ایرباس از طرح مفهومی هواپیماهای هیدروژنی خود رونمایی کرد
ایرباس سه طرح مفهومی را بهعنوان نخستین هواپیماهای تجاری بدون انتشار گازهای گلخانهای و کربنخنثی جهان معرفی کرده است که بر پایهی هیدروژن کار میکنند و میتوانند تا سال ۲۰۳۵ عملیاتی شوند.
در حالی که چندی پیش اتحادیهی اروپا با معرفی استراتژی هیدروژن بر لزوم حرکت به سمت سوختهای پایدار تأکید کرده بود، اکنون به نظر میرسد ایرباس گام بزرگی در این حوزه برداشته و با معرفی سه مدل هواپیما قصد دارد تمرکز بیشتری در این زمینه داشته باشد.
به گفتهی ایرباس، این طرحهای مفهومی هر یک نشاندهندهی یک رویکرد متفاوت برای دستیابی به پرواز با انتشار صفرِ گازهای گلخانهای، گام برداشتن در مسیرهای گوناگون فناوری و پیکربندی آیرودینامیکی به منظور پشتیبانی از ایدههای بلندپروازانهی این شرکت در کربنزدایی کل صنعت هواپیمایی است.
همهی این طرحهای مفهومی به هیدروژن بهعنوان منبع اصلی برق متکی هستند و ایرباس اعتقاد دارد که هیدروژن، یک گزینهی نویدبخش استثنایی برای دستیابی به یک منبع سوخت پاک هوانوردی است و احتمالا راهحلی برای صنعت هوافضا و بسیاری از صنایع دیگر در رسیدن به اهداف خود بدون اثر منفی روی آبوهوا خواهد بود.
«گیوم فاوری» (Guillaume Faury) مدیرعامل گروه ایرباس، در این زمینه گفت: «این یک لحظهی تاریخی برای همهی بخشهای هوانوردی تجاری است و ما میخواهیم در مهمترین انتقالی که این صنعت تاکنون دیده است، نقش پررنگی داشته باشیم. طرحهای مفهومی که امروز رونمایی کردیم، نگاهی اجمالی به جاهطلبی ما برای راهبری آیندهی پاک هوانوردی است.»
او افزود: «من کاملا معتقدم که استفاده از هیدروژن، چه در سوختهای ترکیبی و چه بهعنوان یک منبع اصلی برای هواپیماهای تجاری، این پتانسیل را دارد که تأثیر منفی هواپیماها را بر آبوهوا به میزان چشمگیری کاهش دهد.»
این سه طرح مفهومی که همه تحت عنوان «زیرو-ای» (ZEROe) شناخته میشوند، برای نخستین هواپیماهای تجاری کاملا کربنخنثی به شرح زیر هستند.
هواپیما با موتور توربوفن
یک طراحی با موتور توربوفن با گنجایش ۱۲۰ تا ۲۰۰ مسافر و برد بیش از ۲۰۰۰ ناتیکال مایل (۳۷۰۰ کیلومتر) که قادر است به صورت میانقارهای فعالیت کند و نیروی آن به جای سوخت جت و احتراق آن، توسط یک توربین گازی اصلاحشده که بر پایهی هیدروژن کار میکند، تأمین خواهد شد. هیدروژن مایع از طریق مخازنی که در پشت دیوارهی تحت فشار عقب قرار دارند، ذخیره و توزیع میگردد.
هواپیما با موتور ملخی
یک طراحی با موتور ملخی با گنجایش حداکثر ۱۰۰ مسافر که از موتور ملخی (توربوپراب) به جای توربوفن استفاده میکند. این هواپیما با سوزاندن هیدروژن در موتورهای توربین گازی اصلاحشده، میتواند بیش از ۱۰۰۰ ناتیکال مایل (۱۸۰۰ کیلومتر) را طی کند و برای مسافتهای کوتاهتر استفاده خواهد شد.
هواپیمای بال-بدنه ترکیبی
یک هواپیمای بال-بدنه ترکیبی با گنجایش حداکثر ۲۰۰ مسافر که در بال و بدنهی یکپارچهی این هواپیما جای میگیرند. برد این هواپیما مانند مدل توربوفن خواهد بود و بدنهی گستردهی آن، گزینههای گوناگونی برای ذخیرهسازی و توزیع هیدروژن و چیدمان کابین فراهم میکند.
مدیرعامل ایرباس در رابطه با عملیاتی شدن این طرحها خاطرنشان کرد: «این طراحیهای مفهومی به ما کمک میکند تا در مسیر طراحی و چیدمان نخستین هواپیمای کربنخنثی و دارای انتشار صفر گازهای گلخانهای در جهان که برای سال ۲۰۳۵ برنامهریزی کردهایم، بیشتر کاوش کنیم و رشد نماییم.»
او تأکید کرد: «گذار صنعت به استفاده از هیدروژن بهعنوان منبع اصلی برق این هواپیماهای مفهومی، نیاز به اقدام قاطع از سوی کل زیستبوم هوانوردی دارد. همراه با حمایت دولت و شرکای صنعتی میتوانیم از عهدهی چالش گسترش بهکارگیری انرژیهای تجدیدپذیر و هیدروژن برای آیندهی پایدار صنعت هوانوردی برآییم.»
این اقدام ایرباس درحالی صورت میگیرد که بویینگ هم در گزارش زیستمحیطی امسال خود از برنامههای چندساله برای دستیابی به هوانوردی کاملا پاک خبر داده بود.
از گامهایی که برای حرکت در این مسیر ضروری خواهد بود، زیرساختهای فرودگاهی است. زیرا فرودگاهها برای پشتیبانی از این هواپیماهای کربنخنثی و انجام عملیات روزانهی آنها، نیاز به زیرساختهای قابل توجه حملونقل و سوخترسانی هیدروژن دارند.
حمایت از سوی دولت میتواند یک کلید اساسی برای دستیابی به این اهداف بلندپروازانه باشد. حمایتی که باید با افزایش بودجه برای تحقیق و فناوری، دیجیتالی شدن، و اجرای سازوکارهایی که خطوط هوایی را برای استفاده از سوختهای پایدار و تجدید ناوگان خود (بازنشستگی هواپیماهای قدیمیتر و جایگزینی با هواپیماهای سازگار با محیط زیست) ترغیب کند، همراه باشد.
عکس کاور: طرح مفهومی هواپیمای بال-بدنه ترکیبی ایرباس با سوخت هیدروژن
Credit: Airbus