با اندروید ۱.۰ آشنا شوید؛ سیستم‌عامل گوگل ۱۳ ساله شد
۱۳ سال قبل در تاریخ ۲۳ سپتامبر ۲۰۰۸ (۲ مهر ۱۳۸۷) اندروید ۱.۰ در کنار گوشی HTC G1 که اولین گوشی مبتنی بر این سیستم‌عامل تازه‌نفس بود، رسما معرفی شد. در این رویداد نمایندگان گوگل درباره‌ی باز بودن درهای اندروید صحبت کردند و از توسعه‌دهندگان دعوت شد که اپلیکیشن‌های مختلفی را برای این پلتفرم توسعه دهند.
اندروید ۱.۰ و گوشی HTC G1 پایه و اساس اندروید امروزی را ایجاد کردند. اما تجربه‌ی استفاده از اولین نسخه‌ی اندروید چگونه بود؟ از چه ویژگی‌هایی بهره می‌برد و چه ویژگی‌های مهمی را نداشت؟ این پلتفرم به طور شگفت‌انگیزی کامل و در عین حال ناقص بود. به مناسبت ۱۳ سالگی اندروید، به مهم‌ترین ویژگی‌های اولین نسخه‌ی محبوب‌ترین سیستم‌عامل موبایل جهان می‌پردازیم.
تجربه‌ای آشنا ولی در عین حال متفاوت
در پاییز سال ۲۰۰۸ تعداد زیادی سیستم‌عامل موبایل با یکدیگر رقابت می‌کردند. در آن زمان iOS فقط یک سال سن داشت و از نظر محبوبیت و تعداد کاربر عقب‌تر از سیستم‌عامل‌های بلک‌بری و سیمبین بود. در این میان باید به ویندوز موبایل و PalmOS هم اشاره کنیم. گوگل و توسعه‌دهندگان اندروید برخی از ویژگی‌های این سیستم‌عامل‌ها را انتخاب کردند و در عین حال مجموعه‌ای از ایده‌های جدید هم به کار بردند.
اندروید ۱.۰ از سه پنل هوم اسکرین بهره می‌برد. پنل مرکزی همان هوم اسکرین اصلی بود که اپلیکیشن‌های از پیش نصب شده و ویجت‌ها در آن قرار داشتند. برای افزودن اپلیکیشن‌ها و ویجت‌ها می‌توانستید به سمت راست و چپ سوایپ کنید که حالا هم در اندروید می‌توانید چنین کاری انجام دهید. اگرچه در آن دوران برخی از پلتفرم‌ها مانند ویندوز موبایل دارای ویجت‌های مختلفی بودند، اما تنوع و شخصی‌سازی آن‌ها در حد اندروید نبود.
اندروید ۱.۰ از ویژگی موسوم به app drawer بهره می‌برد که در تمام نسخه‌های اندروید همچنان دیده می‌شود. برای دسترسی به آن باید بر یک دکمه در بخش پایینی ضربه می‌زدید که در این بخش می‌توانستید به لیست کاملی از اپلیکیشن‌ها دسترسی داشته باشید. در این نسخه منوی تنظیمات سریع (quick settings) وجود نداشت.
در این دوران کاربران برای کارهای مختلف باید از دکمه‌های سخت‌افزاری گوشی استفاده می‌کردند. در ضمن کاربران گوشی G1 به کیبورد نرم‌افزاری دسترسی نداشتند و از کیبورد سخت‌افزاری بهره می‌بردند. اگرچه اولین نسخه‌ی اندروید یک پلفترم تمام لمسی محسوب می‌شد، اما در آن دوران فقط آیفون بود که به طور کامل از امکانات لمسی بهره می‌برد و گوشی‌های مبتنی بر سیستم‌عامل‌های بلک‌بری، سیمبین و ویندوز تا حد زیادی به دکمه‌های فیزیکی متکی بودند.
مدیریت نوتفیکیشن‌ها یکی از نقاط قوت اندروید ۱.۰ بود. روشی که نوتفیکیشن‌ها به طور مختصر در بخش نوار وضعیت ظاهر می‌شدند، بعدا بر سایر سیستم‌عامل‌های موبایل تأثیر گذاشت. نوار جست‌وجوی گوگل در اولین نسخه وجود داشت و همچنان استفاده می‌شود. همچنین در این نسخه قادر به ایجاد الگو برای قفل کردن گوشی بودید که همچنان گوشی‌های اندرویدی از این مشخصه بهره می‌برند.
دوران اپلیکیشن‌های محدود
اپل چند ماه قبل از معرفی اندروید ۱.۰، همراه با دومین نسخه‌ی iOS از اپ استور رونمایی کرد. در آن زمان، اپ استورهای متمرکز بسیار نادر بودند و کاربران برای نصب اپلیکیشن‌ها باید به محیط‌های مختلفی سر می‌زدند. خوشبختانه گوگل از مدل اپل پیروی کرد.
اولین اپلیکیشن‌های اندروید ۱.۰ ابتدایی اما کاربردی بودند. به‌عنوان مثال می‌توانیم به جیمیل، تقویم، ماشین حساب، گوگل مپس و یوتیوب اشاره کنیم. کاربران برای دانلود و نصب اپلیکیشن‌های ثالث باید از اندروید مارکت استفاده می‌کردند که پدر پلی استور محسوب می‌شود. اندروید مارکت طراحی بسیار ساده‌ای داشت و فقط تعداد محدودی اپلیکیشن در خود جای داده بود.
اولین نسخه‌ی اندروید از کروم استفاده نمی‌کرد و مرورگر آن مبتنی بر WebKit بود که در ابتدا از فلش بهره نمی‌برد. اپلیکیشن دوربین اندروید ۱.۰ از نظر تجربه کاربری هیچ حرفی برای گفتن نداشت. به‌عنوان مثال هر بار که عکس می‌گرفتید، یک پاپ‌آپ نمایش داده می‌شد و برای ذخیره، اشتراک‌گذاری، حذف یا تبدیل عکس به پس‌زمینه‌ی گوشی باید یکی از گزینه‌ها را انتخاب می‌کردید. همچنین این اپلیکیشن از قابلیت ضبط ویدیو پشتیبانی نمی‌کرد. اگرچه در آن دوران گوگل مپس برای پلتفرم‌هایی مانند بلک‌بری هم ارائه شده بود، اما در اندروید امکانات بیشتری ارائه می‌داد.
زمینه‌سازی برای نسخه‌های بعدی اندروید
با وجود تمام ضعف‌ها و مشکلات، اندروید با همین اولین نسخه قدرت و توان خود را ثابت کرد. البته دسترسی به این سیستم‌عامل در ابتدا چندان راحت نبود. مثلا کاربران آمریکایی فقط از طریق اپراتور مخابراتی T-Mobile می‌توانستند گوشی G1 را بخرند و این گوشی اوایل ۲۰۰۹ راهی بازارهای جهانی شد.
گوشی‌های اندرویدی در ابتدا به طور محدود راهی بازار می‌شدند ولی یک سال پس از معرفی اندروید، اپراتور مخابراتی Verizon گوشی موتورولا Droid را به طور گسترده راهی بازار کرد که این اقدام نقش مهمی در افزایش محبوبیت گوشی‌های اندرویدی داشت.
سرعت عمل بالای گوگل در زمینه‌ی ارائه‌ی ویژگی‌های جدید و برطرف کردن مشکلات مختلف از همان ابتدا مشخص بود. علاوه بر این، اندروید برخلاف سیستم‌عامل‌های iOS، بلک‌بری، سیمبین و PalmOS درهای خود را باز گذاشت و همین موضوع باعث شد که خیلی زود با استقبال کاربران و توسعه‌دهندگان مواجه شود.
طی این سال‌ها اندروید مسیر پر پیچ و خمی را طی کرده و حالا محبوب‌ترین سیستم‌عامل موبایل محسوب می‌شود و به‌زودی نسخه‌ی نهایی اندروید ۱۲ رسما منتشر می‌شود.
منبع: Android Authority
