رتبه‌بندی فیلم‌های آری استر؛ خالق «میدسامر» و «موروثی»
آری استر با تصویرسازی‌های خیال‌اندیشانه و سبک داستان‌گویی منحصربه‌فردش، بی‌تردید یکی از هیجان‌انگیزترین فیلم‌سازان دو دهه‌ی اخیر است. او که علاقه‌ی شدیدی به موشکافی روابط میان‌فردی و نقاط تاریک روان انسان دارد، با آثار خود در تلاش است تا برداشتی تاثیرگذار از تجربه‌ی انسانی ارائه دهد. استر به اندازه‌ی دیوید فینچر جزئی‌نگر و وسواسی است و با به‌کارگیری نمادگرایی لایه‌های دیگری هم به روایت‌های پیچیده‌اش اضافه می‌کند. به‌واسطه‌ی ساخته‌های او، ما به درک تازه‌ای از ماهیت اخلاقی و احساسی انسان می‌رسیم و از زوایای تازه‌ای به تعاملات خانوادگی می‌نگریم. فیلم‌های آری استر اگرچه وارد حوزه‌ی استحفاظی ژانر ترسناک هم می‌شوند اما هدف اصلی آن‌ها تحریک شما است، اینکه ببینید، احساس کنید و بیندیشید.
نقطه‌قوت آری استر تلفیق زیبایی‌شناسی بصری با خطوط روایی تفکربرانگیز است؛ فیلم‌های اغلب روشن او با فضاسازی‌های درخشان به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که ترس را به شکل عمیق‌تری به شما منتقل کنند و این ترس حتی پس از به اتمام رسیدن فیلم هم با مخاطب باقی خواهد ماند. ایدئولوژی‌های استر اما از سینمای ترسناک سنتی هم فاصله می‌گیرد، او قصد تکرار گذشته را ندارد و می‌خواهد امضاهای خود را به این ژانر بیاورد. او بار دیگر به ما یادآوری می‌کند که آثار ترسناک هم می‌توانند فلسفی و عمیق باشند و باید آن‌ها را جدی گرفت. استر حالا یکی از چهره‌های مهم سینمای ترسناک مدرن است و می‌توان پیش‌بینی کرد که اهمیت وی در دهه‌های بعدی پررنگ‌تر هم شود.
۱۱- تی‌دی‌اف واقعا جواب می‌دهد (TDF Really Works)
- سال انتشار: 2011
- بازیگران: آری استر، ریل چاوز، ویل امری
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 3.۹ از ۱۰
آیا «تی‌دی‌اف واقعا جواب می‌دهد» را اصلا می‌توانیم – یا باید – فیلمی از آری استر بدانیم؟ اثری که به‌عنوان یک فیلم کوتاه هم بیش از حد مختصر است (دو دقیقه و ۴۴ ثانیه) و می‌توانیم از جهاتی آن را یک آبروریزی توصیف کنیم. حتی یک شرح کوتاه هم همه‌چیز را فاش می‌کند و نمی‌توانیم خلاصه‌ی داستان فیلم را طوری بگوییم که احمقانه به نظر نرسد اما تنها چیزی که باید بدانید این است که با یک آگهی تجاری برای یک محصول نامتعارف روبه‌رو خواهید شد.
اینکه فیلم را ناشیانه و کودکانه خطاب کنیم، کم‌گویی است و حق مطلب را ادا نمی‌کند اما اگر آن را به چشم یک کمدی بی‌معنا نگاه کنید، شاید اندکی بامزه باشد، حتی با اینکه این احساس را به شما می‌دهد که خندیدن به آن کار درستی نیست. تی‌دی‌اف واقعا جواب می‌دهد را می‌توانیم از جنس کمدی‌های آیتمی (اسکچ) بدانیم و در مجموع هیچ حرفی برای گفتن ندارد اما آری استر تنها فیلم‌سازی نیست که چنین اثر کوتاهی ساخته است، برای مثال دنیل کوان و دنیل شاینرت هم پیش از «مرد ارتشی سوئیسی» (۲۰۱۶) و «همه‌چیز همه‌جا به یکباره» (۲۰۲۲) موزیک ویدیو و فیلم‌های کوتاه بی‌معنا تولید می‌کردند.
۱۰- اکسیر هرمن (Herman’s Cure-All Tonic)
- سال انتشار: 2008
- بازیگران: کریستینا میسون، جواَن مک‌کریا، گای پری، سم ویلسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۲ از ۱۰
هر فیلم‌سازی باید از جایی آغاز کند و آری استر کارنامه‌ی هنری‌اش را با «اکسیر هرمن» آغاز کرد. اکسیر هرمن به‌هیچ‌وجه بدترین فیلم کوتاه دنیا نیست اما ویژگی منحصر‌به‌فردی ندارد تا خود را از باقی متمایز کند یا حداقل هیجان‌انگیز باشد. با قاطعیت می‌توان گفت اگر استر به شهرت نمی‌رسید، هیچکس به چنین فیلمی توجه نمی‌کرد و در گمنامی به‌سرعت فراموش می‌شد.
قصه پیرامون رابطه‌ی نه‌چندان خوب اعضای یک خانواده اتفاق می‌افتد، ایده‌ای که آری استر در فیلم‌های بعدی‌اش هم به آن پرداخته است. هارولد (گای پری) پسر یک داروخانه‌دار موفق است که یک روز تصمیم می‌گیرد در مقابل پدرِ سوءاستفاده‌گر و آزاردهنده‌اش ایستادگی کند و کارها را به سبک خودش انجام دهد. فیلم تلفیقی از ژانرهای کمدی و ترسناک است و اگرچه در هیچ‌کدام موفق عمل نمی‌کند اما برای یک فیلم ۱۲ دقیقه‌ای از یک فیلم‌ساز جوان (استر هنگام ساخت آن ۲۲ ساله بود) نامطلوب نیست.
۹- قبل از هر چیز (Basically)
- سال انتشار: 2014
- بازیگران: ریچل بروزناهان، امی لیندون، جرمایا بلیکلی، دوکا سوکولی، جنیفر لوئیس، جک دیویس
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۲ از ۱۰
«قبل از هر چیز» ایده‌ی ساده‌ای دارد و به دنبال بلندپروازی نیست. این فیلم کوتاه تقریبا ۱۵ دقیقه‌ای، یک مونولوگ طولانی محسوب می‌شود که شخصیت اصلی آن را در لوکیشن‌های اشرافی و مجلل رو به دوربین می‌گوید. شندی (ریچل بروزناهان) زن جوانی ثروتمندی است که زندگی به اصطلاح لاکچری و تجمل‌آمیزی دارد اما راضی نیست.
آثار این فهرست از اینجا به بعد کیفیت قابل‌قبولی دارند اما قبل از هر چیز به اندازه‌ی فیلم‌های بعدی آری استر اثرگذار نیست، بیشتر از این جهت که شخصیت اصلی آن را هر کسی درک نمی‌کند. با این حال کمدی سیاه فیلم و طعنه‌های شخصیت اصلی تا حد زیادی جواب داده‌اند و مخاطب را آزار نمی‌دهند. اینجا باید به بازی خوب ریچل بروزناهان هم اشاره کنیم که با سریال «خانم میزل شگفت‌انگیز» در کانون توجه قرار گرفت و نقش لوئیس لین را در فیلم جدید «سوپرمن» ایفا خواهد کرد.
۸- کله‌ی لاک‌پشت (The Turtle’s Head)
- سال انتشار: 2014
- بازیگران: ریچارد ریلی، امی فرنچ، جنیفر کریستوفر، چد بنتون، دنیل مولر، هرلی گریپ
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۲ از ۱۰
همانند تی‌دی‌اف واقعا جواب می‌دهد، «کله‌ی لاک‌پشت» هم ایده‌ی داستانی زشت و ناپسندی دارد و دقیقا مشابه همان فیلم، قصه‌ی آن پیرامون یک عضو خاص بدن اتفاق می‌افتد. فیلم از نظر کمدی مبتدیانه است، با این حال افراط‌گری‌های استر در بعضی لحظات جواب می‌دهد و اگر سخت‌گیر نباشید، احتمالا این فیلم کمدی شما را سرگرم خواهد کرد.
فیلم از نظر بصری، در مقایسه با دیگر فیلم‌های آری استر از آن دوره باکیفیت‌تر است، بیشتر از این جهت که پارودی آثار کارآگاهی و نوآر کلاسیک به حساب می‌آید. اینجا کمدی از این مسئله نشات می‌گیرد که کاراگاه قصه به جای پیگیری و حل پرونده‌های جنایی، نگران وضعیت سلامتی خودش است و دغدغه‌ی دیگری ندارد. کله‌ی لاک‌پشت بی‌منطق، مسخره و عجیب‌و‌غریب است اما حداقل در بعضی از بخش‌های کمدی موفق ظاهر می‌شود.
۷- بیو (Beau)
- سال انتشار: 2011
- بازیگران: بیلی مایو، لوگان اتکینسون، کیسی دزموند، دیوید روگه، آری استر، الخاندرو دی لئون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۲ از ۱۰
۱۲ سال قبل از «بیو می‌ترسد» (۲۰۲۳)، آری استر «بیو» را ساخت، یک فیلم مهجور که در مقایسه با نسخه‌ی سینمایی ۳ ساعته، برای ارائه ایده‌هایش تنها به هفت دقیقه زمان نیاز دارد. بیو می‌ترسد شامل حداقل چهار بخش مجزا می‌شود اما بیو در حقیقت نسخه‌ی خلاصه‌شده‌ی بخش اول آن فیلم است که رویدادهایش در آپارتمان محل زندگی شخصیت اصلی قصه رخ می‌دهد.
اگر از لنز یک فیلم کوچک کمدی ترسناک به بیو نگاه کنیم، اثر نسبتا موفقی است و مخاطب را مجذوب خود می‌کند زیرا از داستان سیاه و تعلیق‌آمیزی بهره می‌برد. ما با مرد بدشانس و مضطربی روبه‌رو هستیم که گویی جهان از او نفرت دارد و نمی‌خواهد لحظه‌ای آرامش باشد. تنها چیزی که باعث می‌شود بیو به اثری درجه‌یک تبدیل نشود، پایان‌بندی ناامیدکننده‌ی آن است اما اگر این پایان را کنار بگذاریم، بیو را از جنبه‌ی فضاسازی و کارگردانی می‌توان تحسین‌برانگیز قلمداد کرد.
۶- زندگی همین است (C’est La Vie)
- سال انتشار: 2016
- بازیگران: بردلی فیشر، دین شارپ، رید چاوز، جک دیویس، کارا شورت، خوزه میراندا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۲ از ۱۰
«زندگی همین است» فی‌الواقع همان ایده و سبک بصری فیلم قبل از هر چیز را دارد اما در مجموع اثر قوی‌تری است و حرف‌های مهم‌تری می‌زند. اینجا هم با یک شخصیت روبه‌رو هستیم که مستقیما به دوربین نگاه و از دغدغه‌هایش صحبت می‌کند اما به جای یک زن جوان ثروتمند، قهرمان قصه یک مرد بی‌خانمان عصبانی است که – به حق – با همه سر جنگ دارد.
او با خشم درباره‌ی چیزهای بد و منفی جامعه حرف می‌زند و هم‌زمان، جهان در پس‌زمینه به انتقادات او واکنش نشان می‌دهد و به یادآوری می‌شود که حرف‌هایش تاثیری بر هیچ‌چیز ندارد. زندگی همین است یک اثر هجوآمیز تاثیرگذار است که در کنار بامزگی، تند و نیش‌دار هم هست و شما را به تفکر وادار می‌کند. آری استر در مدت هشت دقیقه، کار بزرگی انجام می‌دهد و فیلم این پتانسیل را داشت که طولانی‌تر هم باشد.
۵- مورد عجیب خانواده‌ی جانسون (The Strange Thing About the Johnsons)
- سال انتشار: 2011
- بازیگران: بیلی مایو، براندون گرین‌هاوس، کارلون جفری، آنجلا بولاک، دنیل واتس، کانی جکسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۱ از ۱۰
در میان همه‌ی فیلم‌های تلخ و آزاردهنده‌ای که آری استر ساخته است، بسیاری از طرفداران بر این باورند که «مورد عجیب خانواده‌ی جانسون» تشویش‌برانگیزتر است. قصه درباره‌ی بدرفتاری‌های خانوادگی است اما با این تفاوت که به جای والدین، این فرزند است که پدر و مادرش را به شکل‌های ترسناک شکنجه می‌دهد. البته بیشتر از اینکه چنین صحنه‌هایی را ببینیم، درباره‌‌اش می‌شنویم اما در هر صورت، آن‌ها شما را متاثر می‌کنند.
مورد عجیب خانواده‌ی جانسون با این هدف ساخته شده است که احساسات شما را برانگیزد و باید اعتراف کرد که بعضی از لحظات کلیدی آن بیش از حد تاثیرگذار بوده و مخاطب را آزرده می‌کند. برخی از تماشاگران آن را بدترین (از نظر دردناک بودن) ساخته‌ی آری استر می‌دانند و بعضی‌ها هم شاید بی‌پروایی و ویرانگر بودن آن را تحسین کنند. فیلم برای هر نوع سلیقه‌ای مناسب نیست اما قصه‌ی تلخ و مأیوس‌کننده‌‌اش ارزش یک بار تماشا را دارد.
۴- مونکوزن (Munchausen)
- سال انتشار: 2013
- بازیگران: بانی بدیلیا، لیام ایکن، ریچل بروزناهان، ریچارد ریلی، دیوید پردهام
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۹ از ۱۰
اگر مورد عجیب خانواده‌ی جانسون را کنار بگذاریم، «مونکوزن» برجسته‌ترین و شناخته‌شده‌ترین فیلم کوتاه آری استر است. این بار هم با روابط پیچیده‌ی اعضای یک خانواده روبه‌رو هستیم اما آری استر از ساختار فیلم‌های صامت استفاده کرده است و خبری از دیالوگ نیست؛ اینجا قصه‌ی عشق جنون‌آمیز و بی‌حدومرز یک مادر به فرزندش از طریق تصاویر و موسیقی روایت می‌شود.
عدم استفاده از دیالوگ و مهارت کارگردانی درخشانی که استر به نمایش می‌گذارد، باعث شده است تا مونکوزن به بهترین فیلم کوتاه این فیلم‌ساز جوان تبدیل شود. مونکوزن تا آستانه‌ی تبدیل شدن به یک فیلم ترسناک خالص پیش می‌رود اما استر اهداف دیگری را دنبال می‌کند، با این حال قصه‌ی او برخلاف آهنگ‌های دلنشینی که می‌شنوید، به‌تدریج اضطراب‌آورتر می‌شود و این درام خانوادگی حس‌وحال تهوع‌آوری به شما منتقل می‌کند. افزون بر این، استفاده از رنگ‌های روشن و خلق فضاهای رنگارنگ باعث شده است تا ابعاد پیچیده‌ی قصه رنگ‌وبوی متفاوتی به خود بگیرند.
۳- بیو می‌ترسد (Beau Is Afraid)
- سال انتشار: 2023
- بازیگران: واکین فینیکس، ناتان لین، پتی لوپن، ایمی رایان، کیلی راجرز، پارکر پوزی، استیون مک‌کینلی هندرسون
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 6.۸ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 70 از ۱۰۰
بیو از چه چیزی می‌ترسد؟ از همه‌چیز، از همگان. دنیای «بیو می‌ترسد» به دنیای ما بی‌شباهت نیست اما ده برابر دیوانه‌وارتر است. خارج از خانه‌اش، آن بیرون آدم‌‌های روان‌پریش پرسه می‌زنند، بعضی‌ها هم به مراتب بدتر هستند، خشن و حتی آدم‌کش. اجساد در خیابان‌ها رها شده‌اند تا بپوسند و هیچکس حس امنیت ندارد. بیو (واکین فینیکس) اما نمی‌خواهد از آپارتمانش خارج شود و هنگامی که این کار را انجام می‌دهد، دوان‌دوان به خانه بازمی‌گردد و مطمئن می‌شود که در را پشت‌سرش قفل کرده است.
این بدین معنا نیست که درون آپارتمان وضعیت بهتری دارد. راهرویی که به خانه‌ی او می‌رسد، چنان تنگ است که ما را به یاد تابوت می‌اندازد. شب‌ها هنگامی که بیو سعی می‌کند بخوابد، همسایه‌اش از زیر در نامه‌ای برای او می‌فرستد که روی آن نوشته شده است صدای موسیقی را کم کند، در حالی که او اصلا موسیقی پخش نمی‌کند. این‌گونه به نظر می‌رسد که هر لحظه، هر فعل‌وانفعال کوچک، هر بار که بیو نفس می‌کشد، همه‌چیز به شکلی طراحی شده است تا او را با ترس روبه‌رو کند.
استر ما را از همان ابتدا در دنیای بیو رها می‌کند. در حقیقت فیلم با تولد بیو آغاز می‌شود که علی‌رغم میل باطنی‌اش از رحم مادر خارج می‌شود و او با سکوت مطلق به این جهان می‌آید؛ تا اینکه دکتر به باسن او ضربه می‌زند تا گریه کند. چند دهه‌ی بعد، بیو شاید همانند دوران نوزادی جیغ‌وفریاد نزند اما درون مغزش، همواره در حال فریاد کشیدن است و این حس را دارد که هر لحظه ممکن است زیر فشار له شود و فروپاشی کامل را تجربه کند.
بیو می‌ترسد جاه‌طلبانه‌ترین فیلم آری استر است، یک اثر سینمایی عجیب که امضاهای کارگردان هم در آن به چشم می‌خورد. همانند «موروثی» و «میدسامر»، او اینجا هم به مشکلات ناشی از والدین، مجامع نامتعارف، موقعیت‌های غیرقابل‌توضیح، تروما و مشکلات روانی پرداخته است. استر از فیلم «نیویورک، جز به کل» (۲۰۰۸) اثر چارلی کافمن هم الهام گرفته است، به‌ویژه در خلق یک دنیای سورئال و شخصیت‌هایی که همراه با آن شکل می‌گیرند. و همانند نیویورک، جز به کل، در قلب این فیلم هم یک حس تنهایی دردناک قابل‌لمس است، این یادآوری غم‌انگیز که بعضی از انسان‌ها همیشه در انزوا هستند، تنهایی استرس‌زایی که خودمان آن را خلق کرده‌ایم اما حالا دیگری کنترلش از دستانمان خارج شده است.
بیو در حال آماده شدن است تا با مادرش (پتی لوپن) ملاقات کند و از همان ابتدا مشخص است که این ملاقات برایش ساده نخواهد بود. در جریان یک جلسه‌ی مشاوره، روان‌شناس از او می‌پرسد که آیا دوست دارد مادرش بمیرد یا خیر. بیو از این سوال غافل‌گیر می‌شود اما همین که روان‌شناس چنین سوالی را مطرح کرده است شاید کافی باشد تا متوجه شویم رابطه‌ی آن‌ها خوب نیست. ما به‌تدریج از جزئیات این رابطه‌ی پرتنش آگاه می‌شویم و واضح است که یکی از دلایل اصلی اضطراب‌های بیو مادرش است. با این حال، او می‌خواهد به خانه بازگردد، اگرچه حرف زدن دراین‌باره آسان‌تر از انجام دادنش است.
مرد نگون‌بخت، بیمناک و مضطرب قصه در ادامه سفر پرفرازونشیب خود را آغاز می‌کند. او در اولین قدم مجروح می‌شود و مدتی را با یک زوج (ایمی رایان و ناتان لین) می‌گذارند که از حضور این مهمان ناخوانده خوشحال هستند. بعدتر او با یک گروه تئاتر آشنا می‌شود که گویی نمایش جدید آن‌ها منحصرا برای بیو ساخته شده است. اما مهم نیست که بیو به کجا می‌رود، او همیشه مجروح می‌شود، ترسیده یا در آستانه‌ی شکستن است. تنها بازیگر بزرگی همچون واکین فینیکس می‌توانست سردرگمی، وضعیت شکننده‌ی احساسی و وحشت نهفته در وجود بیو را چنین دقیق ترسیم کند.
آخرین ساخته‌ی آری استر از جنبه‌های روان‌شناختی هم حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و کسانی که عاشق موشکافی فیلم‌ها هستند، از تماشای بیو می‌ترسد لذت بیشتری خواهند برد اما اینجا یک سوال مهم هم ایجاد می‌شود: آیا حال آری استر خوب است؟ آیا این نویسنده و کارگردان خوش‌ذوق خود را بیو یا در واقع یک آدم روان‌نژند و وحشت‌زده می‌بیند؟ یا تنها یک شخصیت سینمایی خلق کرده است تا ذهن ما را درگیر کند؟ در هر صورت، یک حس طنز نامحسوس هم در فیلم به چشم می‌خورد اما هرگز این حس را ندارید که استر در حال تمسخر قهرمان قصه‌اش است. وضعیت بیو شاید افتضاح باشد اما قرار نیست که به او بخندیم و نمی‌توانیم بخندیم زیرا ما دقیقا در موقعیت او قرار داریم و ناهنجاری‌هایی که تجربه می‌کند، به همان اندازه روی ما هم تاثیر می‌گذارد.
بیو می‌ترسد بزرگ و از جهاتی شگفت‌انگیز است اما همانند دیگر فیلم‌های آری استر، نمی‌تواند همه را راضی کند. بعضی از مخاطبان تحمل چنین جهانی را نخواهند داشت و برخی دیگر عاشق این جهانِ وهم‌انگیز خواهند شد. اما فارغ از دیدگاه‌های موافق و مخالف، فیلم مسیر را برای تحلیل‌های مختلف هموار می‌کند و با اینکه به نظر می‌رسد برای مخاطب خاص ساخته شده است اما با کمی جزئی‌نگری، علی‌رغم پیچیدگی‌هایش آن را درک خواهید کرد. استر را با آثار ترسناک به یاد می‌آوریم اما بیو می‌ترسد تنها به یک ژانر خلاصه نمی‌شود، فیلم گاهی ماجراجویی است، گاهی فانتزی، گاهی یک درام روان‌شناختی و کمدی سیاه هم در آن حضور پررنگی دارد.
۲- میدسامر (Midsommar)
- سال انتشار: 2019
- بازیگران: فلورنس پیو، جک رینور، ویل پولتر، ویلیام جکسون هارپر، گونل فرد، لیو میونس، بیورن اندرسن
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۱ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 83 از ۱۰۰
یک سال پس از اکران فیلم «موروثی»، همه کنجکاو بودند که بدانند آری استر چگونه می‌تواند موفقیت‌های آن را تکرار کند و او با «میدسامر» کسی را ناامید نکرد. دومین ساخته‌ی وی اما شباهت‌های زیادی به فیلم پیشین نداشت، در حالی که موروثی با سیاهی پیوند خورده بود، میدسامر قصه‌اش در آفتاب و روشنایی روز اتفاق می‌افتاد، آیا چنین فیلمی اصلا می‌تواند ترسناک باشد؟ وقتی استر در پشت دوربین باشد، هر چیزی می‌تواند ترسناک باشد.
قصه درباره‌ی چند جوان آمریکایی است که به یک دهکده‌ی دورافتاده‌ی سوئدی قدم گذاشته‌اند که میانه‌های تابستان، یک جشن بزرگ خاص برگزار می‌کند. دنی (فلورنس پیو) که خواهرش از بیماری روانی رنج می‌برد و خودکشی کرد، همراه با دوست پسرش کریستین (جک رینور) به این سفر آمده است تا حال‌وهوایش عوض شود. او و کریستین مدتی است که رابطه‌ی چندان خوبی ندارند، تا حدی که کریستین به فکر جدایی از دنی افتاده است.
اما دخترک که همچنان برای خانواده‌اش سوگوار است (خواهرش والدین آن‌ها را هم به قتل رساند) و با افسردگی دست‌وپنجه نرم می‌کند، در وضعیتی قرار ندارد که رابطه‌اش را با کریستین بهبود ببخشد و در روزهای بعدی، فاصله‌ی میان این دو بیشتر می‌شود. از سوی دیگر، جشنی که این دهکده ترتیب داده است هم سوال‌برانگیز به نظر می‌رسد؛ چیزی که در نگاه اول، یک دورهمی دلپذیر بود، آهسته به یک کابوس خونین تبدیل می‌شود.
آری استر بی‌گمان از فیلم‌های ترسناک فولک مشهوری همچون «مرد حصیری» (۱۹۷۳) الهام گرفته است، با این حال میدسامر شباهتی به نمونه‌های مشابه ندارد. اولین چیزی که فیلم را متمایز می‌کند، استفاده از عناصر کمدی است. البته اشتباه نکنید، فیلم همچنان شوکه‌کننده است و از چند سکانس به‌شدت خشن بهره می‌برد. فلورنس پیو یک‌تنه بار قصه را به دوش می‌کشد، دختری که بارها از کریستین فریب می‌خورد اما احمق نیست. استر میدسامر را به‌درستی «قصه‌ای درباره‌ی جدایی» توصیف کرده و فیلم قبل از هر چیزی، درباره‌ی رابطه‌ی دنی و کریستین است.
با پیشروی قصه، وضعیت در دهکده تاریک و کشنده‌تر می‌شود و آری استر همه‌چیز را زیر نور آفتاب به نمایش می‌گذارد که با چیزی که در موروثی مشاهده کرده بودیم در تضاد است و باعث می‌شود تا فیلم فضایی سورئال به خود بگیرد. تماشاگرانی که به آثار تاریک عادت کرده‌اند، احتمالا از ترسی که با نور خورشید و روشنایی پیوند خورده است غافل‌گیر خواهند شد. مدت زمان فیلم هم جالب‌توجه است، اگرچه با یک اثر دو ساعته روبه‌رو هستیم اما استر مهارت‌های خود در ریتم را رخ می‌کشد و شما هرگز احساس خستگی نمی‌کنید (میدسامر می‌تواند یک کلاس درس مدیریت ریتم برای فیلم‌سازان تازه‌وارد باشد).
آری استر پس از اکران فیلم، در مصاحبه‌هایش گفت که احتمالا دیگر به سراغ ژانر ترسناک نخواهد رفت و امیدواریم چنین نباشد زیرا این ژانر به استر نیاز دارد. او با دو فیلم بلند اول خود به همه نشان داد که این ژانر را از اکثر فیلم‌سازان بهتر می‌شناسند و با قصه‌هایش می‌تواند حرف‌های تازه‌ای بزند. میدسامر یکی از بهترین آثار ترسناک روان‌شناختی دو دهه‌ی اخیر است که در آینده از آن بیشتر صحبت خواهد شد.
۱- موروثی (Hereditary)
- سال انتشار: 2018
- بازیگران: تونی کولت، گابریل بیرن، الکس وولف، آن داود، میلی شاپیرو
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: 7.۳ از ۱۰
- امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از ۱۰۰
«موروثی» یک درام ناگوار است، فیلمی که فقط قصد ندارد شما را در لحظه بترساند بلکه می‌خواهد حال مخاطب را تا مدت‌ها دگرگون کند. آری استر در اولین اثر سینمایی خود، با ظرافتی مثال‌زدنی سناریویی دقیق و پرجزئیات نوشته که هدف اصلی آن این است که شما را به کابوس دچار کند. تکنیک جامپ اِسکر در دستان این فیلم‌ساز، کودکانه و مضحک به نظر می‌رسد، او اصلا نیازی ندارد که مخاطب را ناگهان شوکه کند زیرا ترسی که ارائه می‌دهد، ممتد است و به شما فرصت نفس کشیدن نمی‌دهد.
در موروثی، یک بلوغ و اعتمادبه‌نفس منحصربه‌فرد به چشم می‌خورد که مشابه آن را می‌توانیم در آثار بزرگان و کهنه‌کارهای ژانر پیدا کنیم. فیلم به این ایده می‌پردازد که ذهنیت و بسیاری از ایدئولوژی‌هایمان نسل به نسل منتقل شده است تا به ما برسد، همانند باور به مسائل فراطبیعی یا خرافه‌پرستی. فیلم اما چندین ایده‌ی تفکربرانگیز دیگر هم دارد، از والدینی که فرزندان خود را دوست ندارند تا غم فقدان، تروما، مادرانگی و بیماری‌های روانی. فیلم اما به ترساندن راضی نیست بلکه انرژی شما را تخلیه می‌کند.
فیلم با مراسم خاک‌سپاری آغاز می‌شود؛ آنی گراهام (تونی کلتِ استثنایی) مادرش را از دست داده است. او یک هنرمند است که خانه‌‌های مینیاتوری می‌سازد. با تشکر از فیلم‌برداری استادانه‌ی پاول پاگرزلسکی، ما گاهی نمی‌دانیم که در حال مشاهده‌ی یک اتاق واقعی هستیم یا یکی از اتاق‌های طراحی‌شده توسط آنی. ما با آدم‌هایی همراه می‌شویم که مثل یک شیء کوچک آلت دست چیزی بزرگ‌تر شده‌اند، نیرویی منحوس که هیچکس توان ایستادگی در مقابل آن را ندارد. این حس ناتوایی شخصیت‌ها رفته‌رفته به ما منتقل می‌شود و شدت هم می‌گیرد.
آنی و همسرش استیو (گابریل بیرن)، صاحب دو فرزند هستند، پیتر (الکس وولف) که پسر نوجوان خانواده است و چارلی (میلی شاپیرو)، خواهر کوچک او که گویی همیشه مضطرب است، شاید به این دلیل که ارواح را می‌بیند. پیتر هم اغلب در تلاش است تا ارتباطات دگرجهانی و ماورایی خود را نادیده بگیرد اما هرچه سعی می‌کند تا خود را شبیه دیگران کند، او هم حس دورافتادگی دارد. وضعیت مادر خانواده چندان بهتر نیست، آنی برای بهبود مشکلات روانی‌اش به جلسات مشاوره‌ی گروهی می‌رود و از آسیبی که مادرش – حتی پس از مرگ – به او وارد کرد صحبت می‌کند. استر می‌خواهد که درد همه‌ی اعضای خانواده‌ی گراهام را احساس کنید و امیدوار باشید که زخم‌هایش التیام پیدا کند.
اما التیام در جهانِ موروثی دست‌نیافتنی به نظر می‌رسد و تراژدی‌های دیگری هم از راه می‌رسند، رویدادهایش خونین‌تر و خفقان‌آورتر. موروثی به‌طور قطع فصل تازه‌ای برای فیلم‌های ترسناک مدرن است؛ آری استر نشان می‌دهد که هوشمندی‌های بصری تا چه اندازه در این ژانر اهمیت دارند و چگونه می‌توانند بستر را برای روایت قصه‌ها فراهم کنند. از کنار فیلم‌نامه‌ی جاه‌طلبانه‌ی او هم نباید عبور کرد که هرگز با پیش‌بینی‌های بیننده هم‌سو نیست. موروثی مشابه میدسامر، یک کلاس آموزشی برای سینمای ترسناک است و البته سفری دیوانه‌وار به اعماق برزخ، این فیلم برای سرگرمی نیست بلکه ساخته شده است تا شما را مسخ کند.
منبع: Collider
