بهترین کتاب‌های فن بیان و سخنوری که همه باید بخوانند
فن بیان مهارتی مهم و کاربردی است که برای یاد گرفتن‌اش باید کتاب خواند و تمرین کرد. کتاب‌های فن بیان روش‌های اصولی و کاربردی آموختن این مهارت را در دسترس قرار داده‌اند.
هر انسانی در عمرش از این فن برای پیشبرد کارها و رسیدن به خواسته‌هایش استفاده می‌کند. اگر کتاب‌های برتر درباره زنان موفق یا مردان ثروتمند را خوانده‌اید، حتما می‌دانید که اکثر آن‌ها استعداد ویژه‌ای در سخنرانی و گفتگو دارند. کسانی که این فن را بلد نیستند در ارتباط میان فردی، تشویق و ترغیب افراد برای اعتماد کردن و شروع همکاری‌های شغلی و ارتباطات دوستانه شکست می‌خورند و به اهدافی که مدنظرشان است نخواهند رسید. بنابراین، چاره‌ی کار آموختن این فن مهم و ارزشمند است. دقیقا مثل هنرپیشه‌ها، چهر‌ه‌های شناخته شده‌ی رسانه، مد، سیاست، اساتید دانشگاه، سخنرانانی که روش‌های موفق شدن را می‌آموزند و صنعت‌گران.
یکی از نمونه‌های موفق استفاده از فن بیان در عالم سیاست باراک اوباما رئیس جمهوری اسبق ایالات متحده است. او که دانش‌آموخته‌ی رشته‌ی حقوق است با استفاده از فن بیان و مهارت‌اش در سخنرانی توانست به مجلس نمایندگان این کشور راه باید و به تدریج پله‌های ترقی را با بیان شیوایش که مخاطب را مسحور می‌کرد طی کند و بر مسند قدرت قدرتمندترین کشور جهان بنشیند.
فرانتس بکن بائر اسطوره‌ی فوتبال آلمان که به قیصر مشهور بود در دوران ورزشی‌اش با شرکت کردن در کلاس‌های فن بیان و آموختن روش‌های برقراری ارتباط و تاثیر بر اطرافیان توانست در دوران فعالیت در زمین فوتبال و بعد از آن در مدیریت به مدارج عالی برسد. در ادامه بهترین کتاب‌های فن بیان معرفی خواهند شد.
معرفی بهترین کتاب‌های فن بیان و سخنوری
۱- «آیین سخنرانی»
دیل کارنگی سخنران انگیزشی و نویسنده‌ی کتاب‌های خودیاری روز ۲۴ نوامبر سال ۱۸۸۸ در خانواده‌ای فقیر در مزرعه‌ای در ایالت میروزی ایالات متحده به دنیا آمد. قوی دیل شانزده ساله به شهر بلتون نقل مکان کرد مدت‌ها بود که سخنران حرفهای بود و برای حرف زدن در جلسات و گردهمایی‌های گوناگون دعوت می‌شد. وقتی دیپلم گرفت در فروشگاهی نسبتا بزرگ فروشنده شد. بعد از مدتی عاشق تئاتر شد و به عنوان بازیگر روی صحنه رفت. با وجود اینکه بی‌پول و فقیر بود با سختی زیاد توانست در دانشگاه تربیت معلم شهر وارنزبرگ درس بخواند و فارغ‌التحصیل شود. او بالافاصله مشغول کار شد. دوره‌های ماتبه‌ای آموزشی را به دامداران می‌فروخت. کم‌کم در بازاریابی پیشرفت کرد و فرآورده‌های تولیدی دامداران را فروخت. تا ۲۳ سالگی ۵۰۰ دلار پس‌انداز کرد و به تدریس و سخنرانی پرداخت. آوازه‌ی مهارت‌اش در تدریس و سخنرانی به شهرهای بزرگ رسید. برای تدریس کردن به آکادمی هنرهای تجسمی نیویورک دعوت شد. در جنگ جهانی اول برای ارتش ایالات متحده جنگید. در ۳۸ سالگی اولین کتاب‌اش «آیین سخنرانی و رمز نفود در دیگران» را روانه‌ی پیشخان کتاب‌فروشی‌ها کرد.
کارنگی در کتاب «آیین سخنرانی»، باوری نادرست و قدیمی را زیر سوال می‌برد. او معتقد است کسانی که جذاب هستند و به خوبی می‌توانند در جمه حرف بزنند و سخنرانی کنند این توانایی از لحظه‌ی تولد همراه‌شان نبوده.
نویسنده باور دارد کسی که سخنرانی می‌کند ده ویژگی دارد که عبارتند از: ترس‌هایش از بین می‌رود، توانایی کنترل صدا و لحن را دارد، جذاب می‌شود، اعتماد به نفس‌اش رشد می‌کند، مهارت ارتباطی‌اش ارتقا می‌یابد، وضعیت عینی‌اش به وضعیت ذهنی تبدیل می‌شود و رویاهایش را عینیت می‌بخشد. ارتباطات میان فردی‌اش گسترده می‌شود و کسب و کارش رونق می‌گیرد.
کارنگی در «آیین سخنرانی» تکنیک‌هایی در دسترس مخاطبان قرار داده که با مطالعه و تمرین مستمر می‌توانند از آدمی عادی به سخنرانی حرفهای تبدیل شوند.
امتیاز این کتاب در این است که نویسنده با مثال‌های متعدد و کاربردی آموزش دادن را ساده و تاثیرگذار کرده. او در پنج قدم خواننده‌ی کتاب را به سخنران تبدیل می‌کند. در قدم اول به اصول صحبت موثر و دستیابی به مهارت‌های اصلی پرداخته می‌شود. در قدم دوم از تجربیات خوب و بد دیگران استفاده می‌شود. در قدم سوم هدف از سخنران شدن مشخص می‌شود، در قدم چهارم ذهن آماده و ورزیده می‌شود تا برای رسیدن به هدف مهیا شود، در قدم پنجم اعتماد به نفس ارتقا می‌یابد. برای این کار مخاطب باید با شجاعت و جسارت سخنرانی کند تا به شیوه‌ای منحصر به فرد برسد.
در بخشی از کتاب «آیین سخنرانی» که با ترجمه‌ی میترا کیوان‌مهر توسط نشر علم منتشر شده، می‌خوانیم:
«آیا می دانستید که: صحبت کردن در برابر جمعیت ، فقط برای عده خاصی از افراد مشکل نیست و این مساله ای عمومیست، حتی بهترین سخنرانان نیز در ابتدا دچار همین ترس وعدم تسلط بوده اند و توانایی صحبت کردن در برابر جمع استعدادی خدادادی نیست که فقط بعضی ها از آن برخوردارند؛ بلکه با علاقه و تمرین مثل هر توانایی دیگری میتوان به مهارتی باور نکردنی در اینباره دست یافت.»
۲- «ارتباط موثر به زبان آدمیزاد»
یکی از مشکلات متداول شاغلان این است که به راحتی نمی‌توانند در محل کار با همکاران و مدیران ارتباط برقرار کنند. حق‌شان ضایع می‌شود و حرف‌شان شنیده نمی‌شود. محبوبیت‌شان را از دست می‌دهند. ارزش کارهایی که انجام می‌دهند کمتر از چیزی است که باید باشد. کم کم اعتماد به نفس‌شان را از دست می‌دهند و منفعل و منزوی شده و در خود فرو می‌روند.
مارتی برونستاین مدیر گروه راه حل‌های کاربردی موسسه‌ای آموزشی در ایالت کالیفرنیا است که تخصص‌اش مدیریت و افزایش بهره‌وری سازمان است. او سخنران، مربی و متخصص مشاوره‌ای است که به سازمان‌ها و شرکت‌های دولتی، غیرانتفاعی و چندملیتی در زمینه‌ی آموزش تک نفرهبه کارمندان و مدیران، ارتقاء بهره‌وری با هدف حفظ کارمندان و افزایش غملکردشان، توسعه‌ی گروه خدمات مشتری و روابط موثر راهکار ارائه داده است.
برونستاین با توجه به این که فقدان ارتباط صحیح بین کارکنان بخش‌های گوناگون سازمان، اداره، شرکت و کارخانه صدمات جبران‌ناپذیری به بهره‌وری و عملکرد گروه وارد می‌کند دست‌به‌کار نوشتن کتاب «ارتباط موثر به زبان آدمیزاد» شد تا به مخاطبان بیاموزد در محل کار چطور حرف بزنند، منظورشان را منتقل کنند و ارتباط سالم و دوستانه با همکاران و مدیران برقرار کنند. به نظر می‌رسد یکی از دشوارترین کارهای جهان همکاری همکاران یک بخش در موسسه، شرکت، سازمان و اداره‌ای خاص باشد.
نویسنده در این اثر با ارائه دادن توصیه‌های مفید در حل و فصل نزاع‌ها و کشمکش‌ها، گفت و گو کردن با مشتری‌ها و سخنرانی کردن به مخاطبان کمک می‌کند.
در فصل اول «برقراری ارتباط به شیوه‌ای موفقیت‌آمیز» چهار شیوه معرفی شده‌اند که افراد با استفاده از آن‌ها می‌توانند حرف بزنند و منظورشان را برسانند. عکس‌العمل افراد نمایان می‌شوند که ریشه‌شان پیروی کردن از عادات و سنت‌های قدیمی است. تاثیرگذارترین گونه‌های حرف زدن و گوش دادن به دیگران ارائه شده‌اند.
ذر فصل دوم «به کار بردن شیوه‌ی گوش دادن فعالانه» روش‌های مفید گوش دادن فعالانه و به کارگیری‌اش در شرایط و موقعیت‌های متفاوت معرفی شده‌اند. مخاطباان یاد می‌گیرند چطور به بهترین صورت ممکن حرفهای طرف مقابل را گوش دهند و تجزیه و تحلیل کنند.
در فصل سوم «سخن گفتن قاطعانه» خوانندگان کتاب یاد می‌گیرند چگونه قاطعانه حرف بزنند و پیام‌هاشان را منتقل کنند. با روش‌های برقراری ارتباط و انتقال غیر کلامی پیام‌ها آشنا می‌شوند. تکنیک‌های انتقال مثبت و قدرتمند منظور و انسجام در کلام آموخته می‌شوند.
در فصل چهارم «حل و فصل کشمکش به گونه‌ای سازنده» یاد داده می‌شود که کشمکش در هر کان وجود دارد و چیزی اجتناب ناپذیر است. مهم حل و فصل کردن‌اش است که کار ساده‌ای نیست. در این بخش ابزارها و الگوهایی ارائه شده که به مخاطب کمک می‌کند در برقراری ارتباط موثر و حل و فصل کشمکش‌ها مهارت پیدا کند.
در فصل پنجم «مواجهه با چالش‌های ارتباطی» چالش‌ها و کشمکش‌های متداول و مرسومی که در محیط کار ایجاد می‌شوند معرفی شده‌اند. مخاطب یاد می‌گیرد بالافاصله بعد از مواجه شدن با چالش از ابزار تاثیرگذار گوش دادن و حرف زدن قاطعانه استفاده کند. راهکارهای موثر برای موفقیت در مصاحبه در دو موقعیت مصاحبه کننده و مصاحبه شونده ارائه شده‌اند. به مدیران و کارمندان ارشد هم توصیه‌هایی برای برقراری ارتباط با همکاران در بدنه‌ی موسسه یا سازمان شده است.
در فصل شش «ده‌تایی‌ها» راهکارها و شیوه‌های موثری برای شرایط و موقعیت‌های گوناگون ارتباطی ارائه شده. مخاطب می‌آموزد چطور گفت و گو و ارتباط موفق تلفنی داشته باشد و چگونه در کار گروهی موثر و موفق شود.
در بخشی از کتاب «ارتباط موثر به زبان آدمیزاد» که با ترجمه‌ی ترگس یزدی توسط نشر هیرمند منتشر شده، می‌خوانیم:
«تعاملات میان افراد در محل کار اغلب مشابه بازی طناب‌کشی است. در اینجا طناب به مثابه‌ی استعاره‌ای است برای دوستی یا رابطه‌ی میان دو فرد در حال تعامل. ار چه این طناب بیشتر بین دو طرف کشیده شود، تنش میان آن‌ها بیشتر شده و مکالماتشان بی‌ثمرتر می‌شود.»
۳- «جادوی بداهه‌گویی»
آندری سدینف نویسنده و مدیر محصول شناخته شده‌ی آمریکایی وقتی ۱۹ ساله بود مدرک کارشناسی شبکه‌های کامپیوتری شرکت سیسکو را گرفت. او که تحصیلکرده‌ی مدرسه‌ی کسب و کار دانشگاه ایالتی کالیفرنیاست یک دهه از عمرش را صرف اختراع سیستمی موثر برای سخنرانی کرده. سدینف صدها سخنرانی در گوشه و کنار جهان ایراد کرده و به تعداد زیادی از افراد برای تبدیل شدن به سخنران‌های ماهر و جذاب مشاوره داده. او در کتاب «جادوی بداهه‌گویی» روشی ارائه کرده تا با استفاده از آن بتوان در کم‌ترین زمان ممکن به سخنران‌های موثر و فراموش‌نشدنی تبدیل شد.
سدینف برای نوشتن کتاب فن بیان «جادوی بداهه‌گویی» از نوشته‌ها، مطالعات و تحقیقات متخصصان روانشناسی کاربردی و تفکر خلاق استفاده کرده. نویسنده به تدریج سیستمی که اختراع کرده را معرفی می‌کند و توصیه‌ها، نکات تاثیرگذار و کاربردی را می‌گوید تا مخاطب به آمادگی کامل برسد و مهارت پیدا کند.
کسانی که نوشته‌ی آندری سدینف را به دقت بخوانند و توصیه‌های و تمرین‌هایی که در کتاب آمده را انجام دهند علاوه بر اینکه قصه‌گویی جذاب خواهند شد در زندگی شخصی و حرفهای هلاقیت بیشتری بروز خواهند داد. اطرافیان، همکاران و دوستان حیرت خواهند کرد چگونه در کوتاه‌ترین زمان به سخنران زیردست تبدیل شده‌اند.
نویسنده نوشته اولین‌بار که مقابل جمع حرف زدید، روی سن سالن تئاتر مدرسه یا پشت میکروفن مدرسه ایستادید و سخنرانی کردید یادتان می‌آید؟ مضزرب بودید و نمی‌دانستید چطور حرف بزنید. همه‌ی ما در موقعیت‌هایی قرار گرفته‌ایم که مجبور شده‌ایم بدون آمادگی فوری حرف بزنیم. بهترین و موثرترین کار بداهه‌گویی است.
بداهه‌گویی در حرف زدن و سخنرانی کردن و جواب دادن به سوال‌ها تاثیر زیادی بر مخاطب می‌گذارد و حرف‌هایتان را در ذهن‌اش ثبت می‌کند. سدینف حرف زدن درونی را آسیب جدی برای بداهه‌گویی می‌داند چون جلوی خلاقیت ذهن را می‌گیرد ولی داستان‌سرایی و شوخ‌طبعی را در آموختن بداهه‌گویی موثر می‌داند.
در بخشی از کتاب فن بیان «جادوی بداهه‌گوییم که با ترجمه‌ی صدف حکیمی‌زاده توسط نشر آموخته منتشر شده، می‌خوانیم:
«افرادی که مهارت فراوانی در بداهه‌گویی دارند به تمامی گزینه‌هایشان آگاهی دارند. اگر مستقیم به پرسشی جواب می‌دهند، به این دلیل است که آگاهانه تصمیم به این کار گرفته‌اند، نه به این دلیل که فکر می‌کنند این تنها گزینه‌شان است. اگر می‌خواهید در زمینه بداهه‌گویی رشد کنید، باید بپذیرید صحبت‌کردنتان هیچ محدودیتی ندارد.»
۴- «سخنرانی‌های تد / راهنمای رسمی تد در زمینه سخنرانی و صحبت برای جمع»
کریس اندرسون روزنامه‌نگار و کارآفرین آمریکایی مبدع سخنرانی‌های شرکت تد است. او که پسر یکی از کارمندان وزارت امور خارجه‌ی ایالات متحده در پاکستان است با روزنامه‌ها و مجلات زیادی همکاری دا د و صدها مقاله و گزارش نوسته.
اندرسون از دشواری حرف زدن برای گروهی از مردن آگاه است و می‌داند تقریبا اکثر قریب به اتفاق افراد به جای در میان گذاشتن نظرات‌شان برای دیگران ساکت می‌نشینند و گوش می‌کنند و فرصت‌های زیادی برای موفق و شناخته شدن را از دست می‌دهند. بارها اتفاق افتاده کارمندان در شرکت‌ها و موسسات گوناگون به دلیل ناتوانی در ارائه‌ی ایده‌هاشان در اجرای طرحی خاص ساکت نشسته‌اند و درصدی از درآمد اجرای موفق طرح را از دست داده‌اند. آن‌ها نمی‌دانند یا شاید به روی خودشان نمی‌آورند که از حرف زدن جلوی جمع یا سخنرانی کردن می‌ترسند. به بیان دیگر فن بیان قوی ندارند.
کریس اندرسون که صدها بار در سالن‌های چند صد نفره در قالب سخنرانی‌های تد جلوی دوربین قرار گرفته و برای هزاران نفر در گوشه و کنار جهان حرف زده در کتاب کتاب فن بیان هشت فصلی «سخنرانی‌های تد / راهنمای رسمی در در زمینه سخنرانی و صحبت برای جمع» این موارد را حائز اهمیت دانسته:
– سخنران درون‌تان را آزاد کنید.
– سخنرانی کردن راه مناسبی است برای به اشتراک گذاشتن ایده‌ها
– با حاظران ارتباط چشمی برقرار کنید تا اعتمادشان جلب شود و نزدیک‌شان شوید.
– می‌توانید دشوارترین ایده‌ها را با بهره گرفتن از فرآیندی پنج مرحله‌ای بیان کنید.
– تصاویر زیبا و اثرگذار استفاده کنید.
– نوشتن متن مکتوب به سخنران مربوط است.
– آراسته باشید و لباس شکیل بپوشید.
نویسنده تکنیک‌ها و اصولی که باید رعایت کنید تا سخنران خوبی شوید را در اثرش نوشتهو موثرترین ویژگی که بر مخاطب تاثیر می‌گذارد محتوای ارائه شده نیست، کیفیت بیان و زیان بدن است. کسی ممکن است تحصیلات عالیه داشته باشد و در زمینه‌ای خاص متخصصی درجه‌ی یک باشد اما با حرف زدن صعیف و بی‌اثرش اطلاعات ذی‌قیمتی کهمی‌خواسته منتقل کند را بی‌فایده و بی‌خاصیت کند. کریس اندرسون چگونه منتقل کردن و گفتن محتوا را می‌آموزد.
«سخنرانی‌های تد / راهنمای رسمی در در زمینه سخنرانی و صحبت برای جمع» نشان می‌دهد گفت و گویی ساد، سخنرانی و گپ زدن می‌تواند مخاطب را عصبانی، هیجان‌زده، ناراحت و غمگین کند. نویسنده معتقد است سخنران زمانی موفق است که توانایی جذب مخاطب با استفاده از فن بیان را داشته باشد. او بین متن مکتوب سخنرانی و ارائه‌اش را در تسلط بر اصول فن بیان، زبان بدن و روش‌ها و تکنیک‌های سخنوری می‌داند.
اندرسون ایمان دارد اگر کسی بر این موارد مسلط باشد به راحتی می‌تواند در سخنرانی‌ها بر مردم اثر بگذارد و مجدوب‌شان کند.
در بخشی از کتاب «سخنرانی‌های تد / راهنمای رسمی در در زمینه سخنرانی و صحبت برای جمع» که با ترجمه‌ی مهدی قراچه‌داغی توسط نشر نواندیش منتشر شده، می‌خوانیم:
«نکته مهم در سخنرانی این است که حرفی معنی‌دار بزنید و در این میان عجیب است که بسیاری این کار را نمی‌کنند. البته بدون تردید جملات فراوانی به زبان می‌آورند؛ اما نمی‌توانند به حضار مطلبی بیاموزند. اسلایدهای زیاد و حضور باجذبه روی صحنه جملگی خوب هستند؛ اما حضار به دست‌مایه‌ای نمی‌رسند. تنها کاری که سخنران کرده است سرگرم کردن حضار بوده است.»
۵- «قدرت بیان / حرف بزن تا برنده شوی»
برایان تریسی یکی از نویسندگان موفق و پرفروش کتاب‌های خودیاری در پنجم ماه ژانویه‌ی سال ۱۹۴۴ در جزیره‌ی پرنس ادوارد کانادا در خانواده‌ای فقیر به دنیا آمد. پدرش کار خاصی نداشت و از عهده‌ی پرداخت صورت‌حساب‌های عادی برنمی‌آمد. سال ۱۹۶۸ در سفری زمینی از لندن راه افتاد و بعد از گذر از کشورهای فرانسه، آلمان، بلغارستان، رومانی، ترکیه، ایران، پاکستان، هندوستان و مالزی به سنگاپور رسید. بعد از مدتی به تایلند رفت و مشغول کار شد. وقتی نتواننست کار پیدا کند فروشنده شد. او اولین سخنرانی‌اش را سال ۱۹۸۱ در ایالات متحده و کاندا ایراد کرد.
این سخنران معتقد است توانایی حرف زدن و تسلط داشتن بر فن بیان تاثیر زیادی بر روابط بین فردی و حرفهای افراد می‌گذارد. او در کتاب «قدرت بیان / حرف بزن تا برنده شوی» روش‌های شکست دادن و پیروز شدن بر ترس‌ها و موانع درونی برای تبدیل شدن به سخنرانی حرفهای را می‌آموزد.
برایان تریسی تنها راه ثابت کردن تخصص در کار، حرفه، پیشه و مهارتی خاص را ارئه‌ی واضخ و روشن افکار و ایده‌ها می‌داند. او تنها راه مسلط شدن بر نکنیک‌های فن بیان، حرف زدن و سخنرانی کردن را تمرین و پشتکار زیاد می‌داند.
نویسنده در این کتاب درباره راه و روش کسب ثروت و سخنوری، به مخاطب می‌گوید برای خوب حرف زدن و تبدیل شدن به سخنران حرفهای باید شوق و ذوق و اشتیاق زیاد داشته باشد. هیچ چیز و کسی نباید او را از هدف‌اش منحرف کند. باید تصمیم بگیرد و به پیش برود و با غلبه کردن بر مشکلات و موانع به موفقیت برسد. تنها دشمن نرسیدن به موفقیت و خواسته‌ها ترس است که باید پشت‌اش را به زمین کوبید.
در بخشی از کتاب «قدرت بیان / حرف بزن تا برنده شوی» که با ترجمه‌ی پروین آقایی توسط نشر هومیس منتشر شده، می‌خوانیم:
«خبر مسرت‌بخش این است که ذهن شما مثل ماهیچه است، یعنی هرچه بیشتر از آن استفاده کنید قوی‌تر و کارآمدتر می‌شود. سازماندهی قبلی افکار و کلمات باعث می‌شود شما به چیزی که می‌گویید و نحوه بیان آن دقت و توجه داشته باشید. برنامه‌ریزی، آمادگی ارائه سخنرانی‌ها، شما را مجبور می‌کند از ذهنتان بیشتر استفاده کنید؛ در واقع این عمل شما را باهوش‌تر می‌کند.»
۶- «فن بیان / تمرین‌های علمی»
رضا شیرمرد نمایشنامه‌نویس، مولف، مترجم، پژوهشگر و کارگردان تئاتر و مقاله‌نویسی است که در یونان زندگی می‌کند. او با تالیف کتاب «فن بیان / تمرین‌های علمی» به کسانی که قصد دارند تاثیرکذار حرف بزنند، سخنرانی کنند و سخنوری تخصصشان شود کمک کرده است.
انسان از روزهای اول زندگی از طریق شنیدن و گوش دادن حرف زدن را یاد می‌گیرد. به بیان دیگر شنیدن پایه و اساس حرف زدن یا بیان است. به این دلیل است که متخصصان روانشناسی کودک به والدین، مدرسان و معلم‌ها توصیه می‌کنند پیش از توجه کردن به حرف زدن بر تقویت مهارت شنیدن کودکان متمرکز شوند.
نویسنده در این اثر تمرین‌هایی ارائه کرده که در هشت دوره‌ی دو هفته‌ای تنظیم و بر اساس گوش دادن طراحی شده‌اند. ابتدا تمرین‌های رها شدگی به شکل انقباظ و انبساط عضلات پیشنهاد شده‌اند. این تمرین‌ها در سه حالت درازکش، نشسته و ایستاده به آرامش نسبی بدن کمک می‌کنند. در تمرین‌های هفته‌ی اول و دوم در ابتدای سه وضعیت گفته شده جزئیات شرح داده شده‌اند.
در طول شانزده هفته مخاطب به تقویت حروف صدادار «آ»، «اَ»، «اِ»، «اُ»، «او»، «ای» و مصوت ترکیبیِ «اِی» و تلفیق آن‌ها با مصوت‌های اصطکاکیِ «ش»، «س»، «ز»، «ژ»، «ف»، «و» و «ه»، مصوت‌های انفجاریِ «ب»، «پ»، «ت»، «د»، «ک» و «گ»، مصوت‌های خیشومیِ «م» و «ن» و اصوات سبکِ «ل»، «ر»، «چ» و «ج» که بر اساس گسترۀ صدایی منظم و حساب‌شده‌ای ـ بر پایه نت‌نویسی ساده ـ شکل گرفته‌اند، به‌تدریج به یک ترکیب‌بندی جدید ـ واژه ـ از آن‌ها دست می‌یابد. سعی نویسنده بر آن بوده است تا یکایک این واژه‌ها از میان واژگان زبان فارسی با معنای دقیق و مستند استخراج شوند. برای هر واژه چند مثال از چند ادیب به میان آورده شده تا هنرجو از واژگانی که آموخته است بتواند در متن، مفهوم زنده‌تر و ملموس‌تری به دست آورد.
با تسلط بر گروهی از تمرینات آوایی این کتاب، میتوان به مقوله‌ی طنین‌بخشی، شکل ارادی بخشید. این تمرینات از آواز کلاسیک گرفته شده است؛ چون آواز کلاسیک به استفاده از اندام‌های تنفسی و جسمانی برای تولید صدا تأکید دارد.
تنفس آگاهانه، یعنی تعادل. پس هدف ما از تمام تمرین‌های کنترل تنفس و آگاهی تنفسی و ترکیب آن‌ها با حرکت‌های ساده و قابل دسترس، یعنی گره‌گشایی روانی و به تعبیر روان‌کاوان، وانهادگی و رهاشدگی. دریافت انرژی، سلامتی، پایداری دستگاه عصبی، آَرامش، روشنی و انبساط ذهن، مهار احساسات و اندیشه‌ها، تمرکز و استحکام روانی از دیگر دستاوردهای کنترل آگاهانه‌ی تنفس است.
در بخشی از «فن بیان / تمرین‌های علمی»، یکی از بهترین کتاب‌های روانشناسی برای زندگی بهتر به قلم رضا شیرمرد که توسط نشر قطره منتشر شده، می‌خوانیم:
« حالا دراز بکشید. شانه‌ها را رها کنید و دست‌ها را در دو سوی بدن قرار بدهید. عضلات خود را تا حد ممکن شل کنید. این تمرین را با چشم‌های نیمه‌باز انجام دهید؛ چون وضعیت چشم‌های نیمه‌باز، تمرکززا است. در طول تمرین، مترنم را روی ۶۰ تنظیم کنید، چون در این وضعیت، هر ضربۀ مترنم یک ثانیه محسوب می‌شود. به این ترتیب دم و بازدم عمیق بگیرید. در حین بازدم، هوا را بین ثانیه‌ها به یک اندازه تقسیم کنید: یک … سه … سه»
منبع: دیجی‌کالا مگ
