چطور کودکی لوس تربیت نکنیم؟
زمانی که پدر و مادر به شدت ملایم هستند و به هر خواسته کودک تن می‌دهند، نازپروردگی بخشی از اصول زندگی کودکی می‌شود که در بیان خودمانی لوس است. که به گفته آکادمی اطفال آمریکا (AAP) عدم القای انضباط یا اعمال مرزها می تواند کودک را به رفتاری خودمحورانه و نابالغ سوق دهد. و بسیاری از کودکان لوس به عنوان “افراط گرا”، “خودخواه” یا خودشیفته تبدیل می‌شوند.
کودکان زمانی لوس می‌شوند که والدین به راحتی در برابر آن‌ها تسلیم می‌شوند. وقتی والدین به جای آموزش مسئولیت‌پذیری و رعایت قوانین، بیش از حد به خواسته‌های فرزندان پاسخ می‌دهند آن کودک نازپرورده می‌شود. این رفتار می‌تواند منجر به بروز رفتارهای ناخوشایند در کودکی و مشکلات جدی در بزرگسالی شود، از جمله عدم توانایی در حل مشکلات، وابستگی بیش از حد، و مشکلات اجتماعی مانند مصرف بیش از حد، شرط بندی، و سوءمصرف مواد.
لوس شدن کودک به رفتار خانواده بستگی دارد. رفتارهای والدین، از جمله محبت کردن افراطی، در نظر نگرفتن معیارهای تربیتی درست، و حمایت‌های بی حد و حساب، می‌تواند کودک را لوس کند. این رفتارها می‌توانند مانع یادگیری صحیح رفتارهای کودکان شوند و خواسته‌های کودک را سریع برطرف کنند، که این امر می‌تواند باعث بروز مشکلات طولانی مدت شود والدینی که به جای تعیین انتظارات و پاداش‌ها، به خواسته‌های کودک پاسخ می‌دهند، می‌توانند کودک را لوس کنند. این رفتار می‌تواند باعث شود کودک به جای یادگیری مسئولیت‌پذیری، انتظار داشته باشد که والدین همیشه به خواسته‌های او پاسخ دهند.
ما در این مقاله راهکارهایی برای تربیت بچه لوس را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
چرا کودکان لوس می‌شوند؟
کودکان لوس کودکانی هستند که به هر آنچه می‌خواهند دسترسی دارند، چه مناسب باشد یا نباشد، و به همین دلیل، خود محور می‌شوند و نیازهای دیگران را نادیده می‌گیرند. این رفتار معمولاً نتیجه‌ی پرسر و صبر والدین یا مراقبان است یا ناشی از عدم توانایی والدین در تعیین مرزها و قوانین مناسب برای کودک است. رفتار با کودک لوس اگر در چارچوب قوانین باشد می‌تواند او را دوباره سر به راه کند. در زیر برخی از نشانه‌های کودکان لوس را با هم مرور می‌کنیم:
عدم مسئولیت‌پذیری
کودک لوس ممکن است از پذیرش مسئولیت برای اعمال خود خودداری کند و دیگران را برای اشتباهات خود مقصر داند. این رفتار می‌تواند رشد شخصی و توسعه مسئولیت‌پذیری او را محدود کند.
عدم پذیرش شکست
کودک لوس ممکن است با ناامیدی و نارضایتی مبارزه کند، زیرا به طور معمول به دنبال رسیدن به خواسته‌های خود است. در مواجهه با چالش‌ها، ممکن است طنزها یا رفتارهای تهاجمی نشان دهد.همچنین خودمحوری و انتظار از دیگران برای دادن امتیازات ویژه، سخت‌تر بودن مدیریت ناامیدی در مواقع شکست و عدم تکمیل حتی وظایف ساده مانند مسواک زدن یا نگهداری اسباب بازی‌ها مگر اینکه با پول، اسباب بازی یا پاداش ترغیب شوند از دیگر شاخصه‌های یک بچه لوس است.
چه کنیم که بچه لوس بار نیاوریم؟
داشتن کودک لوس در ابتدا سخت به نظر نمی‌رسد. اما هرچه در مقابل کودکان کوتاه بیاییم، انتظارات آن‌ها از ما بزرگتر و بزرگتر می‌شود. این مساله در نوجوانی می‌تواند مشکلات جدی و خطرناک برای کودکان ایجاد کند. از طرف دیگر تربیت بچه لوس هم ساده نیست. برای اینکه بچه شما لوس نباشد، راهکارهای زیر کمک کننده هستند:
تعریف انتظارات و پاداش‌ها
برای جلوگیری از لوس شدن کودک، مهم است که انتظارات مشخصی برای عواقب و مجازات‌ها تعریف کنید و به آن‌ها پایبند باشید. تهدیدات خالی می‌تواند باعث شود کودکان کاملاً احساس گناه نکنند و مسئولیت اعمال خود را نگیرند. رفتار با بچه لوس نیاز به جدیت دارد.
تقویت رفتار خوب
به جای پاسخ دادن به همه خواسته‌های کودک، تمرکز شما باید بر تقویت رفتار خوب و تشویق به رفتارهای مثبت او باشد. این می‌تواند به کودک کمک کند تا یاد بگیرد که چگونه رفتار مناسبی داشته باشد و از نتایج اعمال خود آگاه باشد.
تحمل «نه» گفتن
کودکان لوس اغلب نمی‌توانند با شنیدن «نه» کنار بیایند. آموزش به کودک برای تحمل دست رد زدن به خواسته‌هایشان و یادگیری از آن، بخشی حیاتی از رشد و توسعه او است. او باید بپذیر که گاهی «نه» بشنود و شما هم باید احساس را کنار گذاشته و گاهی به کودکان «نه» بگویید.
فراهم کردن محیطی امن با محدودیت‌های لازم
والدین باید محیطی امن برای کودکان خود فراهم کنند، اما همچنین باید محدودیت‌های لازم را برای یادگیری مسئولیت‌پذیری و رعایت قوانین اعمال کنند. این می‌تواند شامل تعیین زمان‌ها و مکان‌هایی برای تفریح و استراحت باشد.
آموزش و تربیت
آموزش کودکان در مورد ارزش‌های اخلاقی، اهمیت مسئولیت‌پذیری، و نحوه برخورد با شکست‌ها و موفقیت‌ها می‌تواند به جلوگیری از لوس شدن کمک کند. این آموزش باید به صورت مداوم و با دقت انجام شود.با رعایت این راهکارها، می‌توانید به جلوگیری از لوس شدن کودک کمک کنید و به او کمک کنید تا به یک فرد مسئول و مستقل تبدیل شود.
اگر چه هیچ ایرادی ندارد که در برابر برخی از خواسته‌های کودک تسلیم شوید، اما باید مقدار آن را رعایت کنید. این رفتار شماست که باعث لوس شدن بچه می‌شود. تربیت بچه لوس باید به گونه‌ای باشد که او را به محور اصیل تربیتی بازگرداند. اماگر والدین همچنان از تعیین حد و مرز و تنبیه اجتناب کنند، احتمالاً کودکان به این رفتار ادامه خواهند داد. این مساله می‌تواند مشکلاتی را برای کودکان در هنگام رسیدن به سن مدرسه و حتی در بزرگسالی ایجاد کند. کودکان لوس ممکن است در نهایت بدر روابط با دیگران دچار مشکل شوند. اما واقعا تربیت بچه لوس چگونه است؟
از عذرخواهی به خاطر نخریدن وسیله غیر ضروری خودداری کنید
هر چند «متاسفم» و پذیرش اشتباه در زندگی خانوادگی جای خود را دارد اما نیازی نیست از اینکه نمی‌توانی برای فرزندت یک اسباب‌بازی جدید و براق بخری پشیمان باشی. رفتار شما باید مهربانه توام با قاطعیت باشد. در رفتار با کودک لوس یا هر کودکی که برای خواسته‌ای غیرضروری پافشاری می‌کند نباید او را تنبیه کنید. مهربان باشید، اما قاطع. هرگز نه خود را به بله تبدیل نکنید. حتی اگر فکر می‌کنید در گفتن نه اشتباه کرده‌اید روی آن بایستید. بگذارید کودک یاد بگیرد که نه، یعنی نه! می‌توانید بگویید که حس او را برای اینکه نمی‌تواند یک کیف جدید داشته باشد درک می‌کنید، اما او یک کیف نو دارد و در حال حاضر نیازی به کیف جدید ندارد.
کارن راسکین، روان‌درمانگر خانواده در شارون، ماساچوست، خاطرنشان می‌کند: «کمک به کودک برای اینکه بپذیرد به هر چیزی که می‌خواهد نمی‌رسد، یک درس مهم زندگی است.اگر کودک ۶ ساله شما مصمم به خرید یک لباس با برندی گران قیمت است، چیزی شبیه به این بگویید: “بله، این لباس فوق‌العاده‌ای است، اما حالا برنامه‌ای برای خرید آن نداریم. می‌توانیم لباس قشنگ‌تری بخریم که با بقیه پول خریدهای بیشتری داشته باشیم. نظر شما در مورد همکاری در این یکی چیست؟ این چیزی است که من حاضرم برای آن‌ها بپردازم؛ شما می توانید برای بقیه صرفه جویی کنید.” این امر به فرزند شما کنترل بر تصمیم گیری را یاد می‌دهد و به او اجازه می‌دهد تا بداند باید گاهی محدوده خواسته‌هایش را کنترل کند.» این یک اصل کلیدی در تربیت بچه لوس است.
عصبانیت‌ها را مدیریت کنید
هیچ والدینی دوست ندارد به صدای فریاد و گریه کودکش گوش کند. هنگام تربیت بچه لوس ممکن است زمان زیادی را صرف شنیدن گریه‌های او کنید. چاره‌ای نیست! ما در تلاشیم تا او را نجات دهیم. شاید از اینکه کودکتان را که با گریه به قفسه اسباب‌بازی‌ها چسبیده از مغازه بیرون ببرید، شما را خجالت‌زده کند، اما تسلیم شدن به مراتب بدتر است. اگر در مغازه بمانید، او یاد می‌گیرد که برای رسیدن به خواسته‌اش باید شهر را شلوغ کند.
امی مک‌کریدی، بنیان‌گذار راهکارهای فرزندپروری مثبت پیشنهاد می‌کند اگر در خانه هستید، برای تربیت کودک لوس، تا زمانی که فرزندتان در خطر آسیب رساندن به خودش یا دیگران نیست، او را نادیده بگیرید. در حالی که باید مراقب کودک عصبانی خود در یک مکان عمومی باشید، توجه بیش از حد به این رفتار عملاً تکرار عملکرد او را تضمین می‌کند. در عوض، کودکتان را با آرامش از مغازه خارج کنید. باز هم می‌گوییم که مهربان باشید، اما قاطعیت را فراموش نکنید.
صبور باشید و صبر کردن را به کودک خود بیاموزید
بچه‌های لوس احساس می کنند نه تنها حق دارند چیزهایی را که می‌خواهند به دست بیاورند بلکه باید فوراً به آن‌ها دست پیدا کنند. م به لطف Zoom و FaceTime، فرزند شما می‌تواند هر زمان که بخواهد مادربزرگ را ببیند یا با یک کلیک از سوپر مارکت بستنی و شکلات بخرد. دکتر راسکین می‌گوید: «این فناوری‌ها باعث می‌شوند که بچه‌ها انتظارات غیرواقع‌بینانه‌ای در مورد رسیدن به آنچه می‌خواهند در زمانی که می‌خواهند داشته باشند. و از آنجایی که بسیاری از درخواست‌ها – برای استیکرها، کلکسیون‌ها، شیرینی‌ها و موارد دیگر – راه‌های ساده‌ای را برای ایجاد لبخند روی لب‌های کودک شماست، ما بیشتر از آنچه که باید بله می‌گوییم. اما انجام این کار تنها باعث می‌شود که کودک شما با صبر بیگانه شود. در تربیت بچه لوس، او باید صبور بودن را یاد بگیرد.
امتناع یا حداقل خودداری از زیاده‌خواهی‌ها به فرزندتان کمک می‌کند تا نظم و انضباط خود را تقویت کند و به او اجازه دهد برای چیزهایی که دریافت می‌کند ارزش بیشتری قائل شود. به دنبال فرصت‌هایی باشید که فرزند شما ببیند خودتان هم گاهی در برابر خواسته‌های خود مقاومت می‌کنید؛ به عنوان مثال، اگر در مرکز خرید یک شلوار جین دیدید که تصمیم به خرید آن ندارید، به فرزندتان بگویید بگویید: این شلوار خیلی قشنگ است، اما من یک شلوار نو دارم. شاید اگر حراج خورد به فکر خریدش افتادم.»
کلام آخر
کودکی که برای هر دستاورد کوچکی پاداش دریافت می‌کند، میل طبیعی خود را برای برتری در اتفاقات از دست می‌دهد. اگر او یاد بگیرد در برابر خواسته‌اش مقاومت کند یک تمرین قوی برای داشتن عزت نفس انجام داده. با این اوصاف، اعتراف به موفقیت فرزندتان، چه برای تلاش زیاد در ساختن یک برج بلوک یا یک گزارش مثبت، هیچ اشکالی ندارد، تا زمانی که به رفتار خود برچسب جشن بزنید تا دادن. راه اینکه بچه هرگز لوس نشود، تا اینکه بخواهید به تربیت بچه لوس فکر کنید ساده تر است. نگذارید بچه شما لوس بار بیاید، در دنیای امروز جایی برای آدم‌های لوس نیست!
منبع: Parents
