۱۳ استفاده‌ی بی‌نظیر از مدل‌های مینیاتوری در فیلم‌های سینمایی
با اکران «پارک ژوراسیک» در سینماها، به نظر می‌رسید که تحولی بزرگ برای آغاز عصر جدیدی از جلوه‌های بصری بر روی پرده‌های سینما ایجاد شده است. فیلم‌هایی مانند «ماتریکس» و «آواتار» و چندین اثر دیگر در این بین و پس از آن، همگی تاثیر جلوه‌های ویژه و گرافیکی را ارتقا دادند. اما به هر حال جلوه‌های مینیاتوری سنتی و کاربردی به هیچ وجه فراموش نشده‌اند.
مهم‌ترین وظیفه جلوه‌های بصری این است که مخاطبان باور کنند که آن‌چه روی صفحه می‌بینند به اندازه خود بازیگران، واقعی است. امروزه با استفاده از مدل‌های کوچک می‌توان نتیجه‌ای دلخواه به دست آورد که البته همیشه هم ارزان‌تر نیست. همه مدل‌های کوچک‌شده این ۱۳ فیلم، به اندازه خانه‌های عروسکی نبودند و بسیاری از آن‌ها حجیم و بزرگ به حساب می‌آمدند و ارتفاع یکی از آن‌ها حتی به ۴۰ فوت هم می‌رسید.
- ۳۵ قاب سینمایی بی‌نظیر که مسیر حرفه‌ای کریستوفر نولان را تعریف می‌کنند
- چرا «سیاره‌ی گنج» از جواهرات ناشناس بین انیمیشن‌های دیزنی است؟
- ۴۷ پیام پنهان در فیلم‌های مشهور که هیچ‌گاه متوجه‌شان نشدید
۱۳. جنگ ستارگان: قسمت اول – تهدید شبح (Star Wars: Episode I – The Phantom Menace)
- کارگردان: جورج لوکاس
- بازیگران: ناتالی پورتمن، کیرا نایتلی، لیام نیسون
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۵۲ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۵ از ۱۰
این فیلم علی‌رغم میزان زیاد جلوه‌های ویژه و گرافیکی که در سه‌گانه پیش‌درآمد دیده بودیم (در مقایسه با سه‌گانه اصلی)، جلوه‌های مینیاتوری زیادی دارد. مجموعه‌های کوچک پیچیده‌ای، برای انتقال عمق و گستردگی جهان و شهرهای جدید کهکشان‌های بسیار دور ساخته شدند. مینیاتورهای «تهدید شبح» در مکان‌های شگفت‌انگیزی قرار دارند.
زمین مسابقه و تماشاگران بیگانه‌ای که روی صندلی‌ها نشسته‌اند واقعی هستند. عناصر و موارد مختلف دیگری نیز در مقیاس کوچک‌تر ساخته شدند تا صحنه تا آن‌جا که امکان دارد واقعی و معتبر به نظر برسد. همین تکنیک برای شهر نابو نیز تکرار گردید و یک راهروی کوچک با یک صفحه آبی ساخته شد تا کاراکترهای دیجیتالی درون آن قرار بگیرند.
۱۲. ایندیانا جونز و معبد مرگ (Indiana Jones and the Temple of Doom)
- کارگردان: استیون اسپیلبرگ
- بازیگران: هریسون فورد، کیت کپشاو، امریش پوری
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۴
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
طرفداران «ایندیانا جونز و معبد مرگ» لحظه استفاده از جلوه‌های مینیاتوری در این فیلم را به خوبی به خاطر دارند. ایندی (هریسون فورد) و دوستانش باید از دست اعضای فرقه تاگی فرار کنند. آن‌ها فقط یک راه دارند و باید از معبد زیرزمینی خارج شوند و از میان یک معدن با مسیرهای باریک و کج، به سرعت عبور کنند و خطرش را به جان بخرند. این سکانس به دلایل زیادی حتی امروزه هم جذابیت خاص خودش را دارد.
سکانس تعقیب و گریز معدن نتیجه استفاده از مدل‌های اکشن فیگور و ترفندهای مینیاتوری بود. سرعت دوربین هنگام فیلمبرداری از چنین صحنه ای، باید کاهش یابد تا تصویر با قطعات کوچک‌تر مطابقت داشته باشد. فقط شاید هنگامی متوجه غیرواقعی بودن این سکانس شوید که تصاویر مبارزه ایندی و دوستانش با اعضای فرقه، کنار هم قرار بگیرند و از نزدیک و با دقت آن‌ها را تماشا و بررسی کنید.
۱۱. کازینو رویال (Casino Royale)
- کارگردان: مارتین کمپبل
- بازیگران: دنیل کریگ، اوا گرین، مدس میکلسن
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
در اولین حضور دنیل کریگ در نقش مامور ۰۰۷، فیلم باید با یک سکانس بزرگ به پایان می‌رسید. وسپر (اوا گرین) پس از توسعه رابطه عاشقانه‌اش با باند، در معرض خطری جدی قرار می‌گیرد. باند با سرسپردگان نیروهای دشمن می‌جنگد تا به وسپر برسد که در آسانسور و در داخل قصری که در زیر آب فرو می‌رود، گیر افتاده است. در این فیلم که به نوعی بازراه‌اندازی این فرنچایز قدیمی بود، باند به عنوان شخصیتی آسیب‌پذیرتر معرفی شد. فیلم به بهترین شکل ممکن شرایط را نامطمئن جلوه می‌دهد و مشخص نیست که آیا باند موفق خواهد شد یا خیر.
کاخ غرق‌شده در «کازینو رویال» به همراه چندین ساختمان دیگر با یک مدل کوچک‌تر ساخته شدند. این ساختمان‌ها حتی در تصاویر پشت صحنه هم عالی به نظر می‌رسیدند. این مدل‌ها در فیلم با عناصر دیگر تدوین می‌شوند و آن‌قدر طبیعی کار شده‌اند که مصنوعی بودن آن‌ها اصلا مشخص نیست. استفاده از این سبک و جلوه قدیمی برای شخصیتی نمادین و قدیمی که قصد بازنشستگی ندارد کاملا منطقی است.
۱۰. دروغ‌های حقیقی (True Lies)
- کارگردان: جیمز کامرون
- بازیگران: آرنولد شوارتزنگر، جیمی لی کرتیس، تام آرنولد
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۴
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۲ از ۱۰
جیمی لی کرتیس در این فیلم در نقش همسر ساده‌لوح و بی‌گناه یک ابرجاسوس با بازی آرنولد شوارتزنگر بازی کرد. این دو در یک توطئه تروریستی در فلوریدا گرفتار می‌شوند که در آن، شوارتزنگر برای نجات همسر خود که در یک لیموزین گرفتار شده است تمام تلاشش را انجام می‌دهد. این صحنه روی پل سون مایل در فلوریدا کیز اتفاق می‌افتد. بخشی از پل قبل از نجات همسر آرنولد، منفجر می‌شود تا تروریست‌ها به آن سوی زمین نرسند.
در این سکانس، سون مایل واقعی منفجر نشد. البته شاید در هنگام تماشای فیلم، فکر کنید که این صحنه واقعی بوده است. مدلی به همراه مواد منفجره و نسخه‌های کوچک‌تر خودروهای افراد شرور طراحی و ساخته شد. اما کار جلوه‌های مینیاتوری به همین جا ختم نشد. دو صحنه دیگر نیز از این ترفند استفاده کردند، یکی پرواز جت بر فراز آسمان‌خراش‌های فلوریدا در پایان فیلم و دیگری تعقیب و گریز در فضای زمستانی در ابتدای فیلم.
۹. بلید رانر (Blade Runner)
- کارگردان: ریدلی اسکات
- بازیگران: هریسون فورد، شان یانگ، ادوارد جیمز
- تاریخ انتشار: ۱۹۸۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۹ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
بلید رانر ۲۰۴۹ (Blade Runner 2049)
- کارگردان: دنیس ویلنوو
- بازیگران: رایان گاسلینگ، هریسون فورد، آنا د آرماس
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۷
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
آینده سایبرپانک و تمام تصاویر پر زرق و برقی که در هر دوی این فیلم‌های علمی‌تخیلی دیده می‌شود، واقعی نیستند. اگر مناظر این شهر را با دقت بررسی کنیم متوجه می‌شویم که این منطقه پر از ساختمان‌هایی است که به نظر می‌رسد بسیاری از آن‌ها در هم فشرده شده و بر روی سایرین ساخته شده‌اند. یکی از دلایل ناخوشایند بودن این فضا، واقعی به نظر رسیدن آن است. شهر نئو نوآر لس‌آنجلس به لطف مدل‌هایی از ساختمان‌ها و وسایل نقلیه پرنده در این فیلم، به شکلی متفاوت به تصویر کشیده می‌شود.
هر دو فیلم در لحظات مختلف خود از این سبک از جلوه‌های بصری بهره بردند. وسایل نقلیه در طول صحنه‌های پرواز در هر دو نسخه فیلم، مینیاتوری هستند. هرم بزرگ تایرل در فیلم اصلی بخشی از این جلوه‌های مینیاتوری بود. در دنباله مدرن‌تر فیلم نیز، مقر پلیس لس‌آنجلس، بیشتر فضای شهر و حتی زباله‌دان‌ها با وجود جلوه‌های بصری و گرافیکی پیشرفته‌ای که می‌توانست استفاده شود، با استفاده از مجموعه‌های مینیاتوری ساخته شدند. قطعا ساخت این عناصر زمان و توجه زیادی می‌طلبد و البته از حق نگذریم که این تکنیک باعث واقع‌گرایی بیشتر در این فیلم شد.
۸. تلقین (Inception)
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: لئوناردو دی‌کاپریو، تام هاردی، جوزف گوردون لویت
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۷ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۸ از ۱۰
در «تلقین»، تیمی از سارقان وارد ذهن یک مرد می‌شوند تا به ناخودآگاه او نفوذ کنند. برای ساخت لحظات باورنکردنی دنیاهای رویایی که قوانین فیزیک را زیر پا می‌گذارند، از جلوه‌های ویژه گرافیکی که بسیار عالی بودند استفاده شد. اما همه چیز این تصاویر به کارهای گرافیکی متکی نبود. شخصیت‌های اصلی در پایان فیلم، برای تضمین سرقت خود باید به بیمارستانی مستحکم در بالای یک کوه برفی نفوذ کنند. بیمارستان و مناظر اطراف توسط مواد منفجره ویران می‌شوند و این انفجار به بیدار شدن شخصیت‌ها از خوابی عمیق کمک می‌کند.
در سرتاسر فیلم، از راهروی چرخان گرفته تا نمای بیرونی بیمارستان از دکورهای واقعی استفاده شد. اما یک عنصر اضافی نیز وجود داشت. علاوه بر یک بیمارستان با اندازه واقعی، یک بیمارستان کوچک نیز با هدفی ویژه ساخته شده بود. انفجارهای واقعی در بیمارستانی با ارتفاع ۴۰ فوت در کنار کوهی با اندازه کوچک، صورت گرفتند.
۷. وی مثل وندتا (V for Vendetta)
- کارگردان: جیمز مک‌تایگ
- بازیگران: ناتالی پورتمن، هوگو ویوینگ، جان هرت
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۳ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
وی، آنارشیستی با نقاب گای فاکس، هنگام برنامه‌ریزی برای ریشه کن کردن رژیمی که بریتانیا را در یک آینده پادآرمانشهری تسخیر کرده است، به دردسر می‌افتد. او جان خود را برای این هدف از دست می‌دهد و جسدش را با واگن قطاری که پیام نهایی اوست، جابه‌جا می‌کنند. قطار که کاملا با مواد منفجره تجهیز شده است، هنگام عبور از پارلمان و برج بیگ بن منفجر می‌شود.
البته برج بیگ بن قطعا به خاطر این فیلم از بین نرفت. در عوض، مجموعه‌ای از انفجارها یک نسخه بسیار کوچک‌تر از این برج را خراب کردند. این مدل از بیگ بن به ارتفاع ۳۰ فوت و مدل قدیمی بیلی که در قسمت‌های پیشین فیلم دیده می‌شود به ارتفاع ۲۰ فوت می‌رسد. آوار و جلوه‌های تخریبی دیگر بعدا هنگام ویرایش به تصاویر اضافه شدند اما انفجارها کاملا واقعی بودند.
۶. هری پاتر و سنگ جادو (Harry Potter and the Sorcerer’s Stone)
- کارگردان: کریس کولومبوس
- بازیگران: دنیل ردکلیف، اما واتسون، روپرت گرینت
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۱
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
مدرسه جادوگری هنگام تماشای اولین فیلم از این مجموعه، بسیار عظیم و بزرگ به نظر می‌رسد. اما در اصل باید از عواملی که آن را با دقت طراحی کردند و بزرگ‌تر جلوه دادند تشکر کرد. هاگوارتز یک مدل کوچک بود اما به هر حال یک مینیاتور عالی و پیچیده محسوب می‌شد. برج‌هایی عظیم، گذرگاه‌ها و زمین‌هایی اضافی در اطراف قلعه وجود داشت و همچنین پل سرپوشیده‌ای داشتیم که بسیاری از شخصیت‌های محبوب فیلم از آن استفاده کردند.
مراحل آماده‌سازی فضای فیلم «سنگ جادو»، هفت ماه به طول انجامید و چهل نفر بر روی آن کار کردند تا اطمینان پیدا کنند که هاگوارتز برای فیلمبرداری، خوب و آماده به نظر می‌رسد. ۲۰ مدل‌ساز به دلیل نیازهای روایی داستان، اغلب در طول سال‌های ساخت فیلم باید این قلعه نمادین را روتوش می‌کردند. آن‌ها در هر فیلم جدید، این مجموعه را به روز رسانی می‌نمودند و چیزی به آن می‌افزودند. هاگوارتز بسیار بلند و پهناور و همان‌طور که باید به نظر می‌رسید طراحی شد.
۵. شوالیه تاریکی (The Dark Knight)
- کارگردان: کریستوفر نولان
- بازیگران: کریستین بیل، هیث لجر، گری اولدمن
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۸
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۹ از ۱۰
بازی هیث لجر در نقش جوکر توجه همه مخاطبان فیلم را معطوف به خود کرد، به طوری که این بازیگر فقید پس از مرگش، جایزه اسکار را برای ایفای این نقش به دست آورد. این دلقک شیطانی، زندگی را برای بتمن تبدیل به جهنم کرد. «شوالیه تاریکی» به دلیل صحنه‌های اکشن هیجان‌انگیزش، اثری بسیار ارزشمند به حساب می‌آید. کارگردان فیلم، کریستوفر نولان در این‌جا نیز مانند «تلقین»، سعی کرد تا استفاده کم‌تری از کارهای گرافیکی و کامپیوتری داشته باشد.
او برای تعقیب و گریز ماشین‌ها در تونل از مینیاتورهای کوچک استفاده نمود. یکی از این سکانس‌ها جایی است که بتمن خودروی خود را با سرعت به کامیون زباله دشمنانش می‌کوبد و دوباره می‌چرخد تا به سمت جوکر برود. در حین تماشای «شوالیه تاریکی»، احتمالا در نگاه اول متوجه نشوید که ماشین‌های این سکانس‌ها واقعی نیستند و این همان زیبایی و جذابیت کار مینیاتوری است که در پیش چشمان ما پنهان می‌شود.
۴. روز استقلال (Independence Day)
- کارگردان: رولند امریش
- بازیگران: ویل اسمیت، جف گلدبلام، بیل پولمن
- تاریخ انتشار: ۱۹۹۶
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
در این فیلم، بیگانگان به زمین حمله می‌کنند و مکان‌های دیدنی مانند کاخ سفید و ساختمان امپایر استیت را از بین می‌برند. در پی این انفجارها، شهرها و مناطق اطراف آن‌ها قاعدتا باید به جهنم تبدیل می‌شدند. تمام آن مکان‌های دیدنی به لطف ساخت مدل‌هایی استادانه تخریب می‌شدند که قطعا در اندازه یک خانه عروسکی معمولی طراحی شده بودند.
جلوه‌های بصری «روز استقلال» آن‌قدر جذاب بودند که جایزه اسکار را برای گروه جلوه‌های ویژه که شامل ولکر انگل، داگلاس اسمیت، کلی پینی و جو ویسکسیل بودند به ارمغان آوردند. انگل در رابطه با این موضوع و جزئیات دقیق مدل کاخ سفید در مصاحبه‌ای با هالیوود ریپورتر گفت:
«متخصص آتش‌بازی ما، جو ویسکسیل فقید و ناظر مینیاتوری، مایک جویس، در تهیه و ساخت مینیاتوری از ساختمان با عرض ۱۵ و ارتفاع ۵ فوت فوق‌العاده عمل کردند. این مدل اساسا یک پوسته گچی بود که به بدنه‌ای فلزی وصل شده بود و طبقات جداگانه‌ای داشت و مبلمان و جزئیات دیگر نیز در داخل آن قرار داشتند.»
۳. غیرممکن (The Impossible)
- کارگردان: جی. ای. بایونا
- بازیگران: تام هالند، نائومی واتس، ایوان مک‌گروگر
- تاریخ انتشار: ۲۰۱۲
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۱ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
این فیلم بر اساس یک داستان واقعی ساخته شده است و در آن، خانواده‌ای پس از یک سونامی ویرانگر، با شرایطی وخیم، دست و پنجه نرم می‌کنند. موجی که هتل آن‌ها را تخریب می‌کند واقعی و وحشتناک به نظر می‌رسد. این واقعی بودن ناشی از ایجاد یک سونامی ساختگی اما به نوعی واقعی در داخل یک مخزن آب است که مدل کوچک‌تری از هتلی که خانواده در آن اقامت داشتند در آن جاگذاری شده بود.
هنگام فیلمبرداری، فقط یک دوربین در داخل مخزن قرار داده شد تا از هجوم آب و تخریب هتل فیلمبرداری کند. این تکنیک، خطر و ریسک بسیار کم‌تری برای بازسازی این جریان داشت. چندین نمونه دیگر از تخریب‌های حاصل از موج در فیلم نیز به لطف مخزن آب ساخته شده‌اند.
۲. جادوگر شهر اوز (Wizard of Oz)
- کارگردان: ویکتور فلمینگ
- بازیگران: جودی گارلند، جک هیلی، ری بالجر
- تاریخ انتشار: ۱۹۳۹
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۸ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
یک گردباد در اطراف منطقه خالی و متروک خانه دوروتی در کانزاس به وجود می‌آید و او به واسطه آن به شهر رنگارنگ اوز منتقل می‌شود. این فیلم در سال ۱۹۳۹ ساخته شد و به همین خاطر خبری از جلوه‌های گرافیکی و کامپیوتری در آن نیست. چندین سال قبل از ساخت فیلم در سال ۱۹۳۰، تصاویری واقعی از یک گردباد ضبط شد اما به هر حال این پدیده آب و هوایی باید بدون تکیه بر ویدیوهای آرشیوی و جداگانه، به نحوی در فیلم بازسازی می‌شد.
گردباد موجود در این فیلم باعث شد تا بسیاری از مخاطبان، به هواشناسی به عنوان شغل رویایی آینده خود فکر کنند. نتیجه نهایی به لطف یک تکه پارچه بلند موسلین حاصل شد و این پارچه به راحتی شکل می‌گرفت و انعطاف‌پذیری و چرخش یک گردباد واقعی را بازسازی می‌کرد. این صحنه در فضایی جداگانه فیلمبرداری شد و بعدا در پس‌زمینه تصاویر بازیگران قرار گرفت و یکی از پرهزینه‌ترین صحنه‌های کل فیلم بود.
۱. جنگ ستارگان: قسمت سوم – انتقام سیث (Star Wars: Episode III – Revenge of the Sith)
- کارگردان: جورج لوکاس
- بازیگران: هیدن کریستنسن، ایوان مک‌گرگور، ناتالی پورتمن
- تاریخ انتشار: ۲۰۰۵
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۰ از ۱۰۰
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۵ از ۱۰
اوبی‌وان و ژنرال گریووس در نبرد اوتاپائو در فیلم «انتقام سیث» تا سر حد مرگ با هم می‌جنگند. لوکیشن گودالی این صحنه واقعی به نظر می‌رسید و در قالب یک مجموعه کوچک‌تر طراحی شده بود. بینندگان با نگه داشتن تصاویر فیلم، می‌توانند تمام لایه‌های پیچیده شهر سنگی اوتاپائو را تماشا کنند. زمین بایر آتشفشانی سیاره مستفر حتی از آن هم شگفت‌انگیزتر بود.
دوئل اوج فیلم بین آناکین و اوبی‌وان، در مینیاتوری از این سیاره جهنمی که بر روی یک مجموعه چوبی کج ساخته شده بود اتفاق می‌افتد. زاویه‌دار و کج بودن این زمین دلیل خاصی داشت. گدازه های تقلبی به لطف چراغ‌های زیرین صحنه در امتداد شکاف‌ها می‌درخشیدند و در نهایت به درون رودخانه ریخته می‌شدند. شیب خاصی برای حرکت این گدازه‌ها لازم بود.
منبع: collider
سکانس آسانسور و جریان خون در فیلم درخشش کوبریک هم عالی بود
و به نظرم از همه مهمتر تمام فیلم‌های صامت استاد و مخترع بی‌نظیر سینما چارلز چاپلین فقید(حقیقتا که سوای شخصیت خودش کارهاش همتا نداره)