با نمره‌های بد دانش‌آموزان چکار کنیم؟
بیشتر والدین دوست دارند که بچه‌ها در مدرسه بهترین عملکرد را داشته باشند و بالاترین نمره‌ها را بگیرند ولی عملکرد دانش‌آموزان در مدرسه، به عوامل مختلفی بستگی دارد. نمره‌ی پایین همیشه نشان‌دهنده‌ی تنبلی و بی‌توجهی دانش‌آموزان نیست. با توجه به این نکته، باید با نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه چکار کنیم؟ چه واکنشی برای عملکرد ضعیف بچه‌ها در مدرسه، واکنشی منطقی و سازنده است؟ با دیجی‌کالا مگ همراه باشید تا در شروع فصل مدارس، یاد بگیرید که چطور با این مشکل کنار بیایید.
چرا باید به نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه توجه کنیم؟
وقتی دانش‌آموز نمره‌ی بدی می‌گیرد چکار کنیم؟
پاداش و تنبیه برای نمره‌های بد دانش‌آموزان؛ آیا تاثیری دارد؟
برای بهبود نمره‌های بد دانش‌آموزان چکار کنیم؟
جمع‌بندی
چرا باید به نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه توجه کنیم؟
واکنش نشان دادن در برابر نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه، بسیار چالش‌برانگیز است. و این چند دلیل دارد.
نشانی از موفقیت یا شکست
نمره در مدارس به نشانه‌ای از شکست یا موفقیت تبدیل شده است. نمره نشان می‌دهد که روند تحصیل فرزندتان چگونه است و آیا مشکلی در مدرسه برای او وجود دارد یا نه. در واقع نمره‌ی کم می‌تواند تاثیرات منفی زیادی داشته باشد. ممکن است این حس را در فرزندتان ایجاد کند که همیشه بازنده است و شکست می‌خورد.
اگر این اتفاق زیاد تکرار شود، اعتمادبه‌نفس فرزند شما دچار آسیب می‌شود. از بین رفتن اعتمادبه‌نفس، آثار مخرب زیادی دارد. پس نباید نسبت به نمره‌های او بی‌تفاوت باشید حتی اگر به نظر شما، نمره ملاک خوبی برای بررسی شکست یا موفقیت افراد نباشد.
نشانی از روند تحصیل
نمره نشان می‌دهد که فرزند شما در مدرسه چه عملکردی دارد. با پیشرفت سیستم‌های آموزشی، تقریبا نمره‌ی پایین گرفتن در مدارس، سخت و غیرممکن است. خصوصا در مدارس ابتدایی. پس اگر فرزند شما نمره‌های خوبی نمی‌گیرد، نشان می‌دهد که مشکلی وجود دارد. این مشکل ممکن است مرتبط با عملکرد ذهنی، تحصیلی باشد یا حتی عوامل بیرونی در آن دخیل باشند.
مثلا ممکن است کودک شما مشکلات شخصی دارد؛ در محیط خانه یا مدرسه آزار می‌بیند و… به همین دلیل نمره‌های بد دانش‌آموزان را باید پیگیری کنید و علت اصلی آن را کشف کنید.
وقتی دانش‌آموز نمره‌ی بدی می‌گیرد چکار کنیم؟
وقتی با نمره‌ی بد دانش‌آموزان روبه‌رو می‌شوید اولین قدم‌هایی که می‌توانید برای تشخیص مشکل بردارید به این ترتیب است:
۱. صبر کنید
عکس‌العمل فوری نشان دهید و در لحظه، هیچ کاری انجام ندهید. مدتی صبر کنید و به خودتان زمان بدهید چون عکس‌العمل فوری معمولا همراه با خشونت است و نتیجه‌ی خوبی ندارد. نشان دادن ناامیدی به‌خصوص اگر برای بار اول نباشد، بدترین عکس‌العمل است.
۲. برای صحبت کردن، برنامه‌ریزی کنید
حتما زمانی را برای صحبت کردن با فرزند خود در نظر بگیرید. این زمان باید برای هر دوی شما مناسب باشد، کار دیگری نداشته باشید و بتوانید روی موضوع تمرکز کنید.
۳. باز گذاشتن امکان گفت‌وگو
گفت‌وگوی شما باید کاملا باز باشد و هر دو طرف حق حرف زدن داشته باشند. این صحبت برای سرزنش کردن نیست پس باید با لحن مناسب باشد و فرصتی به فرزندتان بدهد تا دلایل خودش را عنوان کند. برای نمونه می‌توانید از جمله‌های زیر استفاده کنید:
«من اخیرا متوجه شده‌ام که نمره‌های درس ریاضیت خوب نیست. به نظرت چرا این اتفاق افتاده؟»
در این جمله از ضمیر «تو» استفاده نکنید. یعنی نگویید «اخیرا تو نمره‌های بدی می‌گیری و این قابل قبول نیست.» این لحن حس سرزنش را به فرزندتان منتقل می‌کند.
یا از این جمله استفاده کنید:
«به من کمک کن که بفهمیم کجا مشکل وجود دارد که نمره‌های درس علومت کم شده؟»
یا: «ظاهرا مشکلی با درس جبر داری. می‌تونیم این مشکل رو حل کنیم؟»
همیشه از او سوال کنید که «به نظرت چه کاری برای بهتر شدن نمره‌ها می‌توانیم انجام دهیم؟ چی باعث شده که نمره‌های خوبی نداشته باشی؟»
با این جمله‌ها سعی کنید علت اصلی را کشف کنید.
پاداش و تنبیه برای نمره‌های بد دانش‌آموزان؛ آیا تاثیری دارد؟
یکی از اولین چیزهایی که برای افزایش نمره‌ی دانش‌آموزان به ذهنمان می‌رسد، استفاده از تکنیک پاداش و تنبیه است. اینکه دانش‌آموز را برای نمره‌های بد تنبیه کنیم و وعده بدهیم که در صورت پیشرفت، پاداش بگیرد. در ادامه هر دو را بررسی می‌کنیم.
آیا باید برای نمره‌ی بد تنبیه در نظر بگیریم؟
پاسخ کوتاه این است که تنبیه و عواقب، باید متناسب با شرایط باشد. بعضی از پدر و مادرها تهدید می‌کنند که فرزند را از رفتن به کلاس‌های ورزشی و فوق برنامه محروم می‌کنند. این روش درستی نیست. محققان می‌گویند که نباید فعالیت‌هایی که باعث افزایش اعتمادبه‌نفس دانش‌آموز می‌شود از او دریغ کنید؛ مثلا کلاس‌های ورزشی یا کلاس‌های فوق برنامه. اما توصیه می‌کنند که مزیت‌هایی مثل تفریحات خاص را با پیشرفت تحصیلی او مرتبط کنید. مثلا محروم کردن از بازی‌های ویدیویی یا اجازه ندادن به دانش‌آموز برای وقت گذراندن با دوستانش اگر به صورت محدود باشد می‌تواند نتیجه‌ی بهتری بدهد.
برای دانش‌آموز تعیین کنید که هر زمان تکالیفش را انجام داد یا به نمره‌ی بالاتر رسید، فرصت دارد که مدت بیشتری بازی ویدیویی کند.
آیا باید برای نمره‌ی خوب پاداش در نظر بگیریم؟
جواب این سوال چندان واضح و دقیق نیست. اما در مجموع بهتر است که از پاداش‌های بیرونی برای این منظور، اجتناب کنید. مثلا قول دادن برای پارک بردن در صورت گرفتن نمره‌ی ۲۰. تحقیقات نشان می‌دهد که پاداش برای نمره‌های خاص، معمولا تاثیر مثبتی ندارد چون برای بسیاری از افراد، یک هدف بلندمدت است که احتمال رسیدن به آن را صفر در نظر می‌گیرند در نتیجه انگیزه‌ای برای آن نخواهند داشت.
برای بهبود نمره‌های بد دانش‌آموزان چکار کنیم؟
مهم‌ترین بخش در واکنش به نمره‌های بد دانش‌آموزان، اتخاذ بهترین تصمیم برای بهتر کردن شرایط است.
برای اینکه عملکرد ضعیف فرزندتان را در مدرسه بهبود ببخشید از این راهکارها استفاده کنید:
۱. کشف علت
قبل از انجام هر کاری باید دلیل عملکرد ضعیف او را پیدا کنید. فقط با دانستن دلیل اصلی می‌توانید راهکار درست را به کار ببرید.
دانش‌آموزان معمولا به خاطر یکی از این دو دلیل، نمره‌های بد می‌گیرند. البته ما دلایل جانبی مثلا مشکلات روحی در خانه یا مدرسه را کنار می گذاریم و این قضیه را از دید تحصیلی بررسی می‌کنیم.
- ۱. درک نکردن محتوای درس
- ۲. نداشتن مهارت‌های نرم لازم برای موفقیت
اگر مشکل فرزند شما در درک نکردن مفهوم درس باشد، این مشکل فقط در یکی دو درس اتفاق می‌افتد. مثلا نمره‌های بد او فقط در ریاضی است یا فقط در علوم. اما اگر مشکل فرزند شما در مهارت‌های نرم باشد، مثلا نظم و سازمان‌دهی، مدیریت زمان و مهارت‌های مرتبط با مطالعه، در این صورت احتمالا در تمام درس‌ها مشکل خواهد داشت.
این مساله را باید با معلم فرزند خود در میان بگذارید. راه‌های دیگر، استفاده از کمک مربی‌های دیگر برای تدریس در منزل است.
۲. بررسی عملکرد والدین
مرحله‌ی بعدی این است که عملکرد خودتان و واکنش خودتان را هم بررسی کنید و آن را به نقد بگذارید.
بر اساس تحقیقات، وقتی صحبت از عملکرد تحصیلی می‌شود، فرزندپروری مقتدرانه (گرم اما محکم) بهترین راهکار است.
در واقع، مطالعه‌ای نشان داده است که دانش‌آموزانی که والدین با رویکردی مقتدرانه دارند، در مدارس نمرات بالاتری نسبت به همسالان خود کسب می‌کنند.
مشکل این است که بسیاری از اوقات، وقتی والدین مقتدر با نیت خوب، بیش از حد ناامید یا نگران می‌شوند، می‌توانند به حالت والدین هلیکوپتری تبدیل شوند؛ یعنی والدینی که دائما بچه‌ها را زیر نظر دارند و بیش از حد درگیر آن‌ها می‌شوند. در واقع بچه‌ها در مورد شیوه‌ی تربیتی شما دچار اشتباه می‌شوند و حس می‌کنند دائما تحت نظر هستند. این برداشت باعث می‌شود بچه‌ها احساس کنند که بدون حضور و نظارت والدین، نمی‌توانند هیچکاری انجام دهند. در واقع نیاز طبیعی کودک به اینکه مستقل باشد و این استقلال را کاملا حس کند، انکار می‌شود.
بچه‌ها باید شکست خوردن و بلند شدن را هم تجربه کنند. والدین هلیکوپتری همه کار می‌کنند تا بچه‌ها در نهایت موفق شوند. این اشتباه است. گاهی اوقات باید کنترل را به دست کودک بدهید تا تجربه کند، شکست بخورد و بیاموزد.
برای اینکه والدین هلیکوپتری نباشید، باید همیشه دورادور از او حمایت کنید اما گاهی به او استقلال بدهید. حمایت خود را یک‌باره قطع نکنید بلکه با گذر زمان، سعی کنید کم‌کم دست از حمایت همه‌جانبه در تمام شرایط بردارید.
۳. بهبود نظم و مهارت‌های نرم دانش‌آموز
یکی از دلایل نمره‌های بد دانش‌آموز در مدرسه، نداشتن نظم و سازمان‌دهی است. حتما این جمله را شنیده‌اید که میز نامرتب، نشان‌دهنده‌ی یک ذهن نامرتب و آشفته است. همین نکته را می‌توان در مورد کیف و کوله‌پشتی، کمد، تکالیف و… هم گفت. وقتی کودک نظم نداشته باشد، احتمال عدم موفقیت او در مدرسه بیشتر می‌شود.
خوشبختانه سن مدرسه سن خوبی برای آموزش نظم و عادت دادن دانش‌آموزان به مرتب بودن و سازمان‌دهی کردن است.
برای این کار این راهکارها را امتحان کنید:
- برای صحبت کردن در مورد مدرسه هر هفته یک زمان مشخص و منظم برای بررسی اوضاع مدرسه در نظر بگیرید.
- یک روال مشق شب را مشخص کنید که شامل یادآوری مداوم نباشد.
- مرتب بودن کوله‌پشتی‌ها و تکالیف را شب قبل بررسی کنید.
- هر هفته یک جلسه‌ی ۲۰ دقیقه‌ای برای «پاک‌سازی» برنامه‌ریزی کنید که در آن همه‌ی افراد خانه به تمیزکاری و مرتب کردن محیط خود می‌پردازند.
۴. بهبود مهارت‌های مطالعاتی
بعضی از دانش‌آموزان ساعت‌های زیادی را صرف مطالعه می‌کنند؛ اما نتایج آن را نمی‌بینند. همانطور که به نظر می‌رسد، اکثر کودکان در واقع مهارت‌های مطالعه‌ی صحیح را بلد نیستند. به‌عنوان مثال، ۸۴ درصد از بچه‌ها با بازخوانی مطالب، مطالعه می‌کنند که در واقع ناکارآمدترین روش یادگیری است. ممکن است بلد نبودن مهارت مطالعه‌ی صحیح یکی از مهم‌ترین دلایل نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه باشد.
برخی از راهکارهایی که می‌توانید برای بهبود شرایط امتحان کنید به این ترتیب است:
- زمانی برای مطالعه قبل از شروع تکالیف در نظر بگیرید.
- از فرزندتان بخواهید که از روش‌های مختلف مثلا شرکت در یک آزمون برای تست کردن خود استفاده کند نه صرفاً مرور کردن.
- محیط مناسب مطالعه آماده کنید که حواس‌پرتی را به حداقل برساند.
جمع‌بندی
نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های والدین است که با شروع فصل مدارس، اضطراب و نگرانی آن‌ها را بیشتر می‌کند. بهترین کاری که می‌توانید برای نمره‌های بد دانش‌آموزان در مدرسه انجام دهید این است که ابتدا به کمک خود دانش‌آموز و بعد معلمان او، دلیل اصلی مشکل را پیدا کنید. در مرحله‌ی بعد مراقب واکنش خود باشید و از خشونت اجتناب کنید. در نهایت، با یاد دادن مهارت‌های نرم به دانش‌آموزان و عادت دادن او به نظم و برنامه‌ریزی، به دانش‌آموز کمک کنید که هر روز عملکرد بهتری نسبت به قبل داشته باشد.
منبع: Ectutoring
