فضاپیمای بپی‌کلمبو برای نخستین بار با رودکی در سیاره‌ی عطارد ملاقات کرد
کوچک‌ترین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی سرانجام با یک مسافر زمینی تازه دیدار کرد و طی این ملاقات، فضاپیمای بپی‌کلمبو که به‌طور مشترک توسط اروپا و ژاپن راه‌اندازی شده، گذر خود را با موفقیت از کنار سیاره‌ی عطارد انجام داد و توانست عکس‌هایی واضح از دهانه‌های برخوردی این سیاره از جمله دهانه‌ی رودکی ثبت کند.
دو مدارگرد مستقل اما یکپارچه‌ی مأموریت «بپی‌کلمبو» (BepiColombo) در ۱ اکتبر (بامداد ۱۰ مهر به وقت ایران) با انجام نخستین گذر نزدیک از کنار سیاره‌ی عطارد و طی پروازی طولانی‌مدت، چندین عکس را در اطراف داخلی‌ترین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی ثبت کردند.
به گفته‌ی آژانس فضایی اروپا این تصاویر، نیمکره‌ی شمالی عطارد و ده‌ها دهانه‌ای که سطح آن را پوشانده‌اند، نشان می‌دهند. از جمله یک دهانه که در گذشته محل چندین انفجار آتشفشانی بوده است. در این تصاویر همچنین آنتن‌های فضاپیما و میله‌ی مغناطیس‌سنج آن دیده می‌شود. نکته‌ی جالب توجه در این تصاویر، دیده شدن واضح دهانه و دشتی است که به افتخار نام شاعر پارسی‌زبان «رودکی» (Rudaki) نام گرفته است.
«آژانس فضایی اروپا» (ESA) و «آژانس کاوش‌های هوافضای ژاپن» (JAXA) مأموریت بپی‌کلمبو را در سال ۲۰۱۸ برای ثبت تصاویری از عطارد و با هدف بررسی بیشتر منشأ و چگونگی تکامل آن به فضا پرتاب کردند.
تا کنون تنها دو کاوشگر به این سیاره سفر کرده‌اند. «مارینر ۱۰» (Mariner 10) که در سال‌های ۱۹۷۴ و ۱۹۷۵ میلادی از کنار مشتری گذشت و «مسنجر» (MESSENGER) که از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۵ به دور عطارد در گردش بود.
جزئیات اصلی نیمکره‌ی شمالی سیاره‌ی عطارد از نگاه فضاپیمای بپی کلمبو در نخستین گذر نزدیک
Credit: ESA/BepiColombo/MTM
گذر این هفته‌ی بپی‌کلمبو از نزدیکی سیاره‌ی تیر، نخستین گذر از شش گذر برنامه‌ریزی شده‌ی این دو فضاپیما به‌شمار می‌رود و طی آن کاوشگرها از فاصله‌ی ۲۰۰ کیلومتری سطح سیاره عبور کردند.
«السا مونتانیون» (Elsa Montagnon) مدیر عملیات فضاپیمای بپی‌کلمبو در آژانس فضایی اروپا گفت: «پرواز از نگاه فضاپیمای بپی‌کلمبو بی‌عیب‌ونقص بود و اینکه سرانجام توانستیم سیاره‌ی هدف را ببینیم باورنکردنی است.»
«دیوید روتری» (David Rothery) سرپرست گروه کاری سطح و ترکیبات عطارد در آژانس فضایی اروپا هم افزود: «دیدن نخستین تصاویر بپی‌کلمبو از عطارد و نتیجه‌ی کاری که انجام دادیم، بسیار هیجان‌انگیز بود. من حتی بیشتر مشتاق شدم که داده‌های علمی کیفیت بالا را هنگام گردش فضاپیماها در مدار عطارد مطالعه کنیم، زیرا این سیاره‌ای است که هنوز به‌طور کامل آن را نشناخته‌ایم.»
بپی‌کلمبو که در مسیر خود از نزدیکی سیاره‌ی ناهید هم گذشته است، پرواز بعدی از کنار عطارد را در ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ انجام خواهد داد و چهار پرواز دیگر هم برای ژوئن سال ۲۰۲۳، سپتامبر ۲۰۲۴، دسامبر ۲۰۲۴ و ژانویه‌ی ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده‌اند.
اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، بپی‌کلمبو سرانجام سرعت خود را به اندازه‌ای کاهش می‌دهد تا در نهایت تا پایان سال ۲۰۲۵ (اواخر ۱۴۰۴ خورشیدی) به مدار عطارد وارد شود. سپس دو مدارگرد اصلی، مأموریت علمی خود را برای نقشه‌برداری از سطح عطارد و مطالعه‌ی فرآیندهای سطحی، ترکیبات و میدان مغناطیسی آن آغاز می‌کنند.
عکس کاور: تصویر تهیه شده هنگام نخستین گذر فضاپیمای بپی‌کلمبو از کنار عطارد
Credit: ESA/BepiColombo/MTM
منبع: Gizmodo
