کاهش وزن با حلقه معده؛ تمام نکاتی که قبل از عمل باید بدانید
جراحیهای چاقی برای کمک به کاهش وزن افرادی که نتوانسته‌اند با روش‌های دیگر به وزن مناسب برسند، طراحی شده‌اند. این جراحی‌ها از طریق کاهش حجم معده یا تغییر دستگاه گوارش، مصرف غذا را محدود می‌کنند و باعث کاهش وزن می‌شوند. جراحیهای چاقی انواع مختلفی دارند که عمل حلقه معده (گاستریک باندینگ) یکی از آنها است.
در گاستریک باندینگ که نوعی جراحی برگشت‌پذیر است، یک حلقه‌ی سیلیکونی در اطراف معده قرار می‌گیرد تا گنجایش آن را محدود کند و سرعت عبور غذا را کاهش دهد. در این مقاله از دیجی‌کالا مگ سعی می‌کنیم اطلاعات کاملی درباره‌ی این جراحی در اختیارتان قرار دهیم. تا انتهای این مطلب همراه ما بمانید.
عمل حلقه معده چیست؟
چه کسانی به عمل حلقه معده نیاز دارند؟
چگونه برای عمل حلقه معده آماده شویم؟
نحوه‌ی جراحی حلقه معده
مراقبت‌های پس از عمل حلقه معده
مزایای عمل حلقه معده
عوارض و خطرات عمل حلقه معده
هزینه‌ی عمل حلقه معده
عمل حلقه معده چیست؟
در جراحی گاستریک باندینگ، پزشک یک حلقه‌ی قابل تنظیم را در اطراف قسمت فوقانی معده قرار میدهد تا یک کیسهی کوچک برای نگهداری غذا ایجاد کند. این حلقه که از جنس سیلیکون نرم ساخته شده است، معده را به ۲ قسمت تقسیم می‌کند. درنتیجه، کیسهی فوقانی معده پس از خوردن مقدار کمی غذا به‌سرعت پر میشود و شما زودتر از قبل احساس سیری می‌کنید. این موضوع باعث میشود کالری کمتری دریافت کنید.
حلقه معده به یک لوله و یک پورت که در زیر پوست شما قرار دارد، متصل است. جراح از این پورت برای تزریق یا خارج کردن محلول نمکی استفاده می‌کند. با تزریق مایع، حلقه تنگ‌تر میشود و سرعت عبور غذا کاهش می‌یابد. اما با خارج کردن مایع، حلقه شل‌تر میشود و غذا راحت‌تر از معده عبور می‌کند.
چه کسانی به عمل حلقه معده نیاز دارند؟
اگر از بیماری‌های مرتبط با چاقی رنج می‌برید و سایر روش‌های کاهش وزن را بدون موفقیت طولانی‌مدت امتحان کرده‌اید، احتمالا کاندیدای مناسبی برای عمل گاستریک باندینگ محسوب می‌شوید. همچنین اگر به‌دنبال مداخله‌ای هستید که نسبت به سایر جراحیهای کاهش وزن کم‌تهاجمی‌تر باشد، می‌توانید گاستریک باندینگ را انتخاب کنید.
شرایط لازم برای عمل حلقه معده چیست؟
در صورتی که یکی از ویژگی‌های زیر را داشته باشید، ممکن است پزشک گاستریک باندینگ را به شما پیشنهاد دهد:
- شاخص توده‌ی بدنی (BMI) شما بالاتر از ۴۰ است. برای محاسبه‌ی BMI باید وزن (برحسب کیلوگرم) را بر مجذور قد (برحسب متر) تقسیم کنید.
- BMI شما حداقل ۳۵ است و حداقل به یک بیماری مرتبط با چاقی مبتلا هستید.
علاوه بر این، باید تحت غربالگری پزشکی قرار بگیرید تا جراح از سلامت شما برای انجام عمل مطمئن شود. در طی غربالگری ممکن است به معاینه‌ی بدنی، آزمایش خون، تصویربرداری از شکم یا آندوسکوپی نیاز داشته باشید. مشاوره‌ی تغذیه و ارزیابی روانشناختی هم از سایر مواردی است که باید قبل از جراحی انجام دهید.
جراحی کاهش وزن به کسانی که از الکل یا مواد مخدر استفاده می‌کنند یا نمی‌توانند به تغییر مادام‌العمر رژیم غذایی و عادات ورزشی خود متعهد بمانند، توصیه نمی‌شود.
چگونه برای عمل حلقه معده آماده شویم؟
اگر سیگار می‌کشید، باید آن را از چند ماه قبل از جراحی ترک کنید. همچنین جراح ممکن است از شما بخواهد قبل از عمل کمی وزن کم کنید. این کار به ایمن‌تر شدن جراحی و کاهش عوارض آن کمک می‌کند.
از چند روز قبل از جراحی باید مصرف آسپرین، ایبوپروفن و سایر داروهای رقیق‌کننده‌ی خون را متوقف کنید. از شب قبل از عمل هم نباید چیزی بخورید یا بنوشید.
نحوه‌ی جراحی حلقه معده
برای انجام این جراحی:
- شما تحت بیهوشی عمومی قرار می‌گیرید. بنابراین در طول عمل خواب هستید و هیچ دردی را احساس نمی‌کنید.
- گاستریک باندینگ به‌روش لاپاراسکوپی انجام میشود. در این روش، پزشک چند برش کوچک روی شکم ایجاد می‌کند تا ابزارهای جراحی را از طریق این برش‌ها به معده برساند.
- پزشک از یکی از برش‌ها برای نصب یک پمپ کوچک و باد کردن شکم با گاز دی‌اکسید کربن استفاده می‌کند. این کار به پزشک اجازه میدهد که داخل شکم را به‌خوبی ببیند و فضای کافی برای جراحی داشته باشد.
- پزشک حلقه را در اطراف قسمت فوقانی معده قرار میدهد و آن را محکم می‌کند تا یک کیسهی کوچک تشکیل شود. درنتیجه، معده‌ی شما کمی شبیه یک ساعت شنی به نظر می‌رسد که یک کانال باریک بین قسمت فوقانی و تحتانی آن وجود دارد.
- وقتی همه چیز سر جای خود قرار گرفت، جراح گاز داخل شکم را خارج می‌کند و برش‌ها را می‌بندد.
عمل گاستریک باندینگ ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد.
مراقبت‌های پس از عمل حلقه معده
در چند هفته‌ی اول پس از جراحی باید از رژیم غذایی مایعات پیروی کنید. بعد از آن می‌توانید به‌تدریج به‌سراغ غذاهای پوره‌شده، غذاهای نرم و غذاهای معمولی بروید. خیلی سریع مصرف غذاهای معمولی را شروع نکنید. چون این کار باعث درد و استفراغ میشود. علاوه بر این، لازم است دستورالعمل‌های زیر را رعایت کنید:
- به‌آرامی غذا بخورید و هر لقمه را خوب بجوید.
- حجم وعده‌های غذایی خود را متناسب با اندازه‌ی کیسهی جدید معده محدود کنید.
- برای اطمینان از دریافت کافی مواد مغذی، غذاهای سالم و باکیفیت را انتخاب کنید.
- از مکمل‌های غذایی که توسط تیم پزشکی برای شما تجویز شده‌اند به‌طور منظم استفاده کنید.
بعد از جراحی، برای تنظیم حلقه باید به‌طور منظم نزد پزشک بروید. حلقه معده به یک لوله‌ی پلاستیکی کوچک وصل است که به زیر پوست و یک پورت ختم میشود. پزشک با استفاده از یک سوزن ظریف مخصوص به پورت دسترسی پیدا می‌کند تا در صورت نیاز مقدار مایع داخل حلقه را تغییر دهد و میزان فشار یا سفتی آن را تنظیم کند.
علاوه بر این، به آزمایش خون منظم و مشاوره‌ی تغذیه نیاز دارید. آزمایش خون به تشخیص کمبود مواد مغذی از جمله کمبود آهن یا ویتامین D کمک می‌کند. مشاور تغذیه هم به شما روش درست غذا خوردن را یاد میدهد.
مزایای عمل حلقه معده
عمل گاستریک باندینگ آناتومی معده یا روده را به‌طور دائمی تغییر نمی‌دهد. بنابراین در صورت لزوم می‌توان حلقه را از بدن خارج کرد. این روش درمانی در مقایسه با سایر جراحیهای کاهش وزن عوارض کمتری دارد. با این حال، نمی‌تواند به اندازه‌ی آنها روی وزن بدن تاثیر بگذارد.
عوارض و خطرات عمل حلقه معده
عمل گاستریک باندینگ معایب و عوارضی دارد که باید از آنها آگاه باشید. به‌عنوان مثال، در مقایسه با سایر جراحیهای چاقی به کاهش وزن کمتری منجر میشود. علاوه بر این، مستلزم مراجعه‌ی منظم به پزشک برای تنظیم حلقه است. تحقیقات نشان میدهد که:
- احتمال بروز عوارض جانبی بعد از عمل حلقه معده حدود ۵۰ درصد است.
- در ۳۵ درصد موارد باید جراحی گاستریک باندینگ برای رفع عوارض یا حذف حلقه تکرار شود.
- میزان شکست ناشی از کاهش وزن ناکافی یا بالا رفتن مجدد وزن در مقایسه با سایر جراحیهای چاقی بیشتر است.
- تکرار جراحی به‌معنی پرداخت هزینه‌ی بیشتر و افزایش خطر عوارض جانبی است.
عوارض حلقه معده
عمل گاستریک باندینگ ممکن است در بعضی از افراد به مشکلات زیر منجر شود:
- حالت تهوع و استفراغ: این مشکل یک عارضه‌ی جانبی رایج در روزهای اول پس از جراحی است. حالت تهوع و استفراغ معمولا با گذشت زمان برطرف میشود. چون روش‌های جدید غذا خوردن از جمله کاهش حجم غذا و جویدن کامل آن را یاد می‌گیرید.
- یبوست: بعد از عمل گاستریک باندینگ ممکن است به‌دلیل مصرف ناکافی مایعات دچار یبوست شوید. چون معده نمی‌تواند به یکباره مایعات زیادی را در خود نگه دارد و از سوی دیگر، پزشک به شما توصیه می‌کند که هنگام غذا خوردن مایعات ننوشید تا جای بیشتری برای غذا باقی بماند. با این حال، نباید فراموش کنید که هیدراته نگه داشتن بدن بسیار مهم است.
- مشکل در بلع: گاهی‌اوقات بدن به کوچک شدن حجم معده و حرکت کندتر آن واکنش نشان میدهد و بلع غذا را دشوار می‌کند. شل کردن حلقه، کاهش سرعت غذا خوردن و مصرف لقمه‌های کوچکتر میتواند کمک‌کننده باشد. موثر نبودن این راهکارها نشان میدهد که شما قادر به تحمل حلقه معده نیستید.
- رفلاکس معده به مری: وجود یک حلقه‌ی سفت در اطراف معده میتواند به رفلاکس اسید (سوزش سر دل) منجر شود. شل کردن حلقه برای تسکین علائم ممکن است در کاهش وزن اختلال ایجاد کند. اما رفلاکس مداوم به دیواره‌های مری آسیب می‌رساند. رفلاکس اسید اغلب با دارو قابل درمان است، با این حال، در موارد شدید ممکن است نیاز باشد حلقه‌ی دور معده را بردارید.
- مشکلات مرتبط با پورت: پورتی که پزشک از آن برای تنظیم حلقه استفاده می‌کند، میتواند به‌طرق مختلف دچار اختلال شود. به‌عنوان مثال، ممکن است از محل اصلی خود جدا شود یا به‌شکل وارونه قرار بگیرد که این امر باعث میشود از بیرون امکان دسترسی به آن وجود نداشته باشد. همچنین احتمال دارد پر کردن حلقه به‌دلیل نشت پورت یا لوله غیرممکن شود. این مشکلات به جراحیهای کوچک برای تعمیر یا تعویض پورت نیاز دارند. اگر محل پورت عفونی شود، احتمالا پزشک برایتان آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کند.
- انسداد محل خروج غذا: غذا ممکن است در کانال باریکی که بین ۲ بخش فوقانی و تحتانی معده قرار دارد گیر کند و باعث انسداد آن شود. شما زمانی متوجه بروز این مشکل می‌شوید که دیگر قادر به غذا خوردن نیستید. پزشک میتواند انسداد را با تخلیه‌ی حلقه برطرف کند، اما گاهی‌اوقات برای رفع این مشکل به جراحی نیاز است.
- لغزش حلقه: حلقه در حین جراحی در محل مناسب قرار می‌گیرد. با این حال، ممکن است از محل اصلی خود خارج شود. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، کیسهی معده بزرگتر میشود. درنتیجه، در روند کاهش وزن اختلال ایجاد می‌کند یا به رفلاکس اسید منجر میشود. این اتفاق گاهی‌اوقات به‌قدری سریع رخ میدهد که باعث نکروز معده (مرگ بافت معده) میشود. به همین دلیل، به جراحی اورژانسی و برداشتن حلقه نیاز دارد.
- اتساع مری یا گشاد شدن کیسهی معده: فشار ناشی از تجمع غذا در بالای حلقه معده میتواند به گشاد یا بزرگ شدن کیسهی معده و گاهی‌اوقات مری منجر شود. درنتیجه، غذای بیشتری در بالای حلقه تجمع می‌یابد و شما با مشکل حالت تهوع، رفلاکس و استفراغ مواجه می‌شوید. در این شرایط ممکن است برای رفع مشکل یا برداشتن حلقه به جراحی نیاز داشته باشید.
- عدم تحمل حلقه: بعضی از افراد به حلقه معده واکنش نامطلوب نشان می‌دهند. آنها احتمال دارد با مشکل بافت اسکار در اطراف حلقه مواجه شوند یا از حالت تهوع مداوم شکایت داشته باشند. در این موارد، ممکن است برداشتن حلقه ضروری باشد.
هزینه‌ی عمل حلقه معده
هزینه‌ی عمل گاستریک باندینگ به عوامل مختلفی از جمله منطقه‌ی جغرافیایی که کلینیک یا بیمارستان در آن قرار دارد، میزان تجربه و شهرت پزشک و آزمایش‌ها و داروهای مورد نیاز بستگی دارد.
کلام پایانی
تمام جراحیهای کاهش وزن با مزایا و معایب مهمی همراه هستند و در طولانی‌مدت شما را ملزم به پیروی از سبک زندگی سالم می‌کنند. عمل حلقه معده هم از این قاعده مستثنی نیست. این روش درمانی به‌عنوان یک گزینه‌ی برگشت‌پذیر که تغییرات دائمی در دستگاه گوارش ایجاد نمی‌کند، ممکن است قوانین آسان‌تری داشته باشد. اما به مراقبت بیشتری نیاز دارد. چون بعد از انجام آن باید به‌طور مکرر برای تنظیم حلقه به پزشک مراجعه کنید.
منابع: my.clevelandclinic, hopkinsmedicine
