بهترین کتابهای دنیا که خواندنشان را نباید از دست بدهید
چه داستانی آنقدر قدرتمند است که در ذهن همه جاودانه شود؟ بهترین کتابهای دنیا چه ویژگیهایی دارند؟ اصلا در دنیای پر از کتاب، چگونه میتوان عناوین برتر را انتخاب کرد؟ تمام این سوالات از ذهن افراد کتابخوانی میگذرد که همیشه به دنبال تجربهی شیرین مطالعهی یک داستان ماندگارند. این جستجو، بهمثابه یک ماجراجویی است که هر کرم کتابی را به وجد میآورد.
کتابها پلهایی از ذهن بینهایت ما به دنیاهای دیگرند، به دنیایی از دانش، خیال و تجربه. رفقای خاموشی که به ما کمک میکنند تا خودمان را بهتر بشناسیم و جهان اطرافمان را بهتر درک کنیم. آنها برای هر فرد، معنای متفاوتی دارند. برای برخی پناهگاهی امن هستند و برای برخی دیگر، پنجرهای رو به دنیای ناشناخته. با ما همراه باشید تا به دنیای شگفتانگیز بهترین کتابهای دنیا قدم بگذاریم.
۱. صد سال تنهایی (One Hundred Years of Solitude)
- نویسنده: گابرل گارسیا مارکز
- اولین سال انتشار: ۱۹۶۷
کتاب صد سال تنهایی یک رمان کلاسیک و شناختهشده در سطح بینالمللی اثر نویسندهی کلمبیایی، گابریل گارسیا مارکز است. گارسیا مارکز در سال ۱۹۸۲ به خاطر رمانها و داستانهای کوتاه خود، برندهی جایزهی نوبل ادبیات شد. تا کنون بیش از ۵۰ میلیون نسخه از «صد سال تنهایی» بهعنوان یکی از بهترین کتابهای دنیا به ۴۶ زبان مختلف فروخته شده است.
رمان حماسی گارسیا مارکز، صد سال را از دریچهی یک دهکدهی خیالی به نام ماکوندو – که نام آن در بسیاری از آثار این نویسنده به چشم میخورد – و یک خانوادهی خیالی به نام بوئندیا بررسی میکند. او در این کتاب کلمبیای پسااستعماری را به تصویر میکشد که با طاعون، جنگ داخلی، استثمار شرکتهای خارجی و تنشهای ناشی از تاثیر مدرنیته دستوپنجه نرم میکند. این کتاب یک اثر مهم در توسعه تکنیک رئالیسم جادویی است که معمولا از روایت و تصویرسازی خیالانگیز استفاده میکند اما این جنبههای جادویی را با عناصر واقعگرایانه در هم میآمیزد.
این تکنیک روایی در ادبیات آمریکای لاتین در دهههای ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ رایج بود؛ زمانی که ترجمههای داستانهای کوتاه و رمانهای این منطقه به صحنه ادبی جهانی راه یافتند. «صد سال تنهایی» یکی از بهترین کتابهای دنیا است که یک شجرهنامه خانوادگی گسترده را به تصویر میکشد و داستان پنج نسل از یک خانواده را روایت میکند و در عین حال نسخهای خلاصه از تاریخ کلمبیا را ارائه میدهد.
تا کنون دو اقتباس سینمایی و تلویزیونی از این کتاب صورت گرفته است. یکی فیلم ژاپنی «وداع با کشتی» (Farewell to the Ark) و دیگری سریال «۱۰۰ سال تنهایی» (۱۰۰ Years of Solitude) که قرار است در سال ۲۰۲۴ پخش خود را آغاز کند.
۲. گتسبی بزرگ (The Great Gatsby)
- نویسنده: اف اسکات فیتزجرالد
- اولین سال انتشار: ۱۹۲۵
«گتسبی بزرگ» یک رمان داستانی به قلم نویسنده آمریکایی اف اسکات فیتزجرالد است که در سال ۱۹۲۵ منتشر شد. این داستان که از تجربیات فیتزجرالد در عصر جاز در دهه ۱۹۲۰ الهام گرفته شده است، شکوفایی و لذتجویی آن دوران را از طریق گروهی از شخصیتها که در شهرهای خیالی وست اگ و ایست اگ در جزیره لانگ آیلند ساکن هستند، به تصویر میکشد.
با وجود واکنش سرد منتقدان و مخاطبان پس از انتشار، بسیاری از اندیشمندان مدرن «گتسبی بزرگ» را بهعنوان یکی از بهترین کتابهای دنیا در مجموعه رمانهای بزرگ آمریکایی قرار میدهند و آن را یک اثر کلاسیک میدانند.
راوی داستان، نیک کاراوی، پس از بازگشت از جنگ جهانی اول به جزیره لانگ آیلند نقل مکان میکند. اگرچه او اهل مینهسوتا است، اما پس از جنگ تحمل زندگی در زادگاهش را ندارد و معتقد است که ساحل شرقی جالبتر و هیجانانگیزتر از غرب میانه است. نیک پس از نقل مکان به شهر خیالی وست اگ و شروع کار بهعنوان فروشنده اوراق قرضه، با یکی از فامیلهای دور خود دیزی و همسرش تام بوکانان آشنا میشود.
او در همسایگی مردی ثروتمند به نام جی گتسبی زندگی میکند که همیشه در خانهاش بزم و مهمانی برپاست اما هیچکس نمیداند که این مرد ثروتش را از کجا آورده است. کاراوی بعد از کنجکاویهای فراوان به یکی از مهمانیهای آقای گتسبی دعوت میشود . بعد از آن با استخدام چند کارآگاه سعی میکند تا پرده از راز بزرگ ثروت گتسبی بردارد. در نهایت نیک متوجه ارتباط جالب بین دیزی و گتسبی میشود و داستان شکل دیگری به خود میگیرد.
۳. ناطور دشت (The Catcher in the Rye)
- نویسنده: جی دی سلینجر
- اولین سال انتشار: ۱۹۵۱
«ناطور دشت» اثر جی دی سلینجر که در سال ۱۹۵۱ منتشر شد، یک کلاسیک آمریکایی است که به طور گسترده بهعنوان یکی از بهترین کتابهای قرن بیستم در دنیا شناخته میشود. این رمان بلوغ و بیگانگی نوجوانان در سالهای پس از جنگ جهانی دوم را به تصویر میکشد. این رمان از دیدگاه ذهنی اول شخص نوجوانی به نام هولدن کالفیلد روایت میشود.
خانواده هولدن او را به موسسهای فرستادهاند، اگرچه او به زودی برای زندگی با برادرش، دی بی به هالیوود میرود. هولدن میگوید میخواهد داستان چگونگی رسیدنش به وضعیت فعلیاش را تعریف کند، که این کار را به شیوهای پراکنده و درونی انجام میدهد که بر مبارزات او با افسردگی، بهویژه پس از مرگ برادرش آلی متمرکز است.
۴. نوزده هشتادوچهار (۱۹۸۴)
- نویسنده: جورج اورول
- اولین سال انتشار: ۱۹۴۹
«نوزده هشتادوچهار» رمان دیستوپیایی جورج اورول یک اثر کلاسیک است. اورول به دلیل انتقاد اجتماعی و سیاسی در نوشتههایش شناخته شده بود. او از سوسیالیسم دموکراتیک حمایت میکرد و با تمامیتخواهی، مواضع سیاسی که در مضامین مشهورترین آثارش دیده میشود مخالف بود.
«نوزده هشتادوچهار» یکی از بهترین کتابهای دنیا و شاهکاری درباره شورش و حبس، جنگ و صلح و آزادی و بردگی است. داستان درباره مردی در اودیسه کابوسوار او است در حالی که یک رابطه عاشقانه ممنوعه را در دنیایی دنبال میکند که توسط دولتهای جنگطلب و یک ساختار قدرت کنترل میشود که نه تنها اطلاعات بلکه افکار و خاطرات فردی را زیر ذرهبین میگیرد.
«نوزده هشتادوچهار» یک داستان شبحوار پیشگویانه است که در هر زمانی میتوان با آن ارتباط برقرار کرد. این کتاب بدترین جنایات قابل تصور، نابودی حقیقت، آزادی و فردیت را افشا میکند. این کتاب آنقدر در ژانر علمی-تخیلی تاثیرگذار بود که فیلم و سریالهای اقتباسی زیادی از آن ساخته و الهامبخش داستانهای فراوانی شد.
به طور خلاصه داستان کتاب درباره وینستون اسمیت عضوی از حزب بیرونی است که در سال ۱۹۸۴ در لندن زندگی میکند. آینده سیاه است؛ لندن اکنون شهری در کشور اقیانوسیه است که توسط یک حزب توتالیتر سرکوبگر اداره میشود و دائما با ابرقدرتهای جهانی دیگر، اوراسیا و شرق آسیا در جنگ است. وینستون از حزب و چهره نمادین آن یعنی برادر بزرگ بیزار است، اما صحبت کردن یا هرگونه عملی علیه حزب جرمی است که مطمئنا با مرگ روبرو خواهد شد.
اگرچه حزب قدرت را حفظ میکند، اما اکثریت جمعیت اقیانوسیه را طبقه کارگر تشکیل میدهند که از دید دیگر بخشهای جامعه کثیف و پست توصیف میشوند. با وجود جایگاه طبقاتی پایینترشان، وینستون معتقد است که هرگونه امید برای سرنگونی حزب در کارگر نهفته است. وینستون در این دنیای سیاه که حتی عشق هم یک جرم تلقی میشود، عاشق دختری به نام جولیا است. رابطه آنها در خفا پیش میرود و در این بین به مبارزات علیه حزب هم پرداخته میشود.
۵. در جستجوی زمان از دست رفته (In search of lost time)
- نویسنده: مارسل پروست
- اولین سال انتشار: ۱۹۱۳
«در جستجوی زمان از دست رفته» رمانی از نویسنده فرانسوی مارسل پروست است. این کتاب که اولین بار در سال ۱۹۱۳ منتشر شد، در واقع یک رمان هفت جلدی است. این مجموعه به کاوش پروست در موضوعات حافظه و نوستالژی مشهور است و به طور گسترده بهعنوان یکی از بهترین کتابهای دنیا در نظر گرفته میشود.
این کتاب عظیم و پیچیده همچنین یک پرتره وسیع، غنی و طنزآمیز از فرانسه در طول عمر نویسنده و یک تامل عمیق بر ماهیت هنر، عشق، زمان، حافظه و مرگ است. اما برای اکثر خوانندگان، شخصیتهای رمان هستند که بزرگترین نقش را دارند؛ سوان و اودت، مونسیر دو شارلوس، مورل، دوکس دو گورمانت، فرانسیس، سن لوپ و بسیاری دیگر. این رمان در سال ۱۹۰۹ شکل گرفت.
پروست تا روزهای آخر بیماری خود در پاییز ۱۹۲۲ به کار بر روی رمانش ادامه داد اما در نهایت مجبور شد بخشهای آخر آن را کنار بگذارد. پروست ساختار را از همان ابتدا تعیین کرد، اما حتی پس از اتمام اولیه جلدها، به اضافه کردن مطالب جدید ادامه داد و یک جلد را پس از دیگری برای انتشار ویرایش کرد. سه جلد آخر از هفت جلد این رمان در زمان مرگ نویسنده به شکل پیشنویس بودند و انتشار این قسمتها به نظارت برادرش رابرت صورت گرفت.
در جلد آغازین رمان بزرگ پروست با عنوان «طرف خانه سوان»، راوی در زمان به عقب سفر میکند تا داستان یک رابطه عاشقانه را که قبل از تولد خودش اتفاق افتاده بود، تعریف کند. عشق حسادتآمیز سوان به اودت الگوی پیشگویانهای از روابط خود راوی است. همه موضوعات بزرگ پروست – زمان و حافظه، عشق و فقدان، هنر و حرفه هنری – در اینجا به صورت هسته وجود دارند.
جلد دوم با عنوان «در سایه دوشیزگان شکوفا» در تفرجگاه ساحلی بالبک رخ میدهد، جایی که راوی با گروهی از دختران جوان ملاقات میکند و دوست میشود و باید در نهایت به درک آنچه که احساس و منظور از جذابیت و عشق است برسد.
جلد سوم شاهکار پروست با عنوان «طرف گرمانت» منتشر شد. این نام به مسیری اشاره دارد که از کنار قلعه متعلق به دوک و بانوی گرمانت در نزدیکی کامبری میگذرد و همچنین به مسیری که راوی برای ورود به سالن پاریسی آنها طی میکند. او با دنیایی از اشراف، افسران و همسرانشان روبرو میشود. راوی به عضوی از شوخیها و آداب و رسوم اتاق پذیرایی گرمانت تبدیل میشود؛ یک زمین بازی مهم برای جامعه پاریسی که به آخرین پیروزیهای تئاتری و پیشرفت پرونده درفیوس علاقهمند است.
«سدوم و عنوره» جلد چهارم فاز جدیدی از «در جستجوی زمان از دست رفته» را آغاز میکند. در حالی که راوی در حیاط بانوی گرمانت منتظر است تا گرده افشانی ارکیده او را مشاهده کند، مخفیانه شاهد یک رابطه جنسی بین دو مرد، بارون دو شارلوس و ژوپین است. این آغازگر یک تفکر در مورد جنسیت و میل است و به نوبه خود، توسط دلبستگی شهوانی خود راوی به آلبرتین زیبا تغذیه میشود.
جلد پنجم شاهکار پروست «اسیر» نام دارد. در «اسیر»، راوی زندگی با معشوق خود، آلبرتین را در آپارتمان مادرش در پاریس توصیف میکند. او متناوبا خود را در حال دلزدگی از آلبرتین و وسواس در مورد اینکه او ممکن است عاشق چه کسی باشد مییابد.
در قسمت ششم با عنوان «آلبرتین گمشده» راوی برای همیشه آلبرتین را از دست میدهد. در طول اقامت خود در ونیز است که تلگرامی سرنوشتساز از ژیلبرت، دختر مو قرمز سوان دریافت میکند. این داستان سرشار از طنز، الهامبخش تفکرات در مورد میل، عشق، موسیقی و هنر دروننگری است.
«زمان بازیافته»، جلد پایانی «در جستجوی زمان از دست رفته» است که در سالهای سیاه و نامطمئن جنگ جهانی اول آغاز میشود. سالها بعد، پس از پایان جنگ، راوی به پاریس بازمیگردد و در مورد زمان، واقعیت، حسادت، هنر و ادبیات و در یک کلام زندگی گذشته خود تامل میکند.
۶. تبصره ۲۲ (Catch-22)
- نویسنده: جوزف هلر
- اولین سال انتشار: ۱۹۶۱
«تبصره ۲۲» یک رمان طنزآمیز نوشتهی جوزف هلر است که اولین بار در سال ۱۹۶۱ منتشر شد. این رمان در طول جنگ جهانی دوم اتفاق میافتد و تجربیات ابزورد گروهی از خلبانان ارتش مستقر در ایتالیا را (که خود هلر در واقعیت با آن مواجه شده بود) روایت میکند.
«تبصره ۲۲» علاوه بر اینکه بهعنوان یکی از مهمترین رمانهای قرن بیستم و بهترین کتابهای دنیا شناخته میشود، نام آن به یک عبارت کنایهای برای نوع خاصی از معما، یک دوراهی پارادوکسیکال تبدیل شده است که به دلیل تناقضات ذاتی راهحل یا راه فراری ندارد.
پارادوکس در این رمان، یک عنصر مرکزی است؛ شخصیت اصلی، یک خلبان بمبافکن است که میخواهد وانمود کند دچار توهمات روانی شده است تا افسران او را از ماموریتهای پروازی خطرناک معاف کنند، اما تمایل او برای اجتناب از جنگ ظاهرا عقلانیت او را ثابت میکند، در نتیجه تظاهر به بیماری خنثی و او در ماموریتها ماندگار میشود. این رمان برای فیلم، سریال و تئاتر اقتباس شده است و در سال ۱۹۹۴، هلر دنباله آن را با عنوان «زمان پایان» (Closing Time) منتشر کرد.
این کتاب به طور خلاصه درباره یوساریان یک کاپیتان نیروی هوایی ارتش آمریکا است. او در اواخر جنگ جهانی دوم در پیانوزا، جزیرهای نزدیک ساحل ایتالیا مستقر است. هدف یوساریان این است که کمترین تعداد ماموریتهای جنگی را انجام دهد، اما زندگی او و زندگی همه افراد در پایگاه توسط دستورات اداری و بوروکراتیک تعریف میشود که آنها را گیج و زندگیشان را تهدید میکند. افسران عالیرتبه دائما خلبانان را به ماموریتهای خطرناک اما ظاهرا بیاهمیت میفرستند.
از آنجایی که به خلبانان اجازه داده میشود پس از تکمیل تعداد مشخصی از پروازهای جنگی به آمریکا بازگردند، یوساریان با دقت هر پرواز را میشمارد. با این حال، فرماندهان هر زمان که کسی به پایان دوره وظیفه خود نزدیک میشود، سهمیه پرواز را افزایش میدهند. در نتیجه، هیچ مردی نمیتواند به خانه بازگردد. یوساریان خود را در میان هرج و مرج و خشونت گرفتار میبیند و تنها هدف او زنده ماندن است.
۷. موبی دیک (Moby Dick)
- نویسنده: هرمان ملویل
- اولین سال انتشار: ۱۸۵۱
«موبی دیک» که در سال ۱۸۵۱ منتشر شد، تا حدی بر اساس تجربیات شخصی نویسنده، هرمان ملویل در یک کشتی شکار نهنگ است. این رمان داستان اهب، کاپیتان یک کشتی به نام پکوئود را روایت میکند که ماموریتی سهساله برای جمعآوری و فروش روغن ارزشمند نهنگها به دستور صاحبان کشتی دارد.
در عوض، اهب خشمگین کشتی را به سفر شخصی خود به جهنم میبرد و به دنبال انتقام از نهنگ سفید معروف است که پای او را قطع کرده و منجر به بیگانگی، شورش، تردید و سرنوشت شوم برای تمام سرنشینان کشتی شده است.
این رمان توسط اسماعیل، مردی رویاپرداز و بیتفاوت روایت میشود که داستان را با نظرات منحصربهفرد خود درباره ادبیات، فلسفه، علم و دریانوردی روایت میکند. این یک اثر کلاسیک ادبی است که با طنز و خشم روایت میشود. «موبی دیک» یکی از پرفروشترین کتابهای جهان است که برخی آن را بزرگترین اثر ادبی و یکی از بهترین روایتها در دنیا میدانند.
خلاصه کتاب به این شکل است که شخصی به نام اسماعیل، از دست کارهای روزمره خسته شده، تصمیم میگیرد نگرانیهای زندگی روی خشکی را کنار گذاشته و برای یک سفر سهساله شکار نهنگ ثبتنام کند. او با یک شکارچی باتجربه آشنا میشود و این دو برای همیشه دوست میشوند. پس از یک یا دو شب رابطه عمیق، آنها وارد کشتی بدریخت اما مستحکم پکوئود میشوند.
آنها حین آماده شدن برای سفر، بلافاصله با اکثر ساختار فرماندهی کشتی آشنا میشوند، از جمله ناخدای اول استارباک متفکر، ناخدای دوم استاب شاد و ناخدای سوم فلاسک خشمگین. با این حال، کاپیتان اهب تا زمانی که کشتی به وسط دریا نرسد خود را نشان نمیدهد و ترجیح میدهد در اتاق تاریک خود خلوت کند. وقتی اهب ظاهر میشود، او با اضطراب روی پای چوبی خود روی عرشه قدم میزند و در تفکرات تاریک با خودش صحبت میکند. او در فکر خود نقشه شکار نهنگ سفید را میکشد.
۸. غرور و تعصب (Pride and Prejudice)
- نویسنده: جین آستن
- اولین سال انتشار: ۱۸۱۳
«غرور و تعصب» شناختهشدهترین کتاب جین آستن است که ابتدا در سال ۱۸۱۳ به صورت ناشناس منتشر شد. این رمان تصویری واقعگرایانه از جامعه و آداب و رسوم زندگی روزمره ارائه میدهد و در کنارش نگاهی اجمالی به سلسله مراتب اجتماعی انگلیس قرن نوزدهم، نقش زنان و اهمیت ازدواج دارد. اگرچه کتابهای آستن در طول زندگیاش محبوب بودند، اما او قبل از اینکه به عنوان نویسنده آنها شناخته شود درگذشت.
«غرور و تعصب» بهعنوان یکی از بهترین کتابهای جهان تاثیر خاصی بر دنیای ادب و هنر گذاشته است. این رمان بارها برای فیلم اقتباس شده است، از اقتباسهای مستقیم (با بازی گریر گارسون و لارنس الیویه در سال ۱۹۴۰، جنیفر ایلی و کالین فرث در سال ۱۹۹۶ و متیو مکفادین و کایرا نایتلی در سال ۲۰۰۵) تا بازسازیهای معاصر مانند «خاطرات بریجیت جونز» (Bridget Jones’s Diary). نویسندگان زیادی هم دنبالهها و نسخههای جایگزین جهان لیزی بنت را تصور کردهاند، مانند «غرور و تعصب و زامبیها» (Pride and Prejudice and Zombies).
خلاصه داستان «غرور و تعصب» به این شرح است که خانم بنت امیدوار است آقای بینگلی، یک جوان ثروتمند مجرد که به تازگی به یک ملک بزرگ در نزدیکی آنها به نام ندرفیلد نقل مکان کرده است، با یکی از پنج دخترش ازدواج کند. خانواده بنت در یک مراسم رقص در شهر مریتون با بینگلی و مهمانانش آشنا میشوند. بینگلی خوشخلق و مهربان است و به جین، بزرگترین دختر خانواده علاقهمند میشوند. خواهران او، خانم هورست و خانم بینگلی، مغرور و متکبر هستند.
آقای دارسی، دوست آقای بینگلی، به جز در مهمانیهای خودش با هیچکس نمیرقصد. در یک لحظه، الیزابت، دومین دختر خانواده بنت، میشنود که دارسی با تحقیر میگوید که او به اندازه کافی برایش جذاب نیست. از اینجای داستان با جزییاتی که هر یک از شخصیتها و فراز و نشیب روابطشان را به زیبایی روایت میکند، روابط غیرمعمول دارسی و الیزابت آغاز میشود.
۹. بلندیهای بادگیر (Wuthering Heights)
- نویسنده: امیلی برونته
- اولین سال انتشار: ۱۸۴۷
«بلندیهای بادگیر» اثر امیلی برونته در دسامبر ۱۸۴۷ تحت نام مستعار الیس بل منتشر شد. این کلاسیک ادبی تنها رمان امیلی برونته است و این کتاب در حال حاضر به عنوان نمونهای برجسته از ادبیات رمانتیک بریتانیا و یکی از بهترین کتابهای دنیا بسیار مورد تحسین قرار میگیرد.
در زمان انتشار، اکثر نقدهای منتقدان در بهترین حالت ناپسند و در بدترین حالت تند بودند، بهحدی که خواهرش شارلوت برونته نگران بود که ممکن است بر برند ادبی که شارلوت و خواهرانش تلاش میکردند توسعه دهند تاثیر منفی بگذارد. با وجود نقدهای منفی اولیه، «بلندیهای بادگیر» اکنون بهعنوان یک اثر ادبی منحصربهفرد ستایش میشود و محققان و طرفداران را با پیچیدگی و احساسات بالای خود مجذوب میکند.
بیشتر رمان به صورت روایت گذشتهنگر توسط نلی دین، یک زن خانهدار روایت میشود و در داستانگویی نلی، خواننده ممکن است پژواکهای جالبی از صدای خود امیلی برونته را بشنود؛ چرا که امیلی پس از یک حرفه کوتاه و ناموفق بهعنوان معلم خصوصی در بروکسل، به یورکشایر بازگشت و مسئولیت کارکنان خانه آبا و اجدادی برونته را بر عهده گرفت.
«بلندیهای بادگیر» یک رمان چارچوبدار است که شواهد روشنی از تاثیر رمانتیسم موج دوم را نشان میدهد که توسط شاعرانی مانند لرد بایرون، پرسی شلی و جان کیتس بنیان نهاده شد. سبکی که عناصر گوتیک و فراطبیعی – مانند ارواح و زمزمههای غمانگیز از گذشته – فانتزی و افسانه را با زندگی واقعی در هم میآمیزند.
در این کتاب چشمانداز شمال انگلیس در زندگیهای پر احساس شخصیتها نقش مهمی دارد. ساکنان بلندیهای بادگیر و همسایهشان به دنبال آن هستند که با کتابها، کار سخت و مبادلات پرتنش با یکدیگر از کسالت زندگی روزمره رهایی یابند. مانند بسیاری از شخصیتهای رمانتیک در ادبیات، همه آنها افراد پیچیده با انگیزههای پیچیده هستند.
۱۰. دن کیشوت (Don Quixote)
- نویسنده: میگل د سروانتس
- اولین سال انتشار: ۱۶۰۵
«دون کیشوت» رمانی دو بخشی نوشته میگل د سروانتس نویسنده اسپانیایی است که بین سالهای ۱۶۰۵ و ۱۶۱۵ منتشر شد. این رمان زندگی یک مرد میانسال اسپانیایی را روایت میکند که تصمیم میگیرد مانند شخصیتهای آثار داستانی مورد علاقهاش شوالیه شود.
«دون کیشوت» علاوه بر اینکه بهعنوان یکی از آثار بنیادین ادبیات غرب و یکی از اولین رمانهای مدرن شناخته میشود، یکی از بهترین کتابهای دنیا و پراستفادهترین آثار ادبی تاریخ است. این کتاب بارها برای فیلم، تئاتر و بسیاری از قالبهای دیگر اقتباس شده است و بهعنوان یکی از بهترین رمانهای نوجوانان از محبوبیت خاصی برخوردار است.
خلاصه داستان «دن کیشوت» به این شرح است که آلونسو کیشانو عضو کماهمیت و رتبه پایینی از اشراف اسپانیا است. او در لامانچا در مرکز اسپانیا زندگی میکند. با نزدیک شدن به ۵۰ سالگی، از زندگی خود خسته میشود و تصمیم میگیرد بیشتر شبیه شوالیههای شجاعی شود که در کتابهای مورد علاقهاش میخواند. او با برداشتن یک نیزه و ساختن یک زره برای خودش، سوگند میخورد که با اشرار مبارزه و از بیپناهان محافظت کند.
او بهدنبال ماجراجویی میرود اما بلافاصله آسیب میبیند. وقتی به خانه برمیگردد، یک دهقان محلی به نام سانچو پانزا را استخدام میکند تا در ازای وعده اینکه آلونسو او را ثروتمند و قدرتمند خواهد کرد، سلاحدار او باشد. آلونسو نام خود را دون کیشوت میگذارد و اسب خود را روسینانت نامگذاری میکند و دوباره به دنبال ماجراجویی میرود.
۱۱. جنایت و مکافات (Crime and Punishment)
- نویسنده: فئودور داستایفسکی
- اولین سال انتشار: ۱۸۶۶
«جنایت و مکافات» رمانی از نویسنده روسی، فئودور داستایفسکی است که برای اولین بار در سال ۱۸۶۶ منتشر شد. این کتاب داستان دانشجویی به نام راسکولنیکف را ترسیم میکند که تصمیم میگیرد برای اثبات فلسفی برتری خود بر دیگران، یک جرم واقعی مرتکب شود. این رمان عمق فروپاشی ذهنی او را در حالی که با پیامدهای روانشناختی یک قاتل روبرو میشود، بررسی میکند و به موضوعاتی مانند شرم، جنایت و ضرورت رنج میپردازد.
داستایفسکی، ستون ادبیات روسیه، به طور گسترده بهعنوان یکی از بزرگترین نویسندگان داستانهای روانشناسی جهان شناخته میشود. تمام آثار او، از جمله این رمان بسیار ستایششده، برای فیلم، سریال و تئاتر اقتباس شدهاند.
بهطور خلاصه کتاب «جنایت و مکافات» درباره یک دانشجوی فقیر و پارانوئید به نام راسکولنیکف است که متقاعد شده استثنایی است. او به نظریهای میپردازد که نشان میدهد باهوشترین مردان جهان برای رسیدن به خیر بشریت مجاز به ارتکاب هر جرمی هستند. راسکولنیکف در یک آپارتمان کوچک زندگی میکند، پول کمی که دارد را خرج مصارف عجیب و خیرخواهانه میکند و یک نقشه مخفیانه و وحشتناک را طراحی میکند که برتری او را طبق عقاید و باورهای خودش ثابت خواهد کرد.
سرانجام، راسکولنیکف تصمیم میگیرد نظریه خود را آزمایش کند. او یک نزولخور پیر را که او را یک انگل جامعه میداند به قتل میرساند. او همچنین خواهر ناتنی زن را که به طور غیرمنتظرهای وارد صحنه قتل میشود میکشد. راسکولنیکف از صحنه جرم فرار میکند اما به زودی دچار تب میشود و چند روز را در آپارتمان کوچک خود بیهوش میگذراند…
۱۲. آنا کارنینا (Anna Karenina)
- نویسنده: لئو تولستوی
- اولین سال انتشار: ۱۸۷۳
«آنا کارنینا» دومین رمان لئو تولستوی پس از «جنگ و صلح» است. این کتاب که به صورت سریالی منتشر شد، تلاشهای شخصیت اصلی خود برای فرار از یک ازدواج ناخوشایند با همسر مسن و کارمند خود و دنبال کردن یک رابطه عاشقانه با یک کنت جوان و جذاب، الکسی ورانسکی را روایت میکند. این رمان یک درام خانوادگی گسترده است که به بررسی علاقه تولستوی به ازدواج، خانواده، کشاورزی و نقشهای جنسیتی میپردازد.
این اثر همچنین پرترهای از جامعه روسیه پس از رهایی رعیتها است و نقش اجتماعی در حال تغییر اشرافیت را در جهانی که دهقانان کارگران آزاد بودند و تعداد زیادی از روسهای ثروتمند زندگی شهری را دور از املاک خود میگذراندند، به تصویر میکشد. به همین دلایل، این اثر بهعنوان یکی از بهترین کتابهای دنیا نه تنها در بررسیهای ادبیات روسیه، بلکه در دورههای تاریخ و مطالعات فرهنگی نیز اغلب مورد مطالعه قرار میگیرد.
تولستوی در سال ۱۸۲۸ در یک خانواده اشرافی متولد شد و در املاک خانوادگی خود، یاسنایا پالیانا که به ارث برده بود زندگی میکرد. بعدها، داستانهای کوتاه او بر مسائل مذهبی متمرکز شد؛ او در سال ۱۹۰۱ توسط کلیسای ارتدوکس روسیه تکفیر شد. «آنا کارنینا» هم از آن دست کتابهای مهم تاریخ است که بارها برای فیلم اقتباس شده است.
این کتاب پرترهای از جامعه روسیه در حال تغییر توسط لئو تولستوی است که درام خانوادگی را با جریانهای سیاسی گستردهتر ترکیب میکند. آنا تلاش میکند تا به دنبال آزادی و رضایت عاطفی باشد، اما به دلیل جنسیت و قوانین اجتماعی و حقوقی روسیه محدود میشود.
شخصیت دیگر داستان یعنی لوین سعی میکند همین کار را در یک چشمانداز کشاورزی انجام دهد که در آن باید با چالشهای اقتصاد روسیه و سیستم اجتماعی در حال تغییر روبرو شود. تولستوی زندگی خانوادگی شاد و غمگین، سیاست جنسیتی و پیامدهای نافرمانی از هنجارهای اجتماعی را در روایت خود گنجانده است. اگرچه تولستوی مدافع ازدواج سنتی و مسیحیت بود، اما پویایی آنا بهعنوان یک شخصیت و نقصهای مردان زندگیاش منجر به یک پرتره پیچیده از دنیایی میشود که برای خوانندگان مدرن به یک اندازه آشنا و بیگانه است.
۱۳. خوشههای خشم (The Grapes of Wrath)
- نویسنده: جان اشتاینبک
- اولین سال انتشار: ۱۹۳۹
در معرفی بهترین کتابهای جهان نادیده گرفتن «خوشههای خشم» نوشته جان اشتاینبک گناه بزرگی است. این داستان کلاسیک بر روی خانوادهای به نام جود متمرکز است که پس از طوفانهای گرد و غبار دهه ۱۹۳۰ که محصولات محلی را نابود کرد، از مزرعه خود اخراج میشوند.
خانواده جود بعد از دست دادن زمین خود، برای یافتن کار به کالیفرنیا سفر میکنند. در طول سفر، آنها با سختی، تعصب و تهدید پلیس روبرو میشوند. با این حال، وقتی به آنجا میرسند، اوضاع بدتر میشود. آنها باید در اردوگاههای کثیف بمانند و در نهایت با این حقیقت روبرو شوند که کار برای مهاجران کمیاب و دستمزدشان کم است.
علاوه بر این، به جز یک اقامت کوتاه در یک اردوگاه دولتی، با آزار و اذیت مقامات روبرو میشوند. وقتی شخصیت اصلی داستان، تام جود، یک پلیس را که دوست او را به خاطر سازماندهی اعتصاب به قتل رسانده بود، میکشد، مجبور میشود مخفی شود و برای همیشه خانواده را ترک کند. رمان با باران سیلآسایی که آخرین وسایل خانواده را نابود میکند، پایان مییابد و آنها را مجبور میکند به دنبال پناهگاه در انباری با یک مرد گرسنه و فرزندش باشند.
رمان تحسینشدهی «خوشههای خشم» که جوایز معتبری چون پولیتزر، نوبل ادبیات و جایزه ملی کتاب را دریافت کرده است، هم مثل آثار درخشان دیگر بارها بهانهی ساخت فیلم، سریال، تئاتر و حتی قطعات و آلبومهای موسیقی شد. یکی از فیلمهایی که بر اساس این رمان ساخته شد، «خوشههای خشم» به کارگردانی جان فورد در سال ۱۹۴۰ بود.
۱۴. جنگ و صلح (War and peace)
- نویسنده: لئو تولستوی
- اولین سال انتشار: ۱۸۶۷
«جنگ و صلح» رمانی تاریخی-تخیلی از نویسنده روسی لئو تولستوی است که برای اولین بار بین سالهای ۱۸۶۵ و ۱۸۶۹ منتشر شد. داستان، اتحادها و جنگهای بین روسیه و فرانسه در آغاز قرن نوزدهم را ترسیم میکند و زندگی شخصیتهایی را دنبال میکند که درگیر رویدادهای تاریخی شدهاند و به بررسی موضوعات کلیدی مانند معنای زندگی، هدف از رنج و تاریخ و اراده آزاد میپردازد.
«جنگ و صلح» یک رمان کلاسیک است که بهعنوان یکی از بهترین و مهمترین کتابهای ادبیات روسیه و دنیا شناخته میشود و بارها برای فیلم، سریال و تئاتر مورد اقتباس قرار گرفته است. تولستوی که چندین بار برای جایزه صلح و ادبیات نوبل نامزد شده است، یکی از پدران ادبیات روسیه و در واقع یکی از بزرگترین نویسندگان تمام دوران محسوب میشود.
داستان «جنگ و صلح» در سن پترزبورگ سال ۱۸۰۵ میگذرد که در یک مهمانی افراد ثروتمند درباره جنگ ناپلئون در اروپای غربی صحبت میکنند. چندین شخصیت در یک مهمانی شام دور هم جمع میشوند، از جمله پییر بزوخوف، پسر نامشروع یک مرد بسیار ثروتمند. پییر با وجود رفتار دستوپا چلفتیاش باهوش و دوستداشتنی است. آندری بولکونسکی، یک اشرافزاده جوان باهوش و بلندپرواز، دوست قدیمی پییر است. واسیلی کورگین یک نجیبزاده حیلهگر است که برای فرزندانش، آناتول فاسد و هلن زیبا، ازدواجهای پرمنفعت طرحریزی میکند.
خانواده روستوف در شرایط اجتماعی مشابهی قرار دارد. پدر خانواده، کنت روستوف، فرد خوشنیتی است اما در مواجهه با مساله پول همه چیز برایش فرق دارد. ناتاشا روستوا دختر وسط، یک نوجوان جذاب در آستانه بلوغ است. نیکولای روستوف برادر بزرگتر، مردی جوان و عجول است که رویای پیوستن به ارتش را در سر میپروراند. دختر عموی یتیم آنها، سونیا نیز با خانواده روستوف زندگی میکند.
داستان با تمرکز بر زندگی روزمره شخصیتها، روابط عاشقانه آنها، و تاثیر رویدادهای تاریخی بر زندگیشان پیش میرود. جنگ با ناپلئون، که نقطه عطف رمان است، فرصتی را برای شخصیتها فراهم میکند تا ماهیت واقعی خود را کشف کنند و به رشد شخصیتی برسند.
۱۵. ارباب حلقهها (The Lord of the Rings)
- نویسنده: جی آر آر تالکین
- اولین سال انتشار: ۱۹۵۴
«ارباب حلقهها» یکی از بهترین کتابهای فانتزی حماسی نوشتهی جی آر آر تالکین است که به صورت سهگانه منتشر شد. این داستان دنبالهی کتاب فانتزی قبلی تالکین، یعنی «هابیت» است و خیلی زود سر و شکل داستانی بسیار گستردهتر را به خود گرفت. سه جلد این رمان «یاران حلقه»، «دو برج» و «بازگشت پادشاه» نام دارند.
تالکین این رمان را در مراحل مختلف بین سالهای ۱۹۳۷ و ۱۹۴۹، عمدتا در طول جنگ جهانی دوم نوشت که ابتدا در سه جلد بین سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۵۵ منتشر شد. از آن زمان تاکنون بارها تجدید چاپ، به حداقل ۳۸ زبان مختلف ترجمه و به یکی از محبوبترین آثار ادبی قرن بیستم و یکی از بهترین کتابهای دنیا تبدیل شده است.
داستان مربوط به گروههای مختلف هابیتها، الفها، انسانها، کوتولهها، جادوگران و اورکها (که در داستان «هابیت» گوبلین نامیده میشوند) است و بر حلقه قدرت تمرکز دارد که توسط ارباب تاریکی، سائورون ساخته شده. داستان ابتدا از شایر، دهکدهای آرام و زیبا شروع میشود و در سراسر سرزمین میانه گسترش مییابد و مسیرهایی را به سمت حلقه دنبال میکند.
محبوبیت عظیم و ماندگار «ارباب حلقهها» منجر به ارجاعات متعدد در فرهنگ عامه، تاسیس گروههای بزرگی از طرفداران آثار تالکین و انتشار تعداد زیادی کتاب در مورد تالکین و آثارش شد. «ارباب حلقهها» الهامبخش داستانهای کوتاه، بازیهای ویدیویی، آثار هنری و موسیقیایی بوده است. اقتباسهای متعددی از آثار تالکین برای طیف گستردهای از رسانهها ساخته شده است. انتشار سهگانه «ارباب حلقهها» در سالهای ۲۰۰۱-۲۰۰۳ باعث افزایش علاقه مخاطبان به مجموعه کتابهای «ارباب حلقهها» و آثار دیگر تالکین شد.
منبع: دیجی کالا مگ