بهترین انیمیشن‌های استودیو آردمن؛ از «شان گوسفنده» تا «فرار مرغی»
سبک پویانمایی استاپ موشن تاریخچه‌ی دور و درازی دارد. تسلط بر این سبک سخت است ولی با این وجود، هم برای هنرمندان جدیدی که می‌خواهند استعداد خلاقانه‌ی خود را شکوفا کنند سبکی در دسترس و قابل فهم است و هم برای استودیوهای حرفه‌ای که ماجراجویی‌های انیمیشنی نابی را به دنیا ارائه می‌دهند. از کلاسیک‌های کریسمسی مانند «رودلف گوزن دماغ قرمز» گرفته تا استاپ موشن‌های مورد ستایش وس اندرسون («آقای فاکس شگفت‌انگیز»، «جزیره سگ‌ها»)، همه از این سبک هنرمندانه و جذاب استفاده کرده‌اند. اما در این بین، یکی از استودیوها گوی سبقت را از بقیه ربوده و به نوعی انحصار این سبک را در دست داشته و به مدت ۵۰ سال تعداد زیادی انیمیشن معروف و محبوب استاپ موشنی تولید کرده. انیمیشن‌هایی که حتی امروز هم از دیدن آنها لذت می‌بریم و بارها و بارها به تماشایشان می‌نشینیم.
شاید نام آردمن را شنیده باشید، شاید هم نام این استودیو به گوش‌تان نخورده باشد اما حتما انیمیشن‌هایش را دیده‌اید. این استودیوی انیمیشن‌سازی مستقر که اخیرا قرار است سری جدید کارتون پینگو را بسازد، در بریتانیا چندین دهه است که با انیمیشن‌های خاص و منحصربه‌فردش مخاطبان را به وجد می‌آورد. در طول سال‌ها، آردمن یا انیمیشن‌های خود را ساخته یا برای تولید انیمیشن‌های بلند با استودیوهای بزرگ دیگر شریک شده. سال گذشته این استودیو پنجاهمین سالگرد تأسیس خود را جشن گرفت و اکنون و با گذشت نیم قرن از فعالیتش، زمان آن رسیده که ببینیم کدام محصول آردمن تاج بهترین انیمیشن را بر سر می‌گذارد.
۸. شان گوسفنده: فارماگدون (A Shaun the Sheep Movie: Farmageddon)
- سال تولید: ۲۰۱۹
- کارگردان: ریچارد فیلن و ویل بچر
- صداپیشه‌ها: جاستین فلچر، جان اسپارکس و کیت هاربر
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۸ از ۱۰
درست است که انیمیشن «شان گوسفنده: فارماگدون» در پایین‌ترین رتبه‌ی این فهرست قرار گرفته اما به هیچ وجه انیمیشن بدی نیست. این ماجراجویی خانوادگی استاپ موشنی که دنباله‌ای بر نسخهی اصلی منتشره شده در سال ۲۰۱۵ است، تمام جذابیت و شوخ‌طبعی آردمن را در خود دارد. به ویژه معصومیت و شادی به خصوصی در آن موج می‌زند که باعث می‌شود در طول تماشا لبخند از لبتان نیفتد. فارماگدون جایگاه آخر را به خود اختصاص داده چون داستان آن حتی برای کودکان هم بسیار قابل پیش‌بینی است و به عنوان یک دنباله، نمی‌تواند هویتی مستقل برای خود ایجاد کند.
۷. دزدان دریایی! گروهی از ناجورها (The Pirates! Band of Misfits)
- سال تولید: ۲۰۱۲
- کارگردان: پیتر لرد و جف نویت
- صداپیشگان: هیوگرانت، مارتین فریمن و ایملدا استانتون
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۷ از ۱۰
این فیلم که با عنوان «دزدان دریایی! در سفری با دانشمندان» در بریتانیا اکران شد، بر اساس کتاب بچگانه‌ای به همین نام، «دزدان دریای! گروهی از ناجورها»ساخته شده. این انیمیشن یک سرگرمی خنده‌دار و مفرح است و اگرچه به پای پروژه‌های دیگر آردمن نمی‌رسد، اما همچنان تجربه‌ی سرگرم‌کننده‌ی باارزشی برایتان می‌سازد. این پروژه به دلیل استفاده از استاپ موشن سنتی برای مدل‌ها و شخصیت‌ها، و همچنین انیمیشن CGI برای پس‌زمینه و مناظر اضافی، به سرعت به پیچیده‌ترین پروژه‌ی استودیو تبدیل شد. در حالی که تلاش بصری انجام شده برای این انیمیشن به ثمر نشسته و سبکی خیره‌کننده، متمایز و مقیاسی باورپذیر به آن داده اما فیلمنامه فاقد هوشمندی کافی است و در برخی جنبه‌ها کمی سطحی به نظر می‌رسد.
۶. بر آب رفته (Flushed Away)
- سال تولید: ۲۰۰۶
- کارگردان: دیوید باورز و سم فل
- صداپیشگان: هیو جکمن، کیت وینسلت و یان مک کلن
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۶ از ۱۰
انیمیشن «بر آب رفته» یکی از معدود انیمیشن‌های منتشر شده توسط استودیوی آردمن است که از انیمیشن کامل CGI به جای سبک سنتی استاپ موشن استفاده می‌کند،«بر آب رفته» از چهارچوب موضوعی سرگرم‌کننده و خلاقانه‌ای استفاده می‌کند که تا آخر هم بهآن پایبند است. یک سال پس از یک آتش سوزی غم‌انگیز در انبار انیمیشن آردمن، که بسیاری از آثار آرشیو شده‌ی آنها را نابود کرد، این شرکت امیدوار بود با انتشار انیمیشن جدیدش به مسیر اصلی برگردد. همینطور هم شد… نتیجه‌ی نهایی انیمیشنی یکپارچه و بسیار لذت‌بخش بود. «بر آب رفته» دقیقاً می‌داند که چه زمانی باید جوک‌ها و شخصیت‌ها را وارد داستان کند و چگونه دنیایی تخیلی که در زیر آب‌ها در جریان است را با گروهی از شخصیت‌های عجیب و به یادماندنی ترکیب کند.
۵. انسان نخستین (Early Man)
- سال تولید: ۲۰۱۸
- کارگردان: نیک پارک
- صداپیشگان: ادی ردمین، تام هیدلستون و میسی ویلیامز
- امتیاز IMDb فیلم: ۶.۱ از ۱۰
«انسان نخستین» که مثل «دزدان دریایی! گروهی از ناجورها»، یکی از اعضای فراموش شده‌ی مجموعه انیمیشن‌های آردمن است در مقایسه با انیمیشن «بر آب رفته»، بسیار خلاقانه‌تر ساخته شده. انیمیشن استاپ موشن «انسان نخستین» که با توجه به جهت‌گیری غیرمنتظره‌ی داستان، بیشتر به عنوان یک «فیلم ورزشی» شناخته می‌شود، با شخصیت‌های خاص و آنتاگونیست‌های پرهیاهو، از سادگی و طبیعت دلپذیری برخوردار است. نورپردازی و جلوه‌های بصری آن هم به طور ماهرانه‌ای انجام شده و خط داستانی تخیلی انیمیشن را به خوبی به نمایش می‌گذارد. «انسان نخستین» در مجموع یک ماجراجویی انیمیشنی بسیار یکپارچه اما متاسفانه قدرنادیده در مورد دوران گذشته است.
۴. شان گوسفنده (Shaun the Sheep Movie)
- سال تولید: ۲۰۱۵
- کارگردان: ریچارد استارزک و مارک بورتون
- صداپیشگان: جاستین فلچر و جان اسپارکس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۳ از ۱۰
شاید «جذاب» کلمه‌ی مناسبی برای توصیف شیرین‌کاری‌های «شان گوسفنده» نباشد. «شان گوسفنده» گوسفند محبوبی بود که ابتدا به عنوان یک اسپین آف والاس و گرومیت منتشر شد و برنامه‌ی تلویزیونی موفق خودش را هم داشت. این انیمیشن به خوبی نشان می‌دهد که چگونه یک جهان و شخصیت‌های ساده و دوست‌داشتنی آن می‌توانند نمایش موفقی در سینما داشته باشند، بدون اینکه نیازی باشد به داستان آب ببندند تا به زور تبدیل به انیمیشنی ۸۵ دقیقه‌‌ای شود. شخصیت‌ها نیز عمدتاً بی‌صدا هستند، که باعث می‌شود فیلم به دلیل فقدان غیرمعمول دیالوگ متمایز شود و در نتیجه امکان داستان‌سرایی خلاقانه‌تری را فراهم کند.
۳. والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش‌نما (Wallace and Gromit: Curse of the Were-rabbit)
- سال تولید: ۲۰۰۵
- کارگردان: استیو باکس و نیک پارک
- صداپیشگان: پیتر سالیس، هلنا بونهام کارتر و رالف فاینس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۵ از ۱۰
والاس و گرومیت، نمادین‌ترین زوج در مجموعه انیمیشن‌های آردمن و چه بسا نمادین‌ترین زوج انیمیشنی در میان کل استاپ‌موشن‌ها هستند. اولین حضور سینمایی والاس و گرومیت در یکی از سرگرم‌کننده‌ترین و تخیلی‌ترین آثار استودیو رقم خورد. آنها کارشان را به عنوان مجموعه‌ای از اپیزودهای کوتاه شروع کردند. این مجموعه که از تلویزیون بریتانیا پخش می‌شد به سرعت به محبوبیت گسترده‌ای دست یافت و در سراسر جهان هم به دلیل سبک متمایز خود یعنی ترکیب داستان‌های دلپذیر با طنزی احمقانه شناخته شد. «والاس و گرومیت: نفرین موجود خرگوش‌نما» دنیای شخصیت‌های اصلی را به خوبی روی صفحه نمایش بزرگ به تصویر می‌کشد و نه تنها نسل جدیدی از طرفداران را جذب می‌کند، بلکه باعث خوشحالی کسانی که با نسخهی اصلی تلویزیونی آن خاطره دارند هم می‌شود. با توجه به اینکه پروژه‌های والاس و گرومیت بیشتری در راه هستند، اکنون بهترین زمان دیدن این انیمیشن است. در ضمن اولین تریلر انیمیشن جدید «والاس و گرومیت» هم منتشر شده که به آن فیلم هم نیم‌نگاهی داشته باشید.
۲. آرتور کریسمس (Arthur Christmas)
- سال تولید: ۲۰۱۱
- کارگردان: سارا اسمیت
- صداپیشگان: جیمز مک آووی، هیو لوری و بیل نای
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۱ از ۱۰
اینکه چرا فیلمسازان و استودیوها به سراغ ساخت فیلم‌های کریسمسی می‌روند بر هیچکس پوشیده نیست؛ به ساخت این گونه فیلم‌ها و انیمیشن‌ها علاقه دارند چون مناسبتی‌اند و اگر شانس بیاورند و فیلم جای خود را در قلب بینندگان باز کند برای سال‌های آینده هم بارها به سراغش می‌روند و به این ترتیب فیلم تبدیل می‌شود به یکی از آن فیلم‌های کلاسیک مخصوص تعطیلات. در میان تمام انیمیشن‌های کریسمسی که منتشر شده‌اند، به نظر می‌رسد حق یکی توسط بقیه خورده شده: آرتور کریسمس. این فیلم که تفاسیر مدرن و کلاسیک کریسمس را در برابر هم قرار می‌دهد و شخصیت‌های به یاد ماندنی و خیرخواهی را به نمایش می‌گذارد که به زیبایی روح خالص کریسمس را به تصویر می‌کشند. به عنوان یکی دیگر از معدود فیلم‌های آردمن که از CGI به جای استاپ موشن سنتی استفاده می‌کند، طراحی شخصیت‌ها از زوایای خاص ممکن است کمی غیرجذاب به نظر برسد. با این حال، اگر دقت کنید و خوب انیمیشن را بررسی کنید با یک داستان کلاسیک کریسمسی روبرو می‌شوید که سزاوار توجه بیشتری است. «آرتور کریسمس» فوق‌العاده خنده‌دار، شگفت‌انگیز، تکان‌دهنده و در مجموع یک فیلم کریسمسی عالی است.
۱. فرار مرغی (Chicken Run)
- سال تولید: ۲۰۰۰
- کارگردان: پیتر لورد و نیک پارک
- صداپیشگان: مل گیبسون، میرندا ریچاردسون و جین هوروکس
- امتیاز IMDb فیلم: ۷.۱ از ۱۰
اولین انیمیشن بلند آردمن یعنی «فرار مرغی» یک نمونه‌ی کلاسیک از خوش‌شانسی مبتدیان است. این انیمیشن، با گذشت سال‌ها همچنان بهترین اثری است که آردمن ساخته. «فرار مرغی» انیمیشنی ماجراجویانه است که پروسه‌ی فرار جوجه‌ها از یک مزرعه را دنبال می‌کند. تلاش‌های بی‌شمار آنها برای فرار با شخصیت‌هایی جذاب، محیطی پرجنب‌‌وجوش، انیمیشنی عالی و موسیقی متنی گوشنواز ترکیب شده. صحنه‌های اکشن به طور لذت‌بخشی خلاقانه هستند و توانایی تیم انیمیشن در خلق سکانس‌های زیبا و پر تعلیق را نشان می‌دهند.
با گذشت بیش از ۲۰ سال از انتشار انیمیشن «فرار مرغی»، هم طرفداران سرسخت و هم بینندگان عادی همچنان با اشتیاق به تماشای آن می‌نشینند. شخصیت‌های خنده‌دار و جذابیت بی‌نظیر این انیمیشن باعث می‌شود تماشاگران، بارها و بارها آن را تماشا کنند بی آنکه دچار دلزدگی شوند. خبر خوب برای طرفداران اینکه امسال قرار است دنباله‌ی «فرار مرغی» هم منتشر شود. هر چند بعید است این دنباله جای نسخهی اصلی را در قلب دوست‌داران این انیمیشن بگیرد. مسلما نسخهی اصلی به عنوان یک شاهکار بی‌بدیل، تا ابد مظهر استعداد آردمن باقی خواهد ماند.
منبع: movieweb
