهاجرنشین زمینیان تبدیل شده‌ است. «داگلاس کوایید» (شوارتزنگر)، یک پیمانکار ساختمانی است که همراه همسرش «لوری» (استون)، زندگی مرفهی دارد اما طی رویایی که به‌طور مصنوعی به او القا می‌شود حیات قبلی خویش به عنوان مأمور مخفی در سیاره‌ی مریخ را به‌یاد می‌آورد.

او که بعد از تبدیل شدن به یک جاسوس، متوجه می‌شود که شخصیتی کاملاً متفاوت با تصوراتش دارد و در این مسیر درگیر تعقیب‌ و گریزهای هیجان‌انگیز با آدم‌ بدهای مسلح داستان می‌شود. این فیلم در سال ۱۹۹۰ با بودجه‌ی ۶۰ میلیون دلاری ساخته شد که در زمان خودش هزینه‌ی گزافی محسوب می‌شد. این فیلم به دلیل خشونت نفرت‌انگیز و جلوه‌های ویژه‌ی سطح بالایش درجه‌ی R را برای اکران کسب کرد اما با همین وضعیت موفق شد تا ۲۶۲ میلیون دلار فروش کند. همچنین این فیلم به صورت اختصاصی برای درخشش آرنولد طراحی و ساخته شده بود. آرنولدی در آن زمان در اوج شهرت و محبوبیت به سر می برد.

پل ورهوفن، که این فیلم را بعد از ساخت فیلم طنز علمی- تخیلی رده‌ی سنی بزرگسال قبلی خود یعنی «پلیس آهنی» (RoboCop) ساخته بود، از بودجه و ستاره‌های بزرگ‌تری استفاده کرد تا یک فیلم خیره‌ کننده با فرمول تصویر سیاهی از آینده و حضور ابرقهرمان مردسالار قدیمی فیلم‌های اکشن بسازد.

تابلو شاسی مدل  آرنولد شوارتزنگر  T6010
مگنت طرح بازیگر شارون استون مدل S6915

۳۴. نابودگر ۲: روز داوری (Terminator 2: Judgment Day)

دومین قسمت از فرنچایز نابودگر به کارگردانی جیمز کامرون که از به یاد ماندنی‌ترین فیلم‌های تاریخ سینماست

  • کارگردان: جیمز کامرون
  • بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، لیندا همیلتون، رابرت پاتریک
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۱
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰

ده سال پس از این‌که سارا کانر اولین نابودگر را شکست داد، نابودگر دوم از آینده فرستاده می‌شود تا پسر او را نابود کند. این‌بار هم یک محافظ به گذشته فرستاده می‌شود تا جان کانر جوان را نجات دهد و مانع از شکل‌گیری روز داوری شود.

کامرون و ویشر یک تعقیب و گریز بی‌وقفه را به نمایش می‌گذارند، مسابقه‌ای علیه زمان برای نابود کردن فناوری، که در آینده به دشمن بشریت تبدیل خواهد شد. جیمز کامرون پیوسته از پیشرفته‌ترین جلوه‌های ویژه استفاده می‌کند و لحظات «میخکوب‌کننده» را با داستان‌های جذاب و شخصیت‌های به‌یاد ماندنی درهم می‌آمیزد. «نابودگر ۲» در پس آتش‌بازی‌ها و جلوه‌های بصری خیره کننده و بدل‌کاری‌های نفس‌گیر، درباره‌ی پسری است که شخصیتی پدرگونه را می‌یابد و سرنوشت خود را به عنوان رهبر آینده می‌پذیرد.

با توجه به‌ اینکه فیلم «نابودگر ۲: روز داوری» (Terminator 2: Judgment Day) ساخته‌ی جیمز کامرون یکی از اولین فیلم‌های اکشن پرفروشی بود که از جلوه‌های ویژه یا همان CG استفاده‌ی زیادی کرد، بسیار قابل توجه است که این فیلم بعد از گذشت دهه‌ها از تاریخ انتشار همچنان طراوت و تازگی روز اول خود را در برابر بلاک‌باسترهای مشابه که از نسخه‌های به روزتر این فناوری استفاده می‌کنند حفظ کرده است و در برابر آن‌ها چقدر خوب است. شرکت جلوه‌های ویژه‌ی «لایت اینداستریال اند مجیک جورج لواس» معجزه کرده و چنان تعقیب و گریزها و انفجارهایی خلق کرده که باورتان نخواهد شد. در این فیلم، تمام صحنه‌های اکشن و تعقیب‌ و گریز جاده‌ای همراه با تیراندازی‌های بی‌وقفه با یک داستان کاملاً دیدنی درباره سرنوشت و آزادی اراده و عمل شخصیت‌ها همراه شده ‌است و به جذابیت آن افزوده است. «ترمیناتور ۲: روز داوری» در اول جولای ۱۹۹۱ اکران شد و با استقبال بی‌نظیر طرفدارانش ۵۲۰ میلیون دلار فروخت.

اکشن فیگور طرح ترمیناتور کد T-800
اکشن فیگور نکا سری ترمیناتور 2 مدل T-800 Pescadero Escape

۳۳. بازگشت بتمن (Batman Returns)

بازگشت بتمن را تیم برتون در سال 1992 با حضور مایکل کیتون در نقش بتمن و میشل فایفر در نقش زن گربه‌ای ساخت

  • کارگردان: تیم برتون
  • بازیگران: مایکل کیتون، دنی دویتو، میشل فایفر، کریستوفر واکن، مایکل گاف، پت هینگل
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۲
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰

فیلم «بازگشت بتمن» (Batman Returns) که دومین قسمت از سری فیلم‌های این ابرقهرمان به کارگردانی تیم برتون بود یکی از معدود فیلم‌های کمیک دهه‌ی ۹۰ است که در برابر آزمون زمان موفق بوده و با توجه به گذشت سال‌ها، هنوز هم ارزش سینمایی خود را حفظ کرده (به‌جز صحنه‌ای که در آن بتمن دو نفر را با آتش و دینامیت می‌کشد). این فیلم، علاوه‌ بر صحنه‌های اکشن و تیره‌وتار به کمک یک داستان عشق ممنوعه و محکوم به فنا میان بتمن و زن گربه‌ای ساخته شده که تماشای آن اندکی از احساس غم و کسالت تعطیلات و حالات اغراق‌آمیز و تصنعی پنگوئن و بازیگر آلمانی ماکس شرک را کم می‌کند. این فیلم در ۱۹ جولای ۱۹۹۲ روی پرده رفت و با بودجه‌ی ساخت ۶۰ میلیون دلاری بیش از ۲۶۶ میلیون دلار فروش جهانی داشت.

اکشن فیگور مدل زن گربه ای

۳۲. نابخشوده (Unforgiven)

نابخشوده از تماشایی‌ترین فیلم‌های کلینت ایستوود است که اسکار بهترین فیلم و بهترین کارگردانی را برایش به ارمغان آورد

  • کارگردان: کلینت ایستوود
  • بازیگران: کلینت ایستوود، جین هکمن، مورگان فریمن، ریچارد هریس، لاکلین مونرو
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۲
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰

«نابخشوده» (Unforgiven) فیلمی تاثیرگذار و تماشایی به کارگردانی و بازی خیره‌ کننده‌ی کلینت ایستوود است که در آگوست ۱۹۹۲ اکران شد و نه‌ تنها توانست برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم در جشنواره‌ی اسکار آن سال شود، بلکه موفقیت غیرمنتظره‌ای هم در باکس‌آفیس کسب کرد که تمام این‌ موفقیت‌ها به ‌لطف ساختارشکنی فکر شده و موثر این فیلم وسترن است. همان ژانری که ایستوود کارش را با آن روی پرده‌ی سینما شروع کرد. در این فیلم، ایستوود نقش یک قاتل حرفه‌ای سابق به اسم ویلیام مانی را بازی می‌کند که حالا سال‌هاست به‌ عنوان یک کشاورز زندگی جدیدی برای خود ساخته است. او در این فیلم یکی از ظریف‌ترین و حساس‌ترین اجراهای حرفه‌ای خود را ارائه می‌دهد، زیرا باید برای آخرین بار، پس از آن‌همه تلاش برای جبران گذشته اسلحه‌اش را برداشته و با یک کلانتر فاسد با بازی جین هکمن روبرو شود.

فیلم ماندگار ایستوود فقط با ۱۴ میلیون دلار بودجه ۱۶۰ میلیون دلار فروخت و علاوه بر اسکار بهترین فیلم، اسکار بهترین کارگردان و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را نیز تصاحب کرد.

کتاب شکست ناپذیر کلینت ایستوود به روایت کلینت ایستوود اثر مایکل هنری ویلسون انتشارات دنیای تصویر

۳۱. صخره‌نورد (Cliffhanger)

سیلوستر استالونه در یکی از مشهورترین نماهای فیلم صخره‌نورد

  • کارگردان: رنی هارلین
  • بازیگران: سیلوستر استالونه، جان لیسگو، مایکل راکر، جنین ترنر، رکس لین، کارولین گودال
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۸ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰

اصلاً چطور می‌شود عاشق این فیلم نشد؟! «صخره‌نورد» (Cliffhanger) که همزمان با حس لذت، حس گناه را نیز در شما برمی‌انگیزد، به کارگردانی رنی هارلین – همان سازنده‌ی فیلم «جان‌سخت ۲» (Die Hard 2) – تولید شده ‌است و موجب بازگشت حرفه‌ای سیلوستر استالونه در آخر هفته‌ی «روز یادبود» – روز بزرگداشت کشته‌شدگان جنگی آمریکا (آخرین دوشنبه در ماه مه) سال ۹۳، به فیلم‌های اکشن شد و این فیلم به‌ عنوان اثری شبیه‌ به «جان‌سخت» (Die Hard) با این تفاوت که اتفاقاتش در کوهستان رخ ‌داده‌اند، به عنوان یکی دیگر از کپی کنندگان از این فرنچایز معرفی‌ شد. فیلم پر از دلهره و هیجان «صخره‌نورد» که یکی از زیباترین فیلمبرداری‌ها را در بین فیلم‌های اکشن دارد ۲۵۵ میلیون دلار در سال ۱۹۹۳ فروش کرد.

۳۰. پارک ژوراسیک (Jurassic Park)

نمایی از اولین قسمت فرنچایز پارک ژوراسیک به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که تا مدت‌ها به عنوان پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما شناخته می‌شد

  • کارگردان: استیون اسپیلبرگ
  • بازیگران: سم نیل، لورا درن، جف گلدبلوم، ریچارد اتنبرا، باب پک، مارتین فررو، بی‌دی ونگ
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰

فیلم نوستالژیک «پارک ژوراسیک» (Jurassic Park) به کارگردانی استیون اسپیلبرگ تابستان امسال ۳۰ ساله شد و یکی از بلاک‌باسترهای تابستانی بزرگ تاریخ سینما در این دهه یا هر دهه‌ی دیگری به‌ حساب می‌آید. از فیلم اصلی این فرنچایز چهار دنباله‌ی متوسط یا افتضاح ساخته ‌شده ‌است، اما هیجان هیچ‌یک از آن‌ها حتی به لحظه‌ای که دکتر گرانت و دکتر ال ساتلر سرشان را بلند می‌کنند و برای اولین بار یک دایناسور «وجیسورس» (veggie-saurus) زنده و در حال نفس‌ کشیدن را می‌بینند نزدیک هم نمی‌شوند. اولین قسمت از «پارک ژوراسیک» در ۹ جولای ۱۹۹۳ در تئاتر آپتان در واشنگتن دی سی به نمایش درآمد و در ۱۱ جولای در سراسر ایالات متحده اکران شد. این فیلم که با بودجه‌ی ۶۳ میلیون دلاری ساخته شده بود در اکران اولیه‌اش بیش از یک میلیارد دلار فروخت و تبدیل به پرفروش‌ترین فیلم تاریخ شد و رکوردش را تا زمان اکران تایتانیک در سال ۱۹۹۷ حفظ کرد.

بازی پارک ژوراسیک مخصوص pc
اسباب بازی طرح دایناسور مدل TREX کد 0019

۲۹. شرکت (The Firm)

تام کروز و جین هکمن در نمایی از فیلم پرفروش شرکت

  • کارگردان: سیدنی پولاک
  • بازیگران: تام کروز، جین تریپل‌هورن، جین هکمن، اد هریس، هالی هانتر
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰

فیلم «شرکت» (The Firm) ساخته‌ی سیدنی پولاک، مسلماً بهترین اقتباس از کتاب جان گریشام در دهه‌ی ۹۰ و تصویری نمادین از یک «مرد متفکر» است. تام کروز نقش یک دانش‌ آموخته‌ی دانشکده‌ی حقوق را بازی می‌کند که بعد از آشکار شدن روابط شرکتی که در آن کار می‌کند با خلافکاران شهر، مجبور است راهی برای فرار از دست کارفرمایش پیدا کند. پولاک طرح داستانی پرپیچ‌وخمی را برای فیلم «شرکت» در نظر گرفته‌ است، به‌طوری که لحظه‌ای شاهد یک فیلم معمایی با روندی کند و لحظه‌ای دیگر، شاهد یک فیلم پرهیجان با صحنه‌های تعقیب‌ و گریز جذاب هستیم که در تمام این مدت با استفاده از بازیگران ماهر و ریسک‌های احساسی بزرگ‌اش، بیننده را در لبه صندلی‌اش میخکوب می‌کند. فروش ۲۷۰ میلیون دلاری برای این فیلم کمی عجیب است نه؟

کتاب شرکت اثر جان گریشام

۲۸. فراری (The Fugitive)

هریسون فورد در فراری اندرو دیویس یکی از بهترین بازی‌های خود را ارائه می‌دهد

  • کارگردان: اندرو دیویس
  • بازیگران: هریسون فورد، تامی لی جونز، مارک دیمون اسپینوزا
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۳
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰

در فیلم «فراری» هریسون فورد با استفاده‌ی هوشمندانه از فرصتی که با نقش دکتر ریچار کیمبل – یکی از دلسوزترین قهرمانانی که سینما تاکنون به خودش دیده – برایش ایجاد شده بود به تکمیل برند «قهرمان یقه آبی» که به درست‌ترین شکل مسیر حرفه‌ای او در دهه‌ی ۹۰ را معرفی می‌کرد پرداخت. کیمبل در تلاش برای اثبات بی‌گناهی خود و پیداکردن قاتلان واقعی همسرش، مجبور است از دست افرادی که او را متهم و محکوم به قتل همسرش کرده‌اند، فرار کند. فورد در این فیلم اوج تکنیک بازیگری «هرچقدر کمتر بازی کنی، بهتر است» (Less is More) را به‌ نمایش می‌گذارد. همانطورکه زمانی راجر ایبرت گفت: او یکی از معدود بازیگران برجسته‌ای است که می‌تواند از لحظه‌ی فکر کردنش هم یک صحنه‌ی زیبا دربیاورد و یا درد و ناراحتی بسیار زیادی را با کوچکترین تغییر در حالات چهره‌اش نشان‌ دهد.

در بین مجموعه‌های پرفروش بلک‌باستر تابستانی، فورد چیزی را از شخصیت کیمبل به مخاطب نشان می‌دهد که نمی‌توانند از آن چشم بردارند و به همین دلیل هم اندرو دیویس، کارگردان این فیلم، از جذابیت ذاتی این بازیگر برای بال ابردن حداکثری میزان احساسات و تنش در این فیلم استفاده می‌کند. مخصوصاً در صحنه‌ای در اواخر پرده‌ی دوم که کیمبل در نقش سرایدار بیمارستان برای کمک به یک نوجوان مجروح، خود را به خطر می‌اندازد و نشان می‌دهد که حاضر است حتی از جانش برای کمک به افراد نیازمند مایه بگذارد. «فراری» یکی از موفق‌ترین فیلم‌های هریسون فورد است که نه تنها باکس‌آفیس ۳۶۹ میلیون دلاری را از آن خود کرد بلکه با امتیاز ۹۶ از ۱۰۰ به یکی از فیلم‌های موردپسند منتقدان نیز تبدیل شد.

تابلو بکلیت طرح هریسون فورد مدل B-s604

۲۷. سرعت (Speed)

مشهورترین سکانس فیلم سرعت، جایی که کیانو ریوز در نقش پلیسی فداکار در پی نجات عده‌ای از مرگ است

  • کارگردان: یان ده بونت
  • بازیگران: کیانو ریوز، دنیس هاپر، ساندرا بولاک، جف دانیلز، جو مورتون
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

شما هم دلتنگ روزهایی هستید که فیلم‌های اکشنی مانند «سرعت» (Speed) داستان‌های ساده‌ای را با دوری از حواشی و تمرکز و توجه بالا روی شخصیت‌های اصلی روایت می‌کردند؟ این فیلم با بازی کیانو ریوز در نقش پلیسی مهربان که در یک اتوبوس گیر کرده و نباید اجازه دهد که سرعتش از ۵۰ مایل در ساعت پایین‌تر بیاید و منفجر شود، چنین داستانی را دنبال می‌کند. همچنین، جالب است بدانید که ساندرا بولاک پشت فرمان این اتوبوس مرگبار نشسته‌ است.

میزان آدرنالین و تنش در این فیلم به کارگردانی یان ده بونت (در اولین فیلم سینمایی خود) به‌ اندازه‌ای بالا است که هیچ فیلمی به پایش نمی‌رسد. یکی از دلایل اصلی موفقیت این فیلم، فیلمنامه‌ی فوق‌العاده و ساختار یافته‌ی گراهام یوست است، که بازنویسی‌های بی‌اساس پل آتاناسیو در فیلم «مسابقه تلوزیونی» (Quiz Show) و جاس ودون که اخیراً لغو شد هم نتوانست به‌ پای آن برسد. فیلم «سرعت» (Speed) که درحال نزدیک‌ شدن به سی‌امین سالگرد انتشارش است، هنوز هم بعد از گذشت سه دهه شایسته‌ی تقدیر مجدد به لطف احساس خوبی است که پس از تماشا به ما منتقل کرد. این فیلم که در ۱۰ جولای ۱۹۹۴ اکران شد هم از نظر منتقدان و هم تماشاگران موفق بود و با بودجه‌ی ۳۰ میلیون دلاری به فروشی معادل ۳۵۰ میلیون دلار دست یافت و برنده‌ی دو جایزه‌ی اسکار نیز شد.

۲۶. شیر شاه (The Lion King)

انیمیشن فوق‌العاده و فراموش نشدنی دیزنی که خاطرات کودکی چند نسل را شکل داده است

  • کارگردان: راجر آلرس
  • صداپیشگان: جان تیلور توماس، متیو برودریک، جیمز ارل جونز، جرمی آیرونز، مویرا کلی
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۳ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰

انیمیشن «شیر شاه» (The Lion King) نشان دهنده‌ی اوج موفقیت دیزنی در دهه‌ی ۹۰ است، استودیویی که مرزهای انتظارات تماشاگران از سینما و فیلم‌های انیمیشنی را جابجا کرد و درعین ‌حال، بازتعریفی از سرگرمی محض و حس راحتی در بیننده ارائه داد. از صحنه‌های انیمیشنی پرآب‌ورنگ، آهنگ‌های جذاب، و اقتباس از داستان شکسپیر در دنیای حیوانات جنگل و توله شیری که برای رسیدن به جایگاه رهبری گله باید مسیر سختی را پشت سر بگذارد، گرفته تا تکه کلام معروفش یعنی «هاکونا ماتادا» که هرگز از خاطرمان پاک نمی‌شود. این انیمیشن نوستالژیک از نگاه انجمن فیلم آمریکا یکی از ۱۰ انیمیشن برتر جهان است و کاملا شایسته‌ی فروش یک میلیارد دلاری!

کتاب شیرشاه اثر والت دیزنی

۲۵. دروغ‌های حقیقی (True Lies)

دروغ‌های حقیقی آخرین همکاری جیمز کامرون و آرنولد بود که در سال 1994 شکل گرفت

  • کارگردان: جیمز کامرون
  • بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، جیمی لی کرتیس، تام آرنولد، بیل پاکستون، تیا کریر، ارت مالک، الیزا دوشکو
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۰ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

جیمز کامرون و آرنولد شوارتزنگر برای آخرین بار در سال ۱۹۹۴ با یکدیگر همکاری کردند تا یک بلاک‌باستر اکشن هیجان‌انگیز دیگر به نام «دروغ‌های حقیقی» (True Lies) را با برداشت‌های شیک و پرهزینه‌ی کارگردان از فیلم‌های «جیمز باند» بسازند، در نتیجه، این فیلم توان رقابت با فیلم‌های سینمایی سطح بالا و ماجراجویی‌های مأمور ۰۰۷ را دارد. جیمی لی کرتیس در اینجا نقش ایکس فاکتور را دارد و عاملی است که باعث درخشش این همکاری خاص می‌شود، علاوه‌ بر این، بازی کمدی بی‌عیب‌ونقص آرنولد یکی دیگر از جذابیت‌های منحصربه‌فرد این فیلم است. «دروغ‌های حقیقی» اویلن فیلم تاریخ سینما با بودجه‌ی ۱۰۰ میلیون دلاری است و یکی دیگر از بلاک‌باسترهای پرفروش جیمز کامرون با درآمدی ۳۷۸ میلیون دلاری.

فیلم سینمایی تایتانیک اثر جیمز کامرون

۲۴. فارست گامپ (Forrest Gump)

فارست گامپ از بهترین فیلم‌های تاریخ سینماست که تام هنکس برای بازی در آن برنده‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد شد

  • کارگردان: رابرت زمکیس
  • بازیگران: تام هنکس، رابین رایت پن، گری سینایس، میکلتی ویلیامسون، سالی فیلد، آفِـیمو آمِلامی
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰

شما می‌توانید از فیلم «فارست گامپ» (Forrest Gump) به کارگردانی رابرت زمکیس به‌خاطر اندکی پیش‌ پا افتاده بودن و یا بیش‌ از حد احساسی بودنش انتقاد کنید اما نمی‌توان انکار کرد که این فیلم برنده‌ی جایزه‌ی بهترین فیلم در جشنواره‌ی اسکار، زمانی سرگرم‌ کننده‌ترین و احساسی‌ترین فیلم در سینما بود. تام هنکس دومین جایزه‌ی اسکار بهترین بازیگر نقش اول مردش را به‌خاطر بازی در نقش شخصیت اصلی این فیلم دریافت‌کرد. فارست مردی ساده‌اندیش اما با دلی به‌اندازه‌ی دریا از آلابامای سرسبز است، که داستانش از این باور که «ما جنگ را آغاز نکردیم!» شروع می‌شود و لحظات آموزنده‌ی زیادی را در این مسیر، مانند عشق، خانواده و دویدن، را با ما به‌ اشتراک می‌گذارد. این فیلم در تاریخ ۶ جولای ۱۹۹۴ اکران شد و با فروش ۶۷۷ میلیون دلار به دومین بلاک‌باستر پرفروش تابستانی آن سال پس از شیرشاه تبدیل شد.

کتاب فارست گامپ اثر وینستون گروم نشر زرین
تابلو طرح فیلم فارست گامپ کد forrest gump 01

۲۳. خطر واضح و فعلی (Clear And Present Danger)

هریسون فورد و ویلم دفو در نمایی از فیلم خطر واضح و فعلی

  • کارگردان: فیلیپ نویس
  • بازیگران: هریسون فورد، ویلم دفو،آن آرچر، جیمز ارل جونز، رج ئی. کثی
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰

کمپانی «پارامونت پیکچرز» (Paramount Pictures) در تابستان ۱۹۹۴، به‌ لطف انتشار فیلم «فارست گامپ» (Forrest Gump) و «خطر واضح و فعلی» (Clear And Present Danger) در همان سال، پول زیادی را به‌دست آورد. در این فیلم هریسون فورد در نقش جک رایان، یک تحلیلگر CIA است و درست هنگامی‌ که رئیس‌جمهور ایالات‌ متحده مبارزه‌ای را علیه جابجایی موادمخدر غیرقانونی در کشور به‌ راه می‌اندازد، ناخواسته وسط این جریانات گرفتار شده و حالا باید با تهدیدات داخلی و خارجی مقابله کند.

اگرچه رایان به‌ عنوان شخصیت اصلی بیشتر زمانش را صرف واکنش به اتفاقات ریز و درشت داستان می‌کند و اصلاً زمان این را ندارد که خودش آن‌ها را هدایت کند، باز هم فورد موفق می‌شود نقش قهرمان سرسخت و ناراضی را آن‌قدر خوب بازی‌کند که تنها حضورش روی صفحه‌ی نمایش به یکی از معدود جذابیت‌ها و نقاط قوت این فیلم بدل شود. علی‌رغم برخی اشکالات داستانی موجود در رمان تام کلنسی، ۲۱۶ میلیون دلار درآمد در برابر ۶۲ میلیون دلار هزینه معامله‌ی بدی نیست.

مگنت طرح ویلم دفو مدل S1618

۲۲. جزر و مد سرخ (Crimson Tide)

جین هکمن (راست) و دنزل واشنگتن (چپ) در نمایی از فیلم جزر و مد سرخ ساخته‌ی ریدلی اسکات

  • کارگردان: تونی اسکات
  • بازیگران: دنزل واشینگتن، جین هکمن، مت کریون، جرج دزوندزا، ویگو مورتنسن
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۵
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۹ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۳ از ۱۰

فیلم «جزر و مد سرخ» (Crimson Tide) به کارگردان تونی اسکات، چهره‌های عرق‌کرده و سبز و قرمز رنگ افرادی را نشان می‌دهد که در مقابل یک دستگاه ردیاب زیردریایی ایستاده‌اند. نه‌ تنها هیچ فیلمی در تاریخ سینما توان برابری با این فیلم را ندارد، بلکه هرگز کسی نمی‌تواند چنین فیلمی بسازد، فیلمی که تنها تمرکزش روی صحبت‌ها و گاهاً دادو بیدادهای بین بازیگران در یک اتاق است.

بازیگرانی که بیشتر دیالوگ‌ها را در این فیلم دارند، جین هکمن و دنزل واشنگتن هستند. دنزل یک سرباز بااراده در زیردریایی هسته‌ای ایالات‌ متحده است که مجبور به ترتیب دادن یک شورش علیه کاپیتان کهنه‌کار و تندخوی زیردریایی یعنی هکمن می‌شود. آرمان‌هایشان و پیام اکشن دست‌وپا شکسته‌ای که کلاً استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را محکوم می‌کند، تنها چیزهای باارزش این دو هستند که مانع از شروع جنگ‌جهانی سوم می‌شود. چالش‌های این شخصیت‌ها و توان اسکات برای بالابردن تنش بین آن‌ها از این بیشتر نمی‌شد. فیلم اما فروش خوبی داشت و کمی بیشتر از ۱۶۳ میلیون دلار فروخت.

کتاب دانشنامۀ زیردریایی اثر نیل مالارد

۲۱. جان‌سخت ۳ (Die Hard With a Vengeance)

زوج ساموئل ال. جکسون و بروس ویلیس در سومین قسمت از فیلم جان سخت حسابی جواب داد و به به فروش بالای فیلم کمک شایانی کرد

  • کارگردان: جان مک‌تیرنان
  • بازیگران: بروس ویلیس، جرمی آیرونز، ساموئل ال. جکسون، لری بریگمن، گراهام گرین
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۵
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۸ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰

تا اینجا فهمیدیم که هرگز قرار نیست شاهد دنباله‌ی خوبی از فیلم «جان‌سخت» (Die Hard) باشیم، با عرض پوزش از طرفداران فیلم «جان‌سخت ۴» (Live Free Or Die Hard)، بنابراین، شاید بهتر باشد به‌جای تلف‌کردن وقتتان، همان اولین فیلم خوب از این مجموعه را چندین باز پشت سرهم تماشا کنید. «جان‌سخت ۳» فیلمی بود که موفق شد بدون کپی کورکورانه از نسخه‌ی اصلی، فیلمی دیدنی و بهتر را با اضافه‌کردن ساموئل ال. جکسون به آن بسازد و به دومین فیلم پرفروش فرنچایز با ۳۶۱ میلیون دلار تبدیل شود.

دیوارکوب مدل جان سخت کد s 1063

۲۰. بتمن برای همیشه (Batman Forever)

بتمن برای همیشه، اولین و آخرین حضور وال کیلمر به عنوان بتمن بود

  • کارگردان: جوئل شوماخر
  • بازیگران: وال کیلمر، نیکول کیدمن، جیم کری، تامی لی جونز، کریس اودانل
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۵
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۳۹ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۵.۴ از ۱۰

کمیکی‌ترین فیلم بتمن، یعنی «بتمن برای همیشه» (Batman Forever)، تماشاگران را با تناقضات بین شخصیت نئونی‌پوش (ریدلر) و شوالیه‌ی تاریکی در تابستان ۱۹۹۵ به خود جذب کرد. با کنار گذاشتن تیم برتون و مایکل کیتون از این دنباله از فیلم‌های بتمن به کارگردانی جوئل شوماخر، هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که حتی جلوه‌های بصری گوتیک همیشگی فیلم‌های بتمن، بتواند آن را نجات دهد. این فیلم به‌لطف شخصیت دیوانه‌وار ریدلر با بازی جیم کری، حضور خیره‌ کننده‌ی وال کیلمر در نقش بتمن و طراحی تولید سرگیجه‌ آورش، توانست به موفقیت بالایی در باکس‌آفیس دست پیدا کند و کمی بیشتر از ۳۳۶ میلیون دلار بفروشد. البته بهتر است طراحی لباس بتمن در این فیلم را نادیده بگیرید.

ماسک طرح بتمن کد 3567

۱۹. آپولو ۱۳ (Apollo 13)

درام شگفت‌انگیز آپولو 13 از ماندگارترین فیلم‌های دهه‌ی 90 میلادی است

  • کارگردان: ران هاوارد
  • بازیگران: تام هنکس، کوین بیکن، بیل پکستون، گری سینایس، اد هریس
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۵
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

کارگردان اثر ران هاوارد تمام بار سنگین مسئولیت جذب مخاطب برای فیلم «آپولو ۱۳» (Apollo 13) را به دوش داستان پرمخاطره و درام پر از کشش یک مأموریت واقعی و سرشار از بدشانسی سفر به ماه در سال ۱۹۹۵ انداخت، البته بخشی از تحقق این مهم هم به‌خاطر حضور ستارگان بزرگ بازیگری دهه‌ی ۱۹۹۰ مانند تام هنکس، اد هریس، بیل پکستون، کوین بیکن و گری سینیس در این فیلم بود. «آپولو ۱۳» از کتاب زندگی‌نامه‌ای فضانورد آمریکایی، جیم لاول، اقتباس شده‌ است که در آن درباره‌ی مأموریت ناموفق سفرش به ماه توضیح می‌دهد و به روایت داستانی گیرا درباره‌ی اتکای شدید اولین برنامه فضایی ایالات‌ متحده به جسارت انسانی، تدبیر و اشتیاق برای پیشگام شدن به منظور اکتشافات جدید می‌پردازد. «آپولو ۱۳» ۶ برابر هزینه‌ی تولید ۵۰ میلیون دلاری‌اش فروش داشت و به یکی از بلاک‌باسترهای تابستانی موفق دهه‌ی ۹۰ تبدیل شد.

کتاب ماموریت آپولو 13 اثر دونالد بی لمکه انتشارات عصر اندیشه

۱۸. صخره (The Rock)

شان کانری و نیکلاس کیج در نمایی از فیلم صخره ساخته‌ی مایکل بی

  • کارگردان: مایکل بی
  • بازیگران: شان کانری، نیکلاس کیج، اد هریس، مایکل بین، ویلیام فرسیت
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۷ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰

این فیلم از مایکل بی چقدر خوب است؟ قطعاً آنقدر خوب بوده که کمپانی Criterion Collection آن را انتخاب کند. مجموعه‌ای که ارائه کننده‌ی فیلم‌های کلاسیک و معاصر سینما با بهترین کیفیت ممکن است و حضور «صخره» در کلکسیون‌اش نشان از ارزش بالای این اثر است.

فیلم اکشن هیجان‌انگیز «صخره» به‌طرز ماهرانه‌ای ساخته شده‌ است و از زوج بازیگری کمتر دیده ‌شده اما فوق‌العاده‌ی نیکلاس کیج و شان کانری استفاده می‌کند. این دو باید به‌ نحوی وارد آلکاتراز شوند تا اد هریس و تیم سربازان سرکشش را از حملات گازی مرگبار به سانفرانسیسکو باز دارند. نام این فیلم که درآمدی ۳۳۵ میلیون دلاری را نصیب سازندگانش کرد از جزیره‌ی آلکاتراز که به صخره نیز شهرت دارد گرفته شده است.

تابلو شاسی طرح نیکولاس کیج

۱۷. روز استقلال (Independence Day)

ویل اسمیت که ستاره‌ی شماره‌ی یک سینما در آن دوران بود نقش اول فیلم روز استقلال را بر عهده داشت

  • کارگردان: رولند امریش
  • بازیگران: ویل اسمیت، بیل پولمن، جف گلدبلوم، مری مکدانل، جاد هیرش، مارگارت کالین
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۸ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰

فیلم «روز استقلال» با ترکیب  درست و رضایت‌بخشی که از فیلم‌های فاجعه‌ی پرهیجان، قهرمان‌های خوب و البته یک ویل اسمیت سرحال ارائه داد به یکی از بزرگترین و پرفروش‌ترین بلاک‌باسترهای تابستانی دهه‌ی ۹۰ تبدیل شد. قطعاً شما هم با ما هم‌نظر هستید که رولند امریش کارگردان و دین دولین فیلمنامه‌نویس از برنده شدن در آزمون زمان نسبت به فیلم اولشان راضی‌تر هستند. به این دلیل که هیچ‌یک نتوانستند آن عظمت و میزان بالای سرگرم‌کننده بودن فیلم اکران روز چهارم ژوئیه‌ی ۱۹۹۶ را در دنباله‌ی بعدی آن که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، بازآفرینی کنند.

کتاب ویل اثر ویل اسمیت و مارک منسن نشر میلکان

۱۶. مأموریت: غیرممکن (Mission: Impossible)

تام کروزه نقش اول فرنچایز مشهور و پرفروش ماموریت: غیرممکن است که اولین بار در دهه‌ی 90 شکل گرفت

  • کارگردان: برایان دی پالما
  • بازیگران: تام کروز، وینگ ریمز
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰

به عقیده‌ی برخی، اولین فیلم از فرنچایز تام کروز به نام «مأموریت: غیرممکن» به ‌لطف رویکرد متفاوت نویسنده و تهیه‌کننده‌ی آن، کریستوفر مک‌کواری، روی شخصیت اصلی و بدلکاری‌های ارزشمند از تمام فیلم‌های این فرنچایز بهتر است. اما برخی دیگر عقیده دارند که حضور برایان دی پالما دلیل اصلی شکل‌گیری این اکشن جاسوسی فوق‌العاده است. طرح داستانی پیچیده‌ی اولین فیلم «مأموریت: غیرممکن» امروزه دیگر آنقدرها هم پیچیده به‌ نظر نمی‌رسد اما همچنان، سکانس شاخص و ماندگار لو رفتن لیست NOC به‌اندازه‌ی کافی سرگرم‌ کننده است. این موضوع گواهی بر قدرت ماندگاری فیلم و بازی عالی کروز در آن است که باعث شده، با گذشت بیش از ۲۵ سال از زمان اکرانش، هنوز هم این صحنه برایمان قابل درک و منطبق بر سلیقه‌ی عموم مردم باشد. این فیلم با فروش ۴۵۸ میلیون دلاری رتبه‌ی سوم باکس‌آفیس سال ۱۹۹۶ را به خودش اختصاص داد.

تابلو مدل ماموریت غیرممکن

۱۵. تغییر چهره (Face/Off)

زوج جان تراولتا و نیکلاس کیج بود که تغییر چهره را به اکشنی سطح بالا و تماشایی تبدیل کرد

  • کارگردان: جان وو
  • بازیگران: جان تراولتا، نیکلاس کیج
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۲ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

فرضیه‌ای که فیلم «تغییر چهره» (Face/Off) بر آن استوار است روی مرز تبدیل شدن به اثری درخشان یا مضحک گام برمی‌دارد. فیلمی که تنها با بازی جان تراولتا و نیکلاس کیج در نقش‌های اصلی‌اش، ارزش دیدن پیدا می‌کند. در این فیلم، این دو بازیگر چهره‌های خود را با هم عوض می‌کنند و یک سیر داستانی وحشیانه و جذاب را شکل می‌دهند. دقیقا چیزی که از همه‌ی فیلم‌های جان وو انتظار داریم. حضور دو ستاره‌ی محبوب آن روزها در این فیلم آن را به فروشی کمی کمتر از ۲۵۰ میلیون دلار رساند.

۱۴. مردان سیاه‌پوش (Men In Black)

تام لی جونز و ویل اسمیت در نمایی از اولین قسمت مجموعه فیلم‌های مردان سیاه‌پوش

  • کارگردان: بری ساننفلد
  • بازیگران: ویل اسمیت، تامی لی جونز، وینسنت دن آفریو، لیندا فیورنتینو، ریپ تورن
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰

فیلم «مردان سیاه‌پوش» (Men In Black) دقیقاً هم‌رده با فیلم «دروغ‌های واقعی» (True Lies) به‌ عنوان یکی از جسورانه‌ترین و سرگرم‌ کننده‌ترین فیلم‌های دهه‌ی ۱۹۹۰ شناخته می‌شود. حضور ویل اسمیت تازه‌کار اما کاریزماتیک در تیم MiB درکنار تامی لی جونز کهنه‌کار، باتجربه و سرسخت، تیمی شکست‌ناپذیر را تشکیل می‌دهد که برای مقابله با بیگانگان و نجات سیاره‌ی زمین از هیچ کاری دریغ نمی‌کنند. کارگردان این فیلم، بری سوننفلد، به‌سادگی از ارتباط خوب بین بازیگران این فیلم روی صحنه استفاده می‌کند تا بدون دردسر، تأثیرگذارترین فیلم تابستانی آن سال را بسازد. همچنین، ما هرگز از تماشای اجرای عجیب‌وغریب، بی‌نظیر و پرانرژی وینسنت دن آفریو به‌عنوان کارگر دهاتی که بیگ بد (همان بیگانه) پوستش را به‌ تن می‌کند تا لو نرود، خسته نمی‌شویم. این فیلم با فروش ۱ میلیارد و ۱۱۷ میلیون دلار در تابستان سال ۱۹۹۷ تاریخ‌سازی کرد.

فیگور طرح مردان سیاه پوش مجموعه 4 عددی

۱۳. تماس (Contact)

جودی فاستر ستاره‌ی شماره‌ی یک فیلم تماس بود، فیلمی که به موضوعی نو و بدیع می‌پرداخت

  • کارگردان: رابرت زمکیس
  • بازیگران: جودی فاستر، متیو مک‌کانهی، جیمز وودز، تام اسکریت
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۸ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰

انسان‌ها به‌ معنای واقعی کلمه به‌ اعماق فضا دسترسی پیدا می‌کنند تا با بیگانگان و آدم‌ فضایی‌ها ارتباط برقرار کنند، آن هم قبل از اینکه بدانند چگونه باید با یکدیگر به بهترین شکل صحبت ‌کنند و یا تفاوت‌ها و تمایزات منحصربه‌فرد انسانی را بپذیرند. این مبارزات و جدال‌ها موضوع اصلی فیلم «تماس» (Contact) به کارگردانی رابرت زمکیس است، یک فیلم احساسی علمی – تخیلی، مبتنی بر کتابی از کارل سیگان به همین نام، که این واقعیت را بررسی می‌کند: اگر ما موفق شویم با فرازمینی‌ها ارتباط برقرارکنیم چه چیزی در انتظارمان است؟ اگرچه جودی فاستر و متیو مک‌کانهی عاشق‌پیشه، ارتباط لازم برای حفظ داستان عاشقانه فیلم را روی صحنه با هم برقرار نمی‌کنند، اما با تعهد شدید خود به نشان‌دادن جنبه‌های احساسی داستان و هدف اصلی فیلم «تماس» (Contact)، یعنی پاسخ‌دادن به این سؤال که آیا انسان می‌تواند در اعماق سرد فضا زندگی کند، آن را کاملاً جبران می‌کنند.

کتاب دانشنامه نجوم و فضا

۱۲. ایر فورس وان (Air Force One)

هریسون فورد و گری اولدمن در نمایی از فیلم ایرفورس وان

  • کارگردان: ولفگانگ پترسن
  • بازیگران: هریسون فورد، گری الدمن، گلن کلوز، دین استاکول، زاندر برکلی، ویلیام اچ میسی
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۷
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۹ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰

هریسون فورد یکی از بزرگترین موفقیت‌های خود در عرصه‌ی بازیگری را با بازی در فیلم اکشن مهیج «ایر فورس وان» (Air Force One) در سال ۱۹۹۷ به‌دست آورد. در دوران رسوایی سیاسی مداوم، دیدن رئیس‌جمهوری کهنه سرباز و آماده‌ که پس از به گروگان گرفته شدن خانواده‌اش خودش عملاً دست‌ به‌ کار می‌شود و تروریست‌ها را با مشت‌ و لگد از هواپیما بیرون می‌کند، بسیار فرح‌بخش بود. این فیلم برای بار دیگر ثابت می‌کند که گری اولدمن بهترین گزینه برای بازی در نقش تبهکار فیلم‌ها است و فروش ۳۱۵ میلیون دلاری‌اش از آن یک بلاک‌باستر موفق تابستانی می‌سازد.

کتاب گزارش یک آدم ربایی اثر گابریل گارسیا مارکز

۱۱. نمایش ترومن (The Truman Show)

نمایش ترومن با بازی جیم کری از فیلم‌هایی است که هر سینمادوستی باید آن را تماشا کند

  • کارگردان: پیتر ویر
  • بازیگران: جیم کری، لورا لینی، اد هریس، نوآ امریک
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰

اگرچه جیم کری در سال ۱۹۹۸ هنوز هم قدرت پولسازی بالایی نسبت به سال ۱۹۹۴ نداشت، اما حداقل نقش‌های جذاب‌تری را انتخاب می‌کرد. فیلم «نمایش ترومن» (The Truman Show) که هردو روی شخصیت کمدی و دراماتیک کری را به‌ نمایش می‌گذارد، داستان مردی ساده‌لوح را روایت می‌کند که ناخواسته تمام زندگی خود را به‌عنوان سوژه‌ای برای یک برنامه‌های تلویزیونی بر پایه‌ی واقعیت (Reality Show) سپری کرده‌ است. این فیلم به‌طرز عجیبی، پیش‌بینی کاملاً درستی درباره‌ی محبوبیت برنامه‌های تلویزیونی برپایه‌ی واقعیت در آینده داشت، چیزی که بعد از گذشت ۲۵ سال واقعا شاهد وقوع آن هستیم.

۱۰. پرونده‌های ایکس (The X-Files: Fight the Future)

پرونده‌های ایکس از معدود فیلم‌های موفقی بود که با الهام از سریال تلویزیونی‌‌شان ساخته شده‌اند

  • کارگردان: راب بومن
  • بازیگران: دیوید دوکاونی، جیلین اندرسون، مارتین لاندو، میچ پیلگی
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۶۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

اولین فیلم سینمایی از مجموعه فیلم‌های «پرونده‌های ایکس» کار بسیار دشواری داشت، زیرا هم باید درست مانند مجموعه‌ی تلوزیونی‌اش جذاب و بااصالت می‌ماند و هم برای تازه واردان تشنه‌ی داستان‌های علمی – تخیلی تابستانی به گزینه‌ای جدی برای تماشا تبدیل می‌شد.  «پرونده‌های ایکس» عمدتاً این تعادل را با نزدیک‌کردن مأموران مولدر و اسکالی به کشف حقیقتی که به‌شدت به ‌دنبالش بودند، مدیریت کرد. اما متأسفانه، بعد از انتشار این فیلم، سریال تلوزیونی‌اش به‌سرعت سقوط کرد.

۹. خارج از دید (Out Of Sight)

جرج کلونی و جنیفر لوپز دو ستاره‌ی فیلم موفق خارج از دید به کارگردانی استیون سودربرگ بودند

  • کارگردان: استیون سودربرگ
  • بازیگران: جنیفر لوپز، جورج کلونی، وینگ رامس، دان چیدل، دنیس فارینا، آلبرت بروکس، پال کالدرون
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰

یکی از بهترین اقتباس‌ها از رمان المور لئونارد که روی پرده‌ی سینما نمایش داده‌ شد، «خارج از دید» بود که داستان خنده‌دار و جذابی درباره یک سارق بانک فراری است که عاشق افسر پلیس مسئول دستگیری‌اش می‌شود. همچنین، این فیلم باعث شروع همکاری پرباری بین کارگردان معروف، استیون سودربرگ و سوپراستار سینما، جورج کلونی شد. این فیلم که برنده‌ی جایزه‌ی کارگردانی از انجمن ملی منتقدان فیلم آمریکا شد ۷۷ میلیون دلار فروش کرد که برای فیلمی در این مقیاس یک موفقیت محسوب می‌شود.

کتاب کتابی کوچک درباره جرج کلونی اثر مرجان گلستانی انتشارات سناء دل

۸. مری یه جوریه (There’s Something About Mary)

فیلم مری یه‌جوریه! سکوی پرتابی برای دو ستاره‌ی جوانش یعنی بن استیلر و کامرون دیاز بود

  • کارگردان: برادران فارلی
  • بازیگران: کامرون دیاز، مت دیلون، بن استیلر، لی ایوانز، کریس الیوت، دانیل گرین
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۴ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰

فیلم «مری یه جوریه» با فروش ۳۶۹ میلیون دلاری‌اش پردرآمدترین کمدی سال ۱۹۹۸ شد، البته استحقاق این فروش خیره کننده را هم داشت. این یک فیلم خنده‌دار برای رده‌ی سنی بزرگسال است و به سرعت توانست، کامرون دیاز و بن استیلر را به سوپراستارهای هالیوودی تبدیل‌ کند، همچنین، راه را برای ورود موج جدیدی از کمدی‌های هیجان‌انگیز و بزرگ مانند «خیلی بد» (Superbad) و «خماری» (The Hangover) هموار کرد.

مگنت طرح بازیگر کامرون دیاز مدل S5856

۷. آرماگدون (Armageddon)

آرماگدون از آن بلاک‌باسترهای پرفروشیست که پایان غم‌انگیزش اشک خیلی‌ها را درآورد

  • کارگردان: مایکل بی
  • بازیگران: بروس ویلیس، بن افلک، بیلی باب تورنتون، لیو تایلر، استیو بوشمی، ویل پاتون
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۴۳ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰

زندگی همه‌ی ما به دو بخش قبل و بعد از اکران فیلم «آرماگدون» به کارگردانی مایکل بی تقسیم می‌شود. وقتی ستاره دنباله‌داری به بزرگی تگزاس زمین را تهدید می‌کند، این وظیفه‌ی حفار نفتی، هری استمپر (با بازی بروس ویلیس) و تیم زمختش است که به فضا رفته و سیاره‌ی زمین را از انقراض و نابودی نجات دهند.

از شانس بد، آن‌ها باید خود را به سطح این ستاره‌ی دنباله‌دار برسانند، حفره‌ای روی سطحش ایجاد کرده و برای نابودیش، یک بمب هسته‌ای را داخل آن قرار دهند و تمام این صحنه‌ها مملو از استرس و درگیری و توطئه‌های چشم‌گیری خواهد بود که از عوارض زوال عقل به‌خاطر حضور در فضاست. اگرچه منتقدان از آن متنفر بودند، اما تماشاگران از تماشای ملودرام «آرماگدون» و قهرمان‌های دوست‌ داشتنی‌اش با بازی بن افلک، استیو بوشمی، بیلی باب تورنتون، لیو تایلر و اوون ویلسون سیر نمی‌شدند. سکانس احساسی پایان فیلم که بماند.

«آرماگدون» یک موفقیت بین‌المللی بزرگ در فروش گیشه محسوب می‌شود و توانست با فروش ۵۵۳ میلیون دلاری‌اش عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال ۱۹۹۸ را از آن خود کند.

۶. نقاب زورو (The Mask Of Zorro)

آنتونیو باندراس نقش اصلی این اثر تاریخی را بر عهده داشت

  • کارگردان: مارتین کمپبل
  • بازیگران: آنتونیو باندراس، آنتونی هاپکینز، کاترین زیتا جونز، استوارت ویلسون
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۸ از ۱۰

مارتین کمپبل، کارگردان فیلم «گولدن‌آی» (GoldenEye)، زورو، این قهرمان عامه‌پسند را با همان قدرت و زیبایی بصری مأمور ۰۰۷ با بازی پیرس برازنان، دوباره احیا کرد، اما این‌بار به‌ لطف تهیه‌کننده‌ی فیلم، استیون اسپیلبرگ، با احتیاط بیشتر و صحنه‌های سرگرم‌ کننده‌ی همه جانبه. بعد از انتخاب اسپیلبرگ به‌عنوان تهیه‌کننده‌ی فیلم «نقاب زورو» این فیلم اکشن نه‌ تنها از توانایی کارگردانی استثنایی کمپبل بهره‌مند گشت، بلکه حضور ستارگانی همچون آنتونیو باندراس و کاترین زتا جونز باعث بالارفتن انرژی و جنب‌وجوش روی صحنه‌ی این فیلم شد. علاوه‌ بر این، این فیلم دو مورد از بهترین ابرشروران کمتر دیده شده‌ی دهه‌ی ۹۰ را به همه معرفی کرد، دون رافائل تشنه‌ی قدرت (استوارت ویلسون از فیلم «سلاح مرگبار ۳» (Lethal Weapon 3)) و کاپیتان لاو، ابرشروری که برخلاف اسمش، از او متنفر هستیم (مت لتچر). این فیلم با بودجه‌ی ۹۵ میلیون دلاری ۲۵۰ میلیون دلار فروش کرد.

کتاب زورو اثر جانسون مک کالی انتشارات هرمس

۵. نجات سرباز رایان (Saving Private Ryan)

سکانس آغازین نجات سرباز رایان هنوز هم بهترین سکانس افتتاحیه در بین فیلم‌های اکشن به حساب می‌آید

  • کارگردان: استیون اسپیلبرگ
  • بازیگران: تام هنکس، تام سایزمور، بری پپر، آدام گلدبرگ، مت دیمون، وین دیزل
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰

کسی هست که سکانس آغازین این فیلم حماسی را ببیند و به وجد نیاید؟ سکانس اول فیلم «نجات سرباز رایان» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ که پیاده شدن سربازان آمریکایی در ساحل اوهاما طی نبرد نرماندی را نشان می‌دهد، به‌طور کلی، واقع‌گرایانه‌ترین و وحشتناک‌ترین سکانس فیلم‌های جنگی در تاریخ سینما تا به امروز است که از سوی مجله‌ی امپایر به عنوان برترین صحنه‌ی نبرد فیلم‌های جنگی شناخته می‌شود. اما دیگر صحنه‌های حماسی این فیلم اسپیلبرگ درباره‌ی جنگ‌جهانی دوم که برنده‌ی جایزه اسکار در آن سال نیز شد، تصویری هوشمندانه درباره‌ی وفاداری، فداکاری و انسانیت را ترسیم می‌کند که خود را از لابلای خون و جنازه به شما نشان می‌دهد. فیلمی که سکانس ابتدایی آن به تنهایی ۱۲ میلیون دلار خرج روی دست سازندگانش گذاشت در مجموع ۴۷۱ میلیون دلار فروش کرد.

کتاب استیون اسپیلبرگ اثر کله لیا کوهن

۴. تیغه (Blade)

تیغه از آن دسته فیلم‌های ابرقهرمانیست که موفقیت‌هایش راه را برای ساخت اینگونه فیلم‌ها هموار کرد

  • کارگردان: استیون نورینگتون
  • بازیگران: وسلی اسنایپس، کریس کریستوفرسون، استیون درف، دانل لوگ، سنا لیثن، نو باشه رایت
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۸
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۵۷ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۱ از ۱۰

دنیای سینمایی مارول ۱۰ سال بعد از ساخت فیلم «تیغه» شروع به‌کار کرد، اما بدون این فیلم با بازی خارق‌العاده و زیبای وسلی اسنایپس، که در مورد یک شکارچی خون آشام نیمه انسان و نیمه خون‌آشام بود، شاید حتی امروزه دنیای سینمای مارولی هم وجود نداشت. بنابراین، می‌توان گفت که این فیلم اکشن ترسناک شیک و جذاب، نحوه‌ی ساخت درست فیلم‌های ابرقهرمانانه را در سینما به همه نشان‌ داد و فروش ۴۱۷ میلیون دلاری‌اش ثابت کرد که می‌شود روی درآمد بالای اینگونه فیلم‌ها حساب کرد.

۳. ساوت پارک: گنده‌تر، درازتر و کوتاه‌نشده (South Park: Bigger, Longer & Uncut)

یک انیمیشن خاص، تلخ و گزنده از دهه‌ی 90 که حتما باید در لیست تماشایتان قرار بگیرد

  • کارگردان: تری پارکر
  • بازیگران: تری پارکر، مت استون، مونا مارشال، آوریل استوارت
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰

خالقان سریال تلوزیونی خنده‌دار و هوشمندانه‌ی «ساوت پارک» (South Park)، یعنی مت استون و تری پارکر تصمیم‌گرفتند با ساخت فیلم «ساوت پارک: گنده‌تر، درازتر و کوتاه‌نشده» (South Park: Bigger, Longer & Uncut) یک قدم فراتر بگذارند و انیمیشن پرطرفدارشان را روی صفحه سینما بیاورند. یک طنز نافذ، پر از جوک‌های بزرگسال و نقد مضامین سیاسی غلط در دنیا که کمپانی انیمیشن‌سازی دیزنی را با محتوای موزیکال به‌یاد ماندنی و جذابش، همراه با حضور شیطان با صداپیشگی جورج کلونی، به صلابه کشید. اما لذت واقعی را طرفداران دوآتیشه‌ی «ساوت پارک» با این اپیزود بلند از سریال محبوب‌شان بردند، فیلمی که درست مانند سریال تلوزیونی‌اش، مستقیماً و بدون هیچ ترسی، تمام موضوعات بحث‌برانگیز جامعه را مورد هدف قرار می‌دهد.

۲. چشمان کاملا بسته (Eyes Wide Shut)

آخرین شاهکار استنلی کوبریک فقید که قبل از اکران آن درگذشت

  • کارگردان: استنلی کوبریک
  • بازیگران: تام کروز، نیکول کیدمن، سیدنی پولاک، ماری ریچاردسون، سم داگلاس
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰

اصلاً باید عاشق شهامت استودیوهای فیلمسازی دهه ۹۰ شد! چه کسی امروزه جرأت دارد فیلم عاشقانه‌ای را درباره یک ازدواج درحال نابودی، به‌عنوان فیلم پرفروش تابستانی آن هم در ماه جولای (ماهی از سال که معمولاً افراد جشن‌های عروسی‌شان را برگزار می‌کنند) منتشر کند؟! اکران فیلم «چشمان کاملا بسته»، آخرین فیلم استنلی کوبریک، سروصدای زیادی به‌ پا کرد که عمدتاً به‌دلیل رویکرد آوانگارد آن بود، چیزی که زیاد با اصل داستان مرتبط نبود.

کوبریک با استفاده از بازیگران ماهری همچون تام کروز و نیکول کیدمن، تصویر ازدواجی مدرن را ترسیم می‌کند که ناخواسته تحت تأثیر محدودیت‌های ذاتی‌اش قرار گرفته و با نمایش جذابیت‌هایی که فراتر از آن است با شخصیت‌هایش بازی می‌کند. این فیلم درباره‌ی افکار و احساساتی است که علاقه‌ای به صحبت درباره‌ی آن‌ها نداریم و یا حتی به‌ اشتراک گذاشتن آن‌ها با شریک زندگی‌مان، ما را مضطرب می‌کند. در نهایت، برخلاف انتظارات همگان، فیلم «چشمان کاملا بسته» (Eyes Wide Shut) نه‌ تنها به یک فیلم تابستانی موفق که واقعاً بی‌موقع منتشر شده‌ بود، تبدیل‌ شد، بلکه امروزه به‌ عنوان آخرین شاهکار یک فیلمساز افسانه‌ای شناخته می‌شود که ۱۶۲ میلیون دلار فروش داشت.

کتاب جهان فلسفی استنلی کوبریک اثر جرالد جی. آبرامز

۱. حس ششم (The Sixth Sense)

علاقمندان به بروس ویلیس شاهد یکی از بهترین اجراهای او در فیلم حس ششم بودند

  • کارگردان: ام. نایت شیامالان
  • بازیگران: بروس ویلیس، هالی جوئل آزمنت، تونی کولت، کی‌دی استریکلند، میشا بارتون
  • تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
  • امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۶ از ۱۰۰
  • امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰

ام. نایت شیامالان به‌ احتمال زیاد هرگز قادر نخواهد بود که فیلمی بهتر از «حس ششم» بسازد، درام ماوراءالطبیعی جذابی که به یکی از بزرگترین موفقیت‌های فیلمسازی در دهه‌ی ۱۹۹۰ تبدیل شد. این فیلم شخصیت محور، بر روی داستان زندگی پسربچه‌ای تمرکز دارد که ادعا می‌کند قادر است ارواح را ببیند و با آن‌ها صحبت کند، به‌ همین خاطر هم تحت درمان یک روانشناس باتجربه‌ی کودک با بازی بی‌نظیر بروس ویلیس، قرار می‌گیرد؛ مردی که بین رها کردن وجود فانی خود و زندگی پس از مرگ دچار چالش شده است.

اما تنها این پیچش داستانی نیست که باعث جذابیت «حس ششم» می‌شود و آن را از دیگر فیلم‌های هم‌رده‌ی خود متمایز می‌سازد، بلکه جذابیت و هیجان حقیقی این فیلم از کارگردانی هنرمندانه‌ی شیامالان ناشی می‌شود که در کل فیلم سرنخ‌ها و صحنه‌های سرنوشت‌ساز را با بدون عجله و خونسردی تمام به خورد بیننده می‌دهد. بزرگترین دستاورد فیلم «حس ششم» عرضه‌ی یک درام شخصیتی با القای مقدار دقیق انرژی برای ایجاد یک کنش عاطفی در شخص است که آن را به عنوان یک کلاسیک مدرن تثبیت می‌کند. این فیلم که یکی از ۲۵۰ فیلم برتر IMDb است با فروش ۶۷۲ میلیون دلاری در برابر بودجه‌ی ۴۰ میلیون دلاری به یک موفقیت عظیم مالی دست یافت.

کتاب عجایب حس ششم اثر غلامرضا اربابی انتشارات گروه فرهنگی اربابی

منبع: avclub



برچسب‌ها :
دیدگاه شما

پرسش امنیتی *-- بارگیری کد امنیتی --

loading...
بازدیدهای اخیر
بر اساس بازدیدهای اخیر شما
تاریخچه بازدیدها
مشاهده همه
دسته‌بندی‌های منتخب برای شما
X