اپل ویژن پرو در برابر متا کوئست ۳؛ تفاوت چیست و کدام را باید بخرید؟
اپل ویژن پرو و همچنین هدست متا کوئست ۳ جزو محصولات قابل توجه بازار در حال حاضر هستند اما آیا یکی از آنها قوی‌تر و بهتر از دیگری است؟ در این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال هستیم.
کنترلرها (یا عدم وجود آنها)
مشخصات
وزن
عمر باتری
کیفیت صفحه نمایش و پارامتر FOV
پردازنده و رم
واقعیت افزوده
سیستم عامل و پشتیبانی از برنامه‌ها و بازی‌های ویدیویی
قیمت
اپل ویژن پرو یا کوئست ۳؛ کدام را بخریم؟
شرکت اپل در فوریه سال ۲۰۲۴ بالاخره موفق شد هدست واقعیت افزودهی ۳۵۰۰ دلاری خود را عرضه کند؛ هدستی که تحت عنوان ویژن پرو معرفی شد و اپل اصرار دارد که این دستگاه را یک هدست واقعیت افزوده (AR/VR/XR) خطاب نکنیم و به جای این مورد الفاظ، از عبارت جدید تحت عنوان «پردازشگر فضایی» (Spatial Computing) استفاده کنیم. یک دلیل برای این کار به جلوگیری از مقایسه هدست اپل با سایر محصولات واقعیت مجازی خلاصه می‌شود اما مشخص شده هدست متا کوئست ۳ که یک هدست واقعیت افزودهی مقرون به صرفه (۵۰۰ دلاری) است و در سال ۲۰۲۳ میلادی عرضه شده، به شدت شبیه به هدست اپل ویژن پرو است. به تبع دستگاه اپل که تقریبا هفت برابر هزینه‌ی بیشتری دارد باید تقریبا از هر لحاظ بهتر عمل کند، اما شباهت‌های زیادی نسبت به آنچه فکر می‌کنید بین این دو دستگاه وجود دارد و حتی متا کوئست ۳ از برخی جوانب بهتر از اپل ویژن پرو عمل می‌کند. در ادامه هر یک از مهم‌ترین مولفه‌ها را بررسی می‌کنیم.
کنترلرها (یا عدم وجود آنها)
المانی که موجب شده تا اپل ویژن پرو به شدت منحصر به فرد باشد، در این موضوع نهفته که شما نیازی به هیچ گونه کنترلری برای گشت و گذار در فضای AR یا VR ندارید. به جای این کار، اپل هدست خود را به شیوه‌ای طراحی کرده تا شما بتوانید محیط ویژن پرو را با چشم‌ها، دست‌ها و حتی صدای خود کنترل کنید.
متا کوئست ۳ همراه با کنترلرهای ارگونومیک برای تعامل زمانی که شما در محیط AR یا VR هستید عرضه شده است. اگر شما در حال تجربه‌ی یک بازی ویدیویی هستید که شامل در دست گرفتن یک تفنگ یا شمشیر می‌شود، قطع به یقین استفاده از هدست اپل تجربه‌ی جذاب‌تری خواهد بود. در واقع هدست، دست‌های شما را به عنوان سلاح در نظر گرفته و به شما اجازه می‌دهد با حرکت دست و اشاره به محیط با دنیای بازی ارتباط برقرار کنید. البته برای تعامل کلی در محیط کاربری هدست هم می‌توان از این دستگاه به بهترین شیوه ممکن استفاده کرد.
با تمام این تفاسیر، تشخیص دست توسط اپل ویژن پرو نسبت به متا کوئست ۳ برتری دارد. دستگاه اپل به لطف دوربین‌های ردیابی با دید بسیار وسیع‌تر و وضوح بالاتر این قدرت را دارد تا دست‌های شما را هنگامی که به طور مستقیم در جلو نیستند را رویت کرده و همین موضوع منجر به تعامل‌های دقیق‌تر می‌شود. با این اوصاف، همین مولفه از جنبه‌ی دیگر یک نقطه ضعف اساسی محسوب می‌شود؛ چرا که صرفا شما باید از دستان خود استفاده کرده و هیچ کنترل دیگری وجود ندارد. بعضی از کاربرها گزارش داده‌اند که تجربه‌ی گیم در ویژن پرو به لطف تمام پردازش‌های سنگین برای ردیابی دستی دقیق دشوار و چالش برانگیز محسوب می‌شود چون لگ و تاخیر قابل توجهی در مقایسه با کوئست ۳ محسوس خواهد بود. این موضوع البته احتمال می‌رود در صورتی که اپل یک حالت گیمینگ دقیق به هدست اضافه کند، مرتفع شود.
یکی دیگر از محدودیت‌های کنترلی اپل ویژن پرو در این موضوع نهفته که کلیک کردن روی یک دکمه مستلزم آن است که به طور مستقیم به آن نگاه کنید. در حقیقت برای تایید این موضوع که قصد دارید روی چیزی کلیک کنید، باید به آن به طور مستقیم نگاه کنید. اپل این رویه را برای دقت بیشتر طراحی کرده اما این رفتار به خودی خود یک حرکت کاملا غیر معمول به نظر می‌رسد. در هدست کوئست ۳ شما می‌توانید در حالی که نگاهتان در جای دیگری است، روی دکمه‌ها ضربه بزنید. با این اوصاف، موضوع مذکور از آنجایی که یک قابلیت نرم‌افزاری به شمار می رود، احتمال دارد در طول زمان تغییر کرده و بهتر شود.
مشخصات
وزن
علی‌رغم این موضوع که وزن هدست ویژن پرو مقداری بیشتر از کوئست ۳ بوده، وزن کلی دستگاه اپل بیشتر است چون رقم مربوط به وزن شامل بسته‌ی باتری متصل شده نمی‌شود که برای قرار دادن در جیب کاربر طراحی شده است. باتری کوئست ۳ در قسمت جلوی هدست نصب شده اما اگر شما به باتری بیشتری نیاز دارید، این امکان وجود دارد تا شما باتری دیگر را در پشت بند قرار داده تا به توزیع یکنواخت وزن کمک کند.
جای تعجبی وجود ندارد که ویژن پرو به طور قابل توجهی وزن بیشتری دارد. داخل و خارج آن شیشه بسیار زیاد تعبیه شده و همچنین صفحه نمایش دیگری در بخش جلویی وجود دارد. در هر صورت تصمیم بر این اقدام که باتری به صورت خارجی باشد، با توجه به محدودیت‌ها تصمیم معقولانه‌ای محسوب می‌شود. در هر صورت با وجود این که چنین محدودیت و نقطه ضعفی از بازاریابی مخفی شد، می‌توان طراحی هدست اپل را در این بخش یک شکست تلقی کرد. در واقع هر گونه کابل‌کشی اضافی در هدست واقعیت مجازی نامطلوب و ناخوشایند بوده و از تجربه‌ی کاربری کم می‌کند. کوئست ۳ از سوی دیگر یک محصول کاملا مستقل بوده و می‌توان به طور بی‌سیم توسط رایانه‌های شخصی با گرافیک پیشرفته هدایت گردد.
عمر باتری
هر دو هدست دارای عمر باتری تقریبا ۲.۵ ساعت هستند. البته عدد دقیق بسته به میزان شدت برنامه‌هایی است که اجرا می‌کنید. همچنین بلندی صدا، میزان روشنایی نمایشگر و سایر مولفه‌ها در ماندگاری عمر باتری دخیل هستند. یک چیپست قوی‌تر مثل تراشه‌ی تعبیه شده در داخل ویژن پرو برای اجرا به قدرت بیشتری احتیاج دارد اما این قطعه آنچنان کارایی دارد که می‌تواند در عین استفاده از همان مقدار نیرو، چند برابر سریع‌تر از SoC کوئست ۳ عمل کند.
کیفیت صفحه نمایش و پارامتر FOV
از جنبه‌ی وضوح نمی‌توان بحث زیادی پیرامون دو هدست انجام داد. مقایسه این دو هدست شبیه به پرش از رزولوشن HD به ۴K است. بر اساس بررسی رسانه‌ی iFixit هدست ویژن پرو دارای دو صفحه نمایش میکرو OLED با رزولوشن ۳۶۶۰ در ۳۲۰۰ با اندازه صفحه نمایش حدود ۰.۹۵ اینچ بوده که نتیجه آن تراکم ۳.۳۸۶ پیکسل در هر اینچ محسوب می‌شود. این اعداد و ارقام برای یک هدست واقعیت مجازی باور کردنی نیست. کوئست ۳ از LCDهای دوگانه با رزولوشن ۲۲۰۸×۲۰۶۴ در هر چشم اما با صفحه نمایش بزرگتر استفاده کرده که در نتیجه‌ی آن می‌توان تراکم پیکسلی ۱۲۱۸ پیکسل در هر اینچ را مشاهده کرد. این مورد یک جهش بسیار بزرگ در وضوح و بالاترین تراکم پیکسل در اینچ بوده که تا به امروز در هر دستگاهی دیده‌ایم. با این اوصاف، در حالی که ویژن پرو ممکن است بالاترین تراکم پیکسلی را داشته باشد، نزدیک به چشم‌های شما قرار دارد. یک معیار بهتر برای استفاده، PPD یا پیکسل در هر درجه به شمار می‌رود. PPD در حقیقت تابعی از میدان دید بوده و هر چه دنیای مجازی بیشتر دیده شود، پیکسل‌ها در هر درجه برای وضوح مشابه کمتر خواهد بود. پارامتر PPD ویژن پرو تقریبا ۳۴ تخمین زده می‌شود، در حالی که این رقم در کوئست ۳ تقریبا ۲۵ گزارش شده است.
از طرفی دیگر، میدان دید یعنی ناحیه‌ای از دید که شما می‌توانید چیزی را در آن رندر کنید در واقع روی ویژن پرو نسبت به کوئست ۳ کمتر است. برای مثال مانیتوری را روی میز خود تصور کنید که می‌توانید به آن نزدیک‌تر یا دورتر شوید و به تبع میدان دید خود را افزایش یا کاهش دهید. این تفاوت چندان بزرگی نیست و اندازه‌گیری میدان دید یا همان FOV هم علم دقیقی نیست اما گزارش‌ها حاکی از آن است که FOV عمودی کمی پایین‌تر محسوب می‌شود.
افزایش میدان دید به طور چشمگیری مستلزم سازش‌های عمده در جاهای دیگر و سیستم‌های لنز پیچیده‌ای است که کاستی‌خود را معرفی می‌کند. به همین دلیل بعید به نظر می‌رسد که برای مدتی شاهد پیشرفت زیادی در این مولفه باشیم. ناگفته نماند که هر دو هدست کوئست ۳ و ویژن پرو نسبت به عینک‌های AR سبک وزن نظیر هولو لندز مایکروسافت پیشرفت‌های زیادی را نشان می‌دهند.
در نهایت کوئست ۳ می‌تواند صفحه نمایش را تا ۱۲۰ هرتز اجرا کند. این موضوع در حالی است که ویژن پرو حداکثر ۹۰ هرتز را ارائه می‌دهد. اکثر برنامه‌ها از نرخ تازه‌سازی تصویر کامل کوئست ۳ استفاده نمی‌کنند. البته بهتر است بگوییم «نمی‌توانند» چون قدرت پردازشی مورد نیاز را فعلا ندارند. بنابراین دستیابی به این مشخصات تا حدودی غیر ممکن به نظر می‌رسد. با این اوصاف، وقتی صحبت از جایگزینی صفحه نمایش ویژن پرو می‌شود، باید این موضوع را در نظر بگیریم که یک صفحه مجازی در ویژن پرو یا حتی کوئست ۳ هنوز نمی‌تواند با یک مانیتور واقعی رقابت کند. با این که ویژن پرو می‌تواند وضوح ۴K داشته باشد، این وضوح کلی صرفا برای کل نمای شما بوده و به همین دلیل قرار دادن یک مانیتور مجازی در قسمت کوچکی از آن به این معناست که وضوح واقعی آن مانیتور مجازی به نسبت چشمگیری کمتر خواهد بود. اگر کارتان به شکلی است که شما نیاز دارید چیزی را با وضوح بالا ببینید، شاید بهتر باشد فعلا از مانیتورهای فیزیکی استفاده کنید.
پردازنده و رم
اپل ویژن پرو به یک پردازنده مشهور اپل یعنی M2 مجهز شده که می‌توانید این قطعه را در دستگاه‌های مک‌بوک ایر، مک‌بوک پرو و حتی آی‌پد پرو ببینید. البته هدست اپل برای پردازش اطلاعات از دوربین‌ها و ارسال اطلاعات به صفحه نمایش با حداقل تاخیر از یک تراشه‌ی اضافی دیگر به اسم R1 استفاده می‌کند.
متا کوئست ۳ از پردازنده کوالکام اسنپ‌دراگون XR2 نسل دوم قدرت می‌گیرد. هیچ مقایسه‌ای در بحث پردازش در مقایسه با ویژن پرو وجود ندارد. در واقع مثل این می‌ماند که یک دسکتاپ را در برابر یک گوشی هوشمند قرار داده و بخواهید آنها را با هم مقایسه کنید. اپل ویژن پرو دارای ۱۶ گیگابایت رم بوده، در حالی که کوئست ۳ صرفا از ۱۲ گیگابایت برخوردار است. با این حال، مشخصات مذکور بر عملکرد کلی دستگاه اهمیت زیادی ندارد. برای مرور مشخصات کلیدی می‌توانید جدول زیر را ببینید:
| اپل ویژن پرو | متا کوئست ۳ | |
| قیمت | ۳۵۰۰ دلار | ۵۰۰ دلار |
| پردازنده | پردازنده M2 و R1 | اسنپ‌دراگون XR2 نسل دوم |
| رم | ۱۶ گیگابایت | ۱۲ گیگابایت |
| فضای ذخیره‌سازی | ۲۵۶ گیگابایت / ۵۱۲ گیگابایت / ۱ ترابایت | ۱۲۸ گیگابایت / ۵۱۲ گیگابایت |
| نوع صفحه نمایش | میکرو LED | LCD |
| وضوح صفحه نمایش | ۳,۶۶۰×۳,۲۰۰ | ۲,۰۶۴×۲,۲۰۸ |
| نرخ تازه‌سازی تصویر | ۹۰ هرتز | ۱۲۰ هرتز |
| وزن | ۶۰۰ الی ۶۵۰ گرم | ۵۵۰ گرم |
واقعیت افزوده
نکته‌ی هیجان انگیز در فروش ویژن پرو در این موضوع خلاصه شده که شما می‌توانید برنامه‌ها را روی نمای دنیای واقعی‌تان قرار دهید. این رویه را واقعیت افزوده خطاب می‌کنیم اما همان‌طور که در ابتدای مطلب اشاره کرده‌ایم، اپل ترجیح می‌دهد از عبارت «محاسبات فضایی» برای توصیف این رفتار استفاده کند. پر اهمیت‌ترین مشخصه در این بخش دوربین با کیفیت هدست بوده و برخلاف عینک‌های AR که اطلاعات اضافی را روی یک لنز شفاف پخش می‌کنند و به شما امکان می‌دهد اطراف خود را ببنید، هر دو هدست اپل و کوئست ۳ دنیای واقعی را خیلی راحت به شما عرضه می‌کنند. با این حال، ویژن پرو تاخیر کمتر و پردازش سریع‌تری را برای نمایش تصاویر به صفحه نمایش داخلی ارائه می‌دهد. با تمام این تفاسیر، در محیط‌های کم‌نور همچنان تاخیر قابل توجهی وجود دارد و سطح نویز افزایش می‌یابد.
در ویژن پرو می‌توان ویندوز و برنامه‌ها را در یک مکان خاص رها کرده و بعدا به آنها برگردید. جالب است بدانید برخی از کاربرها گزارش داده‌اند که پنجره‌‌ی اپلیکیشن‌ها را در مکان‌هایی قرار داده‌اند که در حال حاضر به خاطر نمی‌آورند دقیقا کجا جا گذاشته‌اند! این قابلیت‌ها برای کوئست ۳ وعده داده شده اما هنوز به نتیجه نرسید. شما در محیط کاری با کوئست ۳ تنها با سه پنجره برنامه کنار هم محدود شده‌اید. هر چند، قابلیت انجام چند کار یا به اصطلاح مولتی تسکینگ در کوئست ۳ محدود بوده و این هدست قدرت عملیاتی دسکتاپ را که ویژن پرو از آن بهره می‌برد را ندارد. ویژن پرو فقط یک هدست مستقل نبوده و قدرت آن تقریبا معادل یک لپ تاپ است. بنابراین، هدست اپل هیچ مشکلی در اجرای انواع برنامه‌های سنگین را ندارد.
سیستم عامل و پشتیبانی از برنامه‌ها و بازی‌های ویدیویی
در حال حاضر ارائه‌ی اپلیکیشن‌ها برای کوئست ۳ و ویژن پرو به طور قابل توجهی متفاوت است. اپل ویژن پرو از یک سیستم عامل جدید تحت عنوان visionOS استفاده می‌کند که به شما امکان می‌دهد با برنامه‌های آشنای iOS و macOS در یک محیط واقعیت ترکیبی تعامل داشته باشید. همچنین شما می‌توانید فیلم تماشا کرده (هنوز یوتیوب و برنامه‌هایی مثل نتفلیکس پشتیبانی نمی‌شوند)، اینترنت را مرور کرده و با صفحه کلید مجازی کار کنید. شما همچنین می‌توانید صفحه لپتاپ موجود خود را وارد دنیای مجازی کنید. با این که می‌توان صدها مانیتور مجازی را وارد فضای خصوصی کرد، بسیاری از کاربرها ترجیح می‌دهد صرفا برای تماشای فیلم از ویژن پرو استفاده کنند.
متا کوئست ۳ برخی از ویژگی‌های مشابه را ارائه می‌کند اما روی نسخه‌ی سفارشی‌شده‌ی سیستم عامل اندروید اجرا می‌شود. برای مثال، شما روی کوئست ۳ می‌توانید چند پلیر فیلم پیدا کنید و حتی می‌توان به صورت دست جمعی از تماشای یک فیلم لذت ببرید. با این تفاسیر، کوئست ۳ هنوز جایگزین مطلوبی برای دسکتاپ نیست.
با این اوصاف، متا کوئست ۳ در درجه اول برای تجربه‌ی بازی‌های واقعیت مجازی توسط قابلیت بازخورد لمسی (Haptic Feedback) طراحی شده تا شما احساس کنید چیزی را لمس می‌کنید که در واقعیت آنجا نیست. برای مثل می‌توان به دست گرفتن یک تفنگ یا شمشیر مجازی اشاره کرد.
شما می‌توانید با اتصال یک گیم‌پد بلوتوثی روی ویژن پرو بازی کنید اما فقط بازی‌های صفحه تخت را روی یک صفحه سینمای مجازی بزرگ انجام می‌دهید. عدم وجود کنترلرهای اختصاصی در نهایت منجر به محدود شدن بازی‌های VR موجود در ویژن پرو می‌شود. شاید در آینده اپل بالاخره تصمیم بگیرد کنترلرهای دستی را عرضه کند، اما این رویه احتمالا با سیاست‌های حال حاضر اپل در تضاد است.
قیمت
قیمت اپل ویژن پرو ۳۵۰۰ دلار بوده و به همین دلیل لقب گران قیمت‌ترین هدست واقعیت مجازی را در حال حاضر به این محصول می‌توان اعطا کرد. علت این قیمت به دلیل وجود صفحه نمایش‌های میکرو OLED، صفحه نمایش‌های خارجی، تراشه‌های پردازنده‌ی قوی و همچنین وجود چند دوربین و سنسور دقیق برای ردییابی چشم‌ها و دستان شماست. جدا از این بحث‌ها، نمی‌توان قیمت سرسام‌آور هدست اپل را نادیده گرفت.
از طرفی دیگر، قیمت متا کوئست ۳ با حافظه ۱۲۸ گیگابایت تنها ۵۰۰ دلار اعلام شده است. شما می‌توانید با هزینه‌ی یک هدست اپل، هفت عدد کوئست ۳ را خریداری کرده و از تجربه‌ی منحصر به فرد دنیای واقعیت مجازی نهایت لذت را ببرید!
اپل ویژن پرو یا کوئست ۳؛ کدام را بخریم؟
به نظر می رسد این رویه مقایسه‌ی ناعادلانه‌ای باشد؛ چرا که تفاوت بین دو هدست از جنبه‌ی قیمت بسیار زیاد محسوب می‌شود اما همان‌طور که در ابتدای مطلب توضیح داده‌ایم، این دو دستگاه شباهت‌های زیادی با یکدیگر دارند.
ویژن پرو را می‌توان در واقع یک کامپیوتر پوشیدنی برای کاربرانی دانست که قبلا با اکو سیستم اپل کار کرده‌اند. از طرفی، کوئست ۳ یک هدست واقعیت مجازی همه جانبه با طیف گسترده‌ای از اپلیکیشن‌ها و بازی‌های ویدیویی مناسبی به شمار می‌رود که در حال حاضر خوشبختانه با قیمت بسیار مقرون به صرفه‌تری نسبت به هدست اپل به فروش می‌رسد. در هر صورت، قابلیت‌های جدید و منحصر به فرد هدست اپل برای افرادی که دغدغه‌ی مالی ندارند جذاب بوده و شاید این دسته از افراد برای خرید هدست اپل ویژن پرو وسوسه شوند.
منبع: makeuseof
