۱۵ فیلم تماشایی درباره‌ی موسیقی جاز؛ رقص دوربین با نوای ساکسیفون
موسیقی اگرچه یک هنر به اصطلاح شنیداری به حساب می‌آید اما در پیوند با مدیوم سینما، غنی‌تر می‌شود که نتیجه‌اش فیلم‌های موزیکال درخشان و تسخیر روح مخاطب است. در این مقاله منحصرا به معرفی ۱۵ فیلم درباره‌ی موسیقی جاز پرداخته‌ایم که تماشای آن‌ها برای هنردوستان دلنشین خواهد بود. جاز یکی از مسحور‌کننده‌ترین و احساسی‌ترین ژانرهای موسیقی است که در یک قرن اخیر، هنرمندان و نوازندگان نامداری به‌واسطه‌ی آن متولد شده‌اند و بارها جهان را تحت تأثیر مهارت‌های خود قرار داده‌اند. اگر در گذشته برای لمس موسیقی جاز، باید به کافه‌های نیواورلئان قدم می‌گذاشتید، حالا جادوی آن را از طریق فیلم‌ها تجربه می‌کنید؛ به وضوح می‌بینید که این هنرمندان، چگونه دردها و شادی‌های خود را به زبان جاز ترجمه می‌کنند و این موسیقی چگونه در اعماق جان شما رسوخ می‌کند.
۱۵- ارتباط (The Connection)
- سال انتشار: ۱۹۶۱
- کارگردان: شرلی کلارک
- بازیگران: وارِن فینرتی، ویلیام ردفیلد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
جاز همانند شعر و نقاشی، یکی از عناصر جدایی‌ناپذیر سینمای مستقل آمریکا در دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ میلادی است. از مشهورترین آثار آن دوره که تحت تأثیر جاز قرار دارد، می‌توان به «سایه‌ها» ساخته‌ی «جان کاساوتیس» اشاره کرد اما ساخته‌ی «شرلی کلارک» را هم نباید نادیده گرفت.
«ارتباط» همان‌قدر که به جاز ربط دارد، به مواد مخدر هم می‌پردازد. داستان پیرامون تعدادی نوازنده‌ی جاز است که به هروئین اعتیاد دارند و گرد هم آمده‌اند تا در یک فیلم مستند حضور پیدا کنند. «جیم دان» (ویلیام ردفیلد) به آن‌ها مقداری پول داده است که جلوی دوربین قرار بگیرند تا لحظاتی که «وارد یک بُعد» دیگر می‌شوند را ضبط کند. جیم در ادامه تصمیم می‌گیرد خودش هم مواد مصرف کند تا درک بهتری از شرایط داشته باشد.
فیلم که مشخصا محصولِ تفکرات «فرهنگ بیت» است؛ مطابق انتظار، به هنجارشکنی، موسیقی جاز و مواد مخدر گرایش دارد و با توجه به عناصر شبه‌مستندی که شرلی کلارک به اثر اضافه کرده است، می‌تواند یک فیلم تجربی هم در نظر گرفته شود. پرداختن به موسیقی جاز اگرچه اولویت اصلی کلارک نبوده اما یکی از اِلمان‌های مهم در داستان و شخصیت‌پردازی اثر است.
۱۴- مرد جوان با یک شیپور (Young Man with a Horn)
- سال انتشار: ۱۹۵۰
- کارگردان: مایکل کورتیز
- بازیگران: کرک داگلاس، لورن باکال، دوریس دِی، هوگی کارمایکل، خوانو هرناندز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۰ از ۱۰۰
تاکنون بازیگران زیادی در نقش یک «نوازنده‌ی جاز» ظاهر شده‌اند اما در این میان، «کرک داگلاس» جایگاه ویژه‌ای دارد و در نقش «بیکس بایدربک» قانع‌کننده و جذاب است.
بیکس بایدربک یکی از تأثیرگذارترین تک‌نوازهای تاریخ جاز است که در دهه‌ی ۲۰ میلادی، می‌درخشید و رویکرد بزمی نوآورانه‌ای نسبت به این ژانر داشت. بیکس در سن ۲۸ سالگی، به‌دلیل مصرف شدید الکل و التهاب ریه، جان خود را از دست داد تا خیلی زود به یکی از چهره‌های افسانه‌ای جاز تبدیل شود.
البته فیلم یک اقتباس مستقیم از زندگی بیکس محسوب نمی‌شود و حتی نام او به «ریک مارتین» تغییر پیدا کرده است. کرک داگلاس تمام انرژی خود را به کار گرفته تا وسواس فکری بیکس نسبت به موسیقی را به بهترین شکل به تصویر بکشد و می‌توانید تأثیرات منفی این دلبستگی افراطی را در فیلم مشاهده کنید.
داستان از دوران کودکی مارتین آغاز می‌شود؛ جایی که پس از مرگ مادرش، در پشت ویترین یک سمساری، شیپور زیبایی را رویت می‌کند و تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. او در ادامه سعی می‌کند تا با کار کردن، پول لازم برای خرید آن را بدست بیاورد. ریکی در بزرگسالی به یک موزیسین فوق‌العاده تبدیل می‌شود اما مسیر زندگی‌اش مطابق انتظار پیش نمی‌رود و از روی ناچاری، به سراغ مصرف الکل می‌رود.
«مرد جوان با یک شیپور» در مجموع فیلم خوبی است اما بعضی از بخش‌های آن شاید چندان موثق نباشد (در رابطه با زندگی شخصی بیکس و به طور کلی، در رابطه با موسیقی)، اگر شناخت دقیقی از جاز دارید، احتمالا بعضی از سکانس‌ها و عناصر داستانی، مضحک به نظر برسد. با این حال، «مایکل کورتیز» یک اثر کلاسیک خلق کرده که از نظر بصری، گاهی یادآور «کازابلانکا» است.
۱۳- متولد رنگ آبی (Born to Be Blue)
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- کارگردان: رابرت بدرئو
- بازیگران: ایتن هاک، کارمن اجوگو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۸ از ۱۰۰
«متولد رنگ آبی» در زمان اکران چندان مورد توجه قرار نگرفت و پس از آن هم به فراموشی سپرده شد. فیلم به زندگی «چت بیکر»، یکی از نوازندگان پرآوازه‌ی جاز می‌پردازد که نسخه‌ی مدرن‌تر آن را در کانون توجه قرار داد (کول جاز) و نوآوری‌های زیادی در این زیرژانر داشت تا «شاهزاده‌ی کول» لقب بگیرد. «اتان هاک» چنان با این شخصیت عجین شده است که نمی‌توان هیچ بازیگر دیگری را در نقش این شیپورزن تصور کرد.
بیکر در دهه‌ی ۵۰ میلادی با آلبوم‌های «چت بیکر می‌خواند» و «می‌تواند برای تو اتفاق بیفتد»، مورد تحسین قرار گرفت و حتی منتقد مشهور جاز، «دیو گِلی» او را موزیسینی توصیف کرد که «جیمز دین، سیناترا و بیکس» را در خود دارد. همانند اکثر نوازندگان، او هم به مواد مخدر اعتیاد پیدا کرد و چندین بار به زندان رفت اما در اواخر دهه‌ی ۷۰ میلادی احیا شد و به جایگاه سابق‌اش بازگشت. بیکر در سال ۱۹۸۸، پس از مصرف هروئین، از پنجره‌ی یک هتل سقوط کرد و جان خود را از دست داد.
«رابرت بدرئو» بر روی شرایط نابسامان این نوازنده در اواخر دهه‌ی ۶۰ میلادی تمرکز کرده است، یعنی قبل از دورانی که بازگشت شکوهمندانه‌‌ی او رقم خورد. البته فیلم یک اثر زندگی‌نامه‌ای وفادارانه نیست و حتی «اندرو بارکر»، منتقد وب‌سایت ورایتی، آن را فیلمی توصیف کرده است که «تصادفا به زندگی چت بیکر شباهت دارد».
در فیلم، بیکر استخدام می‌شود تا نقش خودش را در فیلمی درباره‌ی دوران جوانی و زمانی که به هروئین اعتیاد داشت، بازی کند. این طرح داستانی از آنجایی جالب است که دو برهه‌ی مختلف از زندگی این موزیسین را مورد بررسی قرار می‌دهد.
ایده‌ی هنرمندانی که با چالش‌های مختلف روبرو هستند و باید با هیولاهای درون خود مبارزه کنند را بارها در سینما دیده‌ایم و متولد رنگ آبی چیز تازه‌ای به آن اضافه نمی‌کند. با این وجود، نوع نگاه رابرت بدرئو نسبت به اتفاقات، قابل قبول است زیرا هرگز اعمال و رفتار این نوازنده را قضاوت نمی‌کند. در واقع، بدرئو از داستان زندگی بیکر استفاده کرده تا به مضامینی همچون هویت، عزت نفس و جستجو برای معنا بپردازد.
فیلم شاید حرف تازه‌ای برای گفتن نداشته باشد اما برای ادای دین به موسیقی جاز و بازی خوب اتان هاک، ارزش تماشا کردن دارد. هاک برای این نقش، ترومپت را آموخت و توانسته نقش‌آفرینی ماندگاری از چت بیکر ارائه دهد که شاید در سال‌های آینده بیشتر از آن صحبت شود.
۱۲- مایلز پیش رو (Miles Ahead)
- سال انتشار: ۲۰۱۵
- کارگردان: دان چیدل
- بازیگران: دان چیدل، ایوان مک‌گرگور، کیت استنفیلد، مایکل استولبارگ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۴ از ۱۰۰
اولین تجربه‌ی «دان چیدل» در مقام کارگردان که به زندگی «مایلز دیویس»، یکی دیگر از ترومپت‌زن‌های مشهور جاز می‌پردازد. مایلز دیویس یکی از تحسین‌شده‌ترین موزیسین‌های قرن بیستم است که تأثیر غیرقابل‌انکاری در ظهور سبک‌های فرعی جاز داشت.
همانند متولد رنگ آبی (که اتفاقا هر دو در یک سال اکران شده‌اند)، دان چیدل بیشتر از اینکه جزئیات زندگی این موزیسینِ پیشگام را زیر ذره‌بین ببرد، از آن استفاده کرده تا داستانی که می‌خواهد را روایت کند. چیدل همچنین بدون تبعیت از فرم یا سبکی معین، به زندگی مایلز می‌پردازد.
داستان در دهه‌ی ۷۰ میلادی اتفاق می‌افتد؛ جایی که مایلز پس از پنج سال دوری از دنیای موسیقی، در تلاش است تا شرایط را برای بازگشت فراهم کند. او در ادامه، در کنار یک خبرنگار حوزه‌ی موسیقی (ایوان مک‌گرگور)، ماجراجویی سورئالی را آغاز می‌کند تا اجراهای جدیدِ به سرقت‌رفته‌اش را پس بگیرد.
برای عاشقان جاز و طرفداران مایلز دیویس، «مایلز پیش رو» فیلم مهمی است و باید آن را تماشا کنید. عشق‌ورزیِ دان چیدل به این نوازنده و موسیقی‌اش در تمامی دقایق هویدا است و اگر به هر دلیلی، از فیلم رضایت نداشتید، حداقل می‌توانید تعدادی از بهترین ساخته‌های مایلز را در بخش‌های مختلف فیلم بشنوید.
مایلز پیش رو همچنین به ما یادآور می‌شود که موسیقی جاز تا چه اندازه می‌تواند تأثیرگذار باشد و البته قطعه‌های مایلز دیویس با گذشت چندین دهه، همان جذابیت سابق را دارند.
۱۱- بهترین بلوز (Mo Better Blues)
- سال انتشار: ۱۹۹۰
- کارگردان: اسپایک لی
- بازیگران: دنزل واشنگتن، اسپایک لی، وسلی اسنایپس، جیانکارلو اسپوزیتو، رابین هریس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۱ از ۱۰۰
این ساخته‌ی «اسپایک لی»، یک برداشت متاثر کننده و به همان سان بامزه از بزرگان جاز ارائه می‌دهد. برگ برنده‌ی لی، تیم بازیگری فیلم است که شامل چهره‌های محبوبی همچون واشنگتن، اسنایپس، ساموئل ال. جکسون و جان تورتورو می‌شود.
لی نقش یک مدیربرنامه به نام «جاینت» را برعهده دارد که گروه موسیقی بهترین دوست‌اش را مدیریت می‌کند. بعضی از سکانس‌های فیلم، با الهام از زندگی «چارلی پارکر» و بعضی دیگر، براساس زندگی «چت بیکر» طراحی شده‌اند؛ دو چهره‌ی بزرگ موسیقی جاز که زندگی‌شان توام با تراژدی بود.
نوازنده‌ی ساکسوفون، «شَدو» (وسلی اسنایپس) و نوازنده‌ی ترومپت، «بلیک» (دنزل واشنگتن)، برای تبدیل شدن به رهبر گروه، جنگ بزرگی را آغاز می‌کنند و این کشمکش، به زندگی شخصی و افراد نزدیک به آن‌ها هم کشیده می‌شود. در این میان، جاینت به قمار اعتیاد دارد و طلبکاران‌اش، بلیک را کتک می‌زنند تا مجروح شده و نتواند ترومپت بزند.
از نکات جالب فیلم می‌توان به موسیقی متن آن اشاره کرد که توسط پدر اسپایک لی، «بیل لی» ساخته شده است. بیل لی، تولید موسیقی متن چهار فیلم اول اسپایک لی را برعهد داشت اما پس از آن، به دلیل مشکلات خانوادگی، دیگر هرگز با یکدیگر همکاری نکردند.
۱۰- خواننده‌ی جاز (The Jazz Singer)
- سال انتشار: ۱۹۲۷
- کارگردان: آلن کراسلند
- بازیگران: آل جولسون، می مک‌آووی، وارنر اولاند، ریچارد تاکر
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۸ از ۱۰۰
«خواننده‌ی جاز» اثر مهمی است اما نه برای ارتباط با موسیقی جاز، به این دلیل که اولین فیلم بلند ناطق سینما به حساب می‌آید. فیلمی که در دوره‌ی اکران، حیرت‌انگیز جلوه می‌کرد و از آغاز عصر طلایی سینما خبر می‌داد.
داستان، پیرامون مرد جوانی به نام «جکی» (آل جولسون) اتفاق می‌افتد که در یک خانواده‌ی یهودی افراطی به دنیا آمده است. خانواده‌ی او مخالف سرسخت موسیقی جاز هستند اما جکی اهمیتی به این مسئله نمی‌دهد و برای تبدیل شدن به یک موزیسین برجسته، در مقابل آن‌ها ایستادگی می‌کند.
پدرش (وارنر اولاند) جکی را مایه‌ی سرافکندگی خانواده می‌داند و او در آخر، برای تحقق آرزوی قلبی‌اش از خانه فرار می‌کند. داستان چند سال جلوتر می‌رود و یک‌بار دیگر با این شخصیت ملاقات می‌کنیم که حالا نام‌اش «جک رابین» است و یک نوازنده‌ی مستعد به شمار می‌رود.
اما زندگی جکی هنوز به ثبات نرسیده است و برای اینکه به امنیت شغلی برسد، باید به تلاش کردن ادامه دهد اما خواسته‌های خانواده و گذشته‌ی مذهبی‌اش، اجازه‌ی این کار را نمی‌دهد.
در شبی که جکی بزرگ‌ترین اجرای زندگی‌اش را دارد، با یک تصمیم بزرگ روبرو می‌شود: این کنسرت را اجرا کند یا به آغوش خانواده‌اش بازگردد و در کنار پدر بیمارش باشد که روزهای پایانی زندگی خود را سپری می‌کند. او سرانجام تصمیم درستی را اتخاذ و میان دو عشق زندگی‌اش تعادل ایجاد می‌کند: جاز و خانواده.
۹- نزدیک نیمه‌شب (Round Midnight)
- سال انتشار: ۱۹۸۶
- کارگردان: برتران تاورنیه
- بازیگران: دکستر گوردون، لونت مک‌کی، لیلیان روور، آندژی پرسیگس، بنوآ رژان
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۴ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۵ از ۱۰۰
«نزدیک نیمه‌شب» هدف اصلی موسیقی جاز را به نمایش می‌گذارد؛ یعنی ارائه‌ی حس‌‌های مختلف بواسطه‌ی آکوردها، حس‌هایی که نمی‌توان با کلمه بیان‌شان کرد. فیلم بیشتر از اینکه به داستان‌گویی تکیه کند، برپایه‌ی موسیقی استوار است.
«دِیل ترنر» (دکستر گوردون)، یک نوازنده‌ی ساکسوفونِ فرتوت است که به دلیل مصرف افراطی مواد مخدر و الکل، در جاده‌ی تباهی قدم گذاشته است تا به مرگ نزدیک‌تر شود. او شب‌ها در یک گروه موسیقی جاز، نوازندگی می‌کند، اگرچه که کمتر پیش می‌آید هوشیار باشد.
اما امید زمانی به زندگی دیل ترنر بازمی‌گردد که یک جوان فرانسوی (فرانسوا کلوزه)، تحت تأثیر موسیقی او قرار می‌گیرد. این جوان فقیر که حتی پول رزرو یک صندلی را ندارد، خارج از کافه می‌نشیند و به نوازندگی ترنر گوش فرا می‌دهد. در ادامه، یک رابطه‌ی دوستانه میان این دو شکل می‌گیرد که به دلیل گذشته‌ی دردناک، روابط عاشقانه و تصمیمات خودویرانگرانه‌ی ترنر، به حاشیه می‌رود.
نکته‌ی منحصربه‌فرد در رابطه با «نزدیک نیمه‌شب» این است که برتران تاورنیه، مفهوم «موسیقی زنده» را جدی گرفته است و در تمامی سکانس‌ها، نوازندگان از جمله دکستر گوردون، به معنای واقعی کلمه در حال اجرای موسیقی هستند. این رویکرد تاورنیه باعث شده تا نه تنها یک تصویر صادقانه از موسیقی جاز ارائه شود، بلکه واکنش‌های تماشاچیان به این لحظات، کاملا واقع‌گرایانه باشد. به عبارت دیگر، جاز را باید یکی از شخصیت‌های اصلی فیلم خطاب کرد.
این ساخته‌ی تاورنیه، نگاه دقیق و موشکافانه‌ای نسبت به فرهنگ جاز دارد و یکی از بهترین فیلم‌ها در رابطه با این سبک موسیقی آمریکایی است. «هربی هنکاک» برای این فیلم، جایزه‌ی اسکار بهترین موسیقی متن را به خانه برد.
۸- سنکپ (Syncopation)
- سال انتشار: ۱۹۴۲
- کارگردان: ویلیام دیترله
- بازیگران: آدولف منژو، جکی کوپر، بونیتا گرانویل
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۱۰۰ از ۱۰۰ (از دو نقد)
فیلم «سنکپ» به توسعه‌ی یک فرم موسیقی جدید می‌پردازد که از جاز و بلوز، نشأت گرفته است و در نهایت به موسیقی سوینگ (Swing music) تبدیل می‌شود که از سبک‌های فرعی پرطرفدار جاز در دهه‌‌های ۳۰ و ۴۰ میلادی بود. از موزیسین‌های شاخص سوینگ، می‌توان به «دوک الینگتون»، «بنی گودمن»، «کاونت بیسی»، «لایونل همپتون» و «گلن میلر» اشاره کرد.
داستان فیلم، یک بازه‌ی زمانی از اوایل قرن بیستم تا جنگ جهانی اول را پوشش می‌دهد و روزهای اولیه‌ی تولد موسیقی جاز و تحولات آن در گذر زمان را تجزیه و تحلیل می‌کند.
«کیت لاتیمر» (بونیتا گرانویل)، دخترکی است که در نیواورلئان زندگی می‌کند و کودکی‌اش با موسیقی جاز پیوند خورده است. او برای تجارت پدرش، به شیکاگو نقل مکان می‌کند و ۱۰ سال بعد، با دختر جوانی روبرو می‌شویم که عاشق یک نوازنده‌ی جاز به نام «جانی» (جکی کوپر) شده است. آن‌ها به جشن‌های مختلفی می‌روند و موسیقی تجربی اجرا می‌کنند که معمولا مورد توجه عموم قرار نمی‌گیرد و حتی منجر به دستگیری کیت می‌شود.
ما با زندگی شخصی این زوج و علاقه‌ی وصفناپذیرشان به موسیقی همراه می‌شویم و پیشرفت ژانر جاز و موسیقی سوینگ را در گذر زمان، مشاهده می‌کنیم.
۷- بعضی‌ها داغشو دوست دارن (Some Like it Hot)
- سال انتشار: ۱۹۵۹
- کارگردان: بیلی وایلدر
- بازیگران: مریلین مونرو، تونی کرتیس، جک لمون، جرج رافت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
مشهورترین فیلم این فهرست که لزومی ندارد عاشق جاز باشید تا از آن لذت ببرید. «بعضی‌ها داغشو دوست دارن» یک کمدی کلاسیک واقعی است که «مریلین مونرو» در آن، ترانه‌ی تاریخی خود را اجرا می‌کند (I Wanna be Loved by You).
داستان در مورد دو نوازنده به نام‌های «جوئی» (تونی کرتیس) و «جری» (جک لمون) است که برای فرار از دست گنگسترها، لباس زنانه برتن می‌کنند و به یک ارکستر زنان ملحق می‌شوند که رهبری آن برعهده‌ی «شوگر کین» (مریلین مونرو) است. این دو که شاهد قتل‌عام تعدادی انسان بیگناه توسط آن گروه مافیایی بوده‌اند، حالا امیدوار هستند که با تغییر قیافه، بتوانند راهی برای نجات پیدا کنند.
در خلال این جریان‌ها، جوئی عاشق شوگر کین می‌شود که ظاهرا تنها هدف‌اش در زندگی، ازدواج با یک مرد ثروتمند است. جوئی با تغییر لباس، خود را یک میلیاردر معرفی می‌کند تا با پولی که ندارد، قلب شوگر کین را به سرقت ببرد. همزمان، جری با یک موقعیت مضحک دیگر روبرو شده و نامزد یک مرد ثروتمند واقعی شده است!
مریلین مونرو برای رفتارهایش در پشت صحنه، مورد انتقاد قرار گرفت؛ با این حال، شیمی رابطه‌ی او و دیگر شخصیت‌ها، عالی از کار درآمده است و خصوصا اجراهای فیلم را می‌توان بارها و بارها تماشا کرد. همانند عنوان فیلم، موسیقی جاز هم در این ساخته‌ی بیلی وایلدر، وضعیت مشابه‌ای دارد: داغ و پرهیجان.
۶- اینطور چیزها (All that Jazz)
- سال انتشار: ۱۹۷۹
- کارگردان: باب فاسی
- بازیگران: روی شایدر، سی.سی.اچ. پاوندر، جسیکا لنگ، کیت گوردون، کلیف گورمن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۷ از ۱۰۰
باب فاسی، این فیلم را با الهام از رویدادهای واقعی زندگی شخصی‌اش ساخته است. ایده‌ی اثر آنجایی به ذهن او رسید که همزمان با تدوین فیلم «لنی» (۱۹۷۴)، در حال آماده‌سازی تئاتر موزیکال «شیکاگو» بود تا آن را در برادوی روی صحنه ببرد. «اینطور چیزها» اتفاقاتی که برای فاسی رخ داد را بصورت موزیکال و در فضایی فانتزی ارائه می‌دهد.
داستان درباره‌ی «جو گیدئون» (روی شایدر) است، مرد پرتلاشی که باید میان ساخت یک فیلم هالیوودی و کارگردانی یک تئاتر موزیکال برادوی، تعادل ایجاد کند و هر دو وظیفه را با موفقیت به اتمام برساند.
جو که زیر فشار کار، خسته‌تر از همیشه است؛ زمان‌های بیکاری‌اش را صرف فریب دادن فرشته‌ی مرگ (جسیکا لنگ) می‌کند که همواره بالاسر او قرار گرفته تا حقایق تلخی را یادآوری کند. اما جو اهمیتی نمی‌دهد که مریض است و حتی وقتی که روانه‌ی بیمارستان می‌شود، همچنان برای آماده کردن هر دو پروژه تلاش می‌کند تا جایی که بیماری‌اش به اوج می‌رسد.
همزمان با تاخیر خوردن برنامه‌ی تئاترش، روزنامه‌ها نقدهای منفی وحشتناکی را از فیلم‌اش منتشر می‌کنند تا جو قدم به قدم، به مرگ نزدیک‌تر شود. او در نزدیکی خط پایان، رویاپردازی می‌کند و تئاترهای موزیکالی را از گذشته‌اش به یاد می‌آورد که با موسیقی جاز و رقص همراه بودند.
پی‌نوشت: در رابطه با نام فیلم، All that Jazz اصطلاحی است که برای «موارد مشابه دیگر» استفاده می‌شود و در واقع انتخاب این اسم از سوی باب فاسی، با ایهام همراه است و به موسیقی جاز هم اشاره دارد.
۵- قشر مرفه (High Society)
- سال انتشار: ۱۹۵۶
- کارگردان: چارلز والترز
- بازیگران: بینگ کرازبی، گریس کلی، فرانک سیناترا، سلست هولم
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰
اقتباسی از نمایشنامه‌ی «داستان فیلادلفیا»، نوشته‌ی «فیلیپ بری»، چارلز والترز این داستان را در قالب یک موزیکال روایت کرده است تا چاشنی متفاوتی به آن اضافه کند. «قشر مرفه» یک کمدی سرگرم‌کننده است که به زندگی یک نوازنده‌ی جاز موفق به نام «دکستر» (بینگ کرازبی) می‌پردازد. دکستر اخیرا همسرش «تریسی» (گریس کلی) را طلاق داده و حالا در تلاش است تا او را بازگرداند.
از طرف دیگر، تریسی قرار است به‌زودی با یک مرد محترم به نام «جرج» (جان لوند) ازدواج کند و در این میان، یک خبرنگار (فرانک سیناترا) هم قصد دارد تا او را عاشق خود کند. تریسی در یک مخمصه‌ی چالش‌برانگیز گرفتار می‌شود و باید از میان این سه جنتلمن، یکی را برای ازدواج انتخاب نماید.
قشر مرفه داستان عاشقانه‌اش را با لحن طنز و همراه با موسیقی‌های جاز تقدیم مخاطب می‌کند و چارلز والترز موفق شده تا از نهایت پتانسیل تیم بازیگری‌اش استفاده کند تا یک فیلم به‌یاد‌ماندنی بسازد.
۴- پرنده (Bird)
- سال انتشار: ۱۹۸۸
- کارگردان: کلینت ایستوود
- بازیگران: فارست ویتاکر، دایان ونورا، ساموئل رایت، کیث دیوید
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷٫۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۸۳ از ۱۰۰
در «پرنده»، کلینت ایستوود به زندگی نوازنده‌ی مشهور، «چارلی پارکر» پرداخته است که نقش آن را در فیلم «فارست ویتاکر» بازی می‌کند. پارکر یکی از پایه‌گذاران سبک «بیباپ» (Bebop) است که در مقایسه با جاز کلاسیک، ریتم سریع‌تری دارد؛ این سبک در اواسط دهه‌ی ۴۰ میلادی به محبوبیت رسید. پارکر معمولا به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین نوازنده‌های ساکسوفون تاریخ جاز در نظر گرفته می‌شود و در دهه‌‌های اخیر، بر روی شکل‌گیری سبک نوازنده‌های متعددی تأثیر گذاشته است.
فیلم بر روی زندگی هنری پارکر تمرکز دارد، از علاقه‌اش به موسیقی در کودکی تا زمانی که اولین‌بار آزمون نوازندگی داد و دورانی که به یک پدیده تبدیل شد. فیلم همچنین به زندگی شخصی او هم می‌پردازد، از جمله ازدواج با «چان پارکر» (دایان ونورا) و جدالش با مواد مخدر که باعث شد کارنامه‌ی هنری و زندگی‌اش رو به زوال برود.
همه‌ی ساکسوفون‌هایی که در فیلم می‌شنوید را خود چارلی پارکر زده و آهنگساز، «لنی نیهاوس» (Lennie Niehaus)، نواخته‌های ضبط شده‌ی او را در موسیقی متن فیلم به کار گرفته است تا مخاطب، ارزش ساخته‌های پارکر را بهتر درک کند.
فارست ویتاکر برای این فیلم، جایزه‌ی بهترین بازیگر مرد جشنواره‌ی کن و بهترین بازیگر نقش اول مرد جوایز گلدن گلوب را به خانه برد.
۳- لا لا لند (La La Land)
- سال انتشار: ۲۰۱۶
- کارگردان: دیمین شزل
- بازیگران: اما استون، رایان گاسلینگ، جی. کی. سیمونز، جان لجند
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۱ از ۱۰۰
این تفکر وجود دارد که چراغ موسیقی جاز رو به خاموشی است اما اگر فقط یک نفر وجود داشته باشد که می‌تواند جلوی این اتفاق را بگیرد، آن کسی نیست جز دیمین شزل. همانند «ویپلش»، اینجا هم شاهد تقابل عشق و جاه‌طلبی هستیم که این بار در کنار نوازندگی، با بازیگری هم تلفیق شده است.
فیلم حول محور دو انسان رویاپرداز می‌چرخد؛ «سباستین» (رایان گاسلینگ)، یک پیانیست که می‌خواهد جوهره‌ی «موسیقی جاز واقعی» را حفظ کند و آرزویش افتتاح مکانی است که به‌واسطه‌ی آن، این ژانر موسیقی را با دیگران به اشتراک بگذارد. و «میا» (اما استون)، یک خدمتکار ساده که رویای بازیگر شدن را در سر می‌پروراند.
سباستین و میا با یکدیگر ملاقات می‌کنند و به دنیای عاشقان قدم می‌گذارند اما آرزوهای شخصی و اهدافی که دارند، منجر به فروپاشی رابطه‌ی رومانتیکشان می‌شود. آن‌ها در نهایت به نقطه‌ای می‌رسند که باید برای زندگی و رابطه‌ی خود، یک تصمیم سرنوشت‌ساز بگیرند.
«لا لا لند» به ما می‌گوید که گاهی برای هنر، باید همه چیز را فدا کرد، حتی عشق. شاید با این تفکر مخالف باشید اما زمانی که نوازندگی سباستین را در سکانس‌های پایانی فیلم می‌شنوید، همان‌طور که میا می‌شنود، شاید قانع شوید که هنر ارزش همه‌ی این فداکاری‌ها را دارد. شاید شما هم همانند سباستین به این نتیجه برسید که جاز نباید در میان موسیقی‌های مصرفی جریان اصلی و ژانرهای دیگر، مفقود شود و لایق احترام است.
۲- برادران بلوز (The Blues Brothers)
- سال انتشار: ۱۹۸۰
- کارگردان: جان لندیس
- بازیگران: جان بلوشی، دن اکروید، جیمز براون، کب کلووی، ری چارلز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷٫۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۷۳ از ۱۰۰
«برادران بلوز» معجونی سحرآمیز از اکشن، کمدی و جاز است. فیلم، داستان دو برادر (با بازی جان بلوشی و دن اکروید) را دنبال می‌کند که کت و شلوار مشکی و جوراب سفید قدیمی‌اشان را پوشیده‌اند و می‌خواهند گروه موسیقی قدیمی خود را گرد هم بیاورند تا برای یک یتیم‌خانه، پول جمع‌آوری کنند.
آن‌ها سفر چالش‌برانگیزی را برای پیدا کردن اعضای سابق آغاز می‌کنند، به عجیب‌ترین مناطق قدم می‌گذارند و در این مسیر، افراد زیادی را هم خشمگین می‌کنند که حالا همگی در تعقیبشان هستند، از نازی‌ها و نیروهای پلیس تا طرفداران خشمگین. در بحبوحه‌ی این اتفاقات، گاهی موسیقی در مرکز توجه قرار می‌گیرد و این آهنگ‌های جاز نوستالژیک هستند که خودنمایی می‌کنند.
جان لندیس در کنار تعقیب و گریزهای هیجان‌انگیز و لحظات اکشن، موفق شده تا با استفاده‌ی درست از موسیقی، پوچی و هرج‌و‌مرج‌های داستانی فیلم را مدیریت کند. زمانی که ترانه‌های «ری چارلز» یا «آریتا فرانکلین» را می‌شنوید، احتمالا به این فکر می‌کنید که تا چه اندازه در فضاسازی یک اثر سینمایی می‌توانند تأثیرگذار باشند.
۱- ویپلش (Whiplash)
- سال انتشار: ۲۰۱۴
- کارگردان: دیمین شزل
- بازیگران: مایلز تلر، جی. کی. سیمونز، جیسون بلر، ملیسا بنویست
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸٫۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: ۹۴ از ۱۰۰
یک فیلم درام تعلیق‌آمیز که درون‌مایه‌اش به «لا لا لند» نزدیک است و سختی‌هایی که باید در مسیر خلق «هنر فاخر» متحمل شد را بررسی می‌کند. «اندرو» (مایلز تلر) یک درامر جوان است که همه‌ی روز را به طبل‌زدن می‌گذراند تا به اوج پختگی برسد؛ فقط برای اینکه در کنار تبدیل شدن به یک موزیسین فوق‌العاده، رضایت آقای «فلچر» (جی. کی. سیمونز) را جلب کند؛ مربی سخت‌گیر، فحاش و بی‌رحمی که از شاگردانش انتظارات غیرممکنی دارد.
با وجود رفتارهایی که با اندرو می‌شود، هیچ چیز برای او بدتر از این نیست که طبل‌زدن را کنار بگذارد؛ حتی زمانی که دست‌هایش خونی می‌شوند، او حاضر نیست تا از تلاش دست بکشد. هر بار که فلچر او را بر زمین می‌کوبد، اندرو برمی‌خیزد و در رسیدن به هدف‌اش مصمم‌تر می‌شود. او همه‌ی عوامل حواس‌پرتی را کنار می‌گذارد و با همه‌ی دوستانش قطع رابطه می‌کند؛ همه‌ی این تصمیمات فقط برای اینکه فریاد بزند «سزاوار نواختن جاز است».
دیمین شزل برای پررنگ‌تر کردن تنش‌ها، گام‌های موسیقی جاز را در راستای برانگیختن احساسات مخاطب به کار گرفته و این کار را با استادی کامل انجام داده است. فیلم بر اساس تجربه‌های شخصی وی از یک مدرس موسیقی در دوران نوجوانی ساخته شده و این تجربیات، در کنار درک درست شزل از موسیقی جاز، کمک کرده‌‌اند تا یک فیلم موسیقی‌محورِ جسورانه بسازد که چندان هم از دنیای واقعی دور نیست.
منبع: Taste of Cinema
ویپلش عالیه واقعا. به همه موزیستین ها توصیه میکنم
.
من فقط لالالند رو دیده بودم و خیلی دوستش داشتم … شاید خیلی ها فیلم های موزیکال دوست نداشته باشن و حس کنن معمولا موزیکال ها یه ذره بچگانه ن ( البته همیشه اینطور نیست ) ولی من فکر میکنم اینو باید امتحان کنید … خیلی فضای لطیفی داشت … بازیگران هم که خوب … کارگردانی هم فکر میکنم خوب بود 👌 حالا این نظر منه 😅✨