۱۰ فیلم اقتباسی برتر تاریخ سینما که از کتاب‌هایشان محبوب‌تر شدند
در این مطلب نگاهی به بهترین فیلم‌های اقتباسی تاریخ سینما انداخته‌ایم؛ فیلم‌هایی جذاب و تاثیرگذار که با تکیه بر دنیای ادبیات موفق شده‌اند.
فیلم‌نامه‌نویسان قصه‌های خود را بر اساس منابع الهام گوناگونی می‌نویسند؛ نمایشنامه‌ها، آهنگ‌ها، داستان‌های واقعی و حتی گاهی برخی از برنامه‌های روزمره‌ی زندگی می‌توانند در شکل‌گیری یک داستان تاثیرگذار باشند. اما از زمان پیداش سینما، کتاب‌ها بیش از هر عامل دیگری الهام‌بخش سینماگران بوده‌اند. مسئله‌ی اقتباس در سینما آنقدر پررنگ است که در اغلب رویدادها و جشن‌های سینمایی در بخش بهترین فیلم‌نامه دو جایزه‌ی بهترین فیلم‌نامه اورجینال و بهترین فیلم‌نامه اقتباسی اهدا می‌شود.
در این مطلب از میان صدها فیلمی که طی دهه‌های اخیر بر اساس کتاب‌ها ساخته شده‌اند، به معرفی ۱۰ فیلم اقتباسی برتر تمام دوران‌ها پرداخته‌ایم. آثاری که علاوه‌بر سینمادوستان توانسته‌اند نظر مثبت طرفداران سرسخت منابع اقتباس‌شان را هم به‌دست آورند.
۱. پدرخوانده (The Godfather)
- کارگردان: فرانسیس فورد کوپولا
- نویسندگان: ماریو پوزو و فرانسیس فورد کوپولا
- بازیگران: مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان، ریچارد اس. کاستلانو، رابرت دووال و استرلینگ هایدن
- سال اکران: ۱۹۷۲
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
بر اساس: رمان جنایی «پدرخوانده»، نوشته‌ی ماریو پوزو منتشر شده در سال ۱۹۶۹ ساخته شده است.
مگر می‌شود فهرستی از بهترین فیلم‌های تاریخ سینما تهیه کنیم و خبری از سه‌گانه‌ی «پدرخوانده» نباشد؟ این مجموعه فیلم از برجسته‌ترین درام‌های گانگستری تمام دوران‌ها به‌شمار می‌روند، اما با این وجود طرفداران کتاب پوزو معتقدند رمان پدرخوانده در سطح کیفی بالاتری نسبت به فیلم کاپولا قرار دارد. نظر شما در این باره چیست؟
در اولین قسمت از این سه‌گانه دون ویتو کورلئونه (با بازی مارلون براندو)، به‌عنوان رئیس یک خانواده مافیایی ایتالیایی-آمریکایی تمام تلاش خود را به کار می‌بندد تا در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم همچنان یکه‌تاز عرصه جرم و جنایت در نیویورک باشد، اما زمانه تغییر کرده و رقبای کورلئونه قصد پیروی و همکاری با او را ندارند. از سویی دیگر مایکل (با بازی آل پاچینو)، کوچک‌ترین پسر خانواده که میلی به انجام کارهای خلاف قانون ندارد، رفته رفته درگیر ماجراجویی‌هایی غیرقانونی می‌شود و این سرآغاز اتفاقات هیجان‌انگیز داستان است.
نکته جالب توجه: جانی فونتن (با بازی ال مارتینو)، خواننده مراسم عروسی که ویتو را وادار می‌کند به مدیر استودیو پیشنهاد وسوسه‌بر‌انگیزی بدهد که نتواند آن را رد کند، نقش بسیار پررنگ‌تری در کتاب دارد.
جالب است بدانید: فرانسیس فورد کاپولا برای نقش جانی فونتن در ابتدا قصد داشت با فرانک سیناترا همکاری کند.
۲. ارباب حلقه ها: یاران حلقه (The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring)
- کارگردان: پیتر جکسون
- نویسندگان: فرن والش، فیلیپا بوینس و پیتر جکسون
- بازیگران: الایجا وود، ایان مک‌کلن، لیو تایلر، ویگو مورتنسن، شان آستین، کیت بلانشت، جان ریس-دیویس و بیلی بوید
- سال اکران: ۲۰۰۱
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
بر اساس: بخشی از رمان فانتزی «ارباب حلقه‌ها» نوشته‌ی جی. آر. آر. تالکین، منتشر شده در سال در سال ۱۹۵۴ ساخته شده است.
«ارباب حلقه‌ها» یکی از تاثیرگذارترین و ماندگارترین رمان‌های قرن بیستم محسوب می‌شود که تالکین آن را در قالب یک فانتزی-حماسی و طی ۱۲ سال به نگارش درآورده است. هرچند این رمان در ابتدای انتشارش با بازخوردهای ضد و نقیضی مواجه شد، اما رفته رفته ارباب حلقه‌ها جایگاه خود را پیدا کرد و به یکی از تحسین‌شده‌ترین آثار فانتزی تاریخ تبدیل شد. پیتر جکسون توانسته در اقتباس سینمایی ارباب حلقه‌ها تا حد ممکن به جهان و اتمسفر تالکین وفادار باشد و از سویی دیگر، با افزودن چالش‌هایی تازه به داستان متناسب با مدیوم سینما بر جذابیت‌های آن افزوده است.
داستان فیلم و کتاب در سرزمین میانه اتفاق می‌افتد و تقابل هابیت فرودو بگینز (با بازی الایجا وود) و ارباب تاریکی‌ها، سارومان (با بازی کریستوفر لی) را روایت می‌کنند. فرودو خود را در تسخیر یگانه حلقه‌ای می‌یابد که همان حلقه‌ی سائورون است که سال‌ها پیش آن را در جنگ از داده است؛ نیروی قدرتمندی که خیلی‌ها در جستجوی آن هستند.
نکته جالب توجه: رمان با پیش درآمدی گسترده درباره‌ی تاریخ حلقه و هابیت‌ها آغاز می‌شود، اما بخش زیادی از این توضیحات در فیلم حذف شده است.
جالب است بدانید: کریستوفر لی، بازیگر نقش سائورون در میان بازیگران سه‌گانه ارباب حلقه‌ها تنها فردی‌ست که با تالکین ملاقات کرده است.
۳. پارک ژوراسیک (Jurassic park)
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- نویسندگان: دیوید کپ و مالیا اسکاچ مارمو
- بازیگران: سام نیل، لورا درن، جف گلدبلام، ساموئل ال. جکسون، ریچارد اتنبرا و مارتین فررو
- سال اکران: ۱۹۹۳
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۲ از ۱۰۰
بر اساس: رمان علمی-تخیلی «پارک ژوراسیک»، نوشته‌ی مایکل کرایتون در سال ۱۹۹۰ ساخته شده است.
دکتر جان هاموند (با بازی ریچارد اتنبرا) یک پارک تفریحی در جزیره‌‌ی ایزلا نوبلار ساخته است که در آن دایناسورها را به صورت ژنتیکی شبیه‌سازی کرده‌اند. او نوه‌هایش و دانشمندان را دعوت می‌کند تا پیش از افتتاح عمومی پارک از امکانات و ویژگی‌های آن بازدید کنند. اما اوضاع آنطور که دکتر هاموند انتظار دارد پیش نمی‌رود و برخی سهل‌انگاری‌ها موجب می‌شود گروهی از دایناسورها آزاد شوند و جان تمام افراد حاضر در پارک به خطر می‌افتد.
نکته جالب توجه: در کتاب توجه ویژه‌ای به دایناسوری به نام پروکمپسوگناتوس شده است، اما در فیلم این موجود به طور کامل از داستان کنار گذاشته شده است! همچنین صحنه بسیار وحشتناک آغازین کتاب نیز حذف شده است.
جالب است بدانید: ماکت متحرک تی-رکس ۱۲۰۰۰ پوند وزن داشت و گاهی هنگام بارندگی به طرز مرموزی روشن می‌شد و تیم تولید را می‌ترساند!
۴. جادوگر شهر از (The Wizard of Oz)
- کارگردان: ویکتور فلمینگ
- نویسنده: ال. فرانک باوم
- بازیگران: جودی گارلند، فرانک مورگان، ری بولگر، برت لار، جک هالی و کلارا بلندیک
- سال اکران: ۱۹۳۹
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
بر اساس: رمانی نوجوانانه‌ای با عنوان «جادوگر بی‌نظیر شهر آز»، نوشته‌ی ال. فرانک باوم منتشر شده در سال ۱۹۰۰ ساخته شده است.
دوروتی گیل (با بازی جودی گارلند)، دختر کشاورزی‌ست که همراه سگش به واسطه‌ی گردبادی مرموز به سرزمین جادویی به نام از منتقل می‌شود؛ شهر عجیب و غریبی که در آن دوستانی پیدا می‌کند و اتفاقات شگفت‌انگیزی رخ می‌دهد.
نکته جالب توجه: دمپایی‌های قرمزِ یاقوتی دوروتی در فیلم، در کتاب نقره‌ای هستند!
جالب است بدانید: اسب‌های شهر زمردین با شیشه‌های ژلاتینی رنگ‌آمیزی شده‌اند.
۵. دختر گمشده (Gone Girl)
- کارگردان: دیوید فینچر
- نویسنده: جیلین فلین
- بازیگران: بن افلک، رزاماند پایک، نیل پاتریک هریس، کری کون، میسی پایل، کتلین رز پرکینز و اسکات تاکه‌دا
- سال اکران: ۲۰۱۴
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۸۷ از ۱۰۰
بر اساس: رمان جنایی «دختر گمشده»، نوشته‌ی جیلین فلین، منتشر شده در سال ۲۰۱۲ ساخته شده است. فلین وظیفه‌ی نگارش فیلم‌نامه را هم برعهده داشته است.
ایمی دون (با بازی رُزِمِند پایک) زن جوانی‌ست که تظاهر می‌کند زندگی ایده‌آلی دارد، اما صبح روز پنجمین سالگرد ازدواج‌اش با نیک دون (با بازی بن افلک) ناگهان ناپدید می‌شود. پس از این اتفاق شوکه‌کننده شک و تردیدهایی شکل می‌گیرد مبنی بر این که نیک همسرش را به قتل رسانده است و حالا او باید خود را از مظان این اتهام رها کند.
نکته جالب توجه: اگرچه والدین ایمی در فیلم حضور دارند، اما دیوید فینچر در نسخه‌ی سینمایی دختر گمشده نقش آن‌ها را بسیار کم رنگ‌تر کرده است.
جالب است بدانید: ریس ویترسپون تهیه‌کننده فیلم بود و قصد داشت نقش ایمی را بازی کند، اما دیوید فینچر او را برای این نقش مناسب ندید.
۶. هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)
- کارگردان: آلفونسو کوارون
- نویسنده: استیو کلاوز
- بازیگران: دنیل ردکلیف، روپرت گرینت، اما واتسون، مایکل گامبون، گری اولدمن، اسپنسر وایلدینگ، برانسن وب
- سال اکران: ۲۰۰۴
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۰ از ۱۰۰
بر اساس: کتاب «هری پاتر و زندانی آزکابان»، نوشته‌ی جی.کی. رولینگ، منتشر شده در سال ۱۹۹۹ ساخته شده است.
این فیلم سومین قسمت از مجموعه هری‌پاتر است و منتقدان آن را در قیاس با فیلم‌های قبلی اثر کامل‌تری می‌دانند. همواره از «زندانی آزکابان» به کارگردانی آلفونسو کوارون به‌عنوان یکی از بهترین قسمت‌های مجموعه‌ی سینمایی هری پاتر یاد شده است.
هری پاتر (با بازی دنیل ردکلیف) سومین سال حضور خود در مدرسه جادوگری و هاگوارتز را تجربه می‌کند و درگیر داستان اسرارآمیز سیریوس بلک (با بازی گری اولدمن) می‌شود. هری درمی‌یابد سیریوس همان جادوگری است که پدر و مادرش را به ولدمورت فروخته و اکنون از زندان آزکابان فرار کرده و به دنبال اوست.
نکته جالب توجه: غارتگران و برنامه‌های‌شان نقش قابل توجه‌ای در کتاب و فیلم دارند، اما سرگذشت و چگونگی شکل‌گیری آن‌ها در نسخه‌ی سینمایی بسیار کم رنگ شده است.
جالب است بدانید: پس از مرگ ریچارد هریس، بازیگر دامبلدور در دو فیلم اول هری پاتر، این نقش به ایان مک‌کلن پیشنهاد شد، اما او این نقش را رد کرد. در نهایت ایفای نقش دامبلدور در زندانی آزکابان به مایکل گمبون رسید.
۷. عقل و احساس (Sense and Sensibility)
- کارگردان: انگ لی
- نویسنده: اما تامپسون
- بازیگران: اما تامپسون، آلن ریکمن، کیت وینسلت و هیو گرانت
- سال اکران: ۱۹۹۵
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
بر اساس: رمان کلاسیک «عقل و احساس» نوشته‌ی جین آستن، منتشر شده در سال ۱۸۱۱ ساخته شده است.
مرد ثروتمند انگلیسی به نام داشوود هنگامی که در بستر مرگ است تمام اموال خود را به پسرش می‌دهد و از او می‌خواد مراقب دختران‌اش باشد. اما متاسفانه پس از مرگ پدر، پسر از خواهران خود حمایتی نمی‌کند و آن‌ها مجبور به ترک محل زندگی‌شان می‌شوند. الینور داشوود (با بازی اما تامپسون) و خواهرش ماریان داشوود (با بازی کیت وینسلت) که به‌طور ناگهانی فقر به‌سراغ‌شان می‌آید، عشق و دلدادگی را تجربه می‌کنند و در این مسیر غم و ناراحتی‌های دلشکستگی عاطفی هم گریبان گیرشان می‌شود.
نکته جالب توجه: تامپسون، نویسنده‌ی فیلم‌نامه در قیاس با رمان تاکید بیشتری به ثروتی که خانواده داشوود در گذشته داشته‌اند، نشان می‌دهد. بنابراین، تغییر وضعیت مالی خواهران داشوود برای مخاطبان امروزی ملموس‌تر می‌شود.
جالب است بدانید: اما تامپسون، نویسنده فیلم‌نامه از همان اتبدا قصد داشت در نقش الینور بازی کند.
۸. اقتباس (Adaptation)
- کارگردان: اسپایک جونز
- نویسنده: چارلی کافمن
- بازیگران: نیکلاس کیج، مریل استریپ، کریس کوپر، کارا سیمور و تیلدا سوئینتن
- سال اکران: ۲۰۰۲
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
بر اساس: رمان «دزد ارکیده» نوشته‌ی سوزان اورلئان، منتشر شده در سال ۱۹۹۸ ساخته شده است.
فیلم داستان چند وجهی و پیچیده‌ای دارد و با از صحنه‌هایی از فیلم‌برداری فیلم «جان مالکوویچ بودن» شروع می‌شود که در آن چارلی کافمن (با بازی نیکولاس کیج) مهلت اندکی برای آماده کردن فیلم‌نامه اقتباسی دزد ارکیده دارد. نقطه‌ی مقابل چارلی افسرده، برادر دوقلوی سرزنده‌ی او، دونالد است که قصد دارد دارد با الگو قرار دادن چارلی شروع به نوشتن فیلم‌نامه کند.
نکته جالب توجه: چارلی کافمن به عنوان فیلم‌نامه‌نویس شوخی‌ها و تم رمانتیک جالبی به داستان نسبتاً ساده اورلئان اضافه کرده و ابعاد پیچیده‌تری به شخصیت دونالد افزوده است.
جالب است بدانید: چارلی کافمن و برادر او در داستان، دونالد کافمن، درواقع نویسندگان فیلم‌نامه «اقتباس» هستند.
۹. زنان کوچک (Little Women)
- کارگردان: گرتا گرویگ
- نویسنده: گرتا گرویگ
- بازیگران: سرشه رونان، اما واتسون، فلورنس پیو، الیزا اسکانلن، لورا درن، تیموتی شالامی و مریل استریپ
- سال اکران: ۲۰۱۹
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
بر اساس: بر اساس رمان بسیار محبوب «زنان کوچک» نوشته‌ی لوئیزا می آلکوت، منتشر شده در سال ۱۸۶۸ ساخته شده است.
این رمان درام-تاریخی داستان زندگی خانواده‌ی مارچ در بحبوحه‌ی جنگ داخلی آمریکا در قرن ۱۹ام را روایت می کند. بیشتر داستان با تمرکز بر شخصیت جو (با بازی سرشه رونان) پیش می رود و در آن خواهران مارچ بالغ می‌شوند، عشق را تجربه می کنند و در بازیگوشی‌های عاشقانه‌شان شکست می‌خورند. در این مسیر عیار پیوندهای خانوادگی‌شان نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.
نکته جالب توجه: در اقتباس گرویگ، ساختار روایی داستان می الکات دست خوش تغییر شده و سر و شکل مدرن تری پیدا کرده است. همچنین پایان فیلم و رمان اندکی با یکدیگر تفاوت دارند.
جالب است بدانید: این هفتمین اقتباس سینمایی از رمان زنان کوچک است.
۱۰. ۱۲ سال بردگی (12years a slave)
- کارگردان: استیو مک‌کوئین
- نویسنده: جان ریدلی
- بازیگران: چیویتل اجیوفور، مایکل فاسبندر، بندیکت کامبربچ، پل دینو، پل جیاماتی و لوپیتا نیونگو
- سال اکران: ۲۰۱۲
- امتیاز راتن‌تومیتوز: ۹۵ از ۱۰۰
بر اساس: رمان خودزندگی‌نامه‌ای «دوازده سال بردگی» نوشته‌ی سالومون نورثاپ، منتشر شده در سال ۱۸۵۳ ساخته شده است.
سالومون نورثاپ (با بازی چیویتل اجیوفور) یک مرد سیاه‌پوست آزاد است که با نواختن ویولن امرار معاش می‌کند. او توسط چند ارازل و اوباش در سال ۱۸۴۱ دزدیده شده و به عنوان برده فروخته می‌شود. سالومون ۱۲ سال در مزارع جنوب آمریکا به‌عنوان برده به سختی زندگی می‌کند تا دوباره فرصت آزادی و بازگشت نزد خانواده‌اش را می‌یابد.
نکته جالب توجه: فیلم بسیار به کتاب نورثاپ وفادار است، اما با این وجود برخی از شخصیت‌های کلیدی، از جمله هنری بی نورتروپ، که در نجات سلیمان نقش دارد، حذف یا کم رنگ شده‌اند.
جالب است بدانید: در فیلم مایکل فاسبندر نقش یک الکلی (ادوین اِپس) را بازی می‌کند. او برای نزدیک شدن به نقش‌اش و تعامل بهتر با سایر بازیگران از تیم گریم خواست سیبیل او را آغشته به الکل کنند و در رفتار نیز بسیار شبیه به افراد دائم‌الخمر عمل کرد.
منبع: Elle
