۸ فیلم انگلیسی زبان تماشایی از کارگردانهای مشهور غیرانگلیسیزبان
تا به حال فیلمهای غیر انگلیسی زبان بینظیری در صنعت سینما ساخته شدند اما عموم مردم تعداد انگشتشماری از آنها را دیدند؛ با این اوصاف چه دوست داشته باشیم چه نه، زبان انگلیسی یکی از مهمترین فاکتورها در موفقیت بینالمللی یک فیلم سینمایی است. انگلیسی زبان دوم بسیاری از مردم کره زمین به حساب میآید و شاید کمتر کسی پیدا شود که تا به حال این زبان به گوشش نخورده و با آن کاملا بیگانه باشد؛ بنابراین اگر تمام دیالوگهای یک فیلم سینمایی انگلیسی باشد احتمال زیادی وجود دارد تا بیشتر مردم جهان بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند و برای فهمیدن موضوع فیلم به زیرنویس متوسل نشوند. البته ساخت یک فیلم تماما انگلیسی برای کارگردانهای بینالمللی که زبان مادریشان انگلیسی نیست، چالش بزرگی است که بسیاری از مطرحترین فیلمسازان دنیا از پس آن برنمیآیند. مثلا وونگ کار وای نویسنده و کارگردان هنگ کنگی که آثار درجه یکی مثل «چانگ کینگ اکسپرس» (Chungking Express) را در کارنامه دارد، در «شبهای بلوبری من» (My Blueberry Nights) برای نخستین بار سراغ فیلمی با دیالوگهای انگلیسی رفت اما نتیجه آن طور که باید و شاید از آب درنیامد و به خاطر ترجمههای ضعیف با انتقادات گستردهای روبهرو شد.
یا میشل هانکهی اتریشی سال ۲۰۰۷ تصمیم گرفت تریلر روانشناختی خودش «بازیهای مسخره» (Funny Games) که به زبان فرانسوی و آلمانی بود را به انگلیسی بازسازی کند اما نتیجه اصلا در حد و اندازهی اثر اصلی نبود. «انزجار» (Repulsion) به عنوان اولین فیلم انگلیسی زبان رومن پولانسکی در آن دور بازخوردهای نسبتا خوبی دریافت کرد که البته کیفیت آن با توجه به آثار دیگر این کارگردان، قابل بحث است.
ساخت فیلم به زبان انگلیسی برای تضمین موفقیتهای بینالمللی یک قاعدهی کلی نیست و بسیاری از کارگردانها با آثاری که به زبان مادریشان میسازند، جایگاه خوبی در تاریخ سینما دارند اما در هر صورت اگر بخواهیم سودآوری در سطح جهانی را در نظر بگیریم، زبان انگلیسی حرف اول را میزند. مثلا پدرو آلمودوار کارگردان تحسین شدهای است که تعصب زیادی روی زبان اسپانیایی دارد اما بالاخره تصمیم گرفت نخستین فیلم انگلیسی زبانش به نام «راهنمایی برای زنان نظافتچی» (A Manual for Cleaning Women) را با بازی کیت بلانشت بسازد که در آیندهای نزدیک منتشر میشود.
قدرت صنعت فیلمسازی آمریکا، ستارگان انگلیسی زبان کار درستی که میتوان از حضور آنها در فیلم بهره برد و صد البته احتمال بالای درخشش در فصل جوایز از جمله عواملی است که حتی سفت و سختترین کارگردانهای غیر انگلیسی زبان را هم به ساخت آثاری به زبان انگلیسی ترغیب میکند؛ این شما و این هشت تجربهی اول کارگردانهای بینالمللی برای ساخت آثار تمام انگلیسی که از قضا خوب هم از آب درآمدند.
۸- زندانیان (Prisoners)
- سال انتشار: 2013
- کارگردان: دنی ویلنوو
- بازیگران: هیو جکمن، جیک جیلنهال، ماریا بلو، ترنس هاوارد و ملیسا لئو
- امتیاز IMDb فیلم: 8.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 81 از ۱۰۰
دنی ویلنوو کارگردان کانادایی است که فیلمهای فرانسوی زمانی مثل «مالستروم» (Maelström) و «پلی تکنیک» (Polytechnique) را در کارنامه دارد. ویلنوو به ویژه پس از ساخت درام ویران کنندهاش به نام «ویران شده» (Incendies) در مسیر رشد قرار گرفت و به خاطر تسلط بصری و داستانپردازی تخیلی مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
شهرت ناشی از «ویران شده» این کارگردان کانادایی را به سمت ساخت نخستین فیلم هالیوودیاش سوق داد و نتیجه درام جنایی تحسین شدهای به نام «زندانیان» از آب درآمد. این تریلر پرتنش و اسرارآمیز به شکل هنرمندانهای فیلمبرداری شده است که همراه گروه بازیگری بیعیب و نقص و صد البته تعلیقی که در سراسر فیلم وجود دارد، تجربهی ناب و شوکه کنندهای را به مخاطب هدیه میدهد.
«زندانیان» را میتوان از نقاط عطف کارنامهی هنری جیک جیلنهال و هیو جکمن دانست و این دو بازیگر بخش مهمی از بار احساسی فیلم را بر عهده دارند. داستان «زندانیان» بر محور دو خانوادهی آمریکایی از قشر متوسط شکل گرفته که ناگهان دخترانشان ناپدید میشوند و والدین هم باید با مشکلات روانی ناشی از این گم شدن ناگهانی کنار بیایند و هم سعی کنند ربایندهی احتمالی را پیدا کنند.
این فیلم ویلنوو را به یکی از موفقترین فیلمسازهای نسل خودش تبدیل کرد و پس از آن با ساخت «بلید رانر ۲۰۴۹» (Blade Runner 2049) و «ورود» (Arrival) این موفقیت را تثبیت کرد. آخرین فیلم او «تلماسه» (Dune) را میتوان نقطهی آشنایی بسیاری از مخاطبان با این کارگردان خوش فکر دانست که از قضا مورد توجه منتقدان هم قرار گرفت؛ نامزدی در ۱۰ رشته و کسب شش جایزهی اسکار گواه این ماجرا است.
۷- عقل و احساس (Sense and Sensibility)
- سال انتشار: 1995
- کارگردان: انگ لی
- بازیگران: اما تامسون، کیت وینسلت، آلن ریکمن، هیو گرانت، گرگ وایز، جما جونز
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 97 از ۱۰۰
«عقل و احساس» فیلمی بود که به انگ لی کارگردان چیره دست تایوانی اجازه داد تا خود را به عنوان فیلمسازی که توانایی ساخت آثار انگلیسی زیبا را دارد تثبیت کند و در سطح بینالمللی بدرخشید. این فیلم محصول سال ۱۹۹۵ اقتباسی از رمان کلاسیک جین آستین است و داستان سه خواهر را دنبال میکند که بعد از ترک اجباری خانهی آبا و اجدادی به دلیل توطئههای برادرشان، همراه مادرشان به خانهای محقرتر نقل مکان میکنند و هر کدام علیرغم دست و پنجه نرم کردن با مشکلات خانوادگی، با چالشهای روابط عاطفی و خواستگارهای مختلف هم مواجه میشوند.
فیلمهای قبلی انگ لی «بخور، بنوش، مرد، زن» (Eat Drink Man Woman) و «ضیافت عروسی» (The Wedding Banquet) کمدی درامهایی بودند که درونمایهای خانوادگی داشتند. لی در این جا با شخصیتهایی توسعهیافتهتر و فضایی دلگرمکننده سر و کار دارد.
«عقل و احساس» با نقشآفرینی اما تامسون در نقش الینور یکی از بهترین اقتباسهای سینمایی از آثار جین آستین فقید است. تصویر متفکرانهی انگ لی از شخصیتهای زن و تصویری غنی و ظریف از عاشقانهای در گذر زمان، در مجموع یکی از بهترین فیلمهای عاشقانهی تاریخ سینما به حساب میآید؛ به طوری که در بسیاری از لحظات مثل وقتی بالاخره ادوارد (هیو گرانت) از الینور خواستگاری میکند، خیلی سخت است که همراه او از شادی و لذت اشک نریزیم.
لی پس از «عقل و احساس» به عنوان نخستین شاهکار انگلیسی زبانش، آثار درخشانی مثل «کوهستان بروکبک» (Brokeback Mountain) و «زندگی پی» (Life of Pi) را ساخت که هر دو برای او جایزهی اسکار بهترین کارگردانی را به ارمغان آوردند.
۶- پرنسس کوچک (A Little Princess)
- سال انتشار: 1995
- کارگردان: آلفونسو کوارون
- بازیگران: لیزل سیمونز، النور برون، لیام کانینگهام، ونسا لی چستر، کمیلا بل، تیلور فرای
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۶ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 97 از ۱۰۰
«پرنسس کوچک» به عنوان اولین فیلم انگلیسی زبان آلفونسو کوارون استعداد شدید او در برقراری ارتباط میان دیدگاههای مختلف را به جهانیان نشان داد. داستان این فیلم به کمک شیوهای که شخصیتها دنیا را تماشا میکنند جلو میرود؛ دختربچههای کوچک، جادوگران نوجوان و بزرگسالانی که در یک دیستوپیا زندگی میکنند.
آلفونسو کوارون یکی از اعضای گروه مکزیکی با استعداد «سه دوست» بود که در سالهای اخیر در دنیای سینما طوفان به پا کرده است. یکی از درخشانترین بخشهای «پرنسس کوچک» فیلمبرداری امانوئل لوبزکی است که آن را به اثری ماندگار در تاریخ سینما تبدیل کرده است.
«پرنسس کوچک» اقتباسی آزاد از رمانی به همین نام اثر فرانسس هاجسون برنت است که داستان دختر بچهای به نام سارا کورو را دنبال میکند که پس از مفقود شدن پدرش در جنگ جهانی اول به مدرسهی شبانهروزی فرستاده میشود. سارا در این مدرسه توسط خانم مینچین بیرحم شکنجه داده میشود و برای غلبه بر شرایط زیست سختش به خیالپردازی روی میآورد.
کوارون هنوز هم که هنوز است از «پرنسس کوچک» با علاقه یاد میکند؛ زیرا این فیلم باعث شد در زمینهی ساخت آثار انگلیسی زبان رشد چشمگیری داشته باشد. او بعدها آثاری مثل «فرزندان انسان» (Children of Men)، «هری پاتر و زندانی آزکابان» (Harry Potter and the Prisoner of Azkaban)، «جاذبه» (Gravity) و «رما» (Roma) را ساخت که علاوه بر موفقیت در باکس آفیس او را به یکی از مطرحترین کارگردانهای بینالمللی تبدیل کردند.
۵- خرچنگ (The Lobster)
- سال انتشار: 2015
- کارگردان: یورگوس لانتیموس
- بازیگران: کارل فارل، ریچل وایس، بن ویشاو، لئا سیدو، جان سی ریلی، اشلی بنسن
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 87 از ۱۰۰
یورگوس لانتیموس کارگردان یونانی پیش از «خرچنگ» برای ساخت نمایشهای تاریکی مثل «آلپ» (Alps) و «دندان نیش» (Dogtooth) شناخته میشد اما این نخستین فیلم انگلیسی زبانش بود که او را به عنوان کارگردان بینالمللی خوش فکر سر زبانها انداخت.
او در «خرچنگ» از همان دیالوگهای خشک و خشونتآمیز آثار یونانیاش استفاده کرد و آنها را با کارل فارل در نقش شخصیت اصلیاش به نام دیوید ترکیب کرد تا نتیجه به فیلمی شگفتانگیز و تحسینبرانگیز تبدیل شود. ماجرا در ناکجاآبادی بیابانی و کابوسوار در آیندهای خیالی میگذرد و مردی به نام دیوید را دنبال میکند که تنها ۴۵ روز فرصت دارد تا برای خودش زوج مناسبی پیدا کند، در غیر این صورت به حیوان تبدیل میشود. دیوید میتواند با شکار فراریهایی که از این قانون تمرد میکنند، وقت بیشتری بگیرد تا بتواند همسر مناسبی پیدا کند.
لانتیموس در «خرچنگ» نشان داد که عاشق کاوش در محدودههای عجیب و غریب روابط بین فردی، ایجاد قوانین و خصلتهای خاصی است که نوری به طبیعت میتاباند. این فیلم توامان خندهدار، هوشمندانه و نگرانکننده است. لانتیموس در پروژهی بعدیاش به نام «موجودات بیچاره» (Poor Things) که نگاه تازهای به داستان کلاسیک فرانکشتاین داشت به موفقیت فیلمهای انگلیسی زبانش ادامه داد.
۴- برفشکن (Snowpiercer)
- سال انتشار: 2013
- کارگردان: بونگ جون- هو
- بازیگران: کریس ایوانز، سونگ کانگ-هو، تیلدا سوئینتن، جیمی بل، اکتاویا اسپنسر
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 94 از ۱۰۰
بونگ جون- هو که اکنون یکی از معتبرترین کارگردانهای دنیا است از ساخت فیلمهای کرهای مثل «میزبان» (The Host) و «خاطرات قتل» (Memories of Murder) به فیلم انگلیسیزبانی به نام «برفشکن» رسید که برگرفته از یک رمان گرافیکی فرانسوی نوشتهی ژاک لوب بود.
ماجراهای این فیلم اکشن و علمی- تخیلی در آیندهای آخرالزمانی اتفاق میافتد که در اثر یک حادثهی ناگهانی، عصر یخبندان سراسر کرهی زمین را فرا گرفته و حیات را نابود کرده است. معدود انسانهای نجات یافته سوار بر قطار سریعالسیر برفشکن تمام کرهی زمین را طی میکنند که به نوعی حکم کشتی نوح را دارد. این قطار قوانین خاص خودش را دارد و تمام نابرابریها و سلسله مراتب بیرحمانهی جهان هم در آن دیده میشود.
در این میان مردی به نام کورتیس (کریس ایوانز) که در قسمت انتهایی قطار در فقر مطلق زندگی میکند، به کمک هم طبقهایهایش دست به شورش میزند و تصمیم میگیرد برای دسترسی به امکانات برابر به واگنهای ابتدایی که به موتور قطار نزدیکتر هستند دست پیدا کند و رهبری کامل قطار را به کمک دوستانش به دست بگیرد.
این فیلم با نقشآفرینی بازیگرانی مثل کریس ایوانز، تیلدا سوئینتون، جیمی بل و سونگ کانگ هو توانایی های این فیلمساز کرهای را به مردمان آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و سایر کشورهای کرهی زمین ثابت کرد. بونگ جون- هو در «برفشکن» مضامین موردعلاقهاش دربارهی نظام سرمایهداری را به خوبی با سبک منحصربهفرد، تمهای تاریک و طنز مخلوط کرد. این فیلم چند سال پیش به یک سریال تلویزیونی موفق به همین نام تبدیل شد.
«برفشکن» به عنوان نخستین فیلم انگلیسی زبان بونگ جون- هو راه را برای ساخت اثر معروفی مثل «انگل» (Parasite) هموار کرد که در نهایت جایزهی اسکار بهترین فیلمنامهی اصلی، بهترین کارگردانی و بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان را برای او به همراه آورد.
۳- ۲۱ گرم (۲۱Grams)
- سال انتشار: 2003
- کارگردان: الخاندرو گونسالس اینیاریتو
- بازیگران: شان پن، نائومی واتس، بنیسیو دل تورو، ملیسا لیو
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۷ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 81 از ۱۰۰
الخاندرو گونسالس اینیاریتو یکی دیگر از اعضای گروه مکزیکی «سه دوست» است که از نظر بینالمللی چهرهی شناختهشدهای به حساب میآید. «۲۱ گرم» سه داستان متمایز را دنبال میکند که حول محور یک تصادف میچرخند و به نوعی با یکدیگر ارتباط پیدا میکنند. فیلم بخشی از سهگانهی مرگ ایناریتو است و به تصادف رانندگی مرگباری میپردازد که زندگی آدمهایی که به نوعی با آن در ارتباط هستند را دستخوش تغییر میکند و با ایجاد روایتی پیچیده دیدگاههای آنها را تغییر میدهد.
با پیشروی فیلم بعضی از صحنهها دوباره از دید شخصیتهای مختلف نشان داده میشود و مخاطب را به چالش میکشد. درهم تنیدگی دردناک زندگی و احساسات به ویژه به لطف نائومی واتس که نقش زنی افسرده و آسیب داده را ایفا میکند که همسر و فرزندانش را در تصادف رانندگی از دست داده، از ویژگیهای بارز «۲۱ گرم» است.
اولین فیلم انگلیسی زبان اینیاریتو که به طور بیرحمانهای بر روابط انسانی متکی بود، او را به عنوان فیلمسازی مهم و مستعد به جهانیان معرفی کرد و موفقیتهای بعدی مثل «بردمن» (Birdman) و «بازگشته» (The Revenant) را رقم زد.
۲- شکستن امواج (Breaking the Waves)
- سال انتشار: 1996
- کارگردان: لارس فون تریه
- بازیگران: امیلی واتسون، استلان اسکاشگورد، کاترین کارتلیج، ژان-مارک بار، اودو کییر
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 85 از ۱۰۰
لارس فون تریه که بیشتر به خاطر فیلمهای جنجالیاش شناخته میشود، هرگز کسی نبوده که به قوانین رایج تن دهد. فیلمهای او اغلب به بررسی مسائل دشواری مثل سلامت روان، مالیخولیا، اعتیاد و … میپردازد و مخاطبان را با مجموعه سوالات لاینحلی رها میکند.
«شکستن امواج» اولین قسمت از سهگانهی «قلب طلایی» (Golden Heart) او است و اولین فیلم انگلیسی زبان این کارگردان دانمارکی هم به حساب میآید. فیلم ماجرای زنی ساده لوح اما بسیار مهربان به نام بس (امیلی واتسون) را دنبال میکند که از جامعهی مذهبی و کوچک اسکاتلندی آمده و با یان کارگر سادهی دکلهای نفتی ازدواج میکند و به او عشق میورزد. تا این که یان در یک حادثه فلج میشود و عشق و زندگی مشترکشان در معرض آزمایش قرار میگیرد.
فون تریه در «شکستن امواج» کاوش عمیقی در باب احساسات و ایمان دارد و از آن جایی که به زبان احساسی سینمایی کاملا مسلط است، حتی به زبان انگلیسی هم میتواند به خوبی مخاطبانش را مجذوب کند. این فیلم نخستین عملکرد جدی و تحسینبرانگیز امیلی واتسون بود که نامزدی اسکار را برای او به همراه آورد.
۱- آگراندیسمان (Blow-Up)
- سال انتشار: 1966
- کارگردان: میکلآنجلو آنتونیونی
- بازیگران: دیوید همینگز، ونسا ردگریو، پیتر بولز، پگی مافیت
- امتیاز IMDb فیلم: 7.۵ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز فیلم: 88 از ۱۰۰
میکلآنجلو آنتونیونی یکی از بزرگترین کارگردانهای قرن بیستم بود. فیلم هنری بریتانیایی او به نام «آگراندیسمان»، پس از سالها نام این فیلمساز ایتالیایی که آثار درجه یکی مثل «ماجرا» (L’avventura)، «شب» (La Notte) و «کسوف» (L’eclisse) را در کارنامه داشت را در مجامع هنری سر زبانها انداخت و او را به یکی از ستونهای اصلی سینما تبدیل کرد.
نخستین فیلم انگلیسی زبان میکلآنجلو آنتونیونی به عنوان یکی از فیلمهای مهم و تعیینکنندهی دههی ۶۰ میلادی شناخته میشود. او بعدها آثار انگلیسی زبان دیگری مثل «نقطه زابریسکی» (Zabriskie Point) و «مسافر» (The Passenger) را ساخت که آنها هم در تاریخ سینما جایگاه ویژهای دارند.
آنتونیونی در «آگراندیسمان» تمام مواد لازم برای ساخت یک تریلر جنایی پر تعلیق و ماجراهای یک قتل، شاهد و مدارک را با هم ترکیب و سپس از استعداد بینظیرش برای زیر سوال بردن همهی این عناصر استفاده میکند. فیلم ماجرای یک عکاس مد از خود راضی (دیوید همینگز) که به طور اتفاقی عکسی را ثبت میکند و پس از ظهور آن متوجه میشود، لحظهی وقوع قتلی که دقیقا همان زمان اتفاق افتاده بود را ثبت کرده است.
راجر ایبرت منتقد مشهور دربارهی این فیلم کلاسیک گفت هیچ چیز تا آخرین سکانس کاملا رازآلود نیست و فیلم «نه دربارهی یک قتل که دربارهی یک عکاس است».
منبع: movieweb