۷ ماده‌ی غذایی ممنوعه هنگام شیردهی به نوزاد مبتلا به رفلاکس معده
آیا نوزاد شما پس از شیردهی به رفلاکس معده دچار می‌شود و گریه می‌کند؟ اگر با این مشکل مواجه شده‌اید جای نگرانی نیست چرا که می‌توانید از بروز این رفلاکس‌ها پیشگیری کنید. برای پیشگیری از رفلاکس معده در شیرخواران راهکار اصلی خودداری از مصرف آن دسته از مواد غذایی است که باعث رفلاکس معده می‌شوند.
اما کدام مواد غذایی باعث رفلاکس معده در شیرخواران می‌شوند و مادر باید از خوردن آن‌ها خودداری کند؟
این مقاله در واقع یک راهنمای تغذیه برای مادران در دوران شیردهی است. در این مقاله، شما را با مواد غذایی که باعث رفلاکس معده می‌شوند آشنا می‌کنیم و توضیح می‌دهیم که چگونه تغذیه‌ی مادر نه تنها از بروز رفلاکس معده پیشگیری می‌کند بلکه برای سلامتی شیرخوار مفیدتر خواهد بود.
تأثیر رژیم غذایی مادر روی کودک شیرخوار
شیردهی تنها یکی از عملکردهای شگفت‌انگیزی است که بدن زنان انجام میدهند. رژیم غذایی شیرخوار به طور مستقیم به رژیم غذایی مادر وابسته است چرا که هر چیزی که مادر می‌خورد روی ارزش غذایی، درصد ترکیبات موجود و حتی طعم شیر او تأثیر می‌گذارد.
شاید این پرسش برایتان ایجاد شود که چقدر طول می‌کشد تا غذایی که مادر خورده است روی شیر او تأثیر بگذارد؟
این پرسش پاسخ‌های متفاوتی دارد و این بازه‌ی زمانی به مواد غذایی که می‌خورید بستگی دارد. برای نمونه؛
- قهوه: ۱۵ تا ۶۰ دقیقه
- سیر: ۲ ساعت
- هویج: ۲ تا ۳ ساعت
- نعنا: ۴ تا ۶ ساعت
بعضی از غذاهایی که مادر می‌خورد می‌توانند به روش‌های مختلف روی شیرخوار تأثیر بگذارند. برای نمونه، ممکن است کودک به یکی از مواد غذایی موجود در غذای مادر حساسیت داشته باشد و پس از شیردهی دچار واکنش‌های آلرژیک بشود. یکی از رایج‌ترین این واکنش‌ها رفلاکس معده است.
علائم رفلاکس معده در شیرخواران
احتمالاً هر مادری می‌داند کمی استفراغ پس از شیر خوردن کاملاً طبیعی است و در بیشتر شیرخواران اتفاق می‌افتد. شما هم به احتمال زیاد ده‌ها بار آن را تمیز کرده‌اید. این پدیده‌ی کوچک که با نام بازگشت اسید معده به مری (GER) شناخته می‌شود، در بین مردم بیشتر به ترش کردن مشهور است.
البته اگر این استفراغ‌های کوچک تکرار شوند و با ناراحتی و چند علامت دیگر همراه باشند مشکل جدی‌تر خواهد بود و احتمال ابتلا به بیماری رفلاکس معده (GERD) وجود دارد.
علائم رفلاکس معده که باید آن‌ها را جدی بگیرید عبارت‌اند از:
- استفراغ‌های پی‌درپی
- نارسایی بلع
- سرفه یا خس‌خس سینه به شکل مزمن
- مشکل در شیر خوردن
- ناراحتی هنگام شیر خوردن یا پس از آن
- نفخ
مواد غذایی ممنوعه هنگام شیردهی به نوزاد مبتلا به رفلاکس معده
به نظر می‌رسد تشخیص اینکه هنگام شیر دادن به نوزاد مبتلا به رفلاکس معده باید از خوردن کدام مواد غذایی خودداری کنید به تلاش زیادی نیاز دارد و کار چندان راحتی نیست. به ویژه اگر نوزاد بهانه‌گیر باشد مشکل جدی‌تر می‌شود.
بر اساس یک قاعده‌ی سرانگشتی، هر غذایی که باعث رفلاکس معده در مادر می‌شود، می‌تواند باعث رفلاکس معده در شیرخوار شود. اگرچه رعایت این قاعده می‌تواند کمک کند اما در ادامه با ۷ مورد از مواد غذایی که باعث رفلاکس معده می‌شوند آشنا می‌شوید.
۱. میوه و آب‌میوه
میزان اسیدی بودن میوه‌ها و آب‌میوه‌ها نسبتاً زیاد است و به همین دلیل مصرف این مواد غذایی باعث رفلاکس معده و ایجاد ناراحتی در شیرخوار می‌شود. میزان اسیدی بودن بعضی از میوه‌ها مانند سیب، پرتقال، لیمو و سایر مرکبات بیشتر است و باید از مصرف این میوه‌ها و همچنین آب آن‌ها خودداری کنید.
۲. گوجه‌فرنگی و سس گوجه‌فرنگی
شاید تعجب کنید اما گوجه‌فرنگی و سس‌هایی که بر پایه‌ی گوجه‌فرنگی تهیه می‌شوند هم در این فهرست قرار دارند و باید هنگام شیردهی به نوزاد مبتلا به رفلاکس معده از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
اگرچه گوجه‌فرنگی سرشار از ویتامین C است و برای حفظ سلامتی در دوران شیردهی به این ماده‌ی مغذی نیاز دارید اما گوجه‌فرنگی به شدت اسیدی است و می‌تواند باعث ایجاد نفخ و ناراحتی در شیرخوار شود.
۳. مواد غذایی و غذاهای تند
آیا تا به حال برایتان پیش آمده است که پس از خوردن مواد غذایی و غذاهای تند احساس سوزش سر دل داشته باشید. هنگامی که پس از خوردن مواد غذایی و غذاهای تند به نوزادتان شیر می‌دهید، شیرخوار هم با همین مشکل مواجه می‌شود.
مواد غذایی و غذاهای تند پوشش داخلی معده را تحریک می‌کنند و از این طریق باعث رفلاکس معده می‌شوند.
۴. کافئین
مصرف یک فنجان قهوه در روز مشکل خاصی برای شیرخوار ایجاد نمی‌کند، اما چند فنجان قهوه چطور؟
بر اساس توصیه‌ی کارشناسان، مادران در دوران شیردهی نباید روزانه بیشتر از ۷۵۰ میلی‌لیتر کافئین دریافت کنند و این مقدار کافئین معادل ۵ فنجان قهوه است. اگر شیر مادر حاوی مقدار زیادی کافئین باشد و شیرخوار بیش از حد کافئین دریافت کند، ممکن است نوزاد علاوه بر رفلاکس معده سایر عوارض ناشی از دریافت این محرک را هم تجربه کند که تحریک‌پذیری یکی از آن‌ها است.
۵. مواد غذایی و غذاهای پرچرب
در دوران شیردهی، بهتر است در مصرف مواد غذایی و غذاهایی که چربی زیادی دارند میانه‌روی کنید. عضلات صافی که در قسمت انتهایی مری قرار دارند مانند یک دریچه عمل می‌کنند. شیردهی به نوزاد پس از مصرف مواد غذایی و غذاهای پرچرب باعث می‌شود که این دریچه برای مدت بیشتری باز بماند و شرایط برای رفلاکس معده فراهم می‌شود.
۶. غذاهای دریایی حاوی مقدار زیادی جیوه
غذاهای دریایی منابعی غنی از پروتئین و اسیدهای چرب امگا۳ هستند و بخش مهمی از یک رژیم غذایی سالم و مغذی را تشکیل میدهند. اما بعضی از غذاهای دریایی بیش از آن که مفید باشند، مضر هستند.
باید از مصرف غذاهای دریایی که حاوی مقدار زیادی جیوه هستند خودداری کنید. جیوه‌ی موجود در این غذاها می‌تواند وارد شیر مادر بشود. مقادیر بیش از حد جیوه در شیر مادر برای دستگاه عصبی شیرخوار که در حال رشد است زیان‌آور خواهد بود. برای نمونه، ماهی تن یکی از انواع ماهی‌هایی است که حاوی مقدار زیادی جیوه است.
۷. الکل
وجود الکل در شیر مادر به هر مقداری که باشد برای شیرخوار مضر است.
روش‌های تسکین رفلاکس معده در شیرخواران
هیچ مادری نمی‌تواند تحمل کند که نوزاد شیرخوار او برای مدتی طولانی به خاطر رفلاکس معده گریه کند اما پیدا کردن راهکاری برای تسکین رفلاکس معده یا پیشگیری از آن هم کار دشواری است. البته نمی‌توان از روی یک کتابچه‌ی راهنما مادری کردن را یاد گرفت. دو راهکار برای کنترل رفلاکس معده در شیرخواران وجود دارد:
- برای تسکین ناراحتی نوزاد، علائم رفلاکس معده را درمان کنید.
- علل رفلاکس معده را تشخیص دهید و از بروز آن پیشگیری کنید.
۱. کمک به تسکین ناراحتی‌های جسمی در شیرخواران
برای اینکه ناراحتی‌های ناشی از رفلاکس معده را در شیرخواران تسکین دهید راهکارهای مختلفی وجود دارد. اگر نوزاد شیرخوار شما به رفلاکس معده دچار می‌شود و احساس ناراحتی می‌کند، می‌توانید علائم آن را با روش‌های زیر درمان کنید:
- شیردهی در نوبت‌های بیشتر و با مقدار کمتر
- شیردهی در حالتی که کاملاً صاف نشسته‌اید
- غلیظ‌تر کردن شیر مادر
- کمک به بیشتر آروغ زدن نوزاد
شیردهی در نوبت‌های بیشتر و با مقدار کمتر
هنگامی که معده‌ی نوزاد بیش از حد پر است، احتمال بروز رفلاکس معده پس از شیر خوردن بیشتر می‌شود. شیردهی در نوبت‌های بیشتر و با مقدار کمتر می‌تواند به پیشگیری از علائم آزاردهنده‌ی رفلاکس معده کمک کند.
هنگامی که معده کاملاً پر نیست فشار کمتری به عضلات صاف انتهای مری وارد می‌شود. این عضلات مانند یک دریچه عمل می‌کنند و مانع بازگشت غذا از معده به مری می‌شوند.
نزدیک به یک سال طول می‌کشد تا عضلات صاف انتهای مری به اندازه‌ی کافی تقویت شوند و به همین دلیل است که نوزادان زیاد استفراغ می‌کنند.
شیردهی در حالتی که کاملاً صاف نشسته‌اید
اگر کاملاً صاف بنشینید و به نوزادتان شیر دهید، احتمال بروز رفلاکس معده کاهش پیدا می‌کند.
همچنین این باور وجود دارد که اگر پس از شیردهی نوزادتان را به مدت ۳۰ دقیقه صاف نگه دارید، به پیشگیری از رفلاکس معده کمک کرده‌اید.
غلیظ‌تر کردن شیر مادر
با تأیید پزشک، می‌توانید شیر خودتان را با افزودن مقداری غذای کودک بر پایه‌ی برنج غلیظ‌تر کنید. غلیظ‌تر کردن شیر مادر می‌تواند به تسکین علائم رفلاکس معده و کاهش استفراغ کمک کند.
غلیظ‌تر کردن شیر مادر احتمال بازگشت محتویات معده‌ی نوزاد به سمت مری را کاهش می‌دهد. البته همیشه قبل از امتحان کردن این روش با پزشک مشورت کنید.
کمک به بیشتر آروغ زدن نوزاد
مهم است که به نوزاد خود کمک کنید تا هم در هنگام شیر خوردن و هم پس از آن آروغ بزند. آروغ زدن‌های پی‌درپی به تسکین علائم رفلاکس معده کمک می‌کند. هر زمانی که نوزاد هنگام شیر خوردن نوک سینه را رها کرد، به کمی آروغ نیاز دارد و حتماً به او کمک کنید تا آروغ بزند.
۲. رژیم غذایی مادر و پیشگیری از بروز رفلاکس معده در شیرخواران
پس از آشنایی با روش‌های درمان علائم رفلاکس معده، باید درباره‌ی یک گزینه‌ی بهتر توضیح بدهیم و آن پیشگیری از بروز رفلاکس معده است.
بررسی و اصلاح رژیم غذایی مادر راهکاری مؤثر برای پیشگیری از رفلاکس معده در شیرخواران است. رژیم غذایی مادر باید شامل غذاهای سالم و سرشار از مواد مغذی باشد. مواد غذایی ارگانیک جایگزین خوبی برای مواد غذایی فرآوری‌شده هستند.
اگر رژیم غذایی مادر مواد مغذی مورد نیاز برای بدن او را تأمین نکند و تأثیر مثبتی در حفظ سلامتی مادر نداشته باشد، به احتمال زیاد شیر مادر هم تأثیر مثبتی روی سلامتی نوزاد شیرخوار نخواهد داشت.
بعضی مواد غذایی و غذاها باعث رفلاکس معده در مادر می‌شوند. نوزاد از طریق شیر مادر همین ترکیبات غذایی را مصرف می‌کند و شرایط برای بروز واکنش مشابه در او فراهم می‌شود. رژیم غذایی سالم شامل حذف مواد غذایی و غذاهای فرآوری‌شده است که همگی آن‌ها باعث رفلاکس معده می‌شوند. باید مواد غذایی و غذاهای فرآوری‌شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید یا مصرف آن‌ها را به شدت کاهش دهید تا مشکل رفلاکس معده را از ریشه حل کنید.
البته بعضی از مواد غذایی و غذاهای سالم و مغذی هم می‌توانند باعث رفلاکس معده بشوند. اگر نوزاد شیرخوار شما به رفلاکس معده دچار می‌شود اما نمی‌توانید تشخیص دهید که کدام ماده‌ی غذایی این مشکل را ایجاد می‌کند، از رژیم غذایی حذفی کمک بگیرید. در این رژیم غذایی با حذف دوره‌ای بعضی از مواد غذایی و مصرف دوباره‌ی آن‌ها واکنش‌های بدن به این مواد غذایی تشخیص داده می‌شود.
بنابراین برای حفظ سلامتی مادر و نوزاد و همچنین پیشگیری از بروز رفلاکس معده در شیرخواران، لازم است مادر دو نکته را رعایت کند:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و مفید
- تشخیص مواد غذایی مشکل‌ساز و محدود کردن مصرف آن‌ها
منبع: Healthieruny
