ماموریتهای فضایی فعال در سیاره مریخ
سیاره مریخ مقصد محبوب سازمانهای فضایی برای انجام ماموریتهای رباتیک است. مریخ نزدیکترین سیاره به زمین است و از سوی دیگر از نظر علمی جذابیتهای زیادی برای دانشمندان دارد. سیارهای که در گذشته شرایط مناسبی برای پشتیبانی از حیات داشته و به احتمال زیاد میزبان حیات میکربی بوده است.
ارسال کاوشگر به مریخ از اواسط دهه ۱۹۶۰ آغاز شد و تا کنون فضاپیماهای زیادی رهسپار این سیاره شدهاند.
در دو هفته اخیر نیز سه فضاپیما سفر خود را به مریخ آغاز کردند. امارات متحده عربی مدارگرد امید را به سمت سیاره سرخ پرتاب کرد. چند روز پس از آن چین ماموریت تیانون-۱ را آغاز کرد. ماموریت بلندپروازانهای که از یک مدارگرد، یک سطحنشین و یک مریخنورد تشکیل شده است. و در نهایت ۹ مرداد ناسا مریخنورد پشتکار را روانه سیاره مریخ کرد.
فرستادههای جدید بشر به سیاره سرخ منظومه شمسی اواسط زمستان امسال به مریخ میرسند. سیارهای که در حال حاضر از شش مدارگرد و دو سطحنشین فعال میزبانی میکند.
از میان شش مدارگرد فعال در مریخ سه مورد متعلق به ناسا است؛ مدارگرد ادیسه مریخ که در سال ۲۰۰۱ به فضا پرتاب شد، مدارگرد MRO که در سال ۲۰۰۵ سفر خود به مریخ را آغاز کرد و مدارگرد MAVEN که در سال ۲۰۱۳ زمین را به مقصد مریخ ترک کرد.
اروپا نیز دو فضاپیمای فعال در مدار مریخ دارد. مدارگرد اروپایی مارس اکسپرس (Mars Express) در سال ۲۰۰۳ به فضا پرتاب شد. اروپا در سال ۲۰۱۶ با همکاری با روسیه مدارگرد TGO، که بخشی از ماموریت اگزومارس (ExoMars) بود، را نیز روانه مریخ کرد.
و در نهایت ششمین مدارگرد فعال در سیاره مریخ مربوط به برنامه فضایی هند است. هند ماموریت مدارگرد مریخ خود را در سال ۲۰۱۳ به فضا پرتاب کرد.
در سطح مریخ اما تنها دو فضاپیما مشغول فعالیت هستند. مریخنورد کنجکاوی (Curiosity) ناسا که در سال ۲۰۱۲ به فضا پرتاب شد در هشت سال اخیر مشغول کاوش سیاره مریخ بوده است. ناسا در سال ۲۰۱۸ سطحنشین اینسایت (InSight) را نیز روانه مریخ کرد. ماموریت اینسایت با هدف مطالعه نواحی درونی سیاره مریخ به این سیاره اعزام شد.
مریخنورد فرصت (Opportunity) نیز تا سال پیش جزء ماموریتهای فعال ناسا در مریخ بود. مریخنورد فرصت از پنلهای خورشیدی برای تولید انرژی استفاده میکرد. اما وقوع طوفان شن در سیاره مریخ باعث کاهش شدید نور دریافتی از خورشید و از دست رفتن منبع انرژی این فضاپیما شد. تلاشهای ناسا برای احیاء این مریخنورد قدیمی جواب نداد و در نهایت ماموریت مریخنورد فرصت به پایان رسید.
ماموریتهای جدید امارات، چین و ناسا حدود هفت ماه دیگر به سیاره مریخ خواهند رسید و به جمع دستساختههای بشر در سیاره مریخ اضافه خواهند شد.
عکس کاور: تصویری از تمام ماموریتهایی که تا کنون به سیاره مریخ ارسال شدهاند.
Credit: NASA / JPL / Roscosmos / JAXA / ESA / ISRO / Jason Davis / The Planetary Society