راهنمای کامل نگهداری و پرورش گیاه چمن عروس
چمن عروس یا اشک نوزاد گیاهی گرمسیری و چند ساله است که برگهای زیاد و ریز دارد. از این گیاه معمولا برای تزیین سطوح استفاده میشود. گاهی اوقات آن را با خزه اشتباه میگیرند ولی از خانوادهی گزنه است. آن چیزی که باعث تمایز این گیاه میشود، ظاهر زیبا و شاداب و پخش شدن آن روی سطوح است. برای آشنایی بیشتر با چمن عروس و روشهای نگهداری و تکثیر آن، با ما در دیجیکالا مگ همراه باشید.
چمن عروس چیست؟
اگر دنبال گیاهی هستید که برگهای زیاد و شاداب داشته باشد، رونده باشد و نگهداری از آن حتی برای تازهکارها مناسب باشد، چمن عروس را انتخاب کنید. این گیاه استوایی بهراحتی رشد میکند اما به این معنا نیست که میتوانید مدتها به آن بیتوجهی کنید. اگر بتوانید مرتب به آن رسیدگی کنید، با ظاهر جذاب و شادابی که دارد، پاسخ زحمتهای شما را میدهد.
چمن عروس در نور کم میتواند به رشد خودش ادامه دهد و معمولا در تراریومها و برای گلدانهایی که چندین گل در آن کاشته میشود، از چمن عروس برای پرتر کردن فضا و زیباتر کردن آن استفاده میکنند.
در آبوهای گرم، این گیاه در فضای باز هم رشد میکند و برای پوشاندن زمین، دیوارهای سنگی و تزیین باغچهها از آن استفاده میکنند. در مناطقی که آبوهوای سرد دارند، این گیاه مثل گیاهان یک ساله، با شروع فصل سرما خشک میشوند.
رشد چمن عروس بسیار سریع است و خیلی راحت میتوانید آن را تکثیر کنید و بهترین زمان برای کاشت و تکثیر آن در فصل بهار است. این گیاه در مناطقی که آبوهوای گرم و استوایی دارند یک گیاه تهاجمی محسوب میشود. یعنی بدون مراقبت، خیلی زود میتواند فضای بسیار زیادی را بگیرد و در برخی مناطف کاشتن آن در خانه ممنوع است.
نام رایج | اشک نوزاد، اشک فرشته، چمن عروس |
نام علمی | Soleirolia soleirolii |
نوع گیاه | علفی چند ساله، اغلب به صورت یکساله رشد میکند |
اندازهی گیاه | ۱۰ سانتیمتر طول و ۹۰ متر ارتفاع ساقهها |
قرار گرفتن در معرض نور آفتاب | جزئی |
نوع خاک | غنی، شنی مرطوب |
pH خاک | ۵ تا ۶ (کمی اسیدی) |
زمان گلدهی | اواخر بهار تا اوایل تابستان |
رنگ گل | کرمرنگ |
منطقهی بومی | مدیترانهای |
اشک نوزاد یا چمن عروس، سرعت رشد زیادی دارد. در فضای باز و در خاک مرطوبی که زهکشی مناسبی داشته باشد و در سایهی کامل با کمی نور قرار بگیرد، به بهترین شکل ممکن رشد میکند. بر خلاف رشد تهاجمی که دارد، در آبوهوای خشک یا زیر تابش مستقیم آفتاب رشد نمیکند. اما اگر خاک خوب، غنی و مرطوبی برای آن فراهم کنید میتواند خیلی زود در محیط وسیعی گسترده شود.
شرایط نگهداری از چمن عروس
این گیاه در مناطق گرم و مرطوب، همیشهسبز خواهد بود اما در مناطقی که سرمای هوا دارند، با اولین باد سرد از بین میرود. بهعنوان گیاه آپارتمانی، در یک گلدان مناسب بهخوبی رشد میکند.
در فضای بیرونی، این گیاه معمولا دچار آفات و بیماریها نمیشود اما در فضای داخلی ممکن است دچار آفتهای رایج گیاهان آپارتمانی شود.
نور مناسب
چمن عروس میتواند برای دورههای زمانی کوتاهی، نور شدید آفتاب را تحمل کند اما این گیاه در نور زیاد و فیلترشده رشد بهتری دارد. گیاهانی که در آفتاب مستقیم قرار بگیرند به مرور زمان دچار قهوهای شدن رنگ برگها میشوند یا برگها به کلی میسوزند. گیاه چمن عروس میتواند زیر نور مصنوعی هم در فضای داخل خانه رشد کند. در فضای بیرونی باید آن را در سایه بکارید.
خاک مناسب
خاک غنی حاوی گیاخاک، کمپوست و کود مخصوص گیاهان آپارتمانی برای چمن عروس کافی است. این خاک کمک میکند تا رطوبت لازم برای گیاه، حفظ شود. خاکهای مخصوص گلدان که در بستهبندیهای مختلف به فروش میرسند برای نگهداری از این گیاه در گلدان و بهعنوان گیاه آپارتمانی، مناسب هستند.
مقدار آب لازم
چمن عروس گیاهی است که همیشه نیاز به آب دارد و خشکی را نمیتواند تحمل کند. این گیاه در نبود آب خیلی زود پژمرده میشود و از بین میرود. به محض اینکه نشانههای پژمرده شدن را در برگهای چمن عروس مشاهده کردید، آن را آبیاری کنید و گیاه معمولا خیلی زود دوباره سرحال میشود. چمن عروس اگر بهعنوان گیاه آپارتمانی نگهداری شود، در فصل زمستان به آبیاری کمتری نیاز دارد. اشکالی ندارد اگر سطح خاک گلدان خشک شود ولی خاک اطراف ریشهها همیشه باید مرطوب باشد.
دمای هوا و رطوبت
این گیاه بهعنوان یک گونهی گیاهی فضای باز در آبوهوایی که دمای ۱۰ تا ۲۰ درجه دارد بهخوبی رشد میکند. هر چقدر دمای هوا بالاتر رود، باید به شدت نور و رطوبت محیط هم توجه بیشتری کنید. چمن عروس میتواند سرملی ملایم را تحمل کنید اما دمای نزدیک به صفر میتواند باعث خراب شدن گیاه شود. گیاه در صورت اسیب ملایم، بعد از انتقال به محیط گرمتر میتواند دوباره خودش را بازیابی کند.
چمن عروس رطوبت زیاد را دوست دارد یعنی رطوبتی تقریبا برابر با ۷۵ درصد. به همین دلیل این گیاه برای نگهداری در تراریوم مناسب است. اگر آشپزخانه یا حمامی دارید که بیشتر اوقات بخار گرفته است، میتوانید چمن عروس را برای نگهداری انتخاب کنید. اگر در یک محیط خشک زندگی میکنید، بهتر است که برای نگهداری آن از تراریوم استفاده کنید.
کود
استفاده از کود مناسب گیاهان آپارتمانی، میتواند گلدانهای شما را شادابتر و پرپشتتر کند. در بهار و تابستان، هر دو هفته یک بار به گیاه کود مایع بدهید. استفاده از کودهای مایع راحتتر است و بهخوبی به تمام ریشههای گیاه میرسد.
هرس کردن چمن عروس
چمن عروس انواع مختلفی دارد ولی نوع برگسبز آن از سایر انواع رایجتر است. این نوع از چمن عروس رشد سریعی دارد بهخصوص اگر در محیط مناسب قرار بگیرد. به همین دلیل باید مرتب آن را هرس کنید تا در فضایی که برای آن در نر گرفتهاید جای بگیرد. البته هرس کردن آن ضروری نیست اما هم ظاهر آن را بهتر میکند و هم رشد برگهای جدید را تحریک میکند. اگر آن را در کنار گیاهان دیگر میکارید باید مراقب باشید که در محدودهای که برای آنها مشخص کردهاید باقی بماند.
اگر آن را در تراریومهای کوچک میکارید باید مراقب باشید که رشد بیش از اندازهی آن باعث از بین رفتن گیاهان کوچک دیگر داخل تراریوم نشود.
تکثیر چمن عروس
چمن عروس خیلی راحت تکثیر میشود بهخصوص در فصل رشد یعنی در بهار و تابستان. به محض اینکه ساقهها بتوانند خاک را لمس کنند، خیلی زود ریشه میزنند. این گیاه میتواند بدون هیچ محدودیتی تکثیر شود و فضای بزرگی را بگیرد. این گیاه از طریق بذر بهسختی تکثیر میشود. بهترین روش تکثیر آن از طریق تقسیم ریشه و قلمه زدن است. برای تکثیر چمن عروس این مراحل را طی کنید:
برای تکثیر از طریق تقسیم ریشه
۱. برای تکثیر از طریق تقسیم ریشه به بیلچه، یک گلدان یا فضای کافی برای قرار دادن گل جدید نیاز دارید.
۲. بخشی از ریشهی گیاه اصلی را همراه با خاک با کمک یک بیلچه جدا کنید. نگران خراب کردن گیاه نباشید با جدا کردن بخشی از ریشه، مشکلی برای آن پیش نمیآید. گیاه چمن عروس خیلی زود دوباره رشد میکند.
۳. خاک و ریشهای که جدا کردید را در خاک گلدان مرطوب قرار دهید. خاک باید زهکشی مناسبی داشته باشد.
برای تکثیر از طریق قلمه زدن
۱. برای این کار به قیچی عادی یا قیچی مخصوص باغبانی، خاک تازهی گلدان که مرطوب باشد و در صورت تمایل مقداری هورمون ریشهزایی نیاز دارید.
۲. تکهای از ساقهی گیاه را به طول تقریبا ۵ سانتیمتر ببرید. برگهای پایین ساقه را بزنید و فقط چند برگ در بالای ساقه را نگه دارید.
۳. در خاک گلدان تازه، سوراخهایی ایجاد کنید و ساقههای جدا کرده را در این سوراخها بکارید. برای اینکه بهتر نتیجه بگیرید میتوانید انتهای ساقه را مرطوب کنید و در هورمون ریشهزایی بزنید و بعد آن را داخل حفرهای که ایجاد کردهاید بکارید.
۴. قلمهی کاشته شده را با کیسه پلاستیکی بپوشانید یا یک شیشهی گنبدی شکل روی گلدان قرار دهید. بعد از ۳ تا ۴ هفته ساقهها ریشه میزدنند و گیاه برای کاشت در گلدان آماده میشود.
در مطلب زیر تمام فوت و فن قلمه زدن گیاهان آپارتمانی را بخوانید تا بهترین نتیجه را بگیرید:
تعویض گلدان
در مناطق استوایی به دلیل آبوهوای مناسب برای چمن عروس، این گیاه ممکن است رشد تهاجمی داشته باشد به همین دلیل اگر در مناطقی با آبوهوای گرم زندگی میکنید میتوانید این گیاه را در گلدان بکارید و مراقب آن باشید تا فضای زیادی را نگیرد.
این گیاه بهترین شرایط را در تراریوم خواهد داشت چون فضای گرم و مرطوب مناسب برای رشد گیاه را دارد. اگر آن را در گلدانهای آویز بکارید، به زیبایی از کنارههای آن به سمت پایین میریزد. در تراریوم این گیاه به دیوارههای ظرف میچسبد و میتوانید سطح خاک را بپوشاند. در فضای باز میتوانید آن را بهعنوان گیاه تزیینی در اطراف باغچه یا حتی بین سنگفرشها بکارید.
گیاه چمن عروس خیلی زود رشد میکند به همین دلیل لازم است که مرتب گلدان آن را عوض کنید. به همین دلیل هر چقدر گلدان بزرگتری برای آن بگیرید، بهتر است و کمتر مجبور میشوید که گلدان آن را عوض کنید. برای گلدان میتوانید خاکهای مخصوص گلدان همراه با پیت ماس بگیرید.
ساقههای این گیاه بسیار حساس و شکننده است به همین لیل گیاه را نباید از ساقه یا برگ بگیرید و به گلدان دیگری منتقل کنید. برای بیرون آوردن آن از گلدان، ابتدا گلدان را برعکس نگه دارید و به پشت آن ضربه بزنید. بعد از جدا شدن گل از گلدان، آن را در گلدان جدید بکارید و آن را بهخوبی آبیاری کنید.
نگهداری از چمن عروس در زمستان
اگر در جایی زندگی میکنید که هوا سرد میشود یا احتمال نفوذ هوای سرد وجود دارد، بهتر از گیاه چمن عروس را در تراریوم و گلدان بکارید. اگر گلدان را در فضای باز نگهداری میکنید، در آغاز فصل سرما آن را به داخل خانه منتقل کنید. سرما ابتدا باعث خراب شدن لایهی بیرونی برگها و در نهایت از بین رفتن گیاه میشود. اگر در جایی زندگی میکند که فصل زمستان و سرمای طولانی دارد، این گیاه در فضای باز زنده نمیماند. البته اگر برای مدت بسیار کوتاه با سرمای کمی مواجه شود، دوباره میتواند خودش را بازیابی کند.
چکار کنیم که چمن عروس گل بدهد؟
چمن عروس گلهای کوچک به رنگ کرم و سفید میدهد. این گیاه در اواخر بهار شروع به گل دادن میکند. گلهای این گیاه گلبرگ ندارند و البته زیاد قابل توجه نیستند. به همین دلیل نمیتوانید روی جنبهی تزیینی بودن آن حساب کنید. گیاه چمن عروس اگر در فضای داخل نگهداری شود، بهندرت گل میدهد.
مشکلات رایج و آفات چمن عروس
چمن عروس را بهراحتی میتوانید بکارید و تکثیر کنید و نگهداری از آن راحت است اما باید نیازهای آن را بشناسید و در واقع باید قلق نگهداری از آن را پیدا کنید. تنها نکاتی که باید به آنها توجه داشته باشید این است که این گیاه آب کافی و رطوبت کافی داشته باشد. اما مشکلات زیر در چمن عروس، رایج است:
پژمرده شدن
پژمرده شدن زمانی اتفاق میافتد که برگهای گیاه آب کافی دریافت نکنند. چمن عروس که گلدان کاشته میشود بیشتر احتمال دارد که دچار این مشکل شود. علاوه بر اگر گیاه نیاز به تعویض گلدان هم داشته باشد ممکن است پژمرده شود. در این صورت ریشهی گیاه را تقسیم کنید و نیمی از آن را در گلدان دیگر بکارید.
قهوهای شدن برگها
گیاهی که در تابش کامل آفتاب قرار بگیرد دچار مشکل قهوهای شدن برگها میشود. در این شرایط گیاه را به مکانی که سایهی بیشتری داشته باشد، منتقل کنید. اگر امکان جابهجایی آن را ندارید، میتوانید با یک پوشش، روی آن سایه ایجاد کنید.
سیاه شدن برگها و بدبو شدن خاک
پوسیدن ریشهها اگر به موقع به آن رسیدگی نکنید میتواند باعث از بین رفتن کامل یک گیاه شود. آب دادن بیش از حد میتواند این مشکل را در ریشه ایجاد کند. اگر متوجه شدید که برگها در حال سیاه شدن هستند و بوی نامطبوعی از گیاه یا خاک آن به مشام میرسد، احتمالا گلدان را بیش از حد نیاز آب میدهید. اما حتی در این شرایط هم ممکن است تمام ریشه خراب نشده باشد و بتوانید گیاه را نجات دهید.
برای نجات دادن گیاه خاک گلدان را بردارید تا به ریشه برسید. قسمتهایی از ریشه که خراب شده جدا کنید و بخشهای سالم را در یک گلدان دیگر بکارید. اگر برگهای سیاه روی گیاه باقی مانده آنها را هرس کنید. گیاه را بهخوبی بررسی کنید تا هیچ نشانهای از قارچ یا آفتهایی مثل شته رو آن باقی نماند. اگر هر نوع آفتی روی گیاه مشاهده کردید، از صابونهای افتکش یا اسپریهای مخصوص استفاده کنید.
پرسش و پاسخ دربارهی گیاه چمن عروس و نگهداری از آن
-
آیا نگهداری از چن عروس راحت است؟
اگر بتوانید شرایط نوری، میزان رطوبت و دمای مناسب برای چمن عروس را فراهم کنید، نگهداری از آن راحت است. این گیاه به آب دادن منظم و مداوم نیاز دارد و حتما باید به آن کود بدهید. به همین دلیل از آن دسته گیاهانی نیست که به نگهداری کمی نیاز داشته باشند.
-
رشد چمن عروس چقدر سریع است؟
چمن عروس گیاهی رونده است که اگر شرایط مناسب آن فراهم شود، خیلی زود رشد میکند.
-
چمن عروس و خزه ایرلندی چه فرقی دارند؟
گاهی اوقات چمن عروس را با خزه ایرلندی اشتباه میگیرند. از فاصلهی دور این دو گیاه ظاهرا تفاوتی ندارند. هر دو دارای برگهای سبز روشن و گلهای سفید ریز دارند اما برگهای خزه ایرلندی بسیار ظریفتر و رشتهای و برگهای چمن عروس ظاهری شبیه اشک چشم دارند. به همین دلیل است که به آن اشک نوزاد یا اشک فرشته میگویند. خزه ایرلندی در محیطهای باز بهتر رشد میکند و برای نگهداری بهعنوان گیاه آپارتمانی مناسب نیست.
جمعبندی
چمن عروس یکی از گیاهان روندهی زیبا است که از آن میتوانید برای تزیین باغ و باغچه و داخل تراریوم استفاده کنید. این گیاه رونده است و خیلی زود سطح وسیعی را میپوشاند. این گیاه نیازمند رطوبت زیاد و هوای نسبتا گرم است. اگر بتوانید این شرایط را برای نگهداری آن فراهم کنید، رشد خوبی دارد و تکثیر آن هم راحت است. بهراحتی میتوانید چندین گلدان چمن عروس تهیه کنید و به عزیزان خود هدیه دهید.
منبع: Thespruce