فضانوردان از سبزی‌های پرورش یافته در ایستگاه فضایی خوردند
با تلاش‌های فضانوردان مأموریت و به‌ویژه باغبانی «مایکل هاپکینز» در فضا، خدمه‌ی ایستگاه فضایی بین‌المللی موفق به پرورش گیاهان در حجم زیاد شدند و حتی به‌عنوان مواد تازه از آن‌ها همراه غذا استفاده کردند.
«مایکل هاپکینز» (Michael Hopkins) فضانورد ناسا در مأموریت «اعزام ۶۴» (Expedition 64) و فرمانده مأموریت کرو-۱ ناسا و اسپیس‌ایکس در طول مدت اقامت خود در ایستگاه فضایی ۴ آزمایش «سامانه‌ی تولید سبزیجات» یا «وجی» (Veggie) را پیش برد که برداشت از دو آزمایش آخر به‌تازگی و پس از ۱۳ آوریل (۲۴ فروردین) انجام شد.
آزمایش‌های VEG-03K و VEG-03L یک محصول جدید فضایی را با نام گیاه خردل «آمارا» (Amara) و یک محصول قبلا آزمایش شده با نام «کلم‌برگ چینی» یا «پاک چوی» کوتوله (Extra Dwarf Pak Choi) را پرورش دادند. این گیاهان به مدت ۶۴ روز رشد کردند که طولانی‌ترین زمانی است که یک گیاه برگ‌دار در ایستگاه پرورش یافته است.
سبزیجات به اندازه‌ای طولانی رشد کردند که حتی گل هم دادند.
Credit: NASA
پاک چوی به اندازه‌ای طولانی رشد کرد که حتی به‌عنوان بخشی از چرخه‌ی تولید مثل گیاهان شروع به گل دادن کرد. هاپکینز از یک قلم‌موی کوچک برای گرده‌افشانی گل‌ها استفاده کرد. در حقیقت او پس از صحبت با «مت رومین» (Matt Romeyn) از پایگاه فضایی کندی به‌عنوان دانشمند پروژه‌ی تولید محصولات فضایی و سرپرست این چهار آزمایشگاه گیاهی، چنین روشی را انتخاب کرد. آن‌ها چندین گزینه را از جمله اجازه به خود گیاه برای گرده‌افشانی، بررسی کرده بودند.
رومین گفت: «من از اینکه او این مسیر را برای اطمینان از کامل شدن گرده‌افشانی گیاهان انتخاب کرد تعجب نکردم زیرا همیشه می‌خواست خودش درگیر چنین آزمایشی شود. پس از اینکه او از قلم‌مو استفاده کرد میزان تولید بذر بالایی را مشاهده کردیم.»
مایک هاپکینز از قلم‌موی نقاشی برای کمک به گرده‌افشانی گیاهان استفاده کرد.
Credit: NASA
این آزمایش از آن جهت مهم است که محصولات میوه‌ای به گرده‌افشانی نیاز دارند و خدمه باید روش انجام این کار را در ریزگرانش و همچنین در گرانش کاهش‌یافته نسبت به زمین، مانند گرانش در ماه و مریخ، درک کنند.
به‌زودی و هنگامی که مرکز فضایی کندی به‌عنوان بخشی از آزمایش «زیستگاه گیاهی-۰۴» (Plant Habitat-04) دانه‌های فلفل را به ایستگاه فضایی می‌فرستد، تولید میوه هم به ایستگاه فضایی راه می‌یابد. دانه‌های فلفل با مأموریت شماره‌ی ۲۲ کپسول باری دراگون اسپیس‌ایکس به ایستگاه می‌رسند و در «زیستگاه گیاهی پیشرفته» رشد خواهد کرد. آزمایش «زیستگاه گیاهی-۰۵» هم در رمینه‌ی پرورش بوته‌ی گوجه فرنگی برای سال آینده برنامه‌ریزی شده است.
برداشت‌های متعدد از آزمایش‌های اخیر، میزان محصول هاپکینز را به اندازه‌ای رساند که خدمه از این سبزیجات برای افزودن تنوع به وعده‌های غذایی خود استفاده کردند. هاپکینز پاک چوی را به‌عنوان مخلفات با برگ‌هایی که در یک بسته‌ی خالی تورتیلا طعم‌دار شده بودند، خورد. او سس سویا و سیر هم اضافه کرد و به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه آن را در یک گرمکن غذای کوچک قرار داد.
به گفته‌ی هاپکینز فضانوردان با افزودن مواد دیگری مانند مرغ، سس سویا و سرکه‌ی بالزامیک مانند یک «رپ کاهو» از خردل آمارا لذت می‌برند. او پس از نمونه‌برداری از خردل آمارا در یادداشت‌های آزمایش نوشت: «خوشمزه با حالتی بافت-مانند و ترد»
فضانوردان ناسا، مایک هاپکینز و شانون واکر نمونه‌های برگ گیاهان را جمع‌آوری می‌کنند.
Credit:NASA
رومین با اشاره به استفاده از این گیاهان فضایی برای غذا گفت: «این مأموریت همان‌جا برای ما انجام شده است… تولید پایدار محصول در ایستگاه فضایی نمایش فناوری مهمی برای مأموریت‌های بعدی فراتر از مدار پایین زمین است. خدمه از رشد و خوردن این گیاهان لذت می‌برند و این‌ها دقیقا همان نوع محصولاتی هستند که می‌توانیم برای تغذیه‌ی اضافی هنگام اقامت طولانی‌مدت در ماه درنظر بگیریم. هر چیزی که در ایستگاه فضایی و ماه بیاموزیم سرانجام روزی در مریخ ممکن خواهد شد.»
در حالی که غذای آمده و بسته‌بندی شده‌ی فضانوردان تنوع و ارزش غذایی بالایی دارد اما استفاده از محصولات تازه هم تنوع خاص خودش را دارد. به عقیده‌ی هاپکینز گیاهان پیوند بسیار خوبی با زمین دارند و این پیوند یکی از دلایلی است که او از وقت شخصی خود برای باغبانی در فضا استفاده می‌کند.
در ۴ ژانویه هاپکینز دو آزمایش را آغاز کرد. VEG-03I که شامل نخستین پیوند موفق گیاهان در فضا بود و VEG-03J که شامل استفاده از بسته‌بندی دانه‌های جدیدی بود که در مرکز فضایی کندی ساخته شده‌اند. او هر دو آزمایش را تاریخ ۲ فوریه برداشت کرد و کمتر از یک هفته بعد آزمایش‌های VEG-03K و VEG-03L را آغاز کرد. «جیویا ماسا» (Gioia Massa) دانشمندان علوم زیستی گیاهی گفت: «هاپکینز واقعا طرفدار این آزمایش بود. ما فضانوردان مشتاقی داریم که به طرزی باورنکردنی از این تحقیق حمایت می‌کنند.»
سویچی ناگوچی فضانورد ژاپنی بالشتک‌های پرورش گیاه را نشان می‌دهد.
Credit: NASA
با موجود موفقیت زیاد، پرورش این محصولات گاهی چالش برانگیز هم بوده است. در طول آزمایش VEG-03I دو بالشتک گیاهان که شامل دانه‌های کاهوی رومی قرمز (Red Romaine) و کاهوی دراگون (Dragoon) بودند، بسیار کندتر از گیاهان دیگر رشد می‌کردند و تا زمان برداشت به اندازه‌ی کافی نمی‌رسیدند.
بدین ترتیب هاپکینز با راهنمایی دانشمندان مسؤول این مأموریت گیاهی در مرکز فضایی کندی، جوانه‌های اضافی را از بالشتک‌های گیاهان رشد کرده، به گیاهان موجود در دو بالشتک دیگر پیوند زد. در این آزمایش‌ها حتی گیاه کوچک پاک چوی کوتوله که پیش از این دو بار در زیستگاه گیاهی پرورش داده شده بود و نتایج مطلوبی نداشت، این بار به‌خوبی رشد کرد.
پیش از این «کیت روبینز» (Kate Rubins) هم تربچه‌های کاشته شده در ایستگاه فضایی بین‌المللی را با موفقیت برداشت کرده بود. دانشمندان از اینکه به‌نظر می‌رسد ریزگرانش به نفع گیاهان است، شگفت‌زده شدند و این موضوع راه را برای توسعه‌ی این نوع فعالیت‌ها در آینده باز می‌کند.
موفقیت پرورش پاک چوی در فضا به دانش‌آموزان دوره‌ی راهنمایی و دبیرستان هم تعلق دارد که آن را تحت برنامه‌ی «کاشت فراسوی زمین» (Growing Beyond Earth) انتخاب کرده بودند. این پروژه‌ی علمی با مشارکت ناسا برای آزمایش انواع گیاهان مختلف، در مدارس سراسر آمریکا فعالیت می‌کند.
ماسا گفت: «این گونه از پاک چوی به‌طور ویژه به ایستگاه فرستاده شد، زیرا دانش‌اموزان آن را آزمایش کردند و دریافتند که واقعا خوب جواب می‌کند. اکنون فضانوردان در حال پرورش و خوردن آن هستند و از آن لذت می‌برند.»
عکس کاور: مایک هاپکینز گیاهان تازه پرورش یافته در ایستگاه فضایی بین‌المللی را برداشت می‌کند.
Credit: NASA
منبع: SciTechDaily
