ویژگی‌های اندروید ۱۵؛ هر آنچه باید از مهمترین قابلیتهای اندروید جدید بدانید
ویژگی‌های اندروید ۱۵ به اندازه‌ای متنوع به نظر می‌رسد که باید در یک مقاله مجزا به معرفی خصوصیات سیستم عامل جدید اندروید بپردازیم. به همین بهانه، قصد داریم در این مقاله تمام ویژگی‌های اندروید ۱۵ را بررسی کنیم.
اندروید ۱۵: اسم تجاری و تاریخ انتشار
اندروید ۱۵: تغییرات رابط کاربری جدید، قابلیت‌ها و پیشرفت‌های UX
اشتراک‌گذاری بخشی از صفحه نمایش
قابلیت Notification cooldown
کنترل‌های جدید درون برنامه‌ای دوربین
کلید مشخص برای کنترل ویبره‌ی صفحه کلید
اعلان‌های حساس
پنجره‌ی بازشونده بلوتوث
قابلیت Health Connect
دستگاههای MIDI 2.0 مجازی
تغییرات برای قابلیتهای گوشی‌های تاشو
پیشرفت های عملکردی اندروید ۱۵
پیشرفت‌های مربوط به فریم‌ورک عملکردی داینامیک اندروید
ویژگی‌های امنیتی و حریم خصوصی جدید در اندروید ۱۵
Privacy Sandbox در اندروید
یکپارچگی فایل
قابلیتهای شایعه شده در اندروید ۱۵
ویجت‌های صفحه قفل
درصد سلامت باتری
بایگانی کردن برنامه از طریق تنظیمات
قابلیت فعال‌سازی صوتی برای دستیارهای دیجیتالی
قابلیت Auracast Focus
فضای خصوصی
جذابیت‌های دنیای اندروید تمامی ندارد
اندروید ۱۴ در ماه اکتبر سال ۲۰۲۳ با سری پیکسل ۸ به صورت عمومی عرضه شد. چند ماهی است که از سال جدید گذشته و کمپانی گوگل با انتشار پیش‌نمایش Developer اندروید ۱۵ برای دستگاههای پیکسل از نسخه‌ی بعدی اندروید رونمایی کرده است. این اقدام در واقع اولین بسته‌ی به‌روز رسانی برای اندروید ۱۵ بوده و صرفا برای استفاده توسط توسعه‌دهندگان منتشر شد. با این حال، می‌توان با بررسی این نسخه متوجه شویم که چه ویژگی‌های اندروید ۱۵ جدیدی را در آینده می‌بینیم.
اندروید ۱۵: اسم تجاری و تاریخ انتشار
شرکت گوگل عادت داشته که نسخه‌های مختلف اندروید را با نام‌های متنوع از دسرهای مختلف کدگذاری کند. با این حال چنین رویه‌ای از انتشار اندروید ۱۰ به بعد تغییر کرده و صرفا عدد نسخه‌های اندروید تفاوت دارد. بنابراین، حدس میزنیم اندروید ۱۵ هم دقیقا به همین نام منتشر می‌شود. اگر چه، گوگل همچنان از اسم دسرهای مختلف به صورت داخلی استفاده می‌کند. از همین رو، کد داخلی اندروید ۱۵، بستنی وانیلی Vanilla Ice Cream تعریف شده است.
گوگل شروع به آزمایش اندروید ۱۵ از طریق پیش نمایش‌های Developer کرده و چند ماه تا عرضه‌ی نهایی اندروید زمان باقی مانده است. برنامه زمان‌بندی انتشار اندروید ۱۵ شامل پیش‌نمایش نسخه Developer می‌شود که تا اواسط ماه مارس اجرا شده و به دنبال آن، نسخه‌های بتا تا ماه مه اجرا می‌شوند. اندروید ۱۵ در ژوئن تا ژوئیه به ثبات پلتفرم می‌رسد؛ به این معنا که هیچ ویژگی یا API جدیدی به پلتفرم اضافه نخواهد شد تا توسعه‌دهندگان برنامه بتوانند تست برنامه‌های خود را در برابر این APIهای عمومی شروع کنند. چند نسخه‌ی بعدی سیستم عامل بر رفع اشکالات متمرکز خواهند بود.
شرکت گوگل به این موضوع اشاره‌ای نکرده که نسخه‌های پایدار اندروید ۱۵ چه زمانی دقیقا منتشر می‌شوند اما ما حدس میزنیم که این اتفاق در کنار عرضه سری پیکسل ۹ به احتمال زیاد در ماه اکتبر سال ۲۰۲۴ رخ میدهد.
اگر از یک گوشی گوگل پیکسل اخیرا استفاده می‌کنید، شما جزو اولین کاربرانی هستید که به‌روز رسانی اندروید ۱۵ را دریافت خواهید کرد. OEMها کمی بیشتر طول می‌کشد تا پوسته‌های کاربردی Android UX خود را در اندروید ۱۵ منتشر کنند. احتمال می‌رود در ماه‌های آینده شاهد نسخه‌های پیش‌نمایش Developer برای برخی گوشی‌های منتخب باشیم. برای افرادی که تمایل دارند به صورت دستی اندروید ۱۵ را روی گوشی خود نصب کنند، راهنماهای مختلفی در سطح اینترنت وجود دارد که با یک جست‌وجوی ساده می‌توان به این راهنماها دسترسی پیدا کرد.
هنگامی که اندروید ۱۵ به صورت عمومی منتشر شد، OEMها برنامه‌های بتای خود را برای پوسته‌های خود اجرا می‌کنند و به دنبال آن نسخه‌های با ثبات نیز منتشر می‌شود.
اندروید ۱۵: تغییرات رابط کاربری جدید، قابلیت‌ها و پیشرفت‌های UX
اندروید ۱۵ تقریبا شبیه به نسخه‌های قبلی اندروید بوده اما تغییرات قابل توجهی پیدا کرده که گوگل در آپدیت اخیر آنها را معرفی کرده است. همچنین به‌روز رسانی‌های عملکردی برای چند قابلیت مهم وجود دارد. تمام این ویژگی‌ها یا به طور رسمی اعلام شده یا در نسخه‌ی اخیر اندروید ۱۵ مشاهده شده است.
اشتراک‌گذاری بخشی از صفحه نمایش
کاربران در اندروید ۱۵ می‌توانند به جای به اشتراک‌گذاری کل صفحه نمایش، تنها پنجره‌ی مربوط به یک اپلیکیشن را ضبط کرده یا به اشتراک بگذارند. این ویژگی برای اولین بار در اندروید ۱۴روی دستگاههای پیکسل فعال شده اما در آینده نزدیک قرار است روی سایر دستگاههای اندروید نیز فعال شود.
قابلیت Notification cooldown
یکی دیگر از جدیدترین ویژگی‌های اندروید ۱۵ در قابلیتی تحت عنوان Notification cooldown خلاصه می‌شود. این ویژگی در حقیقت تعداد پیام‌های اعلان از یک برنامه را کمتر می‌کند. علت طراحی قابلیت مذکور صرفا برای کاهش تعداد نوتیفیکیشن‌هایی است که توسط یک برنامه صادر می‌شود.
کنترل‌های جدید درون برنامه‌ای دوربین
اندروید ۱۵ افزونه‌های جدیدی را برای کنترل بیشتر بر سخت افزار دوربین در دستگاههای پشتیبانی شده اضافه می‌کند. قابلیتهای جدیدی که از طریق این افزونه‌ها اضافه می‌شوند شامل بهبود دوربین در وضعیت نور کم است که به توسعه‌دهندگان امکان کنترل برای افزایش روشنایی دوربین و تنظیمات پیشرفته‌ی قدرت فلش را میدهد که امکان کنترل دقیق شدت فلش را زمان ثبت تصاویر فراهم می‌کند.
کلید مشخص برای کنترل ویبره‌ی صفحه کلید
در پیش‌نمایش نسخه‌ی یک Developer اندروید ۱۵، یک دکمه تحت عنوان Keyboard vibration وجود دارد که به شما اجازه میدهد ویبره‌ی صفحه کلید را غیر فعال کنید. با غیر فعال سازی ویژگی مذکور، مهم نیست چه اپلیکیشنی را به عنوان کیبورد استفاده می‌کنید، در هر صورت با ویبره مواجه نخواهید شد. البته می‌توان مجدد ویژگی نام‌برده را فعال کنید.
اعلان‌های حساس
برخی شکل‌ها از احراز دو هویتی امن‌تر از سایر موارد محسوب می‌شود اما بسیاری از پلتفرم‌ها به ساده‌ترین شکل احراز هویت از طریق ارسال رمز یکبار مصرف (OTP) به وسیله پیامک یا ایمیل این کار را انجام می‌دهند. با این اوصاف، اندروید ۱۵ این مورد را از طریق اضافه کردن قابلیت «اعلانیه‌های حساس» (Sensitive notifications) جلوی خوانش OTPها به وسیله سایر بد افزارهای اندروید را می‌گیرد.
پنجره‌ی بازشونده بلوتوث
اندروید به شما اجازه میدهد تا بلوتوث را از طریق بخش تنظیمات سریع (Quick Settings) فعال کنید اما اکثر کاربرها، ارتباط بلوتوثی را به حال خود رها می‌کند. اگر لوازم جانبی بلوتوثی متعددی اطرافتان وجود دارد، در اندروید ۱۵ می‌توانید اتصالات جداگانه را تغییر داده تا به دستگاههای خاصی متصل و قطع شوید. در اندروید ۱۵ شما می‌توانید روی آیکون تنظیمات سریع بلوتوث ضربه زده تا پنجره‌ی مربوط به بلوتوث باز شود و از قابلیتهای بیشتری برای کنترل بلوتوث بهره ببرید.
قابلیت Health Connect
اندروید ۱۵ شامل آپدیت‌هایی برای اپلیکیشن Health Connect است و گزینه‌هایی برای دریافت اطلاعات مربوط به تغذیه و سایر موارد به برنامه اضافه می‌شود.
دستگاههای MIDI 2.0 مجازی
اندروید ۱۳ برای اتصال به دستگاههای MIDI 2.0 به وسیله‌ی USB که با استفاده از بسته‌های جهانی MIDI (UMP) ارتباط برقرار می‌کنند، پشتیبانی خاصی را اضافه کرده است. اندروید ۱۵ پشتیبانی UMP را به برنامه‌های مجازی MIDI گسترش میدهد. این مورد به برنامه‌های ترکیبی امکان میدهد برنامه‌های synthesizer را درست مثل یک دستگاه USB MIDI 2.0 به عنوان یک دستگاه MIDI 2.0 مجازی کنترل کنند.
تغییرات برای قابلیتهای گوشی‌های تاشو
شما در اندروید ۱۵ می‌توانید کنترل کنید که آیا می‌خواهید با استفاده از برنامه‌ها در نمایشگر جلوی روی صفحه‌های تاشو روند را ادامه دهید یا خیر. میشال رحمان به این موضوع اشاره کرده که این ویژگی در نسخه‌ی بتای اندروید QPR 14 وجود داشته اما حذف گردید. با این حال تصمیم گرفته شده تا مجدد قابلیت مذکور باز گردد. شما می‌توانید هر زمان که دستگاه خود را تا می‌کنید، نمایشگر جلویی را روشن کرده و از آن برای نمایش بازی، ویدیو یا سایر برنامه‌ها استفاده کنید. همچنین می‌توان هرگز این صفحه را روشن نکرده و وقتی دستگاه خود را تا می‌کنید، صفحه جلویی را قفل نکنید.
اگر تنظیمات مورد نظر برای شما محدود کننده به نظر می‌رسد، میشال رحمان خاطر نشان کرده که گوگل در حال آزمایش گزینه‌‌ای تحت عنوان Swipe up to continue است که جایگزین گزینه «فقط بازی‌ها، ویدیوها و سایر موارد» می‌شود. این ویژگی به شما اجازه میدهد که پس از تا کردن دستگاه، برنامه‌ها را با کشیدن انگشت روی صفحه قفل به بالا روی صفحه جلویی ادامه دهید.
پیشرفت های عملکردی اندروید ۱۵
سیستم عامل اندروید از جنبه عملکردی هم پیشرفت‌هایی داشته که در ادامه هر کدام را توضیح می‌دهیم:
پیشرفت‌های مربوط به فریم‌ورک عملکردی داینامیک اندروید
اندروید ۱۵ در محیط فریم‌ورک عملکردی داینامیک اندروید (Android Dynamic Performance Framework) یا به اختصار ADPF کار می‌کند. ADPF در واقع مجموعه‌ای از APIهای مختلف است که به بازی‌ها و برنامه‌های سنگین اجازه میدهد به طور مستقیم و بهتری با سیستم‌های قدرت و حرارتی در دستگاههای اندروید تعامل داشته باشند. با این APIها، شما می‌توانید رفتار سیستم دستگاه خود را بهتر رصد کرده و برای بهینه‌سازی روند کلی دستگاه بهتر عمل کنید.
ADPF شامل قابلیتهای اصلی زیر است:
- رصد حالت حرارتی
- راهنماهای مربوط به عملکرد CPU
- حالت Fixed-performance
اندروید ۱۵ در قابلیتهای ADPF جدیدی را به دستگاههای پشتیبانی شده اضافه می‌کند که عبارتند از:
- یک حالت بهره‌وری انرژی که نشان میدهد رشته‌های مرتبط به آنها باید صرفه‌جویی در مصرف انرژی را نسبت به عملکرد ترجیح دهند. گفته می‌شود که این مورد برای برنامه‌های سنگین پس‌زمینه که در بلند مدت کار می‌کنند عالی محسوب می‌شود.
- جلسات Hint حالا می‌توانند مدت زمان کار CPU و پردازنده گرافیکی را گزارش کرده و به سیستم امکان می‌دهند تا فرکانس‌های CPU و پردازنده گرافیکی را با هم تنظیم کنند تا به بهترین شکل نیازهای بار کاری را برآورده کند.
- آستانه‌های حرارتی جدید به منظور تفسیر گلوگاه حرارتی احتمالی بر اساس پیش‌بینی فضای هدروم.
توسعه‌دهندگان برنامه و بازی‌های مختلف می‌توانند از این APIها استفاده کرده تا برنامه‌ها و بازی‌های آنها در دستگاه‌هایی که از این APIها پشتیبانی می‌کنند، بهتر کار کنند.
ویژگی‌های امنیتی و حریم خصوصی جدید در اندروید ۱۵
دو ویژگی امنیتی مهم در اندروید ۱۵ دیده می‌شود که به شرح زیر هستند:
Privacy Sandbox در اندروید
یکی از برجسته‌ترین آپدیت‌های اندروید ۱۵ در ارائه‌ی آخرین نسخه از Privacy Sandbox روی اندروید محسوب می‌شود. Privacy Sandbox در اندروید در واقع یک حرکت مبتکرانه چند ساله از گوگل به حساب می‌آید که راه حل‌های تبلیغات خصوصی بیشتری را معرفی می‌کند که اشتراک‌گذاری اطلاعات کاربر با اشخاص ثالث را محدود کرده و بدون شناسه‌های بین برنامه‌ای عمل می‌کند. هدف در این بحث، ایجاد یک راه حل تبلیغاتی موثر و بهتر برای حفظ حریم خصوصی به شمار می‌رود که در آن اطلاعات کاربر محافظت می شود. این موضوع برای پرورش یک اکوسیستم برنامه سالم که برای سلامت کلی پلتفرم اندروید مورد نیاز بوده، حیاتی محسوب می‌شود.
یکپارچگی فایل
اندروید ۱۵ یک API جدید را تحت عنوان File Integrity Manager معرفی می‌کند که از ویژگی به نام fs-verity در هسته‌ی لینوکس استفاده می‌کند. به وسیله fs-verity می‌توان فایل‌ها را با امضاهای رمزنگاری سفارشی محافظت کرد و از این موضوع اطمینان حاصل کرد که دستکاری یا خراب نمی‌شوند. از همین رو، توسعه‌دهندگان نرم‌افزارهای مختلف می‌توانند خیالشان راحت باشد و از این موضوع آگاه باشند که عملکرد و اطلاعات برنامه‌ی آنها به هیچ وجه به خطر نمی‌افتد.
قابلیتهای شایعه شده در اندروید ۱۵
علاوه بر تمام قابلیت‌هایی که توسط گوگل ارائه شده، برخی تغییرات توسط رسانه‌ها و افراد مختلف به طور شایعه پخش شده که در ادامه مهمترین شایعه‌ها را بررسی می‌کنیم.
ویجت‌های صفحه قفل
اندروید از ویجت‌های صفحه قفل با اندروید ۴.۲ پشتیبانی کرده اما این ویژگی در اندروید ۵.۰ از بین رفت. از انجایی که iOS ابزارهای صفحه قفل را با iOS 16 معرفی کرده، اندروید می‌تواند با اندروید ۱۵ ویجت‌ها را به صفحه قفل بازگرداند.
چند روش وجود دارد که گوگل می‌تواند برای بازگرداندن ویجت‌ها به صفحه قفل با اندروید ۱۵ استفاده کند. البته گوگل می‌تواند ویجت‌های صفحه قفل را برای دستگاههای خاصی مثل تبلت پیکسل رزرو کند.
درصد سلامت باتری
اندروید ۱۴ موفق شد پایه‌های مناسبی را برای ردیابی اطلاعات سلامت باتری ایجاد کرد؛ در حالی که اندروید ۱۵ می‌تواند اطلاعات سلامت باتری را در دسترس کاربران قرار دهد. مطابق با این ویژگی می‌توان درصد تخمینی شارژ باتری تلفن را در مقایسه به زمانی که نو بوده را ببینیم. این مورد در واقع به کاربران کمک می‌کند تا از سلامت باتری دستگاه اندروید خود اطلاعات بهتری را کسب کنند.
متغیرهای زیادی در تایید شدن این قابلیت دخیل هستند. گوشی‌های آیفون در گذشته می‌توانستند وضعیت سلامت باتری خود را به روشی ساده گزارش کنند. در هر صورت قابلیت مذکور به کاربر کمک می‌کند تا زمان تعویض یا تعمیر باتری دستگاه اندروید خود را بداند.
بایگانی کردن برنامه از طریق تنظیمات
iOS یک قابلیت سودمند دارد که به شما کمک می‌کند برنامه‌ها را به اصطلاح تخلیه کرده تا مقداری از فضای ذخیره‌سازی را احیا کنید. در واقع شما برنامه‌هایی را که به ندرت از آنها استفاده می‌کنید را حذف کرده اما اطلاعات کاربری شما حفظ می‌شود. به همین دلیل زمانی که دوباره برنامه را نصب می‌کنید، شما می‌توانید تجربه‌ی کاربری گذشته‌ی خود را همچنان دنبال کنید.
با اندروید ۱۵ گوگل می‌تواند ویژگی مشابهی از بایگانی برنامه‌ها را ایجاد کند. این ویژگی در سال ۲۰۲۲ میلادی معرفی شد اما در نهایت به نظر می‌رسد در اندروید ۱۵ شاهد ادغام آن در سیستم عامل هستیم. هنگامی که یک برنامه در اندروید بایگانی می‌شود، بیشتر فایل‌های مرتبط به آن حذف می‌شود، در حالی که یک نسخه حذف شده از برنامه حفظ خواهد شد. یک آیکون صفحه اصلی قرار است وجود داشته باشد که با کلیک روی آن فروشگاه گوگلی پلی فعال می‌شود تا برنامه را از حالت آرشیو خارج کند.
گوگل در حال حاضر به شما اجازه میدهد از طریق برنامه گوگل پلی، بایگانی خودکار را انتخاب کنید. از آنجایی که این ویژگی از طریق گوگل پلی اجرا می‌شود، شما نمی‌توانید برنامه‌ها را از طریق برنامه تنظیمات گوشی خود بایگانی یا حذف کنید.
اندروید می‌تواند این رفتار را با اضافه کردن یک دکمه بایگانی و احیای جدید در صفحه‌ی App Info تغییر دهد.
از این طریق حتی اپلیکیشن‌هایی که خارج از گوگل پلی روی گوشی نصب شده‌اند را هم می‌توان به آسانی آرشیو کرد.
قابلیت فعال‌سازی صوتی برای دستیارهای دیجیتالی
اندروید به هر برنامه‌ای اجازه میدهد تا به برنامه دستیار پیش‌فرض دستگاهتان تبدیل شود اما به این برنامه‌ها اجازه نمی‌دهد از کلماتی مثل Hey Google استفاده کنند. تلفن شما باید به طور دائم از طریق میکروفون به صدا گوش دهد تا کلمه بیدارِ تعیین شده را دریافت کند. اندروید ۱۵ می‌تواند ویژگی جدیدی را به اسم «فعال‌سازی صوتی» را معرفی کند که می‌توان از فناوری حسگر تطبیقی حفظ حریم خصوصی استفاده کند تا به دیگر برنامه‌های دستیار دیجیتالی اجازه دهد از کلمات بیدارباش استفاده کنند.
نسخه‌های قبلی اندروید امکان تشخیص کلمات بیدارباش را می‌داد اما گوگل این ویژگی را با اندروید ۱۲ حذف کرد. این قابلیت در آینده می‌تواند عملکرد را بازگرداند و به برنامه هایی مثل آمازون الکسا و ChatGPT اجازه دهد حتی زمانی که صفحه نمایش تلفن شما خاموش است، با یک کلمه بیدارباش قابل دسترسی باشند. قبل از اندروید ۱۵، تنها دستیار گوگل و بیکسبی در گوشی‌های سامسونگ امکان فعال‌سازی صدای هندزفری را از طریق کلمه بیدارباش می‌دهند.
قابلیت Auracast Focus
با اندروید ۱۵ گوگل می‌تواند Auracast را به عنوان یک قابلیت کلیدی به بازار عرضه کند. اندروید ۱۳ به کاربرها اجازه میدهد استریم‌های صوتی LE نزدیک را به اشتراک گذاشته یا به آن متصل شوند اما اندروید ۱۵ می‌تواند کشف این ویژگی را آسان‌تر کند. این مورد به دستگاههای پشتیبانی شده از Auracast اجازه میدهد تا صدا را با استفاده از BLE بدون دردسر جفت شدن به دستگاههای Auracast نزدیک پخش کنند. انتظار داریم صفحه جدیدی برای اشتراک‌گذاری صوتی در مسیر Settings > Connected devices > Connection preferences ظاهر شود.
فضای خصوصی
فضای خصوصی یا Private Space یک ویژگی جدید است که حدس میزنیم در اندروید ۱۵ عرضه می‌شود. شما می‌توانید برخی از برنامه‌ها یا اطلاعات خصوصی خود را در گوشی مخفی کنید. این ویژگی تقریبا شبیه به برنامه Secure Folder سامسونگ روی گوشی‌های هوشمند گلکسی محسوب می‌شود. شما با Private Space دیگر نیازی به نصب برنامه‌های جانبی برای مخفی کردن برنامه‌ها و فایل‌های خود نیستید. اگر این شایعه به طور رسمی تایید شود، انتظار داریم بتوان از مسیر Settings > Security & Privacy > Private Space بتوان قابلیت مذکور را فعال کرد.
جذابیت‌های دنیای اندروید تمامی ندارد
در این مقاله سعی کرده‌ایم مهمترین قابلیتهای معرفی شده درباره اندروید ۱۵ را معرفی کنیم. همچنین به شایعات مبنی بر ویژگی‌های اندروید ۱۵ هم پرداخته‌ایم. در هر صورت، بسیاری از قابلیتهای جدید هنوز معرفی نشده و احتمالا هنگام انتشار نسخه نهایی اندروید ۱۵ در آینده نزدیک شگفت‌زده خواهیم شد.
منبع: androidauthority
