روغن رزماری؛ کاربردها، خواص و عوارض جانبی
رزماری بهعنوان ملکهی گیاهان شناخته میشود، چون فواید متعددی برای سلامتی بدن دارد. مدت زیادی است که افراد از رزماری استفاده میکنند. این روغن حاوی ویتامینها و مواد مغذی است و به روشهای متنوع سلامتی بدن، پوست و مو را افزایش میدهد. در مقالهای که امروز در دیجیکالا مگ برایتان آماده کردهایم قرار است شما را با خواص روغن رزماری آشنا کنیم و عوارض جانبی آن را در اختیارتان قرار دهیم. تا پایان این مقاله در کنار ما باشید.
روغن رزماری چیست؟
رزماری که به خانوادهی نعناع تعلق دارد، یک گیاه خوشعطر است که در مدیترانه و آسیا یافت میشود. برگهای این گیاه شبیه به سوزن بوده و گلهای آن به رنگ صورتی، سفید، بنفش یا آبی است. این گیاه بسیار زیبا است و به همین علت از آن بهعنوان یک گیاه تزیینی استفاده میشود. رزماری در آشپزی هم کاربرد دارد، چون حاوی عطر و مزهی منحصربهفردی است. روغن رزماری از برگهای گیاه رزماری استخراج میشود. روغن اسانسی رزماری حاوی صدها ترکیب مفید است. این روغن به دلیل داشتن ترکیبات مفید خواص ضدالتهابی، ضدباکتریایی، ضدقارچی و ضددرد دارد. از جمله خواص این روغن مفید میتوانیم به بهبود فرآیند هضم، افزایش گردش خون و تنفس بهتر اشاره کنیم.
ارزش غذایی روغن رزماری
روغن اسانسی رزماری حاوی ترکیبات مفید متنوع و آنتیاکسیدانها است. از جمله ترکیبات اصلی موجود در روغن ذکر شده میتوانیم به آلفا پینن، کافور و بورنیل استات اشاره کنیم. در جدول زیر ارزش غذایی روغن اسانسی رزماری آورده شده است.
انرژی | ۱۳۱ کیلو کالری | ۶٫۵ درصد از نیاز روزانهی بدن |
کربوهیدرات | ۲۰٫۷۰ گرم | ۱۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
پروتئین | ۳٫۳۱ گرم | ۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
چربی کل | ۵٫۸۶ گرم | ۲۰ درصد از نیاز روزانهی بدن |
کلسترول | ۰ میلیگرم | ۰ درصد از نیاز روزانهی بدن |
فیبر غذایی | ۱۴٫۱۰ گرم | ۳۷ درصد از نیاز روزانهی بدن |
فولات | ۱۰۹ میکروگرم | ۲۷ درصد از نیاز روزانهی بدن |
نیاسین | ۰٫۹۱۲ میلیگرم | ۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
پانتوتنیک اسید | ۰٫۸۰۴ میلیگرم | ۱۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
پیریدوکسین | ۰٫۳۳۶ میلیگرم | ۲۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
ریبوفلاون | ۰٫۱۵۲ میلیگرم | ۱۲ درصد از نیاز روزانهی بدن |
تیامین | ۰٫۰۳۶ میلیگرم | ۳ درصد از نیاز روزانهی بدن |
ویتامین A | ۲۹۲۴ واحد بینالمللی | ۹۷ درصد از نیاز روزانهی بدن |
ویتامین C | ۲۱٫۸ میلیگرم | ۳۶ درصد از نیاز روزانهی بدن |
سدیم | ۲۶ میلیگرم | ۲ درصد از نیاز روزانهی بدن |
پتاسیم | ۶۶۸ میلیگرم | ۱۴ درصد از نیاز روزانهی بدن |
کلسیم | ۳۱۷ میلیگرم | ۳۲ درصد از نیاز روزانهی بدن |
مس | ۰٫۳۰۱ میلیگرم | ۳۳ درصد از نیاز روزانهی بدن |
آهن | ۶٫۶۵ میلیگرم | ۸۳ درصد از نیاز روزانهی بدن |
منیزیم | ۹۱ میلیگرم | ۲۳ درصد از نیاز روزانهی بدن |
منگنز | ۰٫۹۶۰ میلیگرم | ۴۲ درصد از نیاز روزانهی بدن |
زینک (روی) | ۰٫۹۳ میلیگرم | ۸٫۵ درصد از نیاز روزانهی بدن |
همانطور که در جدول بالا مشاهده کردید، گیاه رزماری و روغن اسانسی آن حاوی ترکیبات مغذی فوقالعادهای هستند. به همین دلیل است که این روغن خواص عالی برای سلامتی پوست، مو و بدن دارد.
بهترین کاربردهای روغن رزماری
در ادامه برترین کاربردهای روغن رزماری آورده شدهاند.
۱. خلطآور است
روغن رزماری بهعنوان یک خلطآور عمل میکند. چند قطره روغن اسانسی رزماری را کف دستتان بریزید و دست خود را به حالت فنجان در بیاورید. دستتان را برای چند دقیقه روی دهان و بینی خود نگه دارید تا مخاط از قفسهی سینهتان خارج شود.
۲. مو را ضخیم میکند
متأسفانه مشکلی که بسیاری از افراد با آن مواجه هستند، نازک بودن مو است. اگر میخواهید موهای خود را ضخیم کنید، چند قطره روغن رزماری را با یک قاشق غذاخوری روغن کرچک مخلوط کنید و آن را روی موهای خود ماساژ دهید.
۳. سلامت پروستات را بهبود میبخشد
خواص ضدالتهابی روغن رزماری در افزایش سلامت پروستات عالی عمل میکنند. چند قطره از روغن اسانسی رزماری را به یک قاشق چایخوری روغن کرچک (میتوانید از روغن زیتون یا روغن نارگیل هم استفاده کنید) اضافه کرده و روغنها را خوب با هم ترکیب کنید. مخلوط به دست آمده را زیر بیضهی خود بمالید.
۴. درد عضلانی و مفصلی را تسکین میدهد
خواص ضدانقباض و ضدالتهابی روغن رزماری در رفع درد عضلانی و مفصلی معجزه میکنند. چند قطره از روغن رزماری و روغن نعناع را با یک قاشق چایخوری روغن نارگیل ترکیب کنید. مخلوط ایجاد شده را برای چند دقیقه روی نواحی مدنظر ماساژ دهید تا دردتان تسکین پیدا کند.
۵. از آن در رایحهدرمانی استفاده میشود
رایحهی دلنشین روغن اسانسی رزماری میتواند به تسکین تعدادی از مشکلات تنفسی کمک کند که از جملهی آنها میتوانیم آسم، برونشیت، سینوزیت و گرفتگی بینی ناشی از سرماخوردگی را نام ببریم. ۵ قطره (یا بیشتر) از روغن رزماری را به دیفیوزر اضافه کنید.
خواص روغن رزماری برای پوست، مو و بدن
روغن رزماری یکی از آن روغنهای استثنائی است که نه تنها برای سلامت بدن مفید است، بلکه برای سلامت روحی هم معجزه میکند. تسکین درد، کمک به هضم و کاهش سطح اضطراب فقط چند نمونه از خواص روغن رزماری محسوب میشوند. در ادامه به بررسی فواید روغن رزماری میپردازیم.
۱. سیستم ایمنی بدن را تقویت میکند
آنتیاکسیدانها جزء بهترین ترکیبات برای محافظت از بدن در برابر بیماریها به شمار میروند. روغن اسانسی رزماری حاوی میرکین بوده که یک مادهی شیمیایی است که بهعنوان یک آنتیاکسیدان قوی عمل کرده و با رادیکالهای آزاد مبارزه میکند. رادیکالهای آزاد میتوانند به سلولهای بدن آسیب برسانند و منجر به عفونتها و بیماریهای مختلف شوند. در نظر داشته باشید که استنشاق روغن رزماری بهطور مرتب میتواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
- ۱۷ ماده طبیعی برای تقویت سیستم ایمنی (و ۱۰ نوشیدنی برای درمان سرماخوردگی)
- ۷ روش طبیعی ساده برای تقویت سیستم ایمنی بدن
۲. خواص ضدالتهابی دارد
مبارزه با التهاب یکی از خواص روغن رزماری به شمار میرود. آیا در نواحی مختلف بدنتان دچار درد هستید؟ اگر اینطور است، شروع به ماساژ دادن نواحی مدنظر با روغن رزماری کنید. این روغن فوقالعاده بهعنوان یک ترکیب ضدالتهابی عالی عمل میکند، چون حاوی آلفا پینن است که درد و تورم را تسکین میدهد.
۳. از خواص روغن رزماری بهبود هضم است
ممکن است عجیب به نظر بیاید، اما واقعیت این است که مالیدن روغن رزماری روی معده و کف پا میتواند به هضم کمک کند. علت این موضوع این است که روغن ذکر شده در بهبود ترشح اسید معده و حجم صفرای تولید شده توسط کبد مفید است که هر دو برای هضم خوب ضروری هستند. روغن اسانسی رزماری میتواند به تسکین یبوست، معده درد، نفخ، باد شکم و علائم سوءهاضمه کمک کند.
۴. درد عضلانی و مفصلی را تسکین میدهد
روغن رزماری حاوی ترکیباتی است که در مبارزه با درد مفید هستند. این روغن خواص ضددرد و ضدالتهابی دارد. میتوانید برای کاهش درد و التهاب از این روغن استفاده کنید. بهطور سنتی از روغن ذکر شده برای تسکین درد عضلانی و مفصلی، علاوه بر این بهبود علائم آرتریت و روماتیسم استفاده میشود. روغن رزماری در درمان ترکیبات ذکر شده مفید است. در نظر داشته باشید که مطالعات انسانی کمی در این زمینه انجام شده است.
۵. روغن رزماری جریان خون را افزایش میدهد
مطالعات به این نتیجه رسیدهاند که استفادهی موضعی از روغن رزماری در بهبود جریان خون مفید است. بهبود جریان خون میتواند فواید زیادی را به همراه داشته باشد که از جملهی آنها میتوانیم به تسکین درد و کمک به انعقاد خون اشاره کنیم که این موضوع میتواند به فرآیند بهبود زخم سرعت ببخشد و رشد مو را افزایش دهد.
۶. درمان سردرد از خواص روغن رزماری است
اگر بهطور مرتب دچار سردرد میشوید، از خواص روغن رزماری برای درمان سردرد خود استفاده کنید. چند قطره روغن اسانسی رزماری را روی بینی و دهان خود ماساژ دهید. این روغن در تسکین درد مفید است و نشان داده شده که در کاهش سردرد عالی عمل میکند.
۷. سرماخوردگی، سرفه و آنفولانزا را تسکین میدهد
عفونتهای ویروسی یا باکتریایی منجر به سرماخوردگی، آنفولانزا و سرفه میشوند. استنشاق روغن اسانسی رزماری به مبارزه با عفونتها کمک میکند، چون بهعنوان یک ترکیب ضدباکتریایی قوی عمل میکند.
۸. به بهبود فعالیت دستگاه تنفسی کمک میکند
اگر میخواهید بهآسانی نفس بکشید، همین امروز روغن رزماری بخرید. نشان داده شده که این روغن قدرتمند در تسکین اختلالات تنفسی عالی عمل میکند. ترکیبات موجود در این روغن میتوانند در جریان بهتر هوا اثرگذار باشند. به همین دلیل است که میتواند تعدادی از مشکلات تنفسی را تسکین دهد؛ برای مثال میتواند گرفتگی بینی و قفسهی سینه را برطرف کند، سرفه، سرماخوردگی و گلودرد را کاهش دهد و علائم حساسیت تنفسی و سینوزیت را درمان کند. علاوه بر این روغن رزماری خواص ضدانقباض دارد و به درمان آسم کمک میکند.
۹. کاهش استرس از خواص روغن رزماری است
استرس بخش جداییناپذیر زندگی امروزی است. همهی ما در مرحلهای از زندگیمان استرس را تجربه کردهایم. زمانی که استرس دارید، هورمون استرس به نام کورتیزول در بدنتان ترشح میشود. اگر دچار استرس مزمن هستید، سطح هورمون کورتیزول در بدنتان بالا میرود. این موضوع تعادل هورمونها را به هم میزند و متابولیسم طبیعی را مختل میکند و باعث میشود در معرض بیماریهای مختلف قرار بگیرید. تحقیقات مختلف به این نتیجه رسیدهاند که استنشاق روغن رزماری سطح هورمون کوتیزول را بهطرز قابلتوجهی کاهش میدهد. دفعهی بعد که دچار استرس زیاد شدید، رایحهدرمانی با روغن رزماری را امتحان کنید.
۱۰. به مبارزه با سرطان کمک میکند
تحقیقات مختلف در حال بررسی اثرات روغن اسانسی رزماری روی سرطان هستند. نشان داده شده که کارنوزول که یکی از ترکیبات موجود در این روغن است، در مبارزه با سرطان مفید است. تحقیقات زیادی در این زمینه روی حیوانات انجام شده است. این تحقیقات اثرات مفید روغن رزماری در مبارزه با سرطانهای رودهی بزرگ (کولون)، پانکراس، سینه، پروستات، تخمدان و مثانه را ثابت کردهاند. علاوه بر این نشان داده شده که روغن ذکر شده جلوی رشد تومور و گسترش سرطان کبد را میگیرد. هرچند در نظر داشته باشید که همچنان باید تحقیقات زیادی انجام شوند تا بتوانیم بهطور دقیقتر به رابطهی بین روغن رزماری و مبارزه با سرطان پی ببریم.
۱۱. بوی بد را برطرف میکند
از بین بردن بوی بد یکی دیگر از خواص روغن رزماری به شمار میرود. نشان داده شده که ترکیب فرار موجود در این روغن به نام میرکین به آن رایحهای دلنشین میدهد. از روغن اسانسی رزماری بهطور گسترده در شمعهای معطر، دیفیوزرها و خوشبوکنندههای هوا استفاده میشود. میتوانید از خواص روغن رزماری برای از بین بردن بوی بد بهره ببرید.
۱۲. از بیماریهای منتقله از راه جنسی پیشگیری میگیرد
روغن اسانسی رزماری حاوی دو ترکیب مهم به نامهای بتا پینن و لیمونن است که هر دو خواص ضدویروسی دارند. نشان داده شده که ترکیبات ذکر شده عفونتزایی ویروس هرپس را کاهش میدهند. هرچند باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود تا متوجه شویم استنشاق یا استفادهی موضعی از روغن رزماری چقدر در کاهش علائم و عفونتزایی بیماریهای منتقله از راه جنسی اثرگذار است.
۱۳. روغن رزماری سلامت دهان و دندان را افزایش میدهد
برای اینکه یک دهانشویهی عالی درست کنید، نصف قاشق چایخوری روغن رزماری را در یک فنجان آب بریزید و آن را خوب ترکیب کنید. دهانشویهی شما آماده است. خواص ضدباکتریایی روغن اسانسی رزماری به پیشگیری از پوسیدگی دندان، التهاب لثه و تجمع پلاک کمک میکند. علاوه بر این روغن رزماری در از بین بردن باکتری استرپتوکوک سوبرینوس مفید است که علت اصلی پوسیدگی دندان به شمار میرود.
۱۴. به سمزدایی کبد و بهبود عملکرد کیسهی صفرا کمک میکند
تحقیقات حیوانی مختلف به این نتیجه رسیدهاند که خواص آنتیاکسیدانی روغن رزماری منجر به درمان سلولهای آسیبدیدهی کبد موشهای صحرایی شد. علاوه بر این جلوی گسترش سلولهای سرطانی در کبد را گرفت. استنشاق روغن رزماری تولید و ذخیرهی صفرا توسط کبد و کیسهی صفرا را تنظیم میکند و در نتیجه عملکرد دستگاه گوارش را بهبود میبخشد.
۱۵. عملکرد شناختی را بهبود میبخشد
اگر هنگام امتحان دادن یا درس خواندن دچار حواسپرتی میشوید یا نمیتوانید روی یک موضوع یا کار تمرکز کنید، چند قطره روغن رزماری را به دیفیوزر اضافه کرده و آن را استنشاق کنید. این کار نه تنها به بهبود تمرکز کمک میکند، بلکه حافظه را هم بهبود میبخشد.
۱۶. به کاهش تنش عصبی و خستگی کمک میکند
استنشاق روغن رزماری زمانی که خسته یا عصبی هستید، بهعنوان یک محرک عمل کرده و به کاهش فشار خون و ضربان قلب کمک میکند. این کار باعث میشود احساس شادابی و انرژی کنید.
۱۷. بهعنوان یک ترکیب ضدافسردگی عمل میکند
مبارزه با افسردگی یکی دیگر از خواص روغن رزماری به شمار میرود. نشان داده شده که ترکیبات موجود در روغن رزماری به ریلکس کردن و درمان علائم افسردگی کمک میکنند.
۱۸. روغن رزماری به درمان اضطراب کمک میکند
یک مطالعه به این نتیجه رسید که استنشاق روغن رزماری قبل از آزمون به کاهش استرس آزموندهندگان و سطح کلی اضطراب دانشجویان پرستاری کمک کرد.
۱۹. در کاهش جوش و مبارزه با علائم پیری اثرگذار است
نشان داده شده که استفادهی موضعی از روغن رزماری التهاب ناشی از جوش و آکنه را کاهش میدهد. علاوه بر این پف زیر چشم را کاهش داده و جریان خون را افزایش میدهد و از این طریق به شما پوستی درخشان هدیه میدهد. علاوه بر این با آسیبدیدگی پوست در اثر نور خورشید و آسیب ناشی از رادیکالهای آزاد مبارزه کرده و پوست را سفت میکند و از این طریق علائم پیری را از بین میبرد.
- ۱۹ نکتهی حیاتی برای درمان جوش و آکنه از زبان متخصصان پوست
- ۱۲ روش خانگی آسان برای درمان جوش سرسفید
- ۲۴ روش درمان فوری جوش در خانه که واقعا جواب میدهند
۲۰. افزایش سلامت مو از خواص روغن رزماری است
با استفاده از روغن رزماری میتوانید با مشکلات موی خود مبارزه کنید. این روغن در درمان شوره و ضخیم شدن مو اثرگذار است. علاوه بر این روغن اسانسی ذکر شده رشد مو را بهبود میبخشد و آلوپسی را درمان میکند. تحریک رشد مو یکی دیگر از خواص روغن رزماری به شمار میرود.
یکی از رایجترین انواع ریزش مو آلوپسی آندروژنیک است که بهعنوان ریزش موی با الگوی مردانه هم شناخته میشود و بر خلاف نامش زنان را هم تحت تأثیر قرار میدهد. روغن اسانسی رزماری اجازه نمیدهد فرآوردههای جنبی تستوسترون به فولیکولهای مو آسیب برسانند.
در یک تحقیق مردان مبتلا به آلوپسی آندروژنیک روغن رزماری رقیق شده را به مدت ۶ ماه دو بار در روز روی کف سر خود مالیدند. نتایج این تحقیق نشان داد که شرکتکنندگان به اندازهی کسانی که ماینوکسیدیل (داروی رایج برای درمان ریزش مو) مصرف کردند، افزایش ضخامت مو را تجربه کردند. علاوه بر این نشان داده شد کسانی که از روغن رزماری استفاده کردند، در مقایسه با کسانی که از ماینوکسیدیل استفاده کردند، کمتر دچار خارش کف سر شدند.
سایر تحقیقات نشان میدهند که روغن رزماری ممکن است با ریرش موی سکهای یا آلوپسی آرهآتا مبارزه کند که نیمی از افراد زیر ۲۰ سال و ۴۰ درصد از افراد بالای ۴۰ سال را تحت تأثیر قرار داده است. زمانی که افراد مبتلا به آلوپسی آرهآتا روغن اسانسی رزماری را به مدت هفت روز هر روز روی کف سر خود مالیدند، ۴۴ درصد بهبود ریزش مو را تجربه کردند.
۲۱. بهعنوان دورکنندهی حشرات عمل میکند
روغن اسانسی رزماری حاوی لیمونن و کافور است که در دور کردن انواع حشرات عالی عمل میکنند.
۲۲. ممکن است عملکرد مغز را بهبود ببخشد
در یونان و رم باستان باور بر این بود که رزماری حافظه را تقویت میکند. تحقیقات نشان میدهند که استنشاق روغن رزماری به پیشگیری از تجزیهی استیکولین کمک میکند. ترکیب ذکر شده یک مادهی شیمیایی مهم برای تفکر، تمرکز و حافظه به شمار میرود. در یک تحقیق محققان به دیفیوزر روغن رزماری اضافه کردند و آن را در اتاقی قرار دادند که قرار بود ۲۰ فرد جوان در آنجا امتحان ریاضی دهند. نتایج این مطالعه نشان داد که سرعت و درستی شرکتکنندگان افزایش پیدا کرد.
علاوه بر این در یک تحقیق دیگر نشان داده شد استنشاق روغن رزماری در مقایسه با روغن اسطوخودوس (لاوندر) بیشتر به افزایش تمرکز و یادآوری اطلاعات کمک کرد. سایر تحقیقات عنوان میکنند که استنشاق روغن رزماری و سایر روغنهای اسانسی ممکن است عملکرد مغز را در افراد مسن مبتلا به زوال عقل از جمله آلزایمر بهبود دهد. به یاد داشته باشید که باید تحقیقات بیشتری در این زمینه انجام شود.
۲۳. استفاده از آن آسان است
روغن رزماری را میتوانید استنشاق کنید یا آن را بهطور موضعی روی نواحی مدنظر ماساژ دهید. میتوانید از قطرهچکان برای استفاده از این روغن استفاده کنید. سادهترین روش این است که روغن رزماری را استنشاق کنید. به این منظور درب شیشهی روغن را باز کرده و آن را بهطور مستقیم استنشاق کنید. علاوه بر این میتوانید چند قطره از این روغن اسانسی را روی یک تکه پارچه یا دستمال بریزید و آن را نزدیک صورت خود نگه دارید. بسیاری از افراد روغنهای اسانسی را به دیفیوزر اضافه میکنند. حواستان باشد دیفیوزر را نزدیک نوزادان و کودکان قرار ندهید.
روغن رزماری و سایر روغنهای اسانسی زمانی که روی پوست مالیده شوند، جذب جریان خون میشوند. معمولا توصیه میشود روغنهای اسانسی را با یک روغن حامل خنثی از جمله روغن جوجوبا ترکیب کنید. این کار به پیشگیری از بروز مشکلات پوستی احتمالی و تبخیر زودرس روغن کمک میکند.
زمانی که روغن را رقیق کردید، آن را کف پا یا سایر نواحی بدن خود بمالید. سپس روغن را روی پوستتان بمالید. این کار جریان خون و جذب روغن را بهبود میبخشد. حواستان باشد روغن رزماری و سایر روغنهای اسانسی را به پوست آسیبدیده یا نزدیک نواحی حساس مثل چشمها نمالید.
عوارض جانبی
روغن رزماری فواید عالی برای بدن، پوست و مو دارد، با این حال این موضوع نباید باعث شود از عوارض جانبی آن غافل شوید. در این راستا به نکات زیر توجه کنید.
- همیشه توصیه میشود روغن رزماری را رقیق کرده یا از آن به همراه یک روغن حامل استفاده کنید. علت این موضوع این است که استفاده از روغن رزماری در شکل غلیظ ممکن است منجر به درماتیت شود.
- اگر مبتلا به صرع هستید، بهترین کار این است که از استفاده از روغن رزماری اجتناب کنید، چون منجر به حملات شدید میشود.
- روغن رزماری این پتانسیل را دارد که خطر خونریزی و کبودی را در افراد مبتلا به اختلالات خونریزی افزایش دهد.
- بلعیدن مقدار زیادی رزماری یا روغن آن توسط زنان باردار میتواند منجر به سقط جنین شود. بنابراین بهترین کار این است که زنان باردار و شیرده از مصرف روغن رزماری اجتناب کنند.
سخن آخر
روغن رزماری با فواید فراوان خود میتواند شما را انگشت به دهان کند. از جمله خواص روغن رزماری برای پوست، مو، جسم و روح میتوانیم کاهش استرس و اضطراب، مبارزه با جوش و آکنه و علائم پیری، افزایش سلامت مو، ضخیم کردن مو، کمک به سمزدایی کبد و… را نام ببریم. با این وجود در نظر داشته باشید که روغن رزماری ممکن است منجر به بعضی عوارض جانبی شود. بنابراین حتما در مصرف آن احتیاط کنید. بهتر است زنان باردار و شیرده، همچنین بیماران مبتلا به صرع از استفاده از این روغن اسانسی اجتناب کنند.
منبع: style craze
سلام
آیا روغن رزماری مصرف خوراکی دارد ؟
بله جوشوندهش