قرص ملاتونین چیست و چه کاربردی دارد؟
ملاتونین (Melatonin) هورمونی است که بدن شما به طور طبیعی تولید میکند و نقش مهمی در تنظیم چرخهی خواب و بیداری دارد. این هورمون با عنوان هورمون تاریکی نیز شناخته میشود، زیرا تولید آن در تاریکی افزایش مییابد و به بدن سیگنال می‌دهد که زمان خواب فرا رسیده است.
در واقع ملاتونین هورمونی است که مغز شما در پاسخ به تاریکی تولید میکند. قرار گرفتن در معرض نور در شب ممکن است تولید ملاتونین را متوقف کند. ملاتونین به تنظیم ساعت بیولوژیکی بدن کمک میکند و به شما می‌گوید چه زمانی باید بخوابید و چه زمانی بیدار شوید. این هورمون به کاهش زمان به خواب رفتن و افزایش مدت زمان خواب کمک میکند و در نتیجه باعث بهبود کیفیت خواب میشود.
اگر ما این هورمون را در بدن خود به شکل طبیعی داریم، مقصود از تولید قرص ملاتونین چیست؟ گاهی با افزایش سن، بروز برخی بیماری‌ها، تغییر منطقه زمانی، کار کردن در شیفت شب و برخی عوامل دیگر، ترشح هورمون ملاتونین در بدن کاهش مییابد و افراد دچار مشکلات خواب می‌شوند. اینجاست که قرص ملاتونین به کمک ما می‌آید.
قرص ملاتونین چیست و تا چند ساعت اثر دارد؟
طریقه مصرف قرص ملاتونین: دوزهای مصرفی داروی ملاتونین
خواص قرص ملاتونین
قبل از مصرف این دارو چه شرایطی را باید به پزشک اطلاع دهید؟
اگر یک دوز ملاتونین را فراموش کنم چه؟
با این دارو با چه چیزی ممکن است تداخل داشته باشد؟
هنگام استفاده از این دارو باید مراقب چه نکاتی باشم؟
قرص ملاتونین چه عوارض جانبی ممکن است داشته باشد؟
شرایط نگهداری قرص ملاتونین
آیا تغییر سبک زندگی می‌تواند به رفع بی‌خوابی کمک کند؟
قرص ملاتونین چیست و تا چند ساعت اثر دارد؟
گفتیم که بدن اکثر افراد به تنهایی ملاتونین کافی برای خواب تولید میکند. اما برای کسانی که به هر دلیلی مشکل خواب پیدا کرده‌اند، قرص ملاتونین مکملی است که به تنظیم چرخهی خواب کمک میکند. برای شرایطی مانند بی‌خوابی یا جت‌لگ (عوارض ناشی از تغییر ناحیه‌ی زمانی) می‌توانید از قرص‌ها یا کپسول‌های ملاتونین طبق دستورالعمل استفاده کنید.
نام‌های تجاری این محصول در بازار Circadin، Adaflex، Ceyesto، Slenyto Syncrodin هستند. اگر سوال شما این است که باید قرص ملاتونین را کی بخوریم تا بتوانیم خوب بخوابیم باید بدانید که ملاتونین حدود ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد تا اثر کند. پس با توجه به ساعتی که برای خواب خود مطلوب می‌دانید آن را مصرف کنید.
ملاتونین اغلب برای اختلالات خواب تجویز میشود. این دارو برای مشکلاتی مثل اختلال فاز خواب-بیداری تاخیری (DSWPD)، برخی از اختلالات خواب در کودکان، اضطراب قبل و بعد از جراحی هم به کار می‌رود.
فراد مبتلا به بی‌خوابی در به خواب رفتن، خواب ماندن یا هر دو مشکل دارند. وقتی علائم یک ماه یا بیشتر طول بکشد، به آن بی‌خوابی مزمن می‌گویند. در اختلال فاز خواب تاخیری، الگوی خواب شما دو ساعت یا بیشتر از الگوی خواب معمولی عقب افتاده و باعث میشود دیرتر بخوابید و دیرتر از خواب بیدار شوید. تحقیقات نشان می‌دهد که ملاتونین مدت زمان لازم برای به خواب رفتن را کاهش می‌دهد و شروع خواب را در بزرگسالان و کودکان مبتلا به این عارضه را بهبود می‌بخشد. قبل از دادن ملاتونین به کودک با پزشک کودک خود صحبت کنید.
همچنین تحقیقات نشان می‌دهد که ملاتونین ممکن است کمی زمان به خواب رفتن را کاهش دهد، اما اثرات آن بر کیفیت خواب و کل زمان خواب مشخص نیست. ملاتونین ممکن است برای افراد مسنی که ممکن است دچار کمبود ملاتونین باشند، مفیدتر باشد.
طریقه مصرف قرص ملاتونین: دوزهای مصرفی داروی ملاتونین
این دارو را به صورت خوراکی با یک لیوان آب مصرف کنید. بهتر است که قرص ملاتونین همراه غذا مصرف نشود. این دارو معمولاً ۱ یا ۲ ساعت قبل از خواب مصرف میشود. پس از مصرف، فعالیت‌های خود را محدود به فعالیت‌های مورد نیاز برای آمادگی پیش از خواب کنید. برخی از انواع موجود در بازار این دارو ممکن است جویدنی باشند یا قبل از بلع در دهان حل شوند. برخی از قرص‌ها یا کپسول‌ها باید به طور کامل بلعیده شوند. دستورالعمل‌های روی برچسب بسته‌بندی را دنبال کنید یا طبق دستور پزشک خود مصرف کنید. این دارو را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید.
معمولاً دوره‌ی مصرف این دارو ۱۳ هفته است، اما برخی از افراد ممکن است مدت بیشتری به آن نیاز داشته باشند.
درباره‌ی استفاده از این دارو در کودکان با پزشک صحبت کنید. ممکن است به مراقبت ویژه نیاز باشد. مصرف این دارو در کودکان بدون نسخه توصیه نمی‌شود.
اگر فکر میکنید بیش از حد از این دارو مصرف کرده‌اید، فوراً با مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید.
این دارو فقط برای شما است. آن را با دیگران به اشتراک نگذارید.
خواص قرص ملاتونین
تحقیقات نشان می‌دهد که ملاتونین نقش‌های مهم دیگری را در بدن به غیر از خواب بازی میکند. با این حال، این اثرات به طور کامل شناخته نشده است.
تحقیقات کنونی که به بررسی اثرات ملاتونین بر COVID-19 می‌پردازد، تنها در مراحل اولیه است. چند کارآزمایی تصادفی‌سازی و کنترل‌شده در حال انجام است. این مرحله، برای رسیدن به نتیجه‌گیری در مورد مفید بودن ملاتونین برای COVID-19 خیلی زود است.
مطالعات در مورد تأثیر مکمل ملاتونین بر علائم سرطان یا عوارض جانبی مرتبط با درمان آن اندک بوده و نتایج متفاوتی داشته است.
به خاطر داشته باشید که محصولات اثبات نشده نباید برای جایگزینی یا به تأخیر انداختن درمان‌های پزشکی مرسوم برای سرطان استفاده شوند. همچنین، برخی از محصولات می‌توانند با درمان‌های استاندارد سرطان تداخل یا برای افرادی که سرطان دارند، خطرات خاصی داشته باشند. قبل از استفاده از هر مکمل، از جمله ملاتونین، در افرادی که مبتلا به سرطان تشخیص داده شده‌اند، باید با پزشک خود صحبت کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که ملاتونین ممکن است سردرگمی و بی‌قراری عصرگاهی را در افراد مبتلا به آلزایمر کاهش دهد، اما به نظر نمی‌رسد که باعث بهبود شناختی شود.
قبل از مصرف این دارو چه شرایطی را باید به پزشک اطلاع دهید؟
اگر شما یکی از شرایط یا بیماری‌های زیر را دارید قبل از مصرف ملاتونین آن را با پزشک خود در میان بگذارید:
- سرطان؛
- افسردگی یا بیماری روانی؛
- دیابت؛
- مشکلات هورمونی؛
- مصرف الکل؛
- مشکلات سیستم ایمنی؛
- بیماری کبد؛
- بیماری ریوی یا تنفسی، مانند آسم؛
- پیوند عضو؛
- اختلال تشنج؛
- واکنش غیرمعمول یا آلرژیک به ملاتونین، سایر داروها، غذاها، رنگ‌ها یا مواد نگهدارنده؛
- بارداری یا تلاش برای باردار شدن؛
- شیردهی.
اگر یک دوز ملاتونین را فراموش کنم چه؟
اگر مصرف دوز ملاتونین خود را در زمان معمول فراموش کردید، آن دوز را نادیده بگیرید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، فقط آن دوز را مصرف کنید. از مصرف دوز در غیر از زمان معمول یا دوز اضافی خودداری کنید.
با این دارو با چه چیزی ممکن است تداخل داشته باشد؟
این دارو را همزمان با دارویی که لخته شدن خون را کند میکند، دارویی که از تشنج جلوگیری میکند، داروی پیشگیری از بارداری، داروی فشار خون بالا، داروی دیابت، دارویی که سیستم ایمنی را سرکوب میکند و دارویی که توسط کبد تجزیه میشود، مصرف نکنید.
این دارو با فلووکسامین، راملتون، تاسیملتیون، الکل، کافئین، کاربامازپین، آنتی‌بیوتیک‌های خاصی مانند سیپروفلوکساسین، داروهای خاص برای افسردگی، ضطراب یا اختلالات روانی، سایمتیدین، هورمون‌های زنانه، مانند استروژن، چسب‌ها، حلقه‌ها یا قرص‌های ضدبارداری، متوکسالن، نیفدیپین، سایر مکمل‌های گیاهی یا رژیمی، داروهای دیگر برای خواب، فنوباربیتال، ریفامپین، سیگار، تاموکسیفن و وارفارینتداخل دارد.
این فهرست ممکن است تمام تداخلات ممکن را شامل نشود. فهرستی از تمام داروها، گیاهان دارویی، داروهای بدون نسخه یا مکمل‌های غذایی که استفاده میکنید به پزشک بدهید. همچنین اگر سیگار می‌کشید، مشروبات الکلی می‌نوشید یا از مواد مخدر استفاده میکنید، به پزشک بگویید.
هنگام استفاده از این دارو باید مراقب چه نکاتی باشم؟
اگر علائم بی‌خوابی شما بهتر نشد یا شدت یافت به پزشک خود مراجعه کنید. این دارو را بیش از ۲ هفته مصرف نکنید مگر اینکه پزشک به شما بگوید.
با ملاتونین مانند هر قرص خواب آور دیگر رفتار کنید و تحت نظر پزشک از آن استفاده کنید.
ملاتونین ممکن است باعث خواب آلودگی در طول روز شود. در عرض پنج ساعت پس از مصرف مکمل، رانندگی نکنید و از ماشین‌آلات استفاده نکنید یا هر کاری که نیاز به هوشیاری ذهنی دارد انجام ندهید تا زمانی که بدانید این دارو چگونه بر شما تأثیر می‌گذارد. سریع از جا بر نخیزید یا ننشینید، به خصوص اگر بیمار مسن هستید. این امر خطر سرگیجه یا افتادن را کاهش می‌دهد.
اگر بیماری خودایمنی دارید از ملاتونین استفاده نکنید.
اگر از داروی دیگری برای خواب استفاده کرده‌اید، قرص ملاتونین را مصرف نکنید.
اگر در حال حاضر برای یک مشکل عاطفی، ذهنی یا خواب تحت درمان هستید، قبل از استفاده از این دارو با پزشک خود صحبت کنید. این دارو ممکن است با درمان شما تداخل داشته باشد.
مکمل‌های گیاهی یا غذایی مانند داروها درست نمی‌شوند. استانداردهای کنترل کیفیت سفت و سختی برای مکمل‌های غذایی مورد نیاز نیست. خلوص و قدرت این محصولات می‌تواند متفاوت باشد. ایمنی و تأثیر این مکمل غذایی برای بیماری‌ها به خوبی شناخته نشده است. سازمان غذا و دارو برای کمک به مصرف‌کنندگان در محافظت از خود موارد زیر را پیشنهاد می کند همیشه برچسب محصولات را بخوانید و دستورالعمل‌ها را دنبال کنید. آگاه باشید که طبیعی بودن به این معنی نیست که یک محصول بی‌خطر است.
دارو را از مراجع معتبر تهیه کنید. مکمل‌های ساخته شده یا فروخته شده توسط یک شرکت مواد غذایی یا دارویی شناخته شده در سطح ملی به احتمال زیاد تحت کنترل‌های شدید ساخته می‌شوند.
قرص ملاتونین چه عوارض جانبی ممکن است داشته باشد؟
به نظر میرسد استفاده کوتاه‌مدت از مکمل ملاتونین برای اکثر افراد بی‌خطر باشد، اما اطلاعاتی در مورد ایمنی طولانی مدت مکمل ملاتونین وجود ندارد. شواهد نشان می‌دهد که ملاتونین خواب را تقویت میکند و برای استفاده کوتاه مدت بی‌خطر است. عوارض جانبی نادر این دارو ممکن است شامل احساس کوتاه‌مدت افسردگی، لرزش خفیف، اضطراب خفیف، گرفتگی عضلات شکمی، تحریک‌پذیری، کاهش هوشیاری و گیجی باشد. عوارض جانبی که باید در اسرع وقت به پزشک خود گزارش دهید:
- واکنش‌های آلرژیک، بثورات پوستی: خارش، کهیر، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو؛
- تغییرات خلق و خو و رفتار: اضطراب، عصبی بودن، گیجی، توهم، تحریک‌پذیری، خصومت، افکار خودکشی یا آسیب رساندن به خود، بدتر شدن خلق و خو، احساس افسردگی.
عوارض جانبی که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی ندارند:
- شب ادراری در کودکان؛
- سرگیجه؛
- خواب‌آلودگی روز بعد از مصرف؛
- سردرد؛
- راه‌رفتن در خواب؛
- حالت تهوع.
این فهرست ممکن است تمام عوارض جانبی احتمالی را توصیف نکند. برای مشاوره‌ی پزشکی درباره‌ی عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید.
شرایط نگهداری قرص ملاتونین
این دارو باید دور از دسترس کودکان نگهداری شود. دمای اتاق برای نگهداری این دارو مناسب است اما برای یافتن دستور دقیق‌تر، دستورالعمل روی برچسب بسته را مطالعه کنید. دارو را از رطوبت محافظت کنید. داروی استفاده نشده را بعد از تاریخ انقضا دور بریزید.
آیا تغییر سبک زندگی می‌تواند به رفع بی‌خوابی کمک کند؟
بله، چند کار وجود دارد که می‌توانید برای حل مشکل بی‌خوابی خود انجام دهید:
- زمان‌های منظمی را برای خوابیدن و بیدار شدن تعیین کنید؛
- قبل از خواب ریلکس کنید. سعی کنید حمام آب گرم بگیرید یا به موسیقی آرامش‌بخش گوش دهید؛
- از پرده‌ی ضخیم، ماسک چشم و گوش‌گیر استفاده کنید تا از بیدار شدن شما در اثر نور و صدا جلوگیری کند؛
- از مصرف کافئین، سیگار (از جمله سیگارهای الکترونیکی)، الکل، وعده‌های غذایی سنگین و ورزش چند ساعت قبل از رفتن به رختخواب خودداری کنید؛
- قبل از رفتن به رختخواب تلویزیون تماشا نکنید یا از تلفن، تبلت یا رایانه استفاده نکنید؛
- در طول روز چرت نزنید؛
- قبل از رفتن به رختخواب فهرستی از نگرانی‌های خود و چگونگی حل آن‌ها بنویسید تا به شما کمک کند تا صبح آن‌ها را فراموش کنید.
برخی از افراد قرص‌های خوابی را که می‌توانید از داروخانه خریداری کنید مفید می‌دانند. اما داروها بی‌خوابی را درمان نمی‌کنند و ممکن است عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند.
سخن پایانی
حالا می‌دانید که قرص ملاتونین چیست و چطور به درمان بی‌خوابی کمک میکند. اما به خاطر داشته باشید که مانند هر مکمل دیگری، ملاتونین نباید اولین یا تنها درمانی باشد که برای رفع نقص‌های سلامتی مانند بی‌خوابی استفاده میکنید. مصرف این دارو باید با اصلاح سبک زندگی همراه شود که پایه‌ای محکم برای سلامتی ایجاد کند. این روتین سلامتی شامل اصولی مانند تغذیه‌ی خوب، ورزش روزانه، مدیتیشن، بهداشت خواب و ارتباط اجتماعی است.
منابع: clevelandclinic، nhs
