بهترین سریال‌های فلسفی؛ از «ریک و مورتی» تا «هانیبال»
عده‌ای معتقدند برای درک سریال «ریک و مورتی» (Rick and Morty) ضریب هوشی بسیار بالایی لازم است. این موضوع برای سریال «جای خوب» (The Good Place) هم صدق می‌کند که با ارجاع مستقیم به ارسطو، اخلاق کانتی و سودگرایی تنها سریال بی‌پرده در میان مجموعه‌های تلویزیونی اخیر با تمرکز بر فلسفه است. «بوجک هورسمن» (BoJack Horseman)، یکی از بهترین سریال‌های فلسفی، داستانی تلخ درباره خودکشی و خودویرانگری را روایت می‌کند. شخصیت‌های این سریال برای یافتن خوشبختی، احساس تعلق یا تنها معنا در زندگی تلاش می‌کنند. سریال فلسفی دیگری که به پرسش‌های وجودی می‌پردازد «ریک و مورتی» است. «ریک و مورتی» احتمالا درخشان‌ترین اثر داستانی حماسی از زمان رمان گرافیکی نیل گیمن به نام «سندمن» (The Sandman) است. این سریال دو ضدقهرمان پوچ‌گرا را دنبال می‌کند که به جهان‌های موازی سفر می‌کنند، با موجودات عجیب، بوروکرات‌های انسان‌نمای مگس‌مانند و رییس‌جمهورهای آمریکا می‌جنگند.
چرا پیام‌های صریح فلسفی در سریال‌های تلویزیونی با این سرعت در حال افرایش است؟ آیا این یک اتفاق در روند تولید محتوای رسانه‌های دیجیتال است؟ یا چیزی عمیق‌تر در مورد جامعه و نسل هزاره به ما می‌گوید؟ به نظر می‌رسد ما در حال زندگی در عصری از خلاقیت مخرب و بازجویی عمیق سنت‌ها هستیم، درست مثل پایان عصر طلایی اروپا. ریک سانچز نسخه دیجیتالی مرد بدون خاصیت (Man Without Qualities) و بوجک هورسمن همان لئونارد بلوم است. شوخی‌های ساده در قالب بُرنده‌ترین و پوچ‌ترین بیانیه‌ها درباره زندگی و موجودیت بین شخصیت‌ها رد و بدل می‌شود. توجیه علاقه نسل جدید به طنز تلخ، تحقیرآمیز و نیهیلیستی با طوفان چالش‌های محیطی، نابرابری‌های عظیم جهانی و عدم اطمینان سیاسی که از نسل‌های گذشته به ارث رسیده، جذاب است.
رفتار هزاره‌ها در رسانه‌های اجتماعی به خوبی در تضاد بین دیدگاه تاریک و بدبینانه از هستی در «بوجک هورسمن» و «ریک و مورتی» و نگرش تا حدی خوش‌بینانه «جای خوب» نشان داده می‌شود. در حالی که دو سریال اول کاملا پوچ‌گرایانه هستند، «جای خوب» با وجود تهدید به محکوم شدن به رنج ابدی، لحن خوش‌بینانه‌ای را حفظ می‌کند. زندگی ممکن است عاری از هدف باشد؛ وجود ممکن است دردناک باشد؛ با این حال، چیزی که شخصیت‌های اصلی فیلم «جای خوب» به ما نشان می‌دهند این است که معنای زندگی را می‌توان پیدا کرد. شاید این همان چیزی است که بوجک یا ریک و مورتی را از افسرده شدن بیش از حد باز می‌دارد، ممکن است به بی‌معنی بودن زندگی بخندیم، اما در تعامل با طرفداران دیگر و به اشتراک گذاشتن این میم‌ها، معنایی را در یکدیگر پیدا می‌کنیم. شاید این سریال‌ها، علی‌رغم اینکه زندگی را بی‌معنا و پوچ نشان می‌دهند، ما را به تفکر وادارند که با این وجود چگونه می‌توان معنای زندگی را پیدا کرد. در ادامه با بهترین سریال‌های فلسفی همراه باشید.
۱۵. کربن تغییریافته (Altered Carbon)
- محصول: ۲۰۱۸- ۲۰۲۰
- سازنده: لاتا کالوگریدز
- بازیگران: جوئل کینامن، جیمز پورفوی، مارتا هیگارتا
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
«کربن تغییریافته» بهترین سریال فلسفی است که با تکیه بر ژانر علمی-تخیلی داستان خود را روایت می‌کند. سال‌های زیادی در آینده، پیشرفت‌های علم و فناوری به انسان‌ها این امکان را داده است تا با انتقال آگاهی خود به بدن‌های جدید، مرگ را دور بزنند. جنگجویی به نام تاکشی کواچ با بازی جوئل کینامن که ذهنش قرن‌ها محبوس بود، فرصت زندگی دوباره در کالبد یک تاجر ثروتمند را بدست می‌آورد. این سریال سایبرپانک بر اساس رمان نوآر علمی-تخیلی به همین نام نوشته ریچارد کی مورگان ساخته شده است.
۱۴. آینه سیاه (Black Mirror)
- محصول: ۲۰۱۱- تا کنون
- سازنده: چارلی بروکر
- بازیگران: برایس دالاس هاوارد، هایلی اتول، میشلا کوئل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰
این سریال فلسفی آنتولوژی خارجی از طریق مجموعه‌ای از داستان‌های مستقل، با چرخشی مدرن بر روی فرمول «منطقه نیمه‌روشن» (The Twilight Zone) ترس‌های مختلف انسان درباره دنیای جدید و آینده در هم تنیده با پیامدهای فناوری را به تصویر می‌کشد. سریال اصلی بریتانیایی در سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۳ در کانال ۴ بریتانیا پخش شد و سپس برای فصل‌های بیشتری توسط نتفلیکس خریداری شد. از جمله بازیگرانی که در این سریال حضور داشتند می‌توان به جان هام، برایس دالاس هاوارد، مایلی سایرس، جسی پلمونز و دنیل کالویا اشاره کرد.
۱۳. بوجک هورسمن (BoJack Horseman)
- محصول: ۲۰۱۴- ۲۰۲۰
- سازنده: رافائل باب وکسبرگ
- صداپیشه‌ها: ویل آرنت، ایمی سداریس، الیسون بری
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
در دنیایی که هم انسان و هم حیوانات انسان‌نما در آن زندگی می‌کنند، بوجک هورسمن یک ستاره سابق کمدی تلویزیونی است که زندگی‌اش را با مشروبات الکلی و نفرت از خود تلف می‌کند. این تا زمانی است که تصمیم می‌گیرد زندگی خود را تغییر دهد و آبروی از دست رفته خود را به دست آورد. «بوجک هورسمن» به عنوان یکی از اولین و بهترین سریال‌های انیمیشنی فلسفی اورجینال نتفلیکس دارای صداپیشگانی از جمله ویل آرنت، آرون پل، آلیسون بری و امی سداریس است که سه بار نامزد جایزه امی شد.
۱۲. توسعه‌دهندگان (Devs)
- محصول: ۲۰۲۰
- سازنده: الکس گارلند
- بازیگران: سونویا میزونو، نیک آفرمن، جین ها
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
این مجموعه علمی-تخیلی ساخته‌ی کارگردان الکس گارلند که برای کارگردانی فیلم‌های «اکس ماکینا» (Ex Machina) و «نابودی» (Annihilation) شناخته می‌شود، یک مهندس نرم‌افزار جوان را دنبال می‌کند که در مورد مرگ مرموز دوست‌پسرش تحقیق می‌کند و متوجه می‌شود که سرنخ‌ها به شرکتی در سیلیکون ولی که در آن مشغول به کار است ختم می‌شود. این سریال با بازیگرانی از جمله سونویا میزونو، نیک آفرمن، جین ها و آلیسون پیل، یکی از بهترین سریال‌های فلسفی جهان است که مضامین مربوط به اراده آزاد، جبرگرایی و اخلاق در منطقه‌ی سیلیکون ولی را بررسی می‌کند.
۱۱. جای خوب (The Good Place)
- محصول: ۲۰۱۶- ۲۰۲۰
- سازنده: مایکل شور
- بازیگران: کریستن بل، ویلیام جکسون هارپر، جمیله جمیل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
النور شلستروپ زنی منحط و خطاکار با بازی کریستن بل بعد از مرگ به طور معجزه‌آسایی به بهشت می‌رود و به سرعت متوجه می‌شود که اشتباها به آنجا فرستاده شده است. حالا او در سریال «جای خوب» باید تمام تلاش خود را بکند تا از جلوی چشم پنهان شود و یاد بگیرد که چگونه می‌تواند فرد بهتری باشد تا با کمک دوستان جدیدش جایگاه واقعی خود را در آنجا به دست آورد. یکی از بهترین سریال‌های کمدی جهان، «جای خوب» به دلیل روایات خلاقانه از اخلاق و فلسفه مورد ستایش قرار گرفت و نامزد ۱۴ جایزه امی شد.
۱۰. هانیبال (Hannibal)
- محصول: ۲۰۱۳- ۲۰۱۵
- سازنده: توماس هریسون
- بازیگران: مدس میکلسن، هیو دنسی، کارولین داویرناس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
در این اقتباس از شخصیت‌های رمان‌های توماس هریس «اژدهای سرخ» (Red Dragon)، «هانیبال» و «خیزش هانیبال» (Hannibal Rising)، ویل گراهام، بازپرس ویژه اف‌بی‌آی با بازی هیو دنسی، از هانیبال لکتر، روان‌پزشک جنایی درخشان، با بازی مدس میکلسن کمک می‌گیرد و این دو برای دستگیری مجرمان، شراکتی پایدار تشکیل می‌دهند. اما گراهام نمی‌داند که لکتر در شرف تبدیل شدن به بزرگ‌ترین دشمن اوست. علی‌رغم استقبال گسترده، تعداد کم مخاطبان باعث شد که این سریال تنها پس از سه فصل لغو شود.
۹. گم‌شده (Lost)
- محصول: ۲۰۰۴- ۲۰۱۰
- سازنده: جفری لیبر، جی جی آبرامز، دیمون لیندلوف
- بازیگران: متیو فاکس، مایکل امرسون، جاش هالووی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۶ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۳ از ۱۰
بازماندگان یک سقوط هواپیما در جزیره‌ای متروک در اقیانوس آرام جنوبی فرود می‌آیند. جزیره آنطور که به نظر می‌رسد نیست و رازهایی را در خود پنهان کرده است که به اندازه افرادی که در آنجا سرگردانند تاریک و مرموز هستند. «گم‌شده» یا «لاست» با ترکیب عناصر فراطبیعی و علمی-تخیلی در روایت، اغلب به عنوان یکی از بهترین سریال‌های ژانر بقا با عناصر فلسفی نام برده می‌شود.
۸. آقای روبات (Mr. Robot)
- محصول: ۲۰۱۵- ۲۰۱۹
- سازنده: سم اسماعیل
- بازیگران: رامی مالک، کارلی چایکین، پورتیا دوبلدی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
الیوت با بازی رامی مالک، روزها به عنوان مهندس امنیت سایبری کار می‌کند، اما شب‌ها یک هکر باهوش است و همین موضوع باعث می‌شود که توسط یک گروه آنارشیست که به دنبال سقوط شرکت‌های بزرگ آمریکا هستند، استخدام شود. این شامل شرکتی می‌شود که الیوت برای آن کار می‌کند، که او را با دوراهی بین باورهای شخصی و معیشتش مواجه می‌کند. موفقیت سریال «آقای روبات» منجر به خلق چندین بازی ویدیویی و کتاب شد.
۷. نئون جنسیس اونجلیون (Neon Genesis Evangelion)
- محصول: ۱۹۹۵- ۱۹۹۶
- سازنده: هیدئاکی آنو
- صداپیشه‌ها: یوکو میامورو، مگومی اوگاتا، کوتونو میتسوشینی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
پانزده سال پس از یک فاجعه جهانی، هیولاهای غول پیکری به نام فرشتگان بر روی زمین فرود آمده‌اند و قصد دارند تمدن بشری را نابود کنند. مرد جوانی به نام شینجی با اکراه توسط پدر دیکتاتورش برای خلبانی غول‌پیکر به نام اونجلیون استخدام می‌شود تا موجودات را از خود دور نگه دارد. گفته می‌شود که این سریال انیمه ژاپنی بر فیلم مشابهی به کارگردانی گیرمو دل تورو یعنی «حاشیه اقیانوس آرام» (Pacific Rim) تاثیر گذاشته است.
۶. ریک و مورتی (Rick and Morty)
- محصول: ۲۰۱۳ تا کنون
- سازنده: جاستین رویلند، دان هارمون
- صداپیشه‌ها: جاستین رویلند، ایان کاردونی، هری بلدن
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹.۱ از ۱۰
ریک سانچز دانشمند دیوانه پس از ۲۰ سال دوباره ظاهر می‌شود و با خانواده تنها دخترش بث زندگی می‌کند. در حالی که جری، شوهر بث، مراقب رفتار ریک است، ریک با دو نوه‌اش مورتی و سامر درگیر ماجراهای متعددی در سراسر کهکشان می‌شود. موفقیت و محبوبیت این مجموعه انیمیشنی منجر به خلق کمیک‌ها، بازی‌های ویدیویی، فیلم‌های کوتاه، بازی‌های رومیزی و یک مجموعه کوتاه اسپین‌آف در سال ۲۰۲۲ شد.
۵. پیشتازان فضا: نسل بعدی (Star Trek: The Next Generation)
- محصول: ۱۹۸۷- ۱۹۹۴
- سازنده: جین رادنبری
- بازیگران: پاتریک استوارت، جاناتان فریکس، لوار بارتون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۷ از ۱۰
داستان سریال «پیشتازان فضا: نسل بعدی» ۷۸ سال پس از سریال کلاسیک اصلی می‌گذرد و کاپیتان ژان لوک پیکارد با بازی پاتریک استوارت، اکنون هدایت ناو یو اس اس انترپرایز در قرن ۲۴ام را بر عهده دارد و خدمه‌ای نجیب از انسان‌ها و بیگانگان را در اکتشاف فضاپیما در کهکشان راه شیری هدایت می‌کند. «نسل بعدی» سومین سری از مجموعه «پیشتازان فضا» است و موفقیت آن منجر به ساخت سری چهارم به نام «عمق فضای نهم» شد که در سال ۱۹۹۳ به نمایش درآمد.
۴. منطقه نیمه‌روشن (The Twilight Zone)
- محصول: ۱۹۵۹- ۱۹۶۴
- سازنده: راد سرلینگ
- بازیگران: راد سرلینگ، ویلیام شنتر، برگس مردیث
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹.۱ از ۱۰
«منطقه نیمه‌روشن» یکی از بهترین سریال‌های فلسفی آنتولوژی است که توسط راد سرلینگ بازی و خلق شد. هر اپیزود مستقل، عناصر علمی-تخیلی، فانتزی و ترسناک و شخصیت‌هایی را که با رویدادهای غیرعادی سروکار دارند، ترکیب می‌کند که معمولا به یک چرخش تکان‌دهنده و اخلاقی منجر می‌شود. موفقیت سری اصلی باعث ایجاد یک فرنچایز و راه‌اندازی‌های متعدد شد که در دهه‌های ۱۹۸۰، اوایل دهه ۲۰۰۰ و اخیرا در سال ۲۰۱۹ اتفاق افتاد.
۳. آرمان‌شهر (Utopia)
- محصول: ۲۰۱۳- ۲۰۱۴
- سازنده: دنیس کلی
- بازیگران: الکساندرا روچه، فیونا اوشانسی، نیل مسکل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۱۰۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۴ از ۱۰
در سریال «آرمان‌شهر» می‌بینیم که یک فرقه حول مجموعه کمیک معمایی به نام «تجربه آرمان‌شهر» (The Utopia Experiments) شکل می‌گیرد که در اینترنت بحث‌های فراوانی درباره‌اش می‌کنند، آن هم زمانی که پنج نفر از اعضای این فرقه یک نسخه خطی اصلی را به دست می‌آورند. اما آن‌ها خود را تحت تعقیب سازمانی مخفی می‌بینند که مایل است برای دسترسی به نسخه خطی دست به هر کاری بزند. این سریال بریتانیایی در آمریکا بازسازی شد و در سال ۲۰۲۰ در آمازون منتشر شد.
۲. وست‌ورلد (Westworld)
- محصول: ۲۰۱۶ تا کنون
- سازنده: جاناتان نولان
- بازیگران: ایوان ریچل وود، آنتونی هاپکینز، تندی نیوتون
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
بر اساس فیلم علمی مایکل کرایتون به همین نام در سال ۱۹۷۳، این مجموعه بر روی پارک تفریحی آینده‌نگرانه‌ای به همین نام متمرکز است، جایی که خدمه آن می‌توانند غیرممکن‌ترین فانتزی‌های خود را از طریق جهان‌های شبیه‌سازی‌شده پارک و روبات‌های انسان‌نمای معروف به میزبان تجربه کنند، که ممکن است باهوش‌تر از آن‌ها باشند. این سریال به بررسی موضوعاتی همچون اراده آزاد، اخلاقیات در مساله هوش مصنوعی، حافظه و طبیعت انسان می‌پردازد. «وست‌ورلد» یکی از بهترین سریال‌های فلسفی است که نامزد دریافت ۵۴ جایزه امی شد که در ۹ رشته توانست جوایزی بدست بیاورد.
۱. پرونده‌های مجهول (The X-Files)
- محصول: ۱۹۹۳- ۲۰۱۸
- سازنده: کریس کارتر
- بازیگران: گیلین اندرسون، دیوید دوکاونی، میچ پیلگی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۶ از ۱۰
مامور کنجکاوی به نام دانا اسکالی با بازی جیلیان آرمسترانگ و مامور معتقدی به نام فاکس مولدر با بازی دیوید دوکاونی از دیدگاه‌های متناقض خود برای تحقیق در مورد پرونده‌های ماورایی به نام مجهول استفاده می‌کنند که دیگر ماموران اف‌بی‌آی به آن‌ها دست نمی‌زنند. این سریال علمی-تخیلی پرطرفدار یکی از طولانی‌ترین‌ها در این ژانر است که به یک پدیده فرهنگی تبدیل شد و بعد از آن دو فیلم، دو سریال اسپین‌آف و بازسازی سریال اصلی در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۸ ساخته شد.
منبع: stacker
The Twilight Zone بهترین سریالی که دیدم