۱۰ فیلم ترسناک برتر که کودکان هم می‌توانند آن‌ها را تماشا کنند
تماشای فیلم‌های ترسناک در جمع‌های خانوادگی جذابیت ویژه‌ای دارد اما پیدا کردن آثاری که به اصطلاح کودکانه هم باشند آسان نیست. امضاهای ژانر وحشت به گونه‌ای است که مخاطب هدف آن را فی‌نفسه باید بزرگسالان بدانیم، با این حال فیلم‌هایی هم تولید شده‌اند که خشونتی حداقلی دارند، خونین نیستند و کودک هم می‌تواند آن را در کنار والدین و دیگر اعضای خانواده تماشا کند.
درحالی‌که فیلم‌های کودکانه سال‌های اخیر همه‌ی استانداردها را رعایت می‌کنند و روان کودک را در اولویت قرار می‌دهند، بسیاری از آثار دهه‌ی ۸۰ و ۹۰ میلادی شرایط متفاوتی داشتند، در حقیقت بعضی از این فیلم‌ها به حدی ترسناک بودند که کودک را به تروما و کابوس دچار می‌کردند. با اینکه بهتر است والدین از نشان دادن آثار وحشتناک به فرزندان کوچک خودداری کنند اما عناوین این فهرست – با نظارت و مراقبت – می‌تواند تجربه‌ی متفاوتی برای کودکان و نوجوانان باشد.
۱۰- کرمپوس (Krampus)
- سال انتشار: 2015
- کارگردان: مایکل دووگرتی
- بازیگران: ادام اسکات، تونی کولت، دیوید کوچنر، الیسن تولمن، کونچتا فرل،ست گرین، امجی آنتونی، استفانیا لاوی اوون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۲ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 66 از ۱۰۰
این فیلم کمدی ترسناک قصه‌ی یک خانواده‌ی آشفته را روایت می‌کند که در تعطیلات کریسمس دور هم آمده‌اند. مکس (امجی آنتونی) که عدم علاقه‌ی خانواده‌اش به کریسمس را درک نمی‌کند، خودش هم دیگر حس خوبی از آن نمی‌گیرد تا تصادفا یک موجود افسانه‌ای از ادبیات عامیانه‌ی اروپا به نام «کرمپوس» را آزاد کند. رسالت کرمپوس این است کسانی که علاقه‌ی خود به کریسمس را از دست داده‌اند شکنجه کند. هنگامی که به خاطر کولاک شدید ارتباط خانواده با دنیای بیرون قطع می‌شود، آن‌ها زنجیره‌ای از رویدادهای فراطبیعی و شوم را تجربه می‌کنند.
فیلم را مایکل دووگرتی ساخته است که «تریک اور تریت» (۲۰۰۷) را در کارنامه دارد. برخلاف آن اثر سینمایی که می‌تواند روحیه‌ی هر کودکی را نابود کند، کرمپوس فیلم ملایم‌تری محسوب می‌شود و به جز چند بخش کوچک، چندان ترسناک نیست؛ هدف دووگرتی این بوده است که یک اثر فانتزی خانوادگی مناسب بسازد و در این زمینه به موفقیت هم رسیده است.
۹- هری پاتر و زندانی آزکابان (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)
- سال انتشار: 2004
- کارگردان: آلفونسو کوارون
- بازیگران: دنیل ردکلیف، روپرت گرینت، اما واتسون، رابی کالتران، مایکل گمبون، ریچارد گریفیتس، گری اولدمن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۹ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 82 از ۱۰۰
با اینکه «تالار اسرار» (۲۰۰۲) هم از عناصر ترسناکی بهره می‌برد اما «هری پاتر و زندانی آزکابان» سطح تازه‌ای از وحشت را به نمایش گذاشت (البته برای مخاطب کودک و نوجوان)؛ این مجموعه همواره پذیرای تعدادی از ترسناک‌ترین هیولاها و شرورهای چند دهه‌های اخیر بوده است و زندانی آزکابان هم در دوران اکران بسیاری از کودکان را غافل‌گیر کرد. هری (دنیل ردکلیف) در سومین سال حضور در هاگوارتز، می‌خواهد اطلاعات جدیدی از گذشته‌اش پیدا کند و سرنخ‌ها او را به یک زندانی فراری به نام سیریوس بلک (گری اولدمن) می‌رساند. بخش‌های پایانی فیلم، جایی که ریموس لوپین (دیوید تیولیس) به یک گرگینه تبدیل می‌شود و موج عظیمی از دمنتورها از راه می‌رسد، از فیلم‌های ترسناک پرهرج‌مرجی همانند «کلبه‌ای در جنگل» (۲۰۱۲) دست‌کمی ندارد.
و دمنتورها را نمی‌توان نادیده گرفت، آن‌ها پتانسیل رقابت با ترسناک‌ترین ارواح شیطانی تاریخ سینما را دارند، هیولاهایی که فرار از دستان آن‌ها به‌هیچ‌وجه آسان نیست. این موجودات که شنل سیاه بر تن دارند، شکنجه‌گرهای زندانیان آزکابان به حساب می‌آیند و اگر ظاهر فیزیکی استرس‌آور آن‌ها کافی نیست، قابلیت ویژه‌ی دیگرشان را هم نباید از یاد برد، آن‌ها می‌توانند احساسات خوب انسان را بگیرند، قربانیان را با غم و اندوه فلج کنند و روح آدم‌ها را به سرقت ببرند. البته بخش عمده‌ای از فیلم ملایم سپری می‌شود اما با ورود سیریوس بلک شرایط تغییر می‌کند.
۸- لرزش (Tremors)
- سال انتشار: 1990
- کارگردان: ران آندروود
- بازیگران: کوین بیکن، فرد وارد، فین کارتر، ریبا مک‌اینتایر، مایکل گروس، آریانا ریچاردز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 88 از ۱۰۰
قصه‌ی «لرزش» پیرامون دو تعمیرکار به نام ولنتاین (کوین بیکن) و اِرل (فرد وارد) اتفاق می‌افتد که در شهر کوچک بیابانی پرفکشن در قلب ایالت نوادا زندگی می‌کنند. آن‌ها که از این زندگی کسالت‌بار خسته شده‌اند، قصد ترک خانه را دارند و می‌خواهند به یک شهر بهتر نقل‌مکان کنند تا اینکه زنجیره‌ای از مرگ‌های مرموز رخ می‌دهد و آن‌ها متوجه می‌شوند که در زیر این شهر، هیولاهای بزرگ و ترسناکی پرسه می‌زنند که گرسنگی خود را با خوردن انسان‌ها برطرف می‌کنند.
این هیولاها همانند موجودات وهم‌انگیز فیلم «یک مکان ساکت» (۲۰۱۸) از طریق صدا شکار می‌کنند و حالا ولنتاین، اِرل و دیگر آدم‌های شهر باید با کمترین امکانات و به‌واسطه‌ی روش‌های خلاقانه، آن‌ها را شکست دهند. لرزش به فیلم‌های ترسناک و هیولایی درجه‌دو کلاسیک ادای دین می‌کند و تلفیق جذابی از ژانرهای دلهره‌آور و کمدی ارائه می‌دهد که با تشکر از شخصیت‌های دوست‌داشتنی جواب داده‌اند (بی‌دلیل نیست که لرزش هم در مدتی کوتاه یک فیلم کالت تبدیل شد)؛ با اینکه با یک اثر کودکانه روبه‌رو نیستیم اما سکانس‌های ترسناک به شکلی طراحی شده‌اند که کودک را شوکه نکنند، البته والدین هم باید در کنار کودک حضور داشته باشند.
۷- کورالاین (Coraline)
- سال انتشار: 2009
- کارگردان: هنری سیلیک
- صداپیشگان: داکوتا فانینگ، تری هچر، جنیفر ساندرز، دان فرنچ، جان هاگمن، ایان مک‌شین، رابرت بیلی جونیور
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از ۱۰۰
به کارگردانی هنری سلیک و بر اساس قصه‌ای از نیل گیمن، «کورالاین» شاید در نگاه اول برای همه‌ی سنین مناسب باشد اما این توانایی را دارد تا هر کسی را مضطرب کند و وقتی از فیلم‌های ترسناک کودکانه حرف می‌زنیم، از نخستین گزینه‌هایی است که به ذهن می‌رسد. داستان درباره‌ی دختربچه‌ای به نام کورالاین جونز (داکوتا فانینگ) است که دوستی ندارد، از تنهایی رنج می‌برد و همراه با خانواده به شهر تازه‌ای قدم گذاشته است. والدین او آدم‌های بی‌تفاوتی هستند که همه‌ی روز را کار می‌کنند و کورالاین روزهای خسته‌کننده‌اش را در خانه می‌گذراند. شرایط اما هنگامی عوض می‌شود که او یک درب مخفی پیدا می‌کند و با باز کردن آن به یک دنیای دیگر قدم می‌گذارد. این جهان موازی از هر نظر مشابه دنیای فعلی است با این تفاوت که آنجا پدر و مادرش به او اهمیت بیشتری می‌دهند.
اما این دنیای آرمانی یک دروغ بزرگ است و کورالاین رفته‌رفته متوجه می‌شود که آن را یک جادوگر مرموز طراحی کرده است تا دخترک را فریب دهد و روحش را به سرقت ببرد. ساخته‌ی هنری سیلیک در کنار داستان فوق‌العاده‌ای که دارد (از قصه‌های نیل گیمن کمتر از این هم انتظار نمی‌رود)، از فضاسازی درجه‌یکی هم بهره می‌برد، فضاهایی که می‌توانند گاهی بیش از حد انتظار وهم‌انگیز باشند.
۶- ترس‌آفرینان (The Frighteners)
- سال انتشار: 1996
- کارگردان: پیتر جکسون
- بازیگران: مایکل جی. فاکس، ترینی آلوارادو، پیتر دابسن، جان آستین، دی والاس، جفری کمبس، جیک بیوزی
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 67 از ۱۰۰
«ترس‌آفرینان» شاید بهترین فیلم مایکل جی فاکس پس از «بازگشت به آینده» (۱۹۸۵) باشد و قصه‌ی فرانک بنیستر (فاکس) را روایت می‌کند، یک معمار که پس از به قتل رسیدن همسرش، قابلیت‌های فراطبیعی پیدا کرده است و حالا می‌تواند ارواح را ببیند، صدایشان را بشنود و حتی با آن‌ها ارتباط برقرار کند. او ابتدا از این قابلیت استفاده می‌کند تا با ارواح دوست شود اما در ادامه سروکله‌ی روح متفاوتی پیدا می‌شود که ظاهرا دروگر مرگ (گریم ریپر) است و علاوه‌بر آدم‌های در قید حیات، به ارواح دیگر هم می‌تواند آسیب برساند.
در ادامه مشخص می‌شود که (خطر اسپویل) دروگر مرگ شایعه و دروغ بوده است و ما با روح یک قاتل زنجیره‌ای به نام جانی بارتلت (جیک بیوزی) روبه‌رو هستیم که موفق شده است تا حتی پس از مرگ هم به آزارواذیت و کشتار دیگران ادامه دهد. ترس‌آفرینان آخرین فیلم ترسناک پیتر جکسون قبل از «ارباب حلقه‌ها» بود و در مقایسه با آثار پیشین وی، ترس را به شکل کنترل‌شده‌تری ارائه می‌دهد.
۵- دروازه (The Gate)
- سال انتشار: 1987
- کارگردان: تیبور تاکاچ
- بازیگران: استیون درف، کلی روان، جنیفر ایروین، دبرا گروور، لیندا گورانسون، اندرو گان، لوئیس تریپ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6 از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 55 از ۱۰۰
گِلِن (استیون درف) و تری (لوئیس تریپ) دو کودک ۱۲ ساله هستند که یک روز در حیاط پشتی خانه‌ی گلن، یک تکه سنگ عجیب پیدا و با دست‌کاری آن، پورتالی را به یک بُعد دیگر باز می‌کنند. در این بُعد، هیولاهای ترسناکی ساکن هستند که حالا فرصت ورود به کره‌ی زمین را پیدا کرده‌اند. با افزایش قدرت و تعداد هیولاها، حالا دو قهرمان قصه باید راهی برای بستن دروازه پیدا کنند و جلوی این هجوم تهدیدآمیز را بگیرند.
مخاطب هدف «دروازه» کودکان است اما همانند بسیاری از فیلم‌های ترسناک کودکانه دهه‌ی ۸۰ میلادی، سازندگان چندان نگران وضعیت روحی و روانی کودک نبوده‌اند، در نتیجه بعضی از لحظات فیلم می‌تواند آن‌ها را مضطرب کند. البته جلوه‌های ویژه‌ی فیلم و هیولاهای آن این روزها مصنوعی‌تر به نظر می‌رسند و کودک مدرن را چندان اذیت نمی‌کنند. دروازه که یادآور مجموعه‌ی «مورمور» اثر آر ال استاین هم هست، شاید به هیجان‌انگیزی چهار دهه‌ی قبل نباشد اما همچنان سرگرم‌کننده است.
۴- خانه‌ای با ساعتی درون دیوارهایش (The House With A Clock In Its Walls)
- سال انتشار: 2018
- کارگردان: الی راث
- بازیگران: جک بلک، کیت بلانشت، اوون واکارو، کایل مک‌لاکلن، کالین کمپ، رنی الیس گولدزبری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 65 از ۱۰۰
اقتباس پرسروصدای اِلی راث از رمان کلاسیک «خانه‌ای با ساعتی درون دیوارهایش» نوشته‌ی جان بلیرز، قصه‌ی کودک یتیمی به نام لوییس بارنوولت (اوون واکارو) را روایت می‌کند که والدینش در یک سانحه‌ی رانندگی کشته شده‌اند. پسرک ۱۰ ساله نزد عموی عجیب‌وغریبش جاناتان (جک بلک) فرستاده می‌شود که در یک عمارت بزرگ قدیمی زندگی می‌کند. لوییس خیلی زود متوجه می‌شود که عمویش و همسایه‌ی آن‌ها خانم زیمرمن (کیت بلانشت) جادوگر هستند و در این عمارت رازهای متعددی وجود دارد.
لوییس، جاناتان و خانم زیمرمن در ادامه باید تلاش کنند تا رازهای درون دیوارهای خانه را کشف کنند، به‌ویژه ساعتی که توسط صاحب‌خانه‌ی قبلی، ایزاک (کایل مک‌لاکلن) پنهان شده است و شمارش معکوس آن خبر از یک رویداد شوم می‌دهد. با طلسم‌های جادویی، هیولاهای فانتزی و یک قصه‌ی پرکشش، خانه‌ای با ساعتی درون دیوارهایش یک فیلم ماجراجویی دوست‌داشتنی است که جنبه‌ی ملایم‌تر الی راث را به نمایش می‌گذارد، این فیلم‌ساز خوش‌آتیه که آثار خونین و دیوانه‌واری در کارنامه دارد، اینجا تعادل را حفظ کرده است و حتی فیلم را می‌توانیم یک گزینه‌ی مناسب برای کودکانی بدانیم که تاکنون فیلم ترسناک تماشا نکرده‌اند.
۳- درخت هالووین (The Halloween Tree)
- سال انتشار: 1993
- کارگردان: ماریو پیلوزو
- صداپیشگان: ری بردبری، لئونارد نیموی، دارلین کار، لیندسی کروس، الکس گرین‌والد، اندرو کیگان، مارک ال تیلور
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 84 از ۱۰۰
انیمیشن «درخت هالووین» قصه‌ی چند کودک را روایت می‌کند که در شب هالووین، از دایره‌ی زمان و مکان خارج می‌شوند، به یک سفر ماوراءالطبیعه می‌روند و اتفاقات غیرمعمولی را تجربه می‌کنند. هنگامی که پیپ (کوین مایکلز) بیمار و در بیمارستان بستری می‌شود، دوستانش از طریق یک موجود مرموز به نام آقای موندشراد (لئونارد نیموی فقید) باخبر می‌شوند که روح پیپ در خطر است. برای نجات پسرک، دوستان وی تاریخچه‌ی جشن هالووین و رسم‌ورسوم‌های آن در گذر زمان را مطالعه می‌کنند تا به جواب برسند، از مصر کهن تا قرون‌وسطا.
ساخته‌ی ماریو پیلوزو اگرچه یک اثر کودکانه به حساب می‌آید اما بیشتر از سرگرم کردن، تلاش می‌کند تا آن‌ها را بترساند و به فیلم‌های ترسناک نزدیک شود (البته در این زمینه افراط به خرج نمی‌دهد). با تشکر از یک تیم صداپیشگی جذاب و فیلم‌نامه‌ی خوب، درخت هالووین از آن آثاری است که کودکان به‌راحتی فراموش نمی‌کنند. فیلم همچنین برداشت تاثیرگذاری از مقوله‌ی مرگ ارائه می‌دهد؛ کمتر پیش می‌آید که والدین درباره‌ی مرگ با فرزند خود صحبت کنند و این فیلم قصد دارد تا یک برداشت قابل درک از آن ارائه دهد.
۲- صادرات نادر (Rare Exports)
- سال انتشار: 2010
- کارگردان: یالماری هلاندر
- بازیگران: اونی تومیلا، یورما تومیلا، تمی کرپلا، پر کریستیان الفسن، پیتر جیکوبی، اولاو پدرسن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 89 از ۱۰۰
«صادرات نادر» یک فیلم کمدی ترسناک فنلاندی است که رویدادهای آن در کوه‌های کورواتونتوری رخ می‌دهد. پیتره (اونی تومیلا) و دوستش یک روز آگاه می‌شود که دانشمندان در حفاری‌های نزدیک محل زندگی‌اش، در حال انجام آزمایش‌های نامتعارفی هستند. با نزدیک شدن کریسمس، این کودکانِ کنجکاو مشکوک می‌شوند که شاید بابانوئل آن مرد سخاوتمند و مهربانی که همه می‌گویند نیست.
ما به‌تدریج از یک واقعیت سیاه اطلاع پیدا می‌کنیم (خطر اسپویل داستان): بابانوئل در واقع یک موجود شیطانی بدذات است که او را برای قرن‌ها در زیر کوه‌های کورواتونتوری زندانی کرده‌اند. پسرها که قصد تسلیم شدن ندارند، با شکارچیان محلی متحد می‌شوند تا این هیولا را شکست و کریسمس را نجات دهند. صادرات نادر یکی از فیلم‌های ترسناک کودکانه خوش‌ساخت دو دهه‌ی اخیر است اما متاسفانه نسخه‌ی دوبله‌ی فارسی ندارد و تماشای آن شاید برای کودکان آسان نباشد.
۱- نگهبان جنگل (The Watcher in the Woods)
- سال انتشار: 1980
- کارگردان: جان هاف
- صداپیشگان: بتی دیویس، کارول بیکر، دیوید مک‌کالوم، لین-هالی جانسون، کاترین لوی، النور سامرفیلد
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 50 از ۱۰۰
«نگهبان جنگل» (یا همان «ناظر درون جنگل‌ها») یکی از سیاه‌ترین فیلم‌های کودکانه تاریخ دیزنی است که گاهی بیش از حد ترسناک می‌شود. قصه پیرامون یک دختر نوجوان و خواهر کوچکش اتفاق می‌افتد که با خانواده به حومه‌ی انگلستان نقل‌مکان کرده‌اند. مدتی بعد، دو خواهر حین گشت‌وگذار در اطراف خانه، از وجود دختری به نام کارن (کاترین لوی) آگاه می‌شوند که چندین سال قبل ناپدید شد. آن‌ها همچنین از موجودی مرموز به نام ناظر چیزهایی می‌شنوند که ظاهرا درون جنگل‌ها زندگی می‌کند و همه‌چیز را زیرنظر دارد. آن‌ها می‌خواهند حقیقت را کشف کنند و ناخواسته درگیر رویدادهای غیرمنتظره‌ای می‌شوند.
اقتباسی از رمانی به همین نام نوشته‌ی فلورنس اِنگل رندال، این فیلم داستان هراس‌آور خود را همراه با یک موسیقی متن دلهره‌آور و فیلم‌برداری نوآورانه عرضه می‌کند و با اینکه برای کودکان ساخته شده است اما می‌تواند برای بزرگسالان هم راضی‌کننده باشد. نگهبان جنگل یک نسخه‌ی بازسازی تلویزیونی هم دارد که سال ۲۰۱۷ پخش شد و اگرچه در حدواندازه‌ی نسخه‌ی اصلی نیست اما برخی از لحظات خاطره‌انگیز فیلم اصلی در آن به چشم می‌خورد.
منبع: Collider
