۲۰ فایدهی اثبات شدهی زیتون و روغن زیتون برای بدن
آیا زیتون و روغن زیتون برای سلامتی ما مفید هستند؟ این پرسشی است که اگر در اطراف خود از هر کسی بپرسید، پاسخ مثبتی دریافت خواهید کرد. حداقلش این است که میگویند روغن زیتون از روغن مایعی که در طول روز از آن استفاده میکنیم ارزش غذایی به مراتب بیشتری دارد. اما آیا واقعا اینطور است؟ در این مطلب به خواص زیتون و روغن آن پرداخته و نگاهی میاندازیم به یافتههای علم در رابطه با این میوهی جالب.
اگر با رژیمهای غذایی آشنا داشته باشید، احتمالا رژیم غذایی مدیترانهای را به خوبی میشناسید. این برنامهی غذایی که گفته میشود به کاهش التهاب، افزایش قابلیت شناختی بدن و بهبود سلامت قلب، کمک میکند، از غذاهای بسیار متنوعی تشکیل شده تا بدین ترتیب طیف وسیعی از افراد بتوانند از آن استفاده کنند. اما دو مورد از مهمترین مادهی غذایی که در واقع میتوان گفت بخش فوقالعاده بااهمیتی از این رژیم غذایی را تشکیل میدهند شامل زیتون و روغن زیتون میشوند.
زیتون میوهی کوچی است مرتبط به انبه، گیلاس، هلو، بادام و پسته که از آن به عنوان منبعی غنی از ویتامین E و بسیاری از آنتی اکسیدانهای دیگر یاد میشود. مطالعات نشان داده که این میوهی کوچک میتواند از قلب در برابر بسیاری از اختلالات و حتی سرطان جلوگیری کند. این در حالی است که از آن به عنوان یک میوهی چرب یاد میشود. با این حال میبینیم که از زیتون در بسیاری از رژیمهای غذایی سالم استفاده میشود. اما چرا با وجود چرب بودن، باز هم شاهد آن در رژیمهای غذایی گوناگون هستیم؟ آیا واقعا زیتون و روغن زیتون برای ما مفید هستند؟ چه ارزش غذایی در آنها وجود دارد که باعث شده تا این حد در رابطه با فوائد آن در مقالات و مطالعات مختلف صحبت شده باشد؟
آنچه که در این مطلب قصد داریم به آن بپردازیم، فوائد و مضرات زیتون و روغن زیتون است. اما برای اینکه ادعاهایمان عقبهی نظری و مبنای علمی داشته باشد، نتیجهی صحبت با کسانی نقل قول شده که در زمینهی غذایی متخصص هستند تا بدین ترتیب با خیال راحتتری بتوانید به مطلب و ادعاهایش راجع به زیتون سیاه، سبز و روغن آن اعتماد کنید.
زیتون چیست؟
برخلاف باور عموم که تصور میکنند زیتون یک نوع سبزیجات است، درواقع زیتون نوعی میوه به حساب میآید که در دستهی میوههای هستهدار قرار میگیرد و مرتبط با میوههایی نظیر آلبالو، هلو، آلو و مواردی از این دست به حساب میآید. بعد از برداشت محصول، زیتونها را پاک کرده و به نوعی مرینیت میکنند که مزهی تلخ آن از بین برود. چون زیتون خام به شدت تلخ است و فقط کسانی که تلخ بودن غذا برایشان مهم نیست میتوانند آن را مصرف کنند. برای اینکه تلخی زیتون گرفته شود معمولا آن را در آب نمک یا محلولهای قلیایی میخوابانند. سپس مدتی آن را در آب خوابانده و سرانجام در یک ظرف دیگر حاوی نمک، آب و سرکه نگهداری میکنند. البته میتوان از همان ابتدا هم آنها را در آب نمک برای چندین بار خواباند تا به مزهی مطلوب برسند.
تفاوت بین زیتون سبز و سیاه در چیست؟
قطعا میدانید که زیتون در دو رنگ سیاه و سبز موجود است و در شرایط مختلفی هم از آنها استفاده میشود. مثلا زیتونهای پرورده غالبا سبز هستند اما روی پیتزا یا برای تزیین کردن مواد غذایی بیشتر از زیتون سیاه یا ترکیب آن با زیتون سبز استفاده میشود. اما تفاوت آنها واقعا در نوع استفاده است؟ قطعا خیر. آنچه که زیتون سیاه را از سبز متمایز میکند به سادگی رنگ آنهاست؛ شاید باور نکنید اما زیتون سیاه در واقع همان زیتون سبز اما نوع خیلی رسیدهی آن است. به عبارتی دیگر اصلا دو نوع زیتون وجود ندارد، همهی آنها یک زیتون هستند اما وقتی در ابتدای مرحلهی رسیدن هستند رنگشان سبز است و به مرور به رنگ قرمز ارغوانی و در نهایت سیاه در میآیند.
تفاوت دیگر این دو زیتون، بافت آنهاست؛ یعنی زیتون سبز چون هنوز کاملا نرسیده، کمی سفتتر و متراکمتر است اما زیتون سیاه به خاطر رسیده بودن، نرمتر بوده و طعم ملایمتری دارد. علاوه بر اینها، زیتونهای سیاه کمی خشکتر هستند چون بیشتر میرسند.
مهمترین بخش قضیه اما طعم آنهاست. اگرچه همهی زیتونها قبل از فرآوری حاوی گلوکزید هستند که همین موضوع هم باعث تلخی آنها میشود، اما این طعم در زیتون سیاه به مراتب کمتر است. هنگام روغنگیری هم عمدتا روغن سیاه را به سبز ترجیح میدهند چون روغن بیشتری داشته و محبوبتر است.
زیتونهای سیاه اما همیشه هم سیاه نیستند. توجه داشته باشید اگرچه از لحاظ ارزش غذایی هر دو نوع زیتون هیچ تفاوت محسوسی با هم ندارند اما برخی از شرکتها بنا به دلایل مختلف با استفاده از ترکیبات آهن، زیتون سبز را به رنگ سیاه در میآورند و میفروشند. روی بستهبندی این نوع فرآوردهها باید حتما باید ذکر شده باشد که با ترکیبات شیمیایی به رنگ سیاه درآمدهاند چون برای برخی از گروه سنی نظیر کودکان، سالمندان، زنان باردار و شیرده و… میتواند سمی و بسیار خطرآفرین باشد.
ارزش غذایی زیتون
زیتونها به صورت کلی بین ۱۱۵ تا ۱۴۵ کالری به ازای هر ۱۰۰ گرم دارند که میتوان گفت تقریبا ۵۹ کالری به ازای هر ۱۰ گرم یا ۵٫۹ کالری به ازای هر ۱ گرم. زیتون سیاه و سبز از لحاظ ارزش غذایی تفاوتهای محسوسی در یک سری از بخشها باهم دارند. اگرچه در نهایت این تفاوتها خیلی معنادار نیستند اما با این حال وجود دارند که در جدول زیر به آنها اشاره میکنیم:
نوع زیتون | زیتون سبز | زیتون سیاه |
کالری | ۱۴۵ گرم | ۱۱۶ گرم |
چربی | ۱۵٫۳ گرم | ۱۰٫۹ گرم |
چربی اشباع شده | ۲٫۰۳ گرم | ۲٫۲۸ گرم |
سدیم | ۱٫۰۵۶ میلیگرم | ۷۳۵ میلیگرم |
کربوهیدرات | ۳٫۸۴ گرم | ۶٫۰۴ گرم |
شکر | ۰٫۵۴ گرم | ۰ گرم |
فیبر | ۳٫۳ گرم | ۱٫۶ گرم |
پروتئین | ۱٫۰۳ گرم | ۰٫۸۴ گرم |
اگرچه تعداد زیتونی که در طول روز مصرف میکنید بستگی به شما دارد اما به صورت کلی گفته میشود در صورت تمایل، بهتر است ۱۰ زیتون سبز یا ۸ زیتون سیاه مصرف کنید که میشود چیزی حدود ۴ گرم چربی سالم و ۱ گرم چربی اشباعشده.
ویتامینها و مواد معدنی
زیتون منبع غنی از ویتامین و مواد معدنی به حساب میآید که برخی از آنها در طول فرآیند فرآوری، به آن اضافه میشوند. از جمله ویتامین و مواد معدنی زیتون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ویتامین E: غذاهای گیاهی پرچرب معمولا از مقادیر زیادی ویتامین E بهره میبرند که یک آنتی اکسیدان بسیار قدرتمند است.
- آهن: زیتون سیاه منبع خوبی از آهن است که برای سهولت ارسال اکسیژن در گلبول قرمز موثر است. البته زیتونهای سبز هم توسط برخی از صنایع غذایی با ترکیبات شیمیایی نظیر آهن، سیاه میشوند.
- مس: مس یک مادهی معدنی مورد نیاز برای بدن است که غالبا در رژیمهای غذایی عربی یافت نمیشود. مقدار ناکافی مس درون بدن میتواند باعث افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی شود.
- کلسیم: یکی از بیشترین مواد معدنی موجود درون بدن، کلسیم است. کلسیم برای رشد استخوانها، ماهیچهها و بهبود عملکرد اعصاب بسیار مفید است. در یک سری از روشهای خاص فرآوری زیتون، کلسیم هم به آن اضافه میشود.
- سدیم: بسیاری از زیتونها به خاطر تلخیزدایی و ماندگاری زیاد، از مقادیر زیادی سدیوم بهره میبرند چون در آب نمک آنها را میخوابانند.
علاوه بر اینها، یک سری ترکیبات گیاهی، به خصوص آنتی اکسیدانهای ضروری هم درون زیتون وجود دارند که از جمله این ترکیبات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اولئوروپین: یکی از فراوانترین آنتی اکسیدانهای موجود درون زیتونهای تازه و سبز که فوائد بسیار زیادی برای سلامتی دارد.
- هیدروکسیتیروسول: در فرآیند رسیدن زیتون، اولئوروپین به هیدروکسیتیروسول تقسیم میشود. این ماده هم آنتی اکسیدان بسیار قدرتمندی به حساب میآید.
- تریسول: این ماده بیشتر در روغن زیتون یافت میشود. یک آنتی اکسیدان بسیار مفید با پتانسیل ضد سرطان.
- اولئانولیک اسید: این آنتی اکسیدان میتواند از آسیبهای وارده به کبد جلوگیری کند و التهاب را کاهش دهد.
- کوئرستین: این مادهی غذایی میتواند فشار خون را کاهش داده و سلامت قلب را بهبود ببخشد.
روشهای فرآوری زیتون
زیتون به روشهای مختلفی فرآوری میشود که از جمله معروفترین این روشها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- زیتون سبز اسپانیایی: زیتون شور
- زیتون سیاه یونانی: خام
- زیتون کالیفرنیایی: رسیده با اکسیداسیون و سپس شور انداختن (تبدیل به زیتون شور)
از آن جایی که زیتونها بسیار تلخمزه هستند، معمولا کمتر کسی پیدا میشود که آنها را تازه مصرف کند. به جای این کار، صنایع غذایی یا افراد مختلف زیتون را به روشهای خاصی فرآوری میکنند تا به میزان قابل توجهی از تلخی این میوهی ارزشمند کاسته شود. در این فرایند، میزان کلسترول زیتون کاهش پیدا میکند و به جای آن، مقادیر خوبی باکتری مفید برای بدن به آن اضافه میشود.
فرآوری زیتون بسته به نوعی که انتخاب میکنید میتواند بین چند روز تا چند ماه به طول بیانجامد. اما برخی از زیتونها را اصلا نیازی نیست که به صورت فرآوری شده مصرف کنیم چون بلافاصله بعد از رسیدن قابل خوردن هستند. به صورت کلی روشهای فرآوری زیتون هم بسته به فرهنگ و سنت آن ملت، میتواند متفاوت باشد؛ در نتیجه میتوانید به کشورهای مختلفی بروید و زیتون را در رنگ، بافت و مزهی کاملا متفاوتی از کشور خود ببینید.
اما اگر خودتان میخواهید زیتون را فرآوری کنید پیشنهاد میشود اسید لاکتیک را فراموش نکنید چرا که این ماده به عنوان یک محافظ طبیعی عمل کرده و در برابر باکتریهای خطرناک و مضر، از زیتون محافظت میکند. در نتیجه میتوانید مدت زمان بیشتری آن را نگهداری کرده و مصرف کنید.
فوائد مصرف زیتون
اما میرسیم به موضوع اصلی بحث یعنی فوائد زیتون. تا اینجای کار تقریبا مطمئن شدهایم که زیتون برای سلامتی کاملا ایمن است و مشکل خاصی هم ندارد. البته یک سری نقاط ضعف هم مثل هر چیز دیگری در رابطه با زیتون وجود دارد که اگر رعایت شوند، به هیچ عنوان این میوه برای سلامتی خطرناک نخواهد بود.
۱. حاوی آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدانهای رژیمی نشان دادهاند که خطر ابتلا به بیماریهای مزمن مانند بیماری قلبی و سرطان را کاهش می دهند. زیتون سرشار از آنتی اکسیدان است و فوائد سلامتی آن از مبارزه با التهاب تا کاهش رشد میکروارگانیسمها را شامل میشود. یک مطالعهی قدیمی که در سال ۲۰۰۹ صورت گرفت نشان داد که خوردن باقیماندهی خمیر زیتون به طور قابل توجهی باعث افزایش سطح گلوتاتیون در خون میشود که یکی از قویترین آنتی اکسیدانها در بدن به حساب میآید.
۲. بهبود سلامت قلب
کلسترول و فشار خون بالا هر دو از عوامل خطرناک بیماری قلبی هستند. اسید اولئیک به عنوان اصلیترین اسید چرب موجود در زیتون، با بهبود سلامت قلب مرتبط است و میتواند سطح کلسترول را تنظیم کند و از کلسترول بد (LDL) در برابر اکسیداسیون محافظت کند. اگرچه برخی از کارشناسان معتقدند برای اینکه تأثیر قطعی زیتون روی سلامت قلب ثابت شود، به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است. علاوه بر این، برخی از مطالعات نشان دادهاند که زیتون و روغن زیتون میتوانند در کاهش فشار خون موثر باشند.
۳. بهبود سلامت استخوانها
پوکی استخوان با کاهش تودهی استخوانی و کیفیت استخوان مشخص میشود و میتواند خطر شکستگی را افزایش دهد. نرخ پوکی استخوان در کشورهای مدیترانهای به مراتب کمتر از سایر نقاط اروپا است که منجر به این گمانه زنی شده که زیتون ممکن است در برابر این وضعیت محافظت کند. برخی از ترکیبات گیاهی موجود در زیتون و روغن زیتون ظاهرا به جلوگیری از از دست دادن استخوان در مطالعات حیوانی کمک کردهاند. علاوه بر این، مطالعات نشان داده که پیروی از یک رژیم غذایی مدیترانهای به خاطر وجود زیتون و روغن زیتون در آن، میتواند خطر شکستگی استخوان را کاهش دهد.
۴. خواص ضد سرطانی
زیتون و روغن زیتون معمولا در رژیم غذایی مدیترانهای در منطقهی مدیترانه بیشتر مصرف میشوند؛ جایی که میزان سرطان و سایر بیماریهای مزمن کمتر از سایر کشورهای غربی است. بنابراین، ممکن است زیتون به کاهش خطر ابتلا به سرطان کمک کند.
یکی از دلایل میتواند تا حدی به خاطر محتوای بالای آنتی اکسیدان و اسید اولئیک در زیتون باشد. مطالعات نشان داده که این ترکیبات چرخهی زندگی سلولهای سرطانی در سینه، رودهی بزرگ و معده را مختل کرده و آنها را از بین میبرند. با این حال، مطالعات طولانی مدت و کنترل شدهی انسانی برای تأیید این نتایج مورد نیاز است. فعلا همه چیز بر اساس یک نتیجهگیری آزمایشگاهی است و در واقع میتوان گفت نتایج روی کاغذ اینگونه نشان میدهند که زیتون میتواند خواص ضدسرطانی داشته باشد.
۵. چربیهای مفید
زیتون دارای چربیها مفید بساری است که ۷۴ درصد آن، اولئیک اسید نام دارد. این اسید غیر اشباع به درمان التهاب کمک کرده و میتواند به صورت قابل توجهی سلامت کلی شما را بهبود ببخشد.
۶. سلامت بدن در دوران پیری
با افزایش سن، توان بدن در برابر بیماریها کمتر شده و احتمال اینکه زود به زود بیمار شویم وجود دارد. یکی از مزایای اصلی دریافت بیشتر اسیدهای چرب سالم در رژیم غذایی این است که میتوانند به شما در بهبود سلامت و عملکرد مغز کمک کنند. حتی زیتون و روغن زیتون حاولی ترکیبات فنلی هستند که مطالعات نشان داده برای کاهش خطر ابتلا به آلزایمر و زوال عقل موثر است. همچنین مصرف چربیهای غیر اشباع به خاطر بهرهمندی از مقادیر بیشتری انتقالدهندهی عصبی استیلکولین، به ما در عملکرد حافظه و یادگیری کمک میکند.
۷. حاوی مقادیر زیادی فیبر
در حالی که زیتون و روغن زیتون فواید مشابه زیادی برای سلامتی دارند، یکی از اثرات خاص خوردن زیتون این است که حاوی فیبر رژیمی است. در واقع، ۸۵ گرم زیتون کنسرو شده حاوی حدود ۳.۲ گرم فیبر است که برای یک میان وعده کوچک مفید محسوب میشود. دریافت فیبر کافی در رژیم غذایی شما یکی از کلیدهای اصلی برای داشتن قلب سالم، سطح کلسترول سالم، هضم خوب و به طور کلی، سلامت کامل بدن است. همچنین فیبر میتواند شما را برای مدت بیشتری سیر نگه دارد.
۸. محافظت از سلولها
زیتون سرشار از آنتی اکسیدانها از جمله ویتامین E و ترکیبات فنلی است. این آنتی اکسیدانها یک عامل بازدارنده در برابر آسیب سلولی ناشی از رادیکالهای آزاد هستند که میتوانند به بدن شما آسیب برسانند. یکی دیگر از راههایی که زیتون از سلامت سلولهای شما مراقبت میکند، منبع عالی آهن است که بدن شما برای ایجاد و تولید گلبولهای قرمز خونی که اکسیژن را در سراسر بدن حمل میکنند، به آن نیاز دارد.
فوائد مصرف روغن زیتون
بسیاری از فوائدی که در رابطه با زیتون اشاره شدهاند، در روغن زیتون هم موجود هستند. اما در یک سری از جزئیات، این دو با هم تفاوت دارند. مثلا فیبر بیشتر در زیتون موجود است. اما با این حال یک سری فوائد برای روغن زتیون هم ثبت شده که موارد جدید را به صورت خلاصه شرح میدهیم.
تفاوت روغن آووکادو و روغن زیتون
۱. روغن زیتون سرشار از چربی های تک غیراشباع سالم است.
۲. روغن زیتون سرشار از آنتی اکسیدانهاست.
۳. روغن زیتون به خاطر وجوود ویتامین E و اولئیک اسید میتواند مثل ایبوپروفن، خاصیت ضد التهابی داشته باشد.
۴. روغن زیتون میتواند از سکتهی مغزی جلوگیری کند
سکتهی مغزی به دلیل وجود اختلال در رسیدن خون به مغز در نتیجهی لخته شدن خون یا خونریزی ایجاد میشود. در کشورهای توسعه یافته، سکتهی مغزی پس از بیماری قلبی دومین علت شایع مرگ و میر است.نتیجهی یک تحقیق روی ۸۴۱۰۰۰ نفر نشان داده که روغن زیتون تنها منبع چربی تک غیراشباع است که با کاهش خطر سکته و بیماری قلبی ارتباط دارد. در بررسی دیگری که روی ۱۴۰۰۰۰ شرکتکننده انجام گرفت، مشخص شد کسانی که روغن زیتون مصرف میکردند نسبت به کسانی که روغن زیتون مصرف نمیکردند، کمتر در معرض خطر سکته قرار داشتند.
۵. روغن زیتون میتواند برای سلامت قلب مفید باشد.
۶. روغن زیتون وزن هیچ ارتباطی با افزایش وزن یا چاقی مفرط ندارد
اگرچه مصرف بیش از حد چربی باعث افزایش وزن می شود، با این حال، مطالعات متعدد رژیم غذایی مدیترانهای غنی از روغن زیتون نشان داده که اتفاقا افراد وزن مطلوبی هم دارند. یک مطالعهی ۳۰ ماهه روی بیش از ۷۰۰۰ دانشجوی اسپانیایی نشان داد که مصرف مقدار زیاد روغن زیتون با افزایش وزن هیچ ارتباطی نداشت. جالب اینجاست که یک مطالعهی سه ساله روی ۱۸۷ شرکتکننده نشان داد رژیم غذایی غنی از روغن زیتون با افزایش سطح آنتی اکسیدانها در خون و حتی کاهش وزن مرتبط است.
۷. روغن زیتون میتواند از آلزایمر جلوگیری کند.
۸. روغن زیتون خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش میدهد
به نظر میرسد روغن زیتون برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲ بسیار موثر باشد. نتیجهی چندین مطالعه نشان داده روغن زیتون نه تنها اثرات مفیدی روی قند خون دارد بلکه حساسیت بدن به انسولین را هم افزایش میدهد که یکی از عوامل اصلی کاهش خطر ابتلا به دیابت و حتی درمان آن است. یک مطالعه که اخیرا روی ۴۱۸ فرد سالم صورت گرفته نشان داده رژیم غذایی مدیترانهای غنی از روغن زیتون خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تا بیش از ۴۰٪ کاهش داده است.
۹. روغن زیتون میتواند خواص ضد سرطانی داشته باشد.
۱۰. روغن زیتون می تواند به درمان آرتریت روماتوئید کمک کند
آرتریت روماتوئید یک بیماری خود ایمنی است که با تغییر شکل مفاصل و ایجاد حسی دردناک خود را نشان میدهد. اگرچه علت دقیق آن به خوبی شناخته نشده اما سیستم ایمنی بدن شما در صورت ابتلا به این بیماری، به اشتباه به سلولهای طبیعی حمله میکند. اما به نظر میرسد مکملهای روغن زیتون میتوانند نشانگرهای التهاب را در فرد مبتلا به آرتریت روماتوئید بهبود بخشیده و استرس اکسیداتیو را کاهش دهد.
روغن زیتون زمانی که با روغن ماهی که منبع اسیدهای چرب امگا ۳ ضد التهابی است ترکیب شود، بسیار مفیدتر هم میشود. در یک مطالعه، روغن زیتون و روغن ماهی به طور قابل توجهی باعث افزایش توان دست و بهبود درد مفاصل و خشکی صبحگاهی در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید شدند.
۱۱. روغن زیتون خواص آنتی باکتریال دارد
روغن زیتون حاوی بسیاری از مواد مغذی است که میتواند باکتریهای مضر را مهار یا از بین ببرد. یکی از این باکتریها، هلیکوباکتر پیلوری است؛ باکتریمضری که در معدهی شما زندگی میکند و میتواند باعث زخم معده و سرطان معده شود. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده که روغن زیتون خالص و صددرصد طبیعی با هشت سویه از این باکتری مبارزه میکند که سه مورد از آنها به آنتی بیوتیکها مقاوم هستند. همچنین یک مطالعه روی انسانها هم نشان داد مصرف ۳۰ گرم روغن زیتون خالص و طبیعی به صورت روزانه، عفونت هلیکوباکتر پیلوری را در ۱۰ تا ۴۰ درصد از افراد در کمتر از دو هفته از بین برد.
۱۲. روغن زیتون برای رشد مجدد موها مفید است
یکی از فوائد اصلی روغن زیتون برای موها، افزایش رشد و ضخیم کردن آنهاست. روغن زیتون به خاطر وجود مقادیر زیادی آنتیاکسیدان، فولیکولهای مو را تقویت کرده و رشد آنها را تسریع میکند.کافی است یک قاشق غذاخوری روغن زیتون را بین انگشتانتان کمی گرم کنید و سپس آن را روی پوست سر ماساژ دهید.
مضرات استفاده از زیتون
زیتون به خودی خود هیچ ضرر خاصی برای بدن ندارد اما مثل هر میوه یا مادهی غذایی دیگری اگر به صورت بیرویه از آن استفاده کنید میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در بدن شود. به خصوص زیتونهای فرآوری شده که در آب نمک خوابانده شدهاند چون حاوی مقادیر زیادی سدیم هستند و مصرف بیش از حد سدیم هم میتواند منجر به فشار خون بالا و افزایش خطر بیماری قلبی، سکتهی مغزی و مشکلات کلیوی شود. به عبارتی دیگر، استفادهی درست از زیتون فوائدی دارد که استفادهی نادرست از آن نه تنها این فوائد را خنثی کرده بلکه کاملا متضاد آنها عمل خواهد کرد. به این صورت که یک مادهی غذایی مفید برای قلب، به یک مادهی کاملا مضر برای آن تبدیل میشود.
همچنین برخی از افراد هم به زیتون یا نمونههای فرآوری آن آلرژی دارند که البته تعداد آنها بسیار کم است. این آلرژی میتواند خود را در گلو و دهان فرد نشان دهد. علاوه بر اینها، آکریلآمید هم به عنوان یکی از مضرات زتیون شناخته میشود. در برخی مطالعات، آکریل آمید با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط است، اگرچه برخی از دانشمندان این ارتباط را زیر سوال بردهاند و به آن اعتقادی ندارند. اما به صورت کلی برخی از افراد ترجیح میدهند مصرف این ماده را تا جایی که امکان دارد کاهش دهند.
برخی از انواع زیتون، به ویژه زیتونهای سیاه رسیده، ممکن است در نتیجهی فرآوری حاوی مقادیر زیادی آکریلآمید باشند که صنایع غذایی باید هنگام این فرایند از روشهای بهتری استفاده کنند. باز هم به نظر میرسد خود زیتون مشکل خاصی ندارد مگر اینکه در طول فرآیند فرآوری مشکلاتی به وجود بیاید. همچنین مصرف بیش از حد زیتون به خاطر وجود مقادیر زیادی کالری شاید در برخی از افراد باعث افزایش وزن هم بشود. البته این موضوع بستگی به سایر عادات غذایی فرد هم دارد اما پیشنهاد میشود آن را به اندازه مصرف کنید.
در پایان
به صورت کلی به نظر میرسد روغن زیتون و زیتون فوائد زیادی برای بدن دارند و اگر در طول فرآیند فرآوری بنا به دلایل مختلف ترکیبات مضری روی آنها اعمال نشود، آسیبی به بدن نمیرسانند. با این حال باید مراقب بود و از مصرف بیش از حد آن، به خصوص زیتون شور به خاطر وجود مقادیر زیادی سدیم خودداری کرد. همچنین باید هنگام خرید زیتون، به خصوص روغن آن حسابی تحقیق کنید چون روغن زیتون اگر اصل نباشد، فایده که هیچ، شاید به بدن ضرر هم برساند.
علاوه بر اینها، زیتون باید به اندازه مصرف شود. اگر فرد سالمی هستید، در طول روز مصرف ۱۶ تا ۲۴ (۵۶ تا ۸۴ گرم) زیتون کوچک تا متوسط میتواند مفید باشد. اما در صورت وجود هرگونه مشکلی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا اندازهی دقیق مصرف را به شما توصیه کند. در رابطه با روغن زیتون هم باید بگوییم یک یا دو قاشق غذاخوری در طول روز میتوند مفید باشد. حال میخواهید این میزان را به صورت عادی مصرف کنید یا به همراه مواد غذایی.
منبع: Healthline, Eatthis