بازگشت قدرتمند بازی‌های ماجراجویی؛ با نگاهی به فینیکس رایت و Another Code
سال جدیدی از انتشار بازی‌های ویدئویی آغاز شده است و همراه با آن موج نخست عناوین جدید ساخته شده توسط سازندگان و ناشران مختلف. در میان این عناوین، بازی‌های اکشن محور و نقش‌آفرینی محور به چشم می‌خورند ولی کمپانی‌های نینتندو و کپ کام به نظر می‌رسد در مسیر متفاوتی قدم گذاشته‌اند و سال ۲۰۲۴ را با انتشار بازی‌هایی در ژانری شروع کردند که معمولاً توجه زیادی به آن نمی‌شود: بازی‌های ماجراجویی. Another Code: Recollection و Apollo Justice: Ace Attorney Trilogy هر دو ریمیک و کلکسیونی از بازی‌های موجود در سری‌های Another Code و Ace Attorney هستند که در این انتشار جدید گرافیکشان برای سخت‌افزارهای مدرن گیمینگ آپدیت شده و کمپین تبلیغاتی درخوری را شاهد بوده‌اند. برای من به‌عنوان یکی از هواداران قدیمی ژانر این رویداد حیرت‌انگیز بود. من هنوز تجربهٔ بازی Another Code که با نام Trace Memory (2005) در نواحی آمریکای شمالی نیز شناخته می‌شود و دیگر بازی‌های Ace Attorney را که برای نینتندو DS و 3DS منتشر شدند را به‌خوبی به یاد می‌آورم.
من همچنین به‌خاطر می‌آورم که این بازی‌ها موردتوجه رسانه‌های اصلی گیمینگ یا تبلیغات در آمریکای شمالی قرار نگرفتند در عوض من باید جوامع آنلاینی که مختص به بازی‌های ماجراجویی و رمان‌های مصور بودند را دنبال کنم تا از اطلاعات و اخبار جدید دربارهٔ بازی‌های آینده در این ژانر باخبر شوم. به همین خاطر دیدن کمپین تبلیغاتی مدرنی که اکنون استاندارد بازی‌های ویدئویی به‌حساب می‌آید برای بازی‌های جدید متعلق به این فرنچایزها واقعاً برای من شگفت‌انگیز بود.
با درنظرداشتن مورد فوق، من می‌خواهم نگاهی به تغییروتحول تدریجی بازار بازی‌های ویدئویی آمریکایی شمالی در بیست سال گذشته داشته باشم و به تعدادی از عناوین و ترندهایی که به بازی‌های ماجراجویی کمک کرد موردتوجه بازیکنان قرار بگیرند اشاره کنم.
بازی‌های ماجراجویی چه هستند؟
پیش از اینکه بادقت به ماهیت بازی‌های ماجراجویی بپردازیم من معتقدم که باید اول این ژانر را تعریف کنیم زیرا این ژانر، طبقه‌بندی است که شاید برای کسانی که با آن آشنایی ندارند کمی عجیب به نظر برسد. به طور خلاصه، بازی‌های ماجراجویی بازی‌های ویدئویی هستند که بازیکن با ترکیبی از تفکر انتقادی، مشاهده، حل پازل، جستجو و تعبیه آیتم‌هایی که توسط بازیکن پیدا می‌شود در آن پیشروی می‌کند. با اینکه سرحد گزینه‌های ارائه شده به بازیکن از بازی تا بازی فرق دارد، تمرکز بر روی مشاهدهٔ محیط و استفاده از این مشاهدات برای پیشروی خط‌مشی جهانی است که بسیاری از بازی‌های حاضر در این ژانر را به هم متصل می‌کند. تاریخ ژاپن در ارتباط با این ژانر به اوایل دهه هشتاد میلادی باز می‌گردد و برجسته‌ترین عنوان آن بازی The Portopia Serial Murder Case (1983) یوجی هوری است که می‌توان آن را سرچشمهٔ تمامی بازی‌های ماجراجویی مدرن ژاپنی دانست. به لطف داستان توسعه‌یافته، چندمسیره بودن و غافلگیری شوکه‌کنندهٔ داستان در پایان واقعی‌اش، بازی به‌سرعت بسیاری دیگر از سازندگان ژاپنی را بر آن داشت تا برداشت‌های خود از بازی‌های ماجراجویی را خلق کند. این عمل منجر به ساخت بازی‌های مشهوری مثل سری فاینال فانتزی هیرونوبو ساکاگوچی، سری متال گیر سالید هیدئو کوجیما و بازی‌های The Silver Case و No More Heroes ساختهٔ گوئیچی سودا شد.
این تنوع‌ها در نهایت منجر به خلق زیر شاخه‌ای می‌شود که ما اکنون به‌عنوان رمان‌های مصور می‌شناسیم که بسیاری از افراد تصور می‌کنند تمامی بازی‌های ماجراجویی ژاپنی در این زیرگروه قرار می‌گیرند وقتی در واقعیت چنین نیست و بازی‌های ژانر بسیار متنوع‌تر از این حرف‌هاست. متأسفانه، بازی‌های کمی از سال‌های اولیه ژانر خارج از ژاپن بومی‌سازی شده‌اند بااین‌حال مهم است که به‌خاطر داشته باشیم که اگر به‌خاطر سازندگان و نویسندگانی که خودشان را وقف این ژانر کردند نبود بازی‌های مدرن داستان‌محوری که امروزه شاهد انتشارشان هستیم وجود خارجی نمی‌داشتند.
نینتندو و چهرهٔ در حال تغییر بازی‌های ماجراجویی
علی‌رغم عناوین تحسین شده و محبوبی که در دهه‌های هشتاد و نود میلادی منتشر شدند دهه دو هزار میلادی دهه‌ای چالش‌برانگیز برای ژانر بازی‌های ماجراجویی بود به‌خصوص در آمریکای شمالی. با فروش روبه‌کاهش و تغییرات فرهنگی در درون بازارهای گیمینگ به‌سوی عناوین اکشن محوری که مخاطب هدفشان پسران و مردان جوان بود بزرگ‌ترین استودیوهای سازنده بازی‌های ماجراجویی به تقلا افتادند که در نتیجهٔ آن بازی‌هایی مثل Sam & Max: Freelance Police کنسل شدند و استودیوهای محبوبی مثل Sierra Entertainment درشان تخته شد. با قرارگرفتن ژانر در چنین وضعیت بحرانی به نظر می‌رسید همه چیز به آخر رسیده است اما پشتیبانی از جایی که انتظارش نمی‌رفت از راه رسید: نینتندو دی اس.
دی اس که در سال ۲۰۰۴ به بازار عرضه شد جدیدترین کنسول دستی ساخته شده توسط نینتندو بود و از جهات زیادی سخت‌افزاری انقلابی به‌حساب می‌آمد. البته این انقلابی بودن فقط محدود به شگفتی‌های سخت‌افزاری کنسول محدود نمی‌شد. برخلاف اکثر سیستم‌های گیمینگ که به طور انحصاری برای بازیکنانی ساخته و طراحی شده بودند که چندین سال تجربهٔ بازی با سخت‌افزار و نرم‌افزارهای دیگر را داشتند، نینتندو کنسول دی اس را برای مخاطبانی که اصلاً اهل بازی نبودند یا به‌ندرت بازی می‌کردند تبلیغ کرد. نینتندو در کنار فرنچایزهای پرچم‌دار همچنین مشغول ساخت و انتشار بازی‌های شبیه‌سازی مثل Nintendogs (2005) و بازی آموزشی Brain Age: Train Your Brain in Minutes a Day! (2005) بود و این ریسک برای کمپانی برد بزرگی را به همراه داشت زیرا دی اس همچنان در جایگاه پرفروش‌ترین سخت‌افزار کمپانی قرار دارد و در کل دومین سیستم گیمینگ پر فروش در جهان است.
نینتندو علاوه بر این، برای دستیابی به بازارهایی که هنوز به آنها راه نیافته بود بازی‌های ماجراجویی را برای نینتندو دی اس منتشر کرد تا در بازارهای بین‌المللی عرضه شوند. ازآنجایی‌که کمپانی با این ژانر آشنایی پیدا کرده بود عناوین محدود دیگر ساخته و منتشر شدند که در میان آنها می‌شود به سری Famicom Detective Club اشاره کرد. این سری بازی‌ها به بازار ژاپن محدود بودند که آنها را به سرمایه‌گذاری جدیدی برای کمپانی تبدیل کرد. اولین نسل این بازی‌ها با Another Code: Two Memories (2005) شروع شد که در آمریکای شمالی با نام Trace Memory شناخته می‌شود. این بازی توسط Cing ساخته شد و ریکا سوزوکی نویسندگی و تایسوکه کانازاکی کارگردان و طراحی شخصیت‌های آن را برعهده داشتند.
بازی داستان اشلی میزوکی رابینز، یک دختر سیزده‌سالهٔ ژاپنی آمریکایی را دنبال می‌کند که نامه‌ای مرموز از جانب پدرش که میزوکی باور داشت در سه‌سالگی‌اش از دنیا رفته، دریافت می‌کند. با دنبال کردن دستورات درج شده در نامه اشلی به جزیرهٔ Blood Edward می‌رود تا با پدرش ملاقات کند اما به‌خاطر مشکلاتی او از خاله و قیم خود جسیکا رابینز جدا می‌شود. در حین جستجو به دنبال جسیکا، اشلی با روحی به نام «دی» ملاقات می‌کند که حافظه‌اش را ازدست‌داده و به یاد نمی‌آورد چه کسی است و چطور مرده است. این دو تصمیم می‌گیرند با هم همکاری کنند تا جسیکا را پیدا کنند و خاطرات دی را بازیابی کنند و همچنین از راز ناپدیدشدن پدر اشلی پرده بردارند. با داستان گیرا و پازل‌های خلاقانه‌اش، بازیکنان پیر و جوان مجذوب این بازی شده بودند. شخصاً بازی Trace Memory بازی ای است که من هنوز هم آن را به‌عنوان یکی از بازی‌هایی که علاقه‌ام به بازی‌های ماجراجویی را تثبیت کرد به‌حساب می‌آورم. با اینکه بازی موفقیت چشمگیری نداشت، Another Code/Trace Memory در جان بخشیدن دوباره به ژانر بازی‌های ماجراجویی نقش حیاتی ایفا کرد. در مصاحبه‌ای با The Official Nintendo Magazine، سوزوکی موفقیت بازی‌های Cing را یکی از فاکتورهای کلیدی در بازگشت بازی‌های ماجراجویی به adventure corner در فروشگاه‌های گیمینگ ژاپنی می‌داند. adventure corner فضایی است که به طور اختصاصی بر روی به نمایش گذاشتن بازی‌های ماجراجویی تمرکز دارد. موفقیت بازی باعث شد Cing دومین بازی نینتندوی خود با نام Hotel Dusk: Room 215 (2007) را بسازد که با استقبال و حمایت هواداران ژانر و مخاطبین عام بازی‌های ویدئویی روبه‌رو شد.
متأسفانه، علی‌رغم موفقیت بازی‌های Cing در ژاپن و مناطق اروپایی به نظر می‌رسد که از این سطح استقبال در آمریکای شمالی خبری نبود. دنباله‌های Another Code و Hotel Dusk فقط در ژاپن و اروپا منتشر شدند و هواداران آمریکای شمالی منتظر عرضه‌ای ماندند که هرگز خبری ازش نشد. بدتر از آن خوش‌شانسی و اقبال Cing نیز در همین حوالی به پایان می‌رسد و کمپانی کمتر از دو ماه از عرضهٔ آخرین بازی خود به طور رسمی در تاریخ یکم مارس ۲۰۱۰ اعلام ورشکستگی می‌کند. بسته‌شدن کمپانی فقدان بزرگی برای هواداران استودیو و بازی‌های ماجراجویی بود زیرا آنها براندازی امیدوارکننده از آنچه که ژانر به آن تبدیل خواهد شد را نشان داده بود.
Ace Attorney و تغییر موضع بازی‌های ماجراجویی
از طرف دیگر، کپ کام در حال شکل‌دادن به تاریخ بازی‌های ویدئویی با بازی ماجراجویی کاملاً متفاوتی بود. بازی دوست‌داشتنی و تأثیرگذار Phoenix Wright: Ace Attorney به نویسندگی و کارگردانی شو تاکومی. این بازی که در اصل برای کنسول Game Boy Advance ساخته شده بود داستان بدبیاری‌های Phoenix Wright یا Naruhodo Ryuichi در نسخهٔ ژاپنی بازی را دنبال می‌کند. او یک وکیل است که سعی می‌کند بی‌گناهی موکلان خود را ثابت کند و در طول داستان با شخصیت‌های مختلفی دیدار کرده و با آنها متحد می‌شود مثل مدیوم ارواح Maya Fey که به او کمک می‌کند مدرک جمع کند و از حقیقت موضوع دربارهٔ هر پرونده باخبر شود.
با داشتن شخصیت‌های عجیب و جالب، پرونده‌های گیرا و گیم‌پلی دسترسی‌پذیر، پورت نینتندو دی اس Phoenix Wright: Ace Attorney به‌سرعت راهش را به قلب و ذهن گیمرهای آمریکایی سوای از تجربه‌شان با بازی‌های ماجراجویی باز کرد. کپ کام انتظار زیادی از این عنوان نداشت زیرا یک آی پی کاملاً ناشناس در خارج از ژاپن بود و در ژانری قرار داشت که با فروش بالای بازی‌هایش شناخته نمی‌شد. پس تمام‌شدن نسخه‌های موجود Phoenix Wright: Ace Attorney در فروشگاه‌های بازی و درخواست روبه‌افزایش خرید آن برای کمپانی شوکه‌کننده بود. این عنوان سه بار دیگر مورد انتشار قرار می‌گیرد تا نیازهای مصرف‌کنندگان را برطرف کند و تا تاریخ فوریه ۲۰۰۷ بیش از صدهزار نسخهٔ آن به فروش می‌رود. به لطف موفقیت چشمگیر بازی کپ کام سه دنباله و یکی از اسپین‌آف‌های فرنچایز را در لیست انتشار برای نینتندو دی اس در آمریکای شمالی قرار داد.
تأثیرگذاری Ace Attorney بر روی ژانر ماجراجویی را نمی‌شود نادیده گرفت زیرا این بازی به‌عنوان یکی از ناجیان ژانر از انقراض شناخته می‌شود. علاوه بر این، این بازی یکی مهم‌ترین بازی‌هایی است که باعث ترویج علاقه به رمان‌های مصور بازی‌های ژاپنی ماجراجویی در بازارهای آمریکای شمالی شد. با اینکه درگذشته تلاش‌هایی برای جلب‌کردن توجه مخاطبان بین‌المللی به رمان‌های مصور مثل JAST USA و Hirameki صورت‌گرفته بود بازی‌های آنها هواداران انیمه را مورد هدف قرار داده بود و فقط بر روی رایانه‌های شخصی قابل‌دسترسی بود از همین رو در رسیدن به بازارهای اصلی گیمینگ به موفقیت نرسیدند. یکی دیگر از نتایج غیرمستقیم محبوبیت بازی را می‌شود در حجم بازی‌های ماجراجویی ژاپنی که برای نینتندو دی اس ساخته شده بودند و برای بازارهای بین‌المللی بومی‌سازی شدند مشاهده کرد. مشهورترین و موفق‌ترین در میان این عناوین بازی‌های Level-5’s Professor Layton بود که در کنسول نسل بعدی با Ace Attorney کراس اور کرده و به فروش ۹.۵ میلیونی تا تاریخ اکتبر ۲۰۱۰ دست می‌یابد و از فروش آن زمان Ace Attorney که ۳.۹ میلیون پیشی می‌گیرد. از دیگر عناوین برجسته می‌شود به Chunsoft’s 999: Nine Hours، Nine Persons، Nine Doors (2009)، Time Hollow (2008) و سری Touch Detective اشاره کرد.
علی‌رغم موفقیت‌هایش، فرنچایز Ace Attorney با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو شد. عناوین نینتندو 3DS همچون Dual Destinies (2013) و Spirit of Justice (2016) فقط به‌صورت دیجیتالی در دسترس بودند زیرا طبق گفته‌های معاون ارشد کپ کام در آن بازهٔ زمانی «جذب پشتیبانی بلندمدت برای بازی‌های Ace Attorney دشوار بود». از طرف دیگر بازی‌های اسپین‌آف The Great Ace Attorney در خارج از ژاپن عرضه نشدند به‌احتمال زیاد به این خاطر که از نظر قانونی با Conan Doyle Estate به مشکل برنخورند. بااین‌وجود Ace Attorney به فرنچایزی محبوب در عرصه بین‌المللی تبدیل شده بود و جامعه هواداری وفاداری داشت که از همه لحاظ علاقه و پشتیبانی خود از سری را نشان می‌دادند.
زمان حال و آینده‌ای امیدوارکننده
حال به جلو به سال ۲۰۲۴ برمی گردیم و چشم انداز بازی‌های ماجراجویی از زمین تا آسمان فرق می‌کند. در عوض مشاهدهٔ دورنمایی از ویرانی، بارقه‌ای از امید، فرصت و خلاقیت می‌درخشد. بازی‌های ماجراجویی اکنون به‌صورت جهانی و برای چندین پلتفرم گیمینگ ساخته و منتشر می‌شوند از پروژه‌های کوچکی که در بازی‌هایی مثل A Year of Springs جوانه زدند تا دنباله‌های جاه طلبانه ای چون Return to Monkey Island و ریمیک‌هایی مثل Colossal Cave.
هواداران بازی‌های ژاپنی نیز در این میان بی‌بهره نمانده‌اند زیرا آنها می‌توانند به طیف وسیع‌تری از عناوین تازه منتشر شده با بومی‌سازی سریع دسترسی داشته باشند و درعین‌حال عناوین کلاسیک و رمان‌های بصری در خارج از ژاپن مورد دسترس بازیکنان قرار می‌گیرند. نینتندو همچنین با انتشار ریمیک‌های Famicom Detective Club و Another Code: Recollection به عرصه بازی‌های ماجراجویی بازگشته است. فرنچایز Ace Attorney نیز با موفقیت به فعالیت خود ادامه می‌دهد و تا تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۳ بیش از ۱۰ میلیون نسخه از بازی‌های آن به فروش رسیده‌اند. چنین موفقیت‌هایی بیست سال پیش برای من غیرممکن به نظر می‌رسید اما با نگاه به گذشته، جای تعجب ندارد زیرا ژانر بازی‌های ماجراجویی برگشت‌پذیری فوق‌العاده‌ای از خود نشان داده است. با ادامه‌یافتن پذیرش بازی‌های داستان‌محور و گیم‌پلی‌های آرامش‌بخش توسط صنعت بازی‌سازی و بازیکنان باید صبر کرد و دید آینده چه چیزی برای این ژانر در چنته دارد.
منبع: AnimeNewsNetwork
جالب بود؛ ممنون🙏