تاریخچه مختصر بازیهای المپیک از یونان باستان تا توکیو ۲۰۲۰
بازیهای المپیک رویدادی بینالمللی است که هر چهارسال یکبار انجام میشود. بازهای المپیک در دو فصل تابستان و زمستان و با هدف صلح جهانی و آشنایی مردم با یکدیگر از طریق ورزش انجام میشود. البته بازیهای المپیک در سال ۲۰۲۰ به دلیل شیوع ویروس کرونا انجام نشد و امسال، یعنی سال ۲۰۲۱ و با نام المپیک ۲۰۲۰ برگزار میشود. به همین دلیل تصمیم گرفتیم که امروز در دیجیکالا مگ کمی از تاریخچهی المپیک و مسیری که این بازیها تا به امروز پیمودهاند صحبت کنیم.
مسابقات المپیک توکیو ۲۰۲۰، از تاریخ یک مرداد آغاز میشود و تا ۱۷ مرداد ادامه دارد. اگر شما هم از طرفداران این مسابقات هستید، میتوانید جدول برگزاری بازیها را با کلیک روی دکمهی زیر ببینید.
چرا المپیک؟
کلمهی المپیک یا المپیسم که «بارون دو کوبرتن»، بنیانگذار بازیهای المپیک مدرن، انتخاب کرد به معنای ارتقای روح و ذهن، غلبه بر اختلافات بین ملیتها و فرهنگها و بازی و رقابت جوانمردانه در حالی که با هم احساس دوستی و همبستگی دارند است. به همین دلیل او را در تاریخچهی المپیک بهعنوان پدر المپیک میشناسند. بازیهای المپیک فرصتی را برای جامعهی جهانی فراهم میکند تا توجه خود را به مسائلی مثل ورزش، فرهنگ و محیط زیست معطوف کرده و ریشههای دوستی را در بین کشورها محکم کنند.
بازیهای المپیک باستان
ریشهی بازیهای المپیک که امروز آنها را دنبال میکنیم به بازیهای المپیک باستانی که ۲۸۰۰ سال پیش انجام میشده است برمیگردد. این رویداد با نام المپیاد معروف بوده و در منطقهی المپیا در یونان باستان برگزار میشده است. دربارهی روش برگزاری این بازیها نظرات مختلفی وجود دارد، عدهای معتقدند این رویداد جشنوارهی ورزشی و هنری بوده که در آن به پرستش خدایان میپرداختند. این بازیها در سال ۳۹۳ میلادی به دلیل اختلافات زیادی که در بین برگزارکنندگان وجود داشته به پایان رسیده است.
بازیهای المپیک مدرن
در سال ۱۸۹۲، دقیقا ۱۵۰۰ سال پس از به پایان رسیدن المپیا، یک مربی فرانسوی به نام «بارون پیر دو کوبرتن» جنبش احیای المپیک را شروع کرد. ایدهی این مربی فرانسوی در کنگره بینالمللی پاریس در سال ۱۸۹۴ ارائه شد و خوشبختانه به اتفاق آرا تأیید شد. ۲ سال بعد از تصویب این ایده، اولین بازیهای فراموش نشدنی المپیک مدرن در آتن، میهن بازیهای المپیک باستان، برگزار شد. پنج حلقهی رنگی که در لوگوی المپیک وجود دارد هم توسط بارون دو کوبرتین طراحی شده و نماد همبستگی ۵ قارهی جهان است.
بازیهای المپیک در ژاپن
«جیگورو کانو» مربی ژاپنی، با لقب پدر جنبش المپیک در تاریخچهی المپیک ژاپن شناخته میشود. او مدیر مدرسهی عالی عادی توکیو (دانشگاه تسوکو) بود و برای پیشرفت ورزش جودو تلاشهای بسیاری کرد. در سال ۱۹۰۹ بهعنوان اولین عضو IOC از آسیا خدمت خود را شروع کرد. در همان زمان او انجمن ورزش ژاپن را هم برای آمادهسازی تیم ژاپن برای حضور در بازیهای المپیک تاسیس کرد. او در سال ۱۹۱۱ یک مسابقهی مقدماتی المپیک برگزار کرد که از آن ورزشکاران دو مسافت کوتاه و ماراتن به بازیهای المپیک سال ۱۹۱۲ استکهلم راه پیدا کردند. این اولین بار بود که ورزشکارانی از ژاپن در المپیک شرکت میکردند.
جنبش المپیک
جنبش المپیک توسط کمیتهی بینالمللی المپیک (IOC) و با هدف رسیدن به فلسفهی المپیسم و تلاش برای دستیابی به صلح جهانی و بهبود جامعه فعالت خود را آغاز کرد. جنبش المپیک در سراسر جهان با استقبال مواجه شد و منشور المپیک هم علامت ۵ حلقهی رنگی متقاطع را بهعنوان نماد رسمی خود انتخاب کرد. طبق منشور المپیک IOC مسؤول پیشرفت المپیک است. این جنبش ۲۰۵ کشور و منطقه را به رسمیت میشناسد و در در بازیهای المپیک تابستانی و زمستانی از آنها میزبانی میکند.
سازمانهای اصلی جنبش المپیک
این جنبش با کمک افراد و سازمانهای مختلفی پیشرفت کرده است. کمیتههای ملی المپیک (NOC) و فدراسیونهای بینالمللی (IF) هم از اعضای جنبش المپیک هستند. NOC هیئتهای ملی خود را به بازیهای المپیک میفرستد. کمیتهی المپیک ژاپن (JOC) درواقع یک NOC در ژاپن است. IFها هم سازمانهای ورزشی بینالمللی هستند که هر کدام بر رشتهی ورزشی خاصی نظارت میکنند و دربارهی عملکرد مسابقات و اتفاقات پیرامون آن از اختیارات کامل برخوردارند. همچنین آکادمی بینالمللی المپیک (IOA) و آکادمی ملی المپیک (NOA) هر دو مسؤولیت فعالیتهای آموزشی و تبلیغاتی پایهگذاری شده بر اساس المپیسم را برعهده دارند.
فعالیتهای جنبش المپیک
اگر بخواهم بعضی از فعالیتهای اصلی جنبش المپیک را نام ببریم میتوانیم به برنامههای ضد دوپینگ، حمایت از مشارکت زنان و حمایت اقتصادی اشاره کنیم.
دوپینگ به معنای استفاده از مکملها و داروهای تقویتکنندهی عضلات و مصرف موارد ممنوعه با هدف بهبود عملکرد است و این کار نه تنها غیرقانونی است، بلکه عوارض و اثرات مخرب جدیای برای بدن به همراه دارد. به همین دلیل است که IOC آژانس جهانی ضد دوپینگ (WADA) را با هدف مبارزه با دوپینگ در ورزش ایجاد کرده است.
در تاریخچهی المپیک ثبت شده است که زنان اجازهی حضور در بازیهای المپیک باستان را نداشتند و در المپیک مدرن هم فقط در افتتاحیهی مسابقات میتوانستند بهعنوان تماشاگر حضور داشته باشند. امروز به دلیل جنبشهای مختلف زنان و تلاشهای IOC بسیاری از زنان ورزشکار میتوانند در این بازیها بهعنوان شرکتکننده حضور داشته باشند.
کمیتهی بینالمللی المپیک از طریق برنامهی کمک به همبستگی نقش بسیار مهمی را در حمایت مالی ورزشکاران و مربیان ساکن جوامعی که از نظر اقتصادی محروم هستند را ایفا کرد. این کمیته بودجهای را برای بورسیهی تحصیلی، احداث اماکن ورزشی و فعالیتهای مختلف با هدف بهبود تخصص و عملکرد افراد اختصاص میدهد.
یکی دیگر از فعالتهای اصلی جنبش المپیک برگزاری بازیهای پارالمپیک است. این رویداد ویژهی ورزشکاران معلول برگزار میشود و زمان آن بلافاصله پس از بازیهای المپیک است. در دورههای اخیر سطح سرعت و عملکرد ورزشکاران حاضر در پارالمپیک بسیار افزایش داشته و این موضوع توجه جهانیان را جلب کرده است.
بازیهای المپیک ۱۹۶۴ توکیو
در ۱۰ اکتبر سال ۱۹۶۴ بازیهای المپیک هجدهم در توکیو و در استادیوم ملی Kasumigaoka آغاز شد. در این دوره از بازیها ۵۱۳۳ ورزشکار از ۹۳ کشور و منطقه توانستند توانایی ورزشی خود را در ۲۰ رشتهی ورزشی و ۱۶۳ مسابقه به نمایش بگذارند. المپیک توکیو اولین سری بازیهای المپیک بود که در آسیا برگزار میشود و موفقیت چشمگیری داشت. همزمان با این رویداد مهم، توکیو در حال تجربهی تغییرات بزرگی مثل ساخت بزرگراه متروپولیتن و راهآهن توکایدو شینکانسن بود که بعد از جنگ در حال انجام بود. این تغییرات و پیشرفت بهعنوان نیروی محرکهی یک دوره رشد اقتصادی سریع ژاپن عمل کرده و این کشور را به شکل معجزهآسایی در جوامع جهانی احیا کرد.
با ورزشکارانی که از ژاپن الهام گرفتهاند آشنا شوید
ورزشکاران ژاپنی در المپیک توکیو با دریافت ۱۶ مدال طلا، ۵ مدال نقره و ۸ مدال برنز توجه همه را جلب کردند. یکی از به یاد ماندنیترین لحظات این المپیک دیدار تاریخی تیم والیبال بانوان ژاپن و تیم قدرتمند و سرسخت اتحاد جماهیر شوروی بود. این دو تیم بر سر مدال طلا با هم به مبارزه پرداختن و بازی بسیار دیدنیای را رقم زدند. آبه بیکیلا، دارندهی دو مدال طلای ماراتن مردان اتیوپی و کاسلاوسکا از چکاسلواکی ژیمناستیک کار مشهور و حرفهای هم از جمله ورزشکارانی بودند که با عملکرد شگفتانگیز خود قلب هواداران را تسخیر کردند.
دستآوردهای بازیهای ۱۹۶۴
بازیهای المپیک ۱۹۶۴ نه تنها بهعنوان نیروی محرکهی توسعهی شهری و رشد اقتصادی در ژاپن عمل کرد، بلکه نقش پررنگی در ارتقا ورزش ژاپن هم بر عهده داشت. بعد از این رویداد ورزش به یک لیگ ملی تبدیل و حضور در باشگاههای ورزشی در سراسر ژاپن بخش جدایی ناپذیر زندگی مردم شد.
جمعبندی
تاریخچهی المپیک و برگزاری بازیهای آن به ۲۸۰۰ سال پیش و فستیوالهای ورزشی هنری یونان باستان بازمیگردد. المپیک باستان در آتن برگزار میشده و اینطور به نظر میرسد که موضوع محوری آن پرستش خدایان بوده است.
بازیهای المپیک مدرن با هدف دوستی، صلح و توجه بیشتر به محیط زیست هر ۴ سال یک بار انجام میشود. در این بازیها تیمهای ورزشی از سراسر جهان در کنار یکدیگر به رقابت دوستانه میپردازند و تواناییهای خود را محک میزنند. المپیک ۲۰۲۰ توکیو به دلیل شیوع ویروس کرونا لغو شد و امسال، یعنی سال ۲۰۲۱، با همان نام المپیک ۲۰۲۰ برگزار میشود.
منبع: Olympics Games, Olympic Schedule