۱۰ نکته‌ی ضروری که برای پیشگیری از خفه شدن کودکتان باید بدانید
خفگی چهارمین دلیل اصلی مرگ و میر ناگهانی در بین کودکان کم سن و سال است. اگر چه خفگی به طرز غیر قابل باوری ترسناک است، اما با اقدامات ایمن و هوشمندانه تا حد زیادی قابل پیشگیری است. در این مقاله از دیجی کالا مگ ۱۰ راه حل کارشناسانه برای شما فراهم کرده‌ایم تا فرزندتان را از خفه شدن در امان نگه دارید. البته با پزشک متخصص اطفال، هلال احمر یا مرکز بهداشت در محل زندگی‌تان نیز مشورت کنید تا کاملا با روش‌های پیشگیری از خفه شدن کودکان آشنا شوید.
۱. کودک نباید مصرف مواد غذایی جامد را خیلی زود شروع کند
شروع مصرف مواد غذایی جامد مرحله‌ی مهمی از زندگی کودک است، پس خیلی برای آن عجله نکنید. می‌توانید بین سنین ۴ تا ۶ ماهگی به فرزندتان پوره بدهید اما حداقل تا ۸ ماهگی غذاهایی که نیاز به جویدن دارند را به فرزندتان ندهید. وقتی فرزندتان به حد کافی بزرگ شد که بتواند جویدن مواد غذایی را شروع کند، اطمینان حاصل کنید که مواد غذایی را به خوبی ریز کرده‌اید و در گلوی کودک گیر نمی‌کنند.
۲. زمانی که کودکتان غذا می‌خورد، او را رها نکنید
حتی اگر مطمئن هستید که برای فرزندتان، تنها خوراکی‌های مناسب سنش را فراهم می‌کنید، اما اتفاق ممکن است رخ بدهد. اطمینان حاصل کنید که فرزندتان حین غذا خوردن صاف روی صندلی‌اش می‌نشیند و تمام اشیاء کوچک روی میز یا هر جای دیگر، خارج از دسترس فرزندتان قرار دارند. خفگی خیلی سریع می‌تواند رخ دهد، پس هیچ وقت هنگام صرف وعده‌های غذایی یا میان وعده‌ها، فرزندتان را به حال خود رها نکنید.
۳. فرزندتان نباید مواد غذایی پرخطر را مصرف کند
اگر چه ممکن است وسوسه کننده به نظر برسد که کمی از آنچه خودتان می‌خورید را به فرزندتان هم بدهید اما سعی کنید که این کار را انجام ندهید. بسیاری از مواد غذایی که ما به راحتی می‌توانیم مصرف کنیم، خطر خفگی برای کودکان را به دنبال دارند. زیرا کودکان در حال یادگیری جویدن و بلعیدن هستند.
هات‌داگ، پاپ‌کورن، ناگت، ماهی‌های با استخوان، انگور، پنیر حبه‌ای، کره‌ی بادام‌زمینی، میوه‌های خشک شده، مغزیجات، آبنبات‌های سفت و برخی دیگر از مواد غذایی به عنوان مواد غذایی خطرناک برای کودکان محسوب می‌شوند.
نای کودک تقریبا به اندازه یک نی نوشیدنی است و کودک نباید هر چیزی که هم اندازه‌ی نی یا بزرگ‌تر از آن است را مصرف کند.
۴. زمان صرف غذا عجله نکنید
زمان صرف غذا، یکی از پرجنب و جوش‌ترین زمان‌های روز محسوب می‌شود. سعی کنید که قبل از نشستن برای صرف غذا، چند نفس عمیق بکشید تا بتوانید ریلکس کنید و الگوی مناسبی برای درست غذا خوردن فرزندتان باشید. اگر با عجله غذای خود را میل کنید، این امر باعث می‌شود که فرزندتان هم این عادت را تقلید کنید و اگر فرزندتان برای غذا خوردن عجله کند، دهان او پر از غذا خواهد شد که واقعا خطرناک است.
۵. به فرزندتان اجازه ندهید که با دهان پر بدود
بریده بریده نفس کشیدن، تنفس دشوار یا افتادن غیر منتظره همگی می‌توانند هنگام دویدن اتفاق بیفتند. هر گونه قطع شدن غیر عادی در جریان تنفس می‌تواند باعث استنشاق مواد غذایی‌ای شود که در دهان کودک هستند. پس به او اجازه این کار را ندهید.
۶. تنها اسباب بازی‌های مناسب سن کودک را خریداری کنید
قبل از این که برای فرزندتان اسباب بازی بخرید، رده‌ی سنی پیشنهادی روی بسته‌بندی اسباب بازی را در نظر بگیرید. رده‌ی سنی نه تنها به شما این امکان را می‌دهد که بدانید اندازه‌ی اسباب بازی برای فرزندتان مناسب است یا نه، بلکه به شما این اطمینان را می‌دهد که اسباب بازی دارای قطعات کوچکی نیست و خطر خفگی را به دنبال ندارد.
۷. به طور مداوم اسباب بازی‌های قدیمی فرزندتان را چک کنید
حتی اگر تنها از اسباب بازی‌های مناسب سن فرزندتان استفاده می‌کنید اما هنوز هم لازم است قسمت آسیب دیده یا لق اسباب بازی‌ها را مد نظر بگیرید. اسباب بازی‌های حیوانات که با الیاف پر شده‌اند یا اسباب بازی‌های نرم می‌توانند خطرناک باشند، خصوصا اگر فرزندتان با دهان خود یک تکه از آن‌ها را جدا کند. اگر اسباب بازی‌های پلاستیکی به طور ناگهانی از دست فرزندتان بیفتند ممکن است بشکنند. هر اسباب بازی‌ای که پاره شده، شکسته یا ترک خورده را باید دور بیندازید یا قبل از این که فرزندتان دوباره با آن بازی کند آن را تعمیر کند.
۸. مگنت‌های یخچال را دور از دسترس فرزندتان نگه دارید
مگنت‌های یخچال اشیاء جالبی برای کودکان هستند و هر چیزی که در دست فرزندتان باشد ممکن است سر از دهان او در بیاورد. علاوه بر این که مگنت‌ها یک خطر جدی برای خفگی در نظر گرفته می‌شوند، می‌توانند برای دستگاه گوارش مضر باشند. پس مراقب باشید و برای حفظ امنیت کودک، مگنت‌ها را دور از دسترس او نگه دارید.
۹. به فرزندان بزرگ‌ترتان تمیز کردن را یاد بدهید
اگر فرزندان بزرگ‌تری در خانه دارید به آن‌ها یاد بدهید که بعد از این که بازی‌شان تمام شد، اسباب بازی‌های خود را جمع کنند و دور از دسترس اطفال قرار بدهند. ممکن است کودکان کم سن، وسوسه شوند که قطعات کوچک اسباب بازی‌ها را در دهان خود بگذارند. توضیح این که اعضای خانواده باید در مسئولیت مراقبت و حفظ امنیت کودکان سهیم شوند، درس مهمی است که همه‌ی اعضای خانواده باید آن را یاد بگیرند.
۱۰. برای موقعیت‌های اورژانسی آماده باشید
برای پیدا کردن کلاس‌هایی در خصوص احیای قلبی ریوی اطفال و کمک‌های اولیه در خصوص خفگی، با هلال احمر محل زندگی‌تان تماس بگیرید یا به صورت آنلاین دنبال این کلاس‌ها بگردید. همچنین شماره‌ی پلیس، آتش نشانی، بیمارستان و اورژانس را نزدیک تلفن نگه دارید و در گوشی موبایل خود ذخیره کنید. با یادگیری نحوه‌ی واکنش نشان دادن در موقعیت‌های اورژانسی، از لحظات حساس استفاده کنید و زندگی فرزندتان را نجات دهید.
اگر کودکم دچار خفگی شد چه کنم؟
در این قسمت به شما خواهیم گفت که چگونه می‌توانید هنگام بروز خفگی به یک نوزاد (زیر ۱۲ ماه) کمک کنید. همچنین به معرفی اقداماتی که نباید انجام دهید نیز خواهیم پرداخت.
۱. تشخیص این که فرزندتان واقعا دچار خفگی شده است
ممکن است نوزاد سرفه کند یا اوق بزند. این موضوع کمی ترسناک به نظر می‌رسد اما اگر نوزاد می‌تواند سر و صدا تولید کند و نفس بکشد، در حقیقت خفه نشده است.
خفگی زمانی اتفاق میفتد که نوزاد قادر به گریه کردن یا سرفه کردن نیست. در زمان بروز خفگی، نوزاد قادر به نفس کشیدن و تولید هیچ سروصدایی نیست زیرا راه‌های تنفسی او کاملا مسدود شده‌اند.
۲. با اورژانس تماس بگیرید
می‌توانید زمانی که در حال مراقبت از نوزاد هستید، از دوست‌تان یا یکی از اعضای خانواده بخواهید که با اپراتور فوریت‌های پزشکی تماس بگیرد.
مراحلی که در حال انجام آن‌ها هستید را با اپراتور در میان بگذارید. اگر در هر نقطه‌ای از این پروسه، فرزندتان هوشیاری خود را از دست داد، باید مجددا با اورژانس تماس بگیرید.
۳. کودک را دمر روی ساعدتان بیندازید
برای نگه داشتن نوزاد در این وضعیت، از رانتان کمک بگیرید. با کف دستی که آزاد است، به قسمت بین استخوان کتف ضربه بزنید. برای موثر بودن، این ضربه باید سریع و تا حدی قوی باشد. این اقدام باعث ایجاد فشار و لرزش در راه‌های هوایی نوزاد می‌شود که باعث خروج جسم خواهد شد.
۴. نوزاد را به عقب برگردانید
نوزاد را روی ران قرار دهید، در وضعیتی که سر نوزاد پایین‌تر از قفسه‌ی سینه او قرار داشته باشد. با انگشت اشاره و انگشت میانی، استخوان جناغ سینه‌ی نوزاد (که بین سینه‌ها و کمی پایین‌تر از آن‌ها قرار دارد) را پیدا کنید. ۵ بار با اعمال فشار مناسب به این نقطه فشار وارد کنید تا قفسه‌ی سینه را حدود یک سوم به سمت پایین حرکت دهید.
این اقدام به انتقال هوا از ریه‌ها به سمت راه‌های هوایی و خروج جسم کمک می‌کند.
۵. تکرار کنید
اگر جسمی که در راه‌های هوایی نوزاد گیر کرده هنوز خارج نشده و کودک هنوز قادر به نفس کشیدن نیست، دستورالعمل‌های بالا را دوباره تکرار کنید. سپس دوباره به قفسه‌ی سینه فشار وارد کنید. همچنین اگر فرزندتان هوشیاری خود را از دست داد فورا با اورژانس تماس بگیرید.
مواد غذایی و اجسامی که سبب خفگی نوزاد می‌شوند
برخی از این مواد غذایی شامل موارد زیر هستند:
- تکه‌هایی از میوه‌های خام یا سبزیجات
- مارشمالو و قند و پولکی
- تکه‌های گوشت
- آدامس
اگر چه ما می‌دانیم که شما هیچ وقت به یک نوزاد آدامس یا آبنبات سفت نمی‌دهید اما ممکن است فرزندتان این خوراکی‌ها را روی زمین پیدا کند. حتی محتاط‌ترین والدین هم ممکن است از برخی از اجسام کوچکی که روی زمین افتاده‌اند غافل شوند و فرزندشان آن‌ها را پیدا کند.
سایر اجسامی که می‌توانند در خانه پیدا شوند و سبب بروز خفگی در نوزاد شوند عبارتند از:
- تیله‌ی بازی
- بادکنک
- سکه
- دکمه
- باتری
- سر خودکار
- تاس
- سایر اجسام ریز در خانه
ممکن است فرزندتان در اثر نوشیدن نوشیدنی‌هایی نظیر شیر مادر، شیر خشک و حتی با آب دهان و مخاط خودش خفه شود. راه‌های هوایی نوزادان کوچک هستند و به راحتی مسدود می‌شوند.
یکی از دلایلی که هنگام تلاش برای نجات نوزاد، باید سر نوزاد پایین‌تر از قفسه‌ی سینه او باشد این است که جاذبه می‌تواند به خارج کردن مایعات و پاک کردن راه‌های هوایی او کمک کند.
کارهایی که نباید انجام دهید
فقط زمانی که جسمی که در دهان نوزاد گیر کرده قابل مشاهده است و امکان خارج کردن آن با نوک انگشت وجود دارد، با انگشت‌تان سعی در خارج کردن جسم کنید.
در صورتی که جسمی که در دهان نوزاد گیر کرده قابل مشاهده نیست، خارج کردن آن با انگشت، سخت‌تر از آن چیزی است که فکرشان را می‌کنید و با این کار ممکن است جسم را بیشتر به سمت راه‌های هوایی نوزاد هل دهید.
از مانور هایملیک یا هایملیخ (Heimlich maneuver) یا فشار به شکم، برای نوزادان استفاده نکنید.
اگر چه فشار به شکم می‌تواند به تکان دادن اجسامی که در راه‌های هوایی کودکان و بزرگسالان هستند کمک کند اما می‌تواند برای اندام‌های در حال رشد نوزاد خطرناک باشد.
ممکن است شنیده باشید که برعکس کردن نوزاد و نگه داشتن او از طریق پاهایش می‌تواند موثر باشد. اما این ایده خوبی نیست زیرا باعث می‌شود که جسم مورد نظر به طور عمیق‌تری وارد گلو شود. همچنین ممکن است طی این پروسه، نوزاد به طور ناگهانی از دستتان بیفتد.
چه موقع نیاز به CPR (احیای قلبی ریوی) می‌شود؟
اگر فرزندتان هوشیاری خود را از دست داد، اپراتور فوریت‌های پزشکی به شما آموزش می‌دهد که تا زمان رسیدن نیروهای اورژانس، تکنیک CPR را انجام دهید. هدف CPR لزوما برگرداندن نوزاد به حالت هوشیاری نیست. بلکه، این پروسه برای حفظ انتقال خون و اکسیژن به بدن (و مهم‌تر از همه به مغز) انجام می‌شود.
یک ست CPR شامل ۳۰ فشار به قفسه‌ی سینه و ۲ تنفس دهان به دهان است:
۱. نوزاد را روی یک سطح صاف و سفت (همچون زمین) قرار دهید.
۲. دنبال جسمی که در دهان نوزاد گیر کرده است بگردید. تنها در صورتی که قابل مشاهده است و امکان خارج کردن آن با انگشت وجود دارد، آن را خارج کنید.
۳. دو انگشت را روی استخوان جناغ سینه نوزاد قرار دهید. فشاری وارد کنید که قفسه‌ی سینه نوزاد را حدود یک سوم به سمت پایین می‌برد. این کار را با ریتمی حدود ۱۰۰ الی ۱۲۰ فشار در هر دقیقه انجام دهید. ۳۰ فشار به قفسه سینه را کامل کنید.
۴. سر نوزاد را به عقب برگردانید و چانه او را بالا ببرید تا راه‌های هوایی او را باز کنید. ۲ تنفس دهان به دهان به نوزاد بدهید. هر یک از تنفس‌‌ها باید ۱ ثانیه کامل طول بکشد.
۵. این پروسه را تا زمانی که اورژانس برسد تکرار کنید.
همانطور که گفتیم با کمی مراقبت و نکات ساده می‌توانید از خفگی در کودکان پیشگیری کنید. اما اگر غذا یا جسمی در گلوی فرزندتان گیر کرد، مهمترین نکته این است که خونسردی خود را حفظ کرده و اقدامات لازم را انجام دهید.
منبع: mom365, healthline
