۱۰ موجود برتر تاریخ سینما؛ از گودزیلا تا فرانکشتاین
کدام موجودات سینمایی شما را بیشتر از سایرین ترساندهاند و کدام آنها شما را به فکر فرو بردهاند؟ موجوداتی که در فیلمهای سینمایی حضور پیدا میکنند، اغلب نقش اصلی فیلم هستند و معمولا سر و کلهشان در فیلمهای ژانر وحشت پیدا میشود؛ اینها موجوداتی هستند ترسناک و هیولاهایی کشنده. داستانهای اینچنینی، از همان روزهای ابتدایی تولد سینما، همواره یکی از جریانهای اصلی آن بودهاند. نخستین مرتبهای که یک موجود غیر انسانی روی پردهی نقرهای حضور یافت، بازمیگردد به سال ۱۹۱۰ میلادی که نخستین اقتباس سینمایی از کتاب «فرانکنشتاین» صورت گرفت.
از همان زمان، مخاطبان شیفتهی این هیولای دوستداشتنی و تابوت پر سروصدای او شدند. این ژانر فرعی از روز تولدش، تا به امروز، بسیار گسترش پیدا کرده است؛ هیولاهای نخستینی مانند کینگ کونگ و گودزیلا، به تدریج به هیولاهای خلاقانهتری، مانند بیگانهی فضایی و شکارچی فضایی تبدیل شدند. در سالهای اخیر هم فیلمهایی مانند «یک مکان ساکت» (A Quiet Place) و «میزبان» (The Host) توانستهاند به تجربیاتی جدیدی در رابطه با هیولاها دست پیدا کنند.
۱۰. گودزیلا (Godzilla)
- محصول: ژاپن
- سال تولید: ۱۹۵۴
- کارگردان: ایشیرو هوندا، تومویاکی تاناکا
- بازیگران: آکیرا تاکارادا، موموکو کوچی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
تاریخ مصرف جلوههای ویژهی این فیلم تمام شدهاست، اما نمیتوان پیشرو بودن و خلاقیت خیرهکنندهی فیلمهای «گودزیلا» را با توجه به تاریخ اکرانش نادیده گرفت. داستان فیلم اول مجموعه ساده است؛ گروهی از دانشمندان، طی آزمایشات هستهای در اقیانوس آرام، از وجود یک هیولای تاریخی آگاه میشوند. یک هیولای عظیمالجثه، از اعماق اقیانوس سر بر میآورد، باعث ایجاد خرابی و نابودی میگردد و توکیو را با خاک یکسان میکند.
این فیلم به تنهایی باعث خلق نوع جدیدی از هیولاها شد که الگویی برای ساخت تمام فیلمهای کاجوی آتی گشت. این فیلم به طرز شگفتآوری منطقی هم هست و مضامینی جالب دربارهی جامعهی ژاپن و ادراکاتی دربارهی تکنولوژی هستهای را بازتاب میدهد. این فیلم کمتر از یک دهه پس از پایان جنگ جهانی دوم ساختهشد و مردم ژاپن هنوز از خرابیهای بمب اتم رهایی نیافته بودند. کینگ کونگ یکی از به یادماندنیترین موجودات سینمایی است که بارها و بارها اقتباسهای دیگری هم از آن صورت گرفتهاست.
۹. گرگنمای آمریکایی در لندن (An American Werewolf in London)
- محصول: بریتانیا و ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۸۱
- کارگردان: جان لندیس
- بازیگران: دیوید ناتن، جنی اگاتر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
این فیلم به عنوان یکی از بهترین فیلمهای کمدی-وحشتناک تاریخ سینما شناخته شدهاست. «گرگنمای آمریکایی در لندن» جان لندیس، داستان دو آمریکایی کوله به دوش با نامهای دیوید، با بازی دیوید ناتن و جک، با بازی گریفین دان را روایت میکند که در یکی از مناطق روستایی انگلستان گم میشوند. ماجراجویی معصومانهی آنها، هنگامی که توسط موجودی رازآلود مورد حمله قرار میگیرند، تبدیل به داستانی وحشتناک میگردد. به دنبال این حمله، جک میمیرد و دیوید به صورت مرگباری زخمی میشود. در حالی که دیوید در یک بیمارستان در لندن بستری میگردد، کابوسهایی واضح، هر بار بیش از مرتبهی پیشین، او را عذاب میدهند و در رابطه با پروسهی تبدیل شدن او به یک هیولای خونخوار به او هشدار میدهند.
در اینجا، خود دیوید هیولای واقعی فیلم است و این نکته باعث میشود که فیلم ترسناکتر شود. نقطهی برجستهی فیلم، تغییرات عجیب او هنگام کامل شدن ماه است که معلوم میشود قرار است زندگی دیوید را برای همیشه تغییر دهند. ادگار رایت این فیلم را به عنوان یکی از محبوبترین فیلمهای سینمایی خودش معرفی کردهاست و بیشک این انتخاب بی دلیل نبوده. او دربارهی این فیلم میگوید: «چیزی دربارهی این فیلم وجود دارد که به نوعی من را تسخیر میکند. این فیلم روی بسیاری از آثار من تاثیر مستقیم گذاشته است.»
۸. یک مکان ساکت (A Quiet Place)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۲۰۱۸
- کارگردان: جان کرازینسکی
- بازیگران: امیلی بلانت، جان کرازینسکی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۶ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
«یک مکان ساکت» با معرفی هیولاهایی که قدرت شنوایی خارقالعادهای دارند، جان تازهای به این ژانر بخشید. برای دوری کردن از این هیولاها، شخصیتهای اصلی باید مانند یک مرده ساکت باشند. این داستان هوشمندانه به کارگردان، جان کرازینسکی، اجازه داد که بتواند مانند یک رمان ادبی با سکوت و صدا بازی کند. یک صحنهی درخشان ساده در فیلم وجود دارد که او، در آن، با افتادن یک ناخن روی زمین، تنشی مرگبار خلق میکند.
با تشکر از این فیلم، پس از سالها، موجودات سینمایی به یاد ماندنیای خلق شدند که توانستند سینمادوستان را روی صندلیهایشان میخکوب کنند. «یک مکان ساکت» با فروش ۳۴۱ میلیون دلاری خود، با توجه به بودجهی ۱۷ میلیون دلاریاش، تبدیل به یک موفقیت گیشهای خیرهکننده شد و توانست یکبار دیگر به همه اثبات کند که استیفن کینگ، پادشاه ژانر وحشت است.
۷. فرانکنشتاین (Frankenstein)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۳۱
- کارگردان: جیمز ویل
- بازیگران: کالین کلایو، می کلارک
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
ماری شلی نخستینبار «فرانکنشتاین» را سال ۱۸۱۸ منتشر کرد، اما این اقتباس سینمایی ۱۹۳۱، تعریفی جدید از فرانکنشتاین ارائه داد که توانست چهرهای مخصوص این هیولا خلق کند. فیلم، داستان دکتر هنری فرانکنشتاین با بازی کالین کلایو را دنبال میکند؛ دانشمندی که دیوانهوار مشتاق خلق زندگی از مرگ است. او با کمک دستیارش فریتز، با بازی دوایت فرای، اجساد را میدزدد و در آزمایشگاه روی آنها آزمایشهای مختلفی انجام میدهد. در نهایت، آزمایشات او موفقیتآمیز میشوند، اما نتیجه خلق شدن هیولایی وحشتناک و ناشناختهاست، با بازی بوریس کارلوف که خیلی زود همهچیز را نابود میکند.
تصاویر گوتیک فیلم توانست تاثیرات فراوانی بر سینماگرایان بگذارد و الهامبخش بسیاری از فیلمهای دیگر شود. یکی دیگر از تاثیراتی که «فرانکنشتاین» روی تاریخ سینما گذاشت، برداشتی بود که از دانشمند دیوانه ارائه داد. قلب تپندهی فیلم اما نقشآفرینی درخشان کارلوف به عنوان هیولایی بازسازی شدهاست. این فیلم هنوز هم در کارنامهی هنری او، بهترین است.
۶. غارتگر (Predator)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۸۷
- کارگردان: جان مکتیرنان
- بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، کارل ویتزر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۴۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۸ از ۱۰
آرنولد شوارتزنگر در این فیلم اکشن علمی-تخیلی نقش داچ را ایفا میکند؛ رهبر گروهی از کماندوهای حرفهای که به واسطهی یک ماموریت نجات، وارد جنگلهای آمریکای مرکزی میشوند. در این جنگلها، سربازها تهدیدهایی خطرناکتر از گوریلها پیدا میکنند؛ چرا که توسط موجوداتی عجیب و غریب با فناوری پیشرفته شکار میشوند و هیچ کاری از دستشان برنمیآید.
«غارتگر» یک فیلم ناب مربوط به دههی هشتاد میلادی است که از همان ابتدا تا آخرین لحظه، مخاطب را سرگرم میکند. تاثیرگذارترین قسمت این فیلم، جلوههای ویژهی آن است. تیم جلوههای ویژهی این فیلم موفق میشوند یکی از موجودات سینمایی به یادماندنی را خلق کنند؛ یک بیگانه جدید، متفاوت با آن چه تا به آن روز دیده شده بود. در حالی که زنومورف فیلم «بیگانه» (Alien) وحشی بود و مجهز به پنجه و اسید خونی، ترسناکترین ویژگی غارتگر، داشتن استراتژی و قدرتهای ماورائیاش بود.
۵. کینگ کونگ (King Kong)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۳۳
- کارگردان: مریان کوپر، ارنست بی. شودزاک
- بازیگران: فی ری، ورا لوئیس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۹۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۹ از ۱۰
فیلمساز، کارل دنهام، با بازی رابرت آرمسترانگ، برای یافتن موجودی افسانهای راهی ماجراجوییای خطرناک به سوی جزیرهی جمجه میشود. او و تیمش شامپانزهی بزرگ را پیدا میکنند و او را در غل و زنجیر با خودشان به نیویورک میآورند. کونگ اما نیگریزد و از فراز ساختمان امپایر استیت یک شهر را تهدید به نابودی میکند. شاید امروز «کینگ کونگ» دیگر یکی از موجودات سینمایی محبوب نباشد و با توجه به فیلمبرداری سیاه و سفید و بیکیفیت فیلم کسی آن را در لیست بهترینهای خود قرار ندهد، اما در زمان اکران، این فیلم مرزهای جلوههای ویژه را به طرز باورنکردنیای جابهجا کرد و توانست تغییراتی جاهطلبانه در شیوهی داستانگویی ایجاد کند. این فیلم توانست الهامبخش فیلمسازان زیادی باشد، از جمله تومویاکی تاناکا، سازندهی فیلم «گودزیلا».
۴. آروارهها (Jaws)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۷۵
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: روی شایدر، رابرت شاو
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۷ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۷۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
«آروارهها» اقتباس سینمایی استیون اسپیلبرگ از موبی دیک است، اما با تنش و انفجارهای هیچکاکی. این یعنی این فیلم دربارهی کوسهی سفید بزرگی است که وارد ساحلی در نیوانگلند میشود. «آروارهها» خیلی زود نام کارگردان خود را در وارد بهترینهای هالیوود کرد. این فیلم حتی امروزه هم تواناییهای خود را از دست ندادهاست. حتی بسیاری از فیلمهای دلهرهآوری که امروزه ساخته میشوند هم در مقام مقایسه با «آروارهها» چیزی برای گفتن ندارند.
«آروارهها» از بعضی از موجودات سینمایی پیش از خود هم کمک گرفت. این فیلم بعضی از ایدههای خودش را از فیلمهای ژانر وحشت دههی پنجاه میلادی مانند «از فضا آمد» (It Came from Outer Space) و صحنههای نقطهنظر کوسه از فیلم «موجوداتی از باتلاق سیاه» (Creature from the Black Lagoon) گرفتهاست و با این حال، تمام این عناصر قرض گرفته شده را ارتقا داده و به شکلی بهتر از نسخههای اصلی به تصویر کشیده.
۳. موجود (The Thing)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۸۲
- کارگردان: جان کارپنتر
- بازیگران: کرت راسل، ویلفورد بریملی
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۵ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
در یک محیط ایزولهی تحقیقاتی در قطب جنوب، گروهی از دانشمندان با موجود زندهی تغییرشکلدهندهی بیگانهای روبهرو میشوند که موفق میشود به تاسیسات آنها نفوذ کند. این گروه دانشمندان سعی میکنند برای زنده ماندن با یکدیگر همکاری کنند، اما بدبینی و عدم اعتماد بین آنها افزایش مییابد؛ چرا که هر کدام آنها میتواند همان موجود تغییر شکلدهنده باشد.
این فیلم داستانی ساده اما تاثیرگذار دارد و جان کارپنتر با تصاویری بدیع و شوکهکننده آن را به تصویر میکشد. موسیقی انیو موریکونه که هنگام اکران فیلم هم مورد ستایش همگان قرار گرفت، در تاثیرگذاری این فیلم بیتاثیر نیست. «موجود» حالا تبدیل به یکی از فیلمهای کالت کلاسیک سینما شدهاست و گذر زمان ثابت کرده که این فیلم، یکی از بهترین آثار کارنامهی هنری جان کارپنتر است.
۲. پارک ژوراسیک (Jurassic Park)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۹۳
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: سم نیل، جف گلدبلوم
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۱ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۶۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۲ از ۱۰
«زندگی یک راهی پیدا میکند.» اسپیلبرگ پس از این که با «آروارهها» یکی از بهترین موجودات سینمایی تاریخ را خلق کرد، یکبار دیگر با «پارک ژوراسیک» توانست این ژانر را تحت تاثیر خودش قرار دهد. اینبار او فقط یک موجود ترسناک نداشت، بلکه دهها هیولا را در اختیار گرفته بود؛ از جمله یک تی-رکس به یادماندنی. این دایناسورها هنوز هم خوب به نظر میرسند و جلوههای ویژهی استفاده شده در این فیلم از بسیاری از فیلمهای امروزی هم بهتر است.
همهی فیلمهای «پارک ژوراسیک» موفق بودهاند اما سایهی نخستین قسمت این مجموعه بر سر نسخههای بعدی سنگینی میکند. این فیلم یک ماجراجویی حماسی است پر از ترس و دلهره که جان ویلیامز آن را با موسیقی درخشانش هیجان انگیزتر از همیشه میکند. «دنیای ژوراسیک: قلمرو» (Jurassic World: Dominion) برای طرفداران این فیلمها یک ناامیدی بزرگ بود، اما همیشهی نسخهی اصلی فیلم هست که طرفداران بتوانند با تماشای دوبارهاش، به آرامش برسند.
۱. بیگانه (Alien)
- محصول: ایالات متحدهی آمریکا
- سال تولید: ۱۹۷۹
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: سیگورنی ویور، تام اسکریت
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۳ از ۱۰۰
- امتیاز متاکریتیک: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
«بیگانه» در همهچیز میدرخشد؛ از بازی بازیگران تا دنیای جدید خلقشده برای این موجود عجیب توسط اچ. آر. گیگر. او و ریدلی اسکات یکی از بهترین موجودات سینمایی را خلق کردند. زنوموفرف یک کابوس خالص است؛ از سر کشیدهاش گرفته تا دم تیز و برندهاش و دهان و زبانش. چرخهی زندگی این هیولا، بر چندشآور بودنش میافزاید؛ فرآیند تبدیل شدن او از تخم، به پریدن روی صورت به شکافندهی سینه تا حالت بالغانهاش.
طراحی این هیولا به تنهایی کافی بود تا این موجود در صدر لیست بهترین موجودات سینمایی تاریخ قرار بگیرد، اما ریدلی اسکات با اضافه کردن یک داستان درگیرکننده و شخصیتهای جذاب، همهچیز را گیراتر میکند و هنوز اشارهای به یکی از ماندگارترین دیالوگهای تاریخ سینما که در این فیلم گفته میشود نکردهایم؛ ریپلی، با بازی سیگورنی ویور، در بخشی از فیلم بر سر زنومورف فریاد میزند و میگوید: «ازش فاصله بگیر پتیاره!» این فیلم یک شاهکار علمی-تخیلی است که فیلمسازان زیادی سعی کردهاند از آن الهام بگیرند، اما هیچکس نتوانستهاست چیزی بهتر از آن بسازد.
منبع: collider