۱۰ فیلم فانتزی برتر ۲۰۲۳؛ از «سوزومه» تا «وانکا»
سال ۲۰۲۳ به پایان رسید و ثابت کرد سال باورنکردنی و خوبی برای سینما بوده است. از فیلمهای درام غمانگیز گرفته تا بلاکباسترهای خیرهکننده و هیجانانگیز، سالی که گذشت برای همهی سلیقهها راضیکننده بود. اگرچه میان فیلمهایی که سال ۲۰۲۳ اکران شدند، طیف گستردهای از ژانرها نمایندگان برجستهای داشتند، اما یکی از ژانرها با اکران چندین فیلم خوب دست بالا را نسبت به باقی آنها داشت: ژانر فانتزی. بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ اکثر طرفداران این ژانر را راضی کرد.
با دنیاهایی غنی از جادو و شگفتی، حیوانات سخنگو، داستانهای خیالانگیز و خلاقیتهای بیپایان، از شاهکارهای هنری تحسین شدهای مانند «بیچارگان» تا فیلمهای بلاکباستری که در کمال تعجب خوشساخت ظاهر شدند مانند «سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها»، هیچ چیز مانند یک فیلم فانتزی خوب نمیتواند آدم را سرگرم و برای لحظاتی از زندگی واقعی دور کند. در سال ۲۰۲۳ چندین فیلم فانتزی خوشساخت برای هواداران این ژانر عرضه شد. در مقاله بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ به تعدادی از آنها پرداختهایم.
۱. سوزومه (Suzume)؛ از بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: ماکوتو شینکای
- بازیگران: نانوکا هارا، هوکاتو ماتسومارا، اری فاکاتسو، شوتا سومتانی
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۷ از ۱۰
ماکوتو شینکای بزرگ از اواخر دهه ۹۰ میلادی فیلمهای انیمه برجستهای میساخت، اما این فیلم «نام تو» (Your Name) بود که او را در مقام یک کارگردان برجسته به مخاطبان بینالمللی معرفی کرد. هواداران آثار شینکای مشتاقانه منتظر آخرین ساخته او بودند که بالأخره در سال ۲۰۲۳ به تمام خواستههای خود رسیدند و انیمه سینمایی «سوزومه» پخش شد؛ انیمهای که از پس توقعها و انتظارات هواداران برآمد و رضایت آنها را به دست آورد. این فیلم محصول ۲۰۲۳ یک داستان سفر جادهای فانتزی است که در آن یک دختر ۱۷ ساله به مرد جوانی کمک میکند تا درگاههایی را در سراسر ژاپن ببندد؛ مبادا بلایی که آن سوی درگاهها کمین کرده، وارد دنیای آنها شود.
انیمه سینمایی «سوزومه» جذاب و بامزه، پویا و خلاق است. «سوزومه» روایتگر یک ماجراجویی جذاب است که به سادگی خود را از باقی فیلمهای شینکای متمایز میکند؛ یک تجربه مطلقاً لذتبخش برای کسانی که به انیمیشنها یا انیمههای فانتزی علاقهمند هستند. با وجود آنکه «سوزومه» تفاوتهای منحصر به فردی با باقی آثار شینکای دارد، اما به طرز انکارناپذیری از همان برگهای برنده استفاده میکند؛ همان حس شگفتی، همان جاهطلبی در داستانسرایی و پویانمایی و همان جلوههای بصری خارقالعادهای که باعث شده آثار شینکای پیوسته جذاب باشند، در «سوزومه» نیز پیدا میشود. شاید «سوزومه» فیلمی نباشد که به هواداران شینکای بیفزاید، اما به جرأت میتوان گفت این فیلم همه هواداران قبلی را سر جای خود نگه خواهد داشت.
۲. سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها (Dungeons & Dragons: Honor Among Thieves)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: جاناتان گلداستاین
- بازیگران: کریس پاین، میشل رودریگز، رگی ژان پیج، جاستیس اسمیث، سوفیا لیلیس، هیو گرانت
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
بازی سیاهچالها و اژدهایان برای دهههاست که سلطان بازیهای نقشآفرینی رومیزی است. پس از محبوبیت سریال «چیزهای عجیب» (Stranger Things) در ایران، این بازی بین مخاطبان ایرانی هم محبوبیت زیادی پیدا کرد و رفته رفته محافلی برای انجام این بازی محبوب چه آنلاین و چه حضوری، شکل گرفت. با وجود محبوبیت زیادی که بازی سیاهچالها و اژدهایان در سراسر دنیا دارد، مثل روز روشن بود که هالیوود یک روز یک فیلم حماسی فانتزی از روی این بازی و دنیای آن خواهد ساخت. فیلم سینمایی «سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها» در سال ۲۰۲۳ نیز دقیقاً مطابق همین انتظارات بود . فیلم درباره گروهی از ماجراجویان بدبخت و بیچاره است که برای بازیابی یک عتیقه گمشده و قدرتمند راهی سفری پرمخاطره میشوند. داستانی سرگرمکننده و جذاب که بدون ذرهای تلاش هواداران ژانر فانتزی را وسوسه میکند.
«سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها» پر از جایزههایی است که برای بازیکنهای قهار و قدیمی در سراسر فیلم پنهان شده، پر از جزئیات کوچک شوخیآمیز که هواداران اصیل این بازیها را به لبخند زدن وادار میکند. اما این فیلم برای همه مخاطبان ساخته شده، حتی کسانی که سادهترین اصطلاحهای بازیهای رومیزی اینچنینی را بلد نیستند. تمام هواداران ژانر فانتزی از «سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها» لذت خواهند برد، اما کسانی که سیاهچال و اژدهایان را بازی کردهاند، بیشتر. گروه بازیگران فیلم پر از ستاره و بازیگر قوی است، کارگردان پر جنب و جوشی دارد و فیلمنامهای دارد که به وضوح به ژانر فانتزی و سیاهچالها و اژدهایان علاقهمند و متعهد است. به طور کلی، «سیاهچالها و اژدهایان: شرافت دزدها» برخی از بهترین مبارزههای جادویی در سینمای سال ۲۰۲۳ را دارد، صحنههایی که عاشقان فیلم فانتزی نباید از دست بدهند.
۳. نیمونا (Nimona)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: نیک برونو
- بازیگران: کلویی گریس مورتس، ریز احمد، یوجین لی یانگ
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
وقتی به بهترین انیمیشنهای نتفلیکس میرسیم، فیلم فانتزی «نیمونا» که اواسط سال ۲۰۲۳ انتشار یافت یکی از بهترینها است. انیمیشن «نیمونا» سبک منحصر به فردی دارد که باعث تمایز آن با باقی فیلمهای انیمیشنی مشابه شده. در دنیایی آیندهنگرانه با حال و هوای قرون وسطایی، داستان این فیلم یک شوالیه خوشنام و درخشان را دنبال میکند که ناگهان تمام زندگی و آیندهاش را از دست میدهد؛ او به خاطر جرمی که مرتکب نشده محکوم میشود و یا باید سر از کلاف سردرگم دسیسهها دربیاورد و مجرم واقعی را پیدا کند، یا باید به بیعدالتی تن بدهد. شوالیه داستان در تلاش برای پاک کردن نام خود از ننگ، باید به کسی مراجعه کند که توانایی کمک به او را دارد، یعنی نیمونا. نیمونا یک نوجوان بدجنس با قدرت تغییر شکل دادن است که در میان عموم مردم به عنوان یک شیطان شناخته میشود و تمام شوالیهها، از جمله شخصیت اصلی، قسم خوردهاند او را از بین خواهند برد.
صداگذاری کلویی گریس مورتز (در نقش نیمونا) و ریز احمد (در نقش شوالیه) در فیلم فوقالعاده است و شخصیتهای خوشپرداخت آنها را با لایهها و ظرافتهای احساسیتری آغشته میکند. در حالی که پویانماییهای رنگارنگ و اکشن خیرهکننده «نیمونا» همه را به وجد میآورد، اما برگ برنده واقعی این فیلم داستان عمیق و متقاعدکنندهای است که با مضامین پیچیده خود، روی مخاطبان تأثیر میگذارد و قلب آنها را به گرمی لمس میکند. «نیمونا» یک فیلم انیمیشنی جسور است که از نظر بصری در خیرهکننده بودن آن هیچ شکی نیست. «نیمونا» در میان فیلمهای مشابه به خوبی میدرخشد و یک تجربه جدید، هیجانانگیز و سرگرمکننده را به بینندگان ارائه میدهد.
۴. سناریوی رویایی (Dream Scenario)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: کریستوفر بورگلی
- بازیگران: نیکلاس کیج، مایکل سرا، جولیان نیکلسون، تیم مدوز
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
نیکلاس کیج افسانهای پس از یک دوره غیبت طولانی در سینما، در حال بازی کردن نقشهایی است که مهارتهای بازیگری او را یک بار دیگر به همه ثابت میکند و او را در سطح بازیگری منحصر به فرد خودش قرار میدهد تا حرفه او به مسیر اصلی خود بازگردد. در اوج این دوران هیجانانگیز، نیکلاس کیج در فیلم «سناریوی رویایی» ظاهر میشود. یک فیلم کمدی سیاه و فانتزی درباره یک مرد خانوادهدوست بختبرگشته که وقتی میلیونها نفر در سراسر جهان او را در رویاها میبینند، زندگیاش زیر و رو میشود.
فیلم «سناریوی رویایی» از بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ در عین خندهدار بودن ترسناک است و با وجود اینکه از امید حرف میزند، اما در بطن خود تاریکی را حمل میکند. یکی از بهترین فیلمهای اخیر که با محوریت رویا ساخته شده. «سناریوی رویایی» گستره رویایی خود را به شیوههای عمیق و به آرامی کاوش میکند و هیجانهای شایع و دمدستی را فقط در داستانسرایی شخصیتمحور استفاده میکند. در داستانی تازه درباره شهرت و بحرانهای میانسالی مردانه درون دنیای دیجیتالی مدرن که پیچ در پیچ و به هم پیوستهتر از همیشه شده، نیکلاس کیج کار خارقالعاده و بینظیری انجام میدهد. «سناریوی رویایی» عجیب، سورئال و چالشبرانگیز است و در عین حال به طور غیر قابل انکاری لذتبخش و سرگرمکننده ظاهر میشود. یک فیلم فانتزی محصول سال ۲۰۲۳ که شبیه هیچ فیلم دیگری نیست.
۵. وانکا (Wonka)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: پل کینگ
- بازیگران: تیموتی شالامی، کالاه لین، کیگان مایکل کی، پترسون جوزف، مت لوکاس، متیو بینتون، سالی هاوکینز، روآن اتکینسون، جیم کارتر، تام دیویس، الیویا کلمن، هیو گرانت
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۳ از ۱۰
فیلم «وانکا» از هر فرصتی که به دست میآورد، برای ادای احترام به نسخههای پیشین استفاده میکند. «وانکا» پیشدرآمدی بر فیلم کلاسیک «ویلی وانکا و کارخانه شکلاتسازی» (Willy Wonka & the Chocolate Factory) محصول سال ۱۹۷۱ است که به بررسی پیشزمینه و ریشههای مشکلات شکلاتساز دیوانه میپردازد؛ یعنی همان وانکا که تیموتی شالامی شاد و سرزنده نقش او را بازی میکند. با ترکیب کمدی، فانتزی و تعدادی صحنه موزیکال فوقالعاده، «وانکا» بازگشتی دلگرمکننده برای شکل دادن به یک فرنچایز است. مهمتر از همه، «وانکا» جنبههای تاریکتر و عجیبتر نسخه اصلی را از دست نداده و موفق شده روح فیلم اصلی را حفظ کند.
با وجود پل کینگ در مقام کارگردان «وانکا»، که دو فیلم نخست «پدینگتون» (Paddington) را کارگردانی کرده است، رضایت مردم از رنگارنگی فیلم و شگفتیهای کودکانهای که همراه با خلاقیتهای لذیذ ارائه میشود، جای هیچ تعجبی ندارد. «وانکا» به طرز شگفتآوری جدی است و دقیقاً به اندازه محصولاتی که شخصیت اصلی داستان تولید میکند، شیرین هم هست. همین امر باعث شده سرگذشت ویلی وانکا تازگی داشته باشد. ممکن است وانکای ۲۰۲۳ به اندازه وانکای اصلی با بازی جین وایلدر جسورانه و برجسته نباشد، اما شالامی با اجرای خود برداشت ایدهآل و جذابی از این شخصیت برای مخاطبان قرن بیست و یکم ایجاد میکند.
۶. بیو میترسد (Beau Is Afraid)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: آری استر
- بازیگران: واکین فینیکس، ناتان لین، پتی لوپن، ایمی رایان، کیلی راجرز، پارکر پوزی، استیون مککینلی هندرسون، هیلی اسکوایرز، مایکل گاندولفینی، زوئی لیستر جونز، ریچارد کیند
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۷ از ۱۰
آری استر از زمانی که با فیلم «موروثی» (Hereditary) نام خود را سر زبانها انداخت، به عنوان یکی از هیجانانگیزترین صداهای جدید در سینمای مدرن ژانر وحشت شناخته شد و جایگاه تثبیت شدهای به دست آورد. آخرین فیلم او، «بیو میترسد» نام دارد که یکی از فیلمهای ترسناک شاخص سال ۲۰۲۳ نیز به شمار میآید. داستان درباره مردی مضطرب است که از همه چیز میترسد. او پس از مرگ مادرش، در سفری اودیسهوار به سمت خانه قدم برمیدارد و در همین حین باید با تاریکترین ترسهای خود مقابله کند.
«بیو میترسد» در میان بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ از نظر فلسفی پیچیده است و فیلمنامهای مملو از جزئیات دارد. این فیلم به همان اندازهای که ترسناک است، مضطربکننده و ناراحتکننده نیز هست. فیلم «بیو میترسد» بازیگوشانه الگوهای ژانر فانتزی را با عناصر کافکایی ترکیب میکند تا یک مطالعه شخصیتی قدرتمند که در یادها میماند، برای مخاطبان خود به ارمغان بیاورد. آن دسته از طرفداران که از سبک منحصر به فرد استر و فیلمهای دیوانهوار او لذت میبرند، باید جدیدترین اثر او که گذری به ژانر وحشت دارد، تماشا کنند و نهایت لذت را از آن ببرند. با این وجود، کسانی که به واسطه دیدگاه و جهانبینی خالق «بیو میترسد» تحت تأثیر قرار نمیگیرند نیز میتوانند از فیلم لذت ببرند. «بیو میترسد» یک تراژدی کمدی فانتزی با داستانی جذاب و جسورانه است که برای هر کسی یک تجربه سینمایی بینظیر به حساب میآید.
۷. پسر و مرغ ماهیخوار (The Boy and the Heron)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: هایائو میازاکی
- بازیگران: سوما سانتوکی، ماساکی سودا، ایمیون، یوشینو کیمورا، شوهی هینو، کو شیباساکی، تاکویا کیمورا
- امتیاز IMDb به فیلم: ۷.۶ از ۱۰
در سال ۲۰۱۳ کارگردان تحسین شده و معروف ژاپنی،هایائو میازاکی، که یکی از بهترین فیلمسازان ژاپنی در تمام دورانها به شمار میآید، اعلام کرد فیلم «باد برمیخیزد» (The Wind Rises) آخرین فیلم او خواهد بود. این اطلاعیه باعث ناراحتی طرفداران او در سراسر جهان شد. اما زمانی که او اعلام کرد که از بازنشستگی خارج میشود تا یک حماسه فانتزی به نام «پسر و مرغ ماهیخوار» بسازد، یک بار دیگر هواداران خود را شاد و امیدوار کرد. این فیلم بالغانه که عمیقاً تکاندهنده است، درباره یک پسر جوان است که به دنیای متفاوتی قدم میگذارد؛ دنیایی که در آن زندهها و مردهها به یک اندازه سهیم هستند.
فیلم «پسر و مرغ ماهیخوار» از بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ نه تنها شایسته نام بزرگ میازاکی است، بلکه حتی میتوان از آن به عنوان یکی از بهترین آثار استاد انیمه نام برد. این فیلم با کاوش در موضوعاتی مانند جوانی و اندوه به روشهای بسیار پیچیده و عمیق، کاری میکند که بچهها بدون صحبت با بزرگترها تمام وقایع داستان را به خوبی درک کنند. «پسر و مرغ ماهیخوار» به واقع اوج هنر میازاکی در ژانر فانتزی است. مسحورکننده و جذاب. این فیلم برای هر مخاطبی با هر سلیقهای، چیزی برای ارائه دارد. حتی برای کسانی که معمولاً اهل فیلمهای میازاکی یا انیمه نیستند.
۸. باربی (Barbie)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: گرتا گرویگ
- بازیگران: مارگو رابی، رایان گاسلینگ، آمریکا فررا، کیت مککینون، ایسا رای، رئا پرلمان، ویل فرل
- امتیاز IMDb به فیلم: ۶.۹ از ۱۰
در طول پروسه پر فراز و نشیب فیلم «باربی»، هیچکس نمیدانست دقیقاً چه انتظاری باید از این فیلم داشته باشد. با این وجود به محض اینکه وزن فیلم روی دستان مارگو رابی و گرتا گرویگ افتاد، هواداران فیلم میدانستند باید در انتظار چیزی واقعاً خاص و منحصر به فرد باشند. در واقع «باربی» یک فیلم کمدی پرمفهوم و رنگارنگ است که با انرژی خاصی لبریز شده. در این فیلم باربی را در حال عبور از یک بحران وجودی میبینیم که باعث میشود او جهان پیرامون و هدف از وجود داشتن خود را زیر سؤال میبرد.
این فیلم که یکی از بهترین کمدیهای سال ۲۰۲۳ نیز به شمار میآید، از سبک کارگردانی ظریف و در عین حال طنز گرویگ بهره برده است. فیلمنامه پیچیده و هیجانانگیز او که با شریک زندگیاش نوآ بامباخ نوشته شده، زمانی که با بهترین اجراهای بازیگرانی همچون مارگو رابی و رایان گاسلینگ همراه میشود، فیلم را به اثری قابل توجه ارتقا میدهد. دنیای فانتزی «باربی» با رنگهای غنی و جزئیات بامزهای که دارد، انگار درست از صفحه نمایش بیرون آمده. پسزمینهای بینظیر برای این داستان تکاندهنده دخترانه.
۹. همه ما غریبهها (All of Us Strangers)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: اندرو هیگ
- بازیگران: اندرو اسکات، پل مسکال، جیمی بل، کلر فوی
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۱ از ۱۰
اندرو هیگ، کارگردان تحسین شده، با «همه ما غریبهها» محصول سال ۲۰۲۳ قدرتمندترین فیلم دوران حرفهای خود را به سینما ارائه میدهد. اندرو اسکات در نقش آدام در «همه ما غریبهها» ظاهر میشود. آدام نویسندهای تنهاست که ارتباط غیرمنتظرهای با همسایه مرموز خود، هری، برقرار میکند. در همین حین، امیال آدام او را به خانه دوران کودکیاش میکشاند، جایی که والدین او به طرز عجیبی دقیقاً همانطور که ۳۰ سال قبل فوت کردند، هنوز به زندگی ادامه میدهند.
فیلم «همه ما غریبهها» از بهترین فیلمهای فانتزی ۲۰۲۳ یک کاوش فوقالعاده تکاندهنده، تأملبرانگیز و نفسگیر درباره اندوه، بخشش و عشق است. یک تجربه سینمایی دلخراش و در عین حال بیاندازه ارزشمند. این فیلم با هنرنمایی اندرو اسکات، کاوشی روشنگرانه، بی سر و صدا و همچنین ویرانگر از ارتباط انسانی را به تصویر کشیده. میتوان در وصف فیلم «همه ما غریبهها» گفت که این فیلم نزدیکترین چیزی است که میتوان تحت عنوان شعر تصویری در سینمای مدرن ارائه داد. «همه ما غریبهها» چیزی کمتر از یک فیلم متحولکننده نیست، این فیلم مضامین جهان شمولی را به تصویر میکشد و در عین حال کاملاً مبتنی بر تجربههای شخصی است.
۱۰. بیچارگان (Poor Things)
- سال تولید: ۲۰۲۳
- کارگردان: یورگوس لانتیموس
- بازیگران: اما استون، مارک رافلو، ویلم دفو، رامی یوسف، کریستوفر ابوت، جراد کارمایکل
- امتیاز IMDb به فیلم: ۸.۵ از ۱۰
فیلم «بیچارگان» از نظر بصری خیرهکننده و سرشار از خلاقیتهایی است که سبک منحصر به فردی را برای کارگردان یونانی خود، یورگوس لانتیموس، ایجاد کرده و شاید یکی از بهترین فیلمهای فانتزی تاریخ باشد. «بیچارگان» قطعاً یکی از عجیبترین فیلمهای ساخته شده در دهههای اخیر است. این فیلم یک کمدی و فانتزی تاریک است. داستان فیلم درباره زن جوانی به نام بلا باکستر است که به دست دانشمند عجیب و غریبی از مرگ، به زندگی بازگردانده شده. این فیلم که اقتباسی خلاقانه از رمان طنز آلاسدایر گری به شمار میآید، اساساً به عنوان یک بازگویی جنسیتی از رمان «فرانکنشتاین» نوشته مری شلی عمل میکند. با این وجود «بیچارگان» آنقدر عناصر جدیدی به داستان اضافه کرده که میتواند به عنوان یک اثر مستقل روی پای خود بایستد.
اما استون در نقش بلا باکستر، شخصیتی شلخته و کنجکاو (که این خصلت او را به دردسر میاندازد) عالی عمل کرده. مارک رافلو نیز در مقام بازیگر مکمل به بهترین نحو به زنده شدن شخصیت او در «بیچارگان» کمک کرده است. استفاده لانتیموس از میزانسن در «بیچارگان» بدون شک تأثیر زیادی در جایگاه والا این فیلم در کارنامه کارگردانی او داشته. فیلم «بیچارگان» با داستانی درخشان که به بررسی عجیب بودن ارتباطات انسانی پرداخته، در مقام یکی از قدرتمندترین و مبتکرانهترین فیلمهای فانتزی سال ۲۰۲۳ ظاهر شده است.
منبع: Collider