۱۰ فیلم تفکربرانگیز درباره جنبههای تاریک شهرت
ما در جهان پرزرق‌وبرق سلبریتی‌ها، اینفلوئنسرها و چهره‌های مشهور زندگی می‌کنیم اما در پشت فرش قرمزها، فلش دوربین‌ها، استوری‌ها و هیاهوی طرفداران، حقایقی وجود دارد که کمتر به آن‌ها پرداخته می‌شود؛ از دلبستگی شدید و خطرناک طرفداران به یک سلبریتی خاص تا فسادهای سازمان‌یافته و فشارهای شبکه‌های اجتماعی و تاثیر آن بر روان این افراد. با اینکه ده‌ها فیلم درباره پستی‌وبلندی‌های زندگی شخصی و حرفهای افراد سرشناس ساخته شده است اما تعداد معدودی از آن‌ها به جنبههای تاریک شهرت پرداخته‌اند.
جان لنون، دایمبگ دارل، جانی ورساچه و ربه‌کا شیفیر همگی توسط طرفداران خود به قتل رسیدند. یکی از طرفداران جرد لتو، گوش خود را برید و برای او فرستاد. سلبریتی‌های متعددی هنوز با شهرت کنار نیامده‌اند و با افسردگی و اعتیاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند (همانند کیرا نایتلی که مجبور شد برای مدتی بازیگری را کنار بگذارد و تحت‌درمان قرار بگیرد). واقعیت این است که شهرت تنها به ثروت و اتفاق‌های خوب خلاصه نمی‌شود. هریسون فورد در این رابطه می‌گوید: «تاوان شهرت، از دست دادن کامل حریم شخصی است. [به‌واسطه‌ی شهرت] می‌توانید میز رستوران رزرو کنید اما چه ارزشی دارد؟ هیچ».
۱۰- بردمن (Birdman)
- سال انتشار: 2014
- کارگردان: الخاندرو گونزالس اینیاریتو
- بازیگران: مایکل کیتون، زک گالیفیاناکیس، ادوارد نورتون، ایمی رایان، اما استون، آندره‌آ ریسبرو، ایمی رایان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 91 از ۱۰۰
«بردمن» قصه‌ی بازیگر میانسالی را روایت می‌کند که در گذشته برای یک نقش ابرقهرمانی شهرت بالایی داشت اما در گذر زمان، محبوبیت و جایگاه خود در سینما را از دست داد، تا اینکه با یک نمایش تئاتر برادوی، فرصتی برای بازگشت پیدا می‌کند. الخاندرو گونزالس اینیاریتو ماهیت مسموم شهرت و تلاش هنرمندان برای حفظ اعتبار را بررسی می‌کند. فیلم همچنین کشمکش‌های روانی هنرمندانی که جایگاه خود را از دست داده‌اند را به تصویر می‌کشد، کسانی که در گذشته ستاره بودند اما حالا کسی با آن‌ها کار نمی‌کند تا مجبور شوند به سراغ پروژه‌های درجه‌دو بروند یا منتظر بمانند تا لحظه‌ی رستگاری از راه برسد (اتفاقی که برای میکی رورک یا برندن فریزر رخ داد).
اینیاریتو در کنار یک ساختار تئاترگونه، از عناصر کمدی سیاه و رئالیسم جادویی نیز استفاده کرده است و آن‌ها را در تلفیق با مضامین مهم دیگری همچون جاه‌طلبی ارائه می‌دهد. بردمن اثری چندلایه است که ایده‌های خود را به‌درستی عرضه می‌کند، آن‌هم بدون اینکه تبدیل به اثری آشفته یا صرفا پیچیده شود. فیلم به‌عنوان یک اثر فرامتنی نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد زیرا قصه‌ی آن از زندگی بازیگر نقش اصلی چندان دور نیست؛ مایکل کیتون اواخر دهه‌ی ۸۰ و اوایل دهه‌ی ۹۰ میلادی با ایفای نقش بتمن به یک ستاره‌ی محبوب تبدیل شد اما رفته‌رفته از پرسونای ستاره‌ی سینما فاصله گرفت.
۹- شیطان نئونی (The Neon Demon)
- سال انتشار: 2016
- کارگردان: نیکولاس ویندینگ رفن
- بازیگران: ال فانینگ، آلساندرو نیوولا، کیانو ریوز، کریستینا هندریکس، ابی لی کرشاو، جنا مالون، بلا هیتکوت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 58 از ۱۰۰
بردمن درباره‌ی سیاهی‌های صنعت سینما بود اما شیطان نئونی به سراغ صنعت مُد می‌رود، صنعتی که کمتر از چالش‌ها و مشکلات آن صحبت شده است. با حضور نیکولاس ویندینگ رفن در پشت دوربین و علاقه‌ی او به سینمای تجربی، «شیطان نئونی» فیلم آسانی برای تماشا نیست اما شاید نکته همین باشد، اینکه از راه سخت، فرازونشیب‌های مُدل بودن را درک کنیم. این فیلم ترسناک روان‌شناختی، مضامین دیگری همچون خودبزرگ‌بینی، خودپرستی و تجاری‌سازی زیبایی را هم در کانون توجه قرار می‌دهد.
به‌واسطه‌ی تصویرسازی‌های آزاردهنده، داستان‌گویی نمادمحور و فضاسازی تعلیق‌آمیز، شیطان نئونی مرزهای داستان‌گویی سنتی را جابه‌جا می‌کند و از مخاطب انتظار دارد که هوشیار باشد و به تفکر وادار شود. پرتره‌ای که فیلم از خشونت و نیمه‌ی تاریک ذات انسان ارائه می‌دهد شاید کافی باشد تا تماشای این فیلم ناخوشایند را به شما توصیه کنیم.
۸- میزری (Misery)
- سال انتشار: 1990
- کارگردان: راب رینر
- بازیگران: جیمز کان، کتی بیتس، لورن باکال، فرانسس اشترنهاگن، ریچارد فارنسورت، گراهام جارویس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 91 از ۱۰۰
جیمز کان فقید با «میزری» به وادی بلاک‌باسترها قدم گذشت، یک اقتباس کمدی-گوتیک از رمانی به همین نام نوشته‌ی استیون کینگ. کان نقش پل شلدون، نویسنده‌ی قصه‌های عاشقانه را بازی می‌کند که توسط یکی از طرفداران دیوانه‌اش، اَنی (با بازی فراموش نشدنی کتی بیتس که صاحب جایزه‌ی اسکار هم شد) به اسارت گرفته می‌شود. فیلم، انتقادی از فرهنگ سلبریتی‌ها است که در آن کتی بیتس با رفتارهای خصمانه اما مودبانه‌اش در مرکز توجه قرار دارد اما این جیمز کان است که با واکنش‌های آرام و زیرکانه‌اش کمک می‌کند تا فیلم به یک درام قدرتمند تبدیل شود.
میزری مقوله‌ی شهرت را در موازات فرهنگ طرفداری بررسی می‌کند. افراد مشهور اغلب شهرت خود را مدیون طرفداران خود هستند اما نمی‌توان از کنار این حقیقت عبور کرد که طرفداران می‌توانند زندگی این افراد را به جهنم تبدیل کنند. ما وارد ذهن پیچیده و تاریک اَنی می‌شویم که علاقه‌ی شدیدش به یک چهره‌ی مشهور، او را به آدمی مسموم تبدیل کرده و به جنون کشانده است.
۷- نقشه‌های ستاره‌های سینما (Map to the Stars)
- سال انتشار: 2014
- کارگردان: دیوید کراننبرگ
- بازیگران: جولیان مور، جان کیوساک، رابرت پتینسون، میا واشیکوفسکا، آماندا بروگل، سارا گدون، اولیویا ویلیامز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 62 از ۱۰۰
دیوید کراننبرگ با «نقشه‌های ستاره‌های سینما»، جنبه‌ی تاریک شهرت را تعلیق‌آمیز و ناراحت‌کننده به تصویر می‌کشد. فیلم نمای بیرونی مجلل و جذاب صنعت سینما را کنار می‌زند تا زهرناکی، فساد و سیاهی‌های فرهنگ سلبریتی را بررسی کند و این کار را بی‌پرده و با جسارت انجام می‌دهد.
قصه‌ی نقشه‌های ستاره‌های سینما اگرچه خیالی است اما با الهام از جنجال‌ها و رویدادهای واقعی سال‌های اخیر ساخته شده است و برخی از خرده‌پیرنگ‌های آن بی‌تردید یادآور هاروی واینستین و ماهیت استثمارگرانه‌ی تهیه‌کنندگان و شرکت‌های هالیوودی است که هنرمندان را به چشم کالا می‌بینند. فیلم همچنین به تاثیرات مخرب شهرت و فشارهایی که سلبریتی‌ها متحمل می‌شوند می‌پردازد، همانند رویدادهای تلخی که ستارگان بزرگی همچون مریلین مونرو و جودی گارلند تجربه کردند.
- چرا سلبریتی‌ها ارزش و احترام سابق را ندارند؟
- سلبریتی‌ها و بهای سنگین حضور در شبکه‌های اجتماعی
- سلبریتی‌ها مهم هستند؛ خاستگاه مفهوم سلبریتی و تاثیر آن بر زندگی ما
۶- سانست بلوار (Sunset Boulevard)
- سال انتشار: 1950
- کارگردان: بیلی وایلدر
- بازیگران: ویلیام هولدن، گلوریا سوانسون، اریش فن اشتروهم، آنا کیو. نیلسن، رابرت اِمِـت اوکانر، گرترود مسینگر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 8.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 96 از ۱۰۰
«سانست بلوار» از نخستین فیلم‌هایی بود که به جنبه‌ی تاریک شهرت پرداخت. فیلم با مرگ قهرمان و راوی قصه آغاز می‌شود که در یک استخر رها شده است. او گویی از جهانِ باقی در حال صحبت با ما است و اتفاق‌هایی که به مرگ وی ختم شد را توضیح می‌دهد. این مرد متوفی، فیلمنامه‌نویسی به نام جو گلیس (ویلیام هولدن) است که به مشکلات مالی دچار شده است. او یک روز تصادفا وارد خانه‌ی نورما دزموند (گلوریا سوانسون) می‌شود، یک ستاره‌ی سینمای صامت که از دوران اوج فاصله گرفته و شهرت سابق را ندارد اما در تلاش است تا کارنامه‌ی هنری‌اش را احیا کند.
دزموند عاشق گلیس می‌شود و از او می‌خواهد که این خانه را ترک نکند. سانست بلوار هوشمندانه و هجوآمیز است و نقاط تاریکی که در قلب صنعت سینمای هالیوود وجود دارد را موشکافی می‌کند، اینکه شهرت چه تاوانی دارد و چرا نمی‌توان تا ابد به آن تکیه کرد. فیلم اگرچه بازتابی از زمانه‌ی خویش است (دورانی که سینمای صامت به انتهای راه رسید و ستارگان صامت با چالش روبه‌رو شدند) اما مضامین آن را می‌توان به عصر مدرن نیز تعمیم داد.
۵- سربه‌راه باش (Walk the Line)
- سال انتشار: 2005
- کارگردان: جیمز منگولد
- بازیگران: واکین فینیکس، ریس ویترسپون، جنیفر گودوین، رابرت پاتریک، دالاس رابرتس، لری بگبی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 82 از ۱۰۰
این فیلم زندگی‌نامه‌ای جانی کش، به یک موفقیت تجاری بزرگ برای جیمز منگولد تبدیل شد و نه تنها بازخوردهای مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد بلکه جوایز فراوانی را به خانه برد (از جمله نامزدی اسکار برای واکین فینیکس و جایزه‌ی اسکار برای ریس ویترسپون). ما در فیلم، مسیر به شهرت رسیدن جانی کش، مبارزه‌اش با اعتیاد و رابطه‌ی پیچیده‌اش با جون کارتر را تماشا می‌کند. اما چیزی که خیلی زود مشخص می‌شود این است که اغلب مشکلات کش به این دلیل بود که او نمی‌توانست به‌راحتی با شهرت کنار بیاید و آمادگی این سبک زندگی متفاوت را نداشت.
هنگامی که کش به موفقیت می‌رسد، احساس فشار می‌کند، همه انتظارات متفاوتی از او دارند و این هنرمند توانایی سازگاری با شرایط را ندارد. در نتیجه شهرت، زندگی کش را ویران می‌کند، روابط شخصی وی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و او با کشمکش‌های درونی روبه‌رو می‌شود. با یک قصه‌ی پرکشش و بازی خوب فینیکس، ما نگاهی دقیق به زندگی یک هنرمند سرشناس داریم که موج‌های متلاطم شهرت او را به این‌سو و آن‌سو پرتاب می‌کند.
۴- لگام گسیختگی (Spree)
- سال انتشار: 2020
- کارگردان: یوجین کوتلیارنکو
- بازیگران: جو کیری، ساشیر زاماتا، دیوید آرکت، کایل مانی، میشا بارتون، فرانکی گرانده، جسلین گیلسیگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 5.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 66 از ۱۰۰
«لگام گسیختگی» فیلم ترسناک و هجوآمیز کمتردیده‌شده‌ای است که درباره شهرت حرفهای تامل‌برانگیزی می‌زند. قصه پیرامون راننده تاکسی جوانی به نام کرت (جو کیری) اتفاق می‌افتد که علاقه‌ی شدیدی به فضای مجازی دارد و برای دیده شدن، به سیم آخر می‌زند و به افراطی‌ترین شکل ممکن رفتار می‌کند که نتیجه‌اش نابودی زندگی خودش و دیگران است. او که تشنه‌ی شهرت است، قتل مسافران خود را به‌صورت زنده برای مخاطبان پخش می‌کند تا از این طریق، در صدر اخبار قرار بگیرد.
فیلم درباره‌ی تاثیر شبکه‌های اجتماعی بر جامعه سوال‌های مهمی را مطرح می‌کند. ما اکنون در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که آدم‌های معمولی برای رسیدن به شهرت، حاضر به انجام هر کاری هستند، اخلاقیات را کنار می‌گذارند و آن را با دیوانگی و جنون جایگزین می‌کنند.
پی‌نوشت مترجم: نام فیلم احتمالا به Killing Spree اشاره دارد که معنای فارسی دقیقی ندارد اما به معنای کشتار‌های متوالی در یک بازه‌ی زمانی کوتاه است.
۳- اینگرید به فنا می‌رود (Ingrid Goes West)
- سال انتشار: 2017
- کارگردان: مت اسپایسر
- بازیگران: آبری پلازا، الیزابت اولسن، بیلی مگنوسن، وایت راسل، پام کلمنتیئف، اوشی جکسون جونیور
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 85 از ۱۰۰
«اینگرید به فنا می‌رود» قصه‌ی زن جوانی به نام اینگرید (آبری پلازا) را روایت می‌کند که از اختلالات روانی رنج می‌برد، زندگی واقعی را در فضای مجازی می‌بیند و باور دارد که فقط به‌واسطه‌ی شبکه‌های مجازی می‌تواند به‌عنوان یک انسان مشروعیت پیدا کند. دخترک که اخیرا جذب زندگی بی‌نقص و فوق‌العاده‌‌ی یک اینفلوئنسر محبوب به نام تیلور اسلون (الیزابت اولسن) شده است، به کالیفرنیا سفر می‌کند و با تعقیب تیلور به او نزدیک می‌شود.
مت اسپایسر با این کمدی سیاه به مضامین مهمی پرداخته است، از جمله اینکه ما چگونه بهترین نسخه‌ی خودمان را در شبکه‌های اجتماعی به نمایش می‌گذاریم و ارزش خود را با بازخوردهایی که دریافت می‌کنیم، می‌سنجیم. فیلم همچنین به خطرات شبکه‌های اجتماعی و تاثیرگذاری منفی اینفلوئنسرها می‌پردازد که اغلب یک زندگی ایده‌آل دروغین را به مخاطبان خود ارائه می‌دهند و آن‌ها هم این دروغ‌ها را می‌پذیرند و فکر می‌کنند می‌توانند مسیر مشابهی را طی کنند و به شهرت برسند.
۲- بلوند (Blonde)
- سال انتشار: 2022
- کارگردان: اندرو دامینیک
- بازیگران: آنا د آرماس، آدرین برودی، بابی کاناوله، جولیان نیکلسون، توبی هاس، سارا پکستون، دیوید وارشوفسکی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 5.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 42 از ۱۰۰
«بلوند» یکی از بحث‌برانگیزترین آثار سال‌های اخیر بوده است که مخالفان فراوانی هم دارد و بی‌تردید می‌توان نسبت به آن انتقاد داشت اما نباید این فیلم را به‌کل نادیده گرفت. اندرو دامینیک به جای ارائه‌ی یک فیلم زندگی‌نامه‌ای سنتی پیرامون فرازونشیب‌های زندگی مریلین مونرو افسانه‌ای، صرفا روی نشیب‌های زندگی وی متمرکز است. این فیلم درام روان‌شناختی، زندگی یک زن بااستعداد، جوان و زیبا را روایت می‌کند که پس از شهرت، به اسارت سیستم در می‌آید و اغلب از او سوءاستفاده می‌شود.
فیلم به ترومای نهفته در پشت صحنه‌ی هالیوود می‌پردازد، دورانی که شرایط برای زنان شاغل در صنعت سینما خوب نبود (با اینکه ماجرای هاروی واینستین گوشه‌ای از این حقایق را نشان داد اما وضعیت در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی احتمالا به‌مراتب بدتر بوده است). برخی این دیدگاه را داشته‌اند که برای روایت داستانی درباره‌ی فساد و زن‌ستیزی نباید از یک چهره‌ی مشهور واقعی همچون مریلین مونرو استفاده می‌شد اما در هر صورت، فیلم در کنار اغراق، حقایق ترسناکی را هم یادآوری می‌کند.
۱- سلطان کمدی (The King of Comedy)
- سال انتشار: 1982
- کارگردان: مارتین اسکورسیزی
- بازیگران: رابرت دنیرو، جری لوئیس، ساندرا برنارد، دایان ابوت، اد هرلیهی، فرد د کوردوا، لورتا کلمنس تاپر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از ۱۰۰
«سلطان کمدی» جنبه‌ی تاریک شهرت را به‌واسطه‌ی روپرت پاپکین (رابرت دنیرو) بازبینی می‌کند، کمدین بلندپرواز متوهمی که می‌خواهد یک شبه راه صدساله را طی کند و به شهرت و ثروت برسد. تلاش‌های بی‌وقفه‌ی روپرت برای عملی کردن رویاهاش او را درمانده و مستاصل می‌کند، تا حدی که دست به آدم‌ربایی می‌زند و مجری مشهور یک برنامه‌ی تلویزیونی را می‌رباید تا از طریق او بتواند فرصت حضور در تلویزیون را پیدا کند.
مارتین اسکورسیزی ماهیت فریبنده و وسوسه‌انگیز فرهنگ سلبریتی را کالبدشکافی می‌کند و به ما می‌گوید که مرز میان جاه‌طلبی و دیوانگی باریک است و آدم‌ها در مسیر رسیدن شهرت، می‌توانند خطرناک و غیر‌قابل‌پیش‌بینی شوند. سلطان کمدی بعدها به یکی از منابع الهام فیلم «جوکر» تبدیل شد که آن‌هم درباره‌ی مضامین مشابهی است و از زوایای تازه‌ای به مقوله‌ی شهرت نزدیک می‌شود (با این تفاوت که در آن فیلم، سلامت روانی شخصیت اصلی تحت‌تاثیر عوامل جامعه‌شناختی روبه زوال می‌رود).
منبع: MovieWeb
