هر آنچه قبل از خرید فیلتر لنز باید بدانید
اگر شما از بیشتر افراد صاحب دوربین بپرسید که چرا از فیلتر بر روی لنز دوربین خود استفاده می‌کنند؟ بیشتر آن‌ها در پاسخ به شما خواهند گفت که این فیلتر برای محافظت از لنز است. با وجود اینکه فیلترها از سطح شیشهی جلویی لنز در برابر گرد و غبار، رطوبت و به جا ماندن اثر انگشت محافظت می‌کنند، اما وظیفه‌ی اصلی فیلتر‌های عکاسی افزایش کیفیت عکس گرفته شده با دوربین است.
البته باید بگوییم که این افزایش کیفیت عکس نهایی به طور کامل به نوع فیلتری وابسته است که شما از آن استفاده می‌کنید. در واقع بعضی از فیلترها تأثیر کمی را بر روی کیفیت عکس نهایی دارند و برخی دیگر کیفیت عکس نهایی را به‌شدت افزایش می‌دهند.
با توجه به موجود بودن فیلتر‌های مختلف در بازار و با کاربرد‌های متفاوت، در این مقاله‌ی آموزشی قصد داریم تا به بررسی انواع فیلتر‌های عکاسی بپردازیم و به سوال‌هایی که ممکن است که در زمان خرید فیلتر مناسب برای شما پیش بیاید پاسخ بدهیم. پس با ما همراه شوید.
آیا فیلترها تنها دارای چند مدل پایه هستند یا شما مجبور هستید تا فیلتر‌های بسیار زیادی را تهیه کنید؟
ساده‌ترین فیلترها موجود که ممکن است نام آن‌ها به گوش شما هم خورده باشد عبارتند از فیلتر کاهش‌دهنده‌ی نور فرابنفش (UV)، فیلتر «اسکای‌لایت» (Skylight) و فیلتر‌های محافظ لنز. فیلتر‌های محافظی که در بازار به فروش می‌رسند با توجه به شرکت سازنده‌ی آن‌ها تنها ممکن است که فیلتر‌های شیشه‌ای باشند که دارای پوشش ضد انعکاس نور هستند. البته باید بگوییم که فیلتر‌های محافظی هم در بازار وجود دارند که علاوه‌بر محافظت از لنز، دارای فیلتر UV هم هستند. البته در حالت کلی فیلتر UV که فیلتر‌های محافظ ارائه می‌دهند بسیار ابتدایی است.
برای اینکه شیشهی جلویی قرار گرفته در جلوی لنز شما تمیز و سالم باقی بماند، انتخاب یک فیلتر محافظ از میان مدل‌های موجود برای دوربین شما کافی است. اما اگر شما به دنبال فیلتری هستید که علاوه‌بر محافظت از لنز، کیفیت عکس‌ها و فیلم‌های شما را هم افزایش دهد باید به جای خرید فیلتر محافظ، برای دوربین خود فیلتر UV یا فیلتر اسکای‌لایت تهیه کنید.
فیلتر‌های UV که با عنوان فیلتر‌های Haze هم شناخته می‌شوند به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در هنگام عکاسی گرد و غبار موجود در اتمسفر آسمان، رطوبت و دیگر آلاینده‌های معلق در هوا را از بین ببرند. بدون شک وجود هر کدام از این موارد گفته شده در آسمان در هنگام عکاسی، باعث کاهش کیفیت عکس نهایی می‌شود.
فیلتر‌های UV موجود در بازار دارای شدت‌های متفاوتی هستند که هر کدام باید در شرایط مختلفی مانند محیط‌های نزدیک به دریاچه‌های بزرگ، محیط‌های دارای ارتفاع زیاد، شرایط برفی یا دیگر شرایط مشابه که باعث می‌شوند شدت نور فرابنفش خورشید در محیط افزایش پیدا کند، مورد استفاده قرار بگیرند.
با توجه به نوع فیلتر UV مورد استفاده، میزان قدرت آن و همچنین محیط عکاسی ممکن است که فیلتر خریداری شده مناسب باشد و در نهایت عکس نهایی به صورت با کیفیت‌‌تری ثبت شود. البته اگر قدرت فیلتر UV خریداری شده برای محیط عکاسی زیاد باشد، ممکن است که عکس نهایی حالت گرم و زرد مانندی به خود بگیرد که برای جلوگیری از رخ دادن این حالت عکاس‌ها مجبور هستند تا نیم استاپ از جبران نوردهی استفاده کنند.
علاوه‌بر فیلتر‌های UV، فیلتر‌های دیگری هم به نام اسکای‌لایت وجود دارند که می‌توانند حتی جایگزین فیلتر‌های UV شوند. این فیلترها دارای دو قدرت متفاوت هستند که این دو قدرت عبارتند از اسکای‌لایت ۱A و اسکای‌لایت ۱B. برخلاف فیلتر‌های UV که باعث می‌شوند عکس‌های گرفته شده به زردی تمایل داشته باشند، فیلتر‌های اسکای‌لایت باعث می‌شوند که عکس نهایی به رنگ سرخابی تمایل داشته باشد.
در نتیجه استفاده از این فیلترها در هنگام عکاسی از انسان‌ها، برای نشان دادن رنگ پوست به صورت طبیعی، یا عکاسی با دوربین‌های آنالوگ مناسب‌تر است. به طور معمول عکس‌های گرفته شده با فیلم نگاتیو دارای تمایل به رنگ آبی هستند که استفاده از فیلتر اسکای‌لایت در هنگام عکاسی با دوربین آنالوگ باعث می‌شود که این تمایل به رنگ آبی با رنگ سرخابی ایجاد شده به دلیل استفاده از فیلتر، به تعادل برسد.
فرقی نمی‌کند که از چه نوع فیلتر اسکای‌لایتی و با چه قدرتی استفاده کنید. فیلتر‌های اسکای‌لایت تأثیری را بر روی میزان اکسپوژر دوربین ندارند و همانند فیلتر‌های UV تنها باعث از بین رفتن گرد و غبار موجود در آسمان در هنگام عکاسی می‌شوند.
همچنین باید بگوییم که این فیلترها از لنز شما در برابر گرد و غبار، رطوبت و به جا ماندن اثر انگشت هم محافظت می‌کنند. نکته‌ی جالبت توجه درباره‌ی نگهداری از لنز این است که اگر تمامی موارد آلوده کننده‌ی لنز مانند گرد و غبار، رطوبت و اثر انگشت به سرعت از روی لنز دوربین پاک نشوند، می‌توانند که در طولانی مدت به پوشش لنز صدمه بزنند.
چرا یک فیلتر UV ممکن است چندین برابر یک فیلتر UV دیگر قیمت داشته باشد؟
شما ممکن است که در هنگام خرید فیلتر UV با این موضوع مواجه شوید که دو فیلتر UV با ظاهر کاملا مشابه دارای اختلاف قیمت بسیار زیادی هستند. در این هنگام ممکن است که این سوال برای شما پیش بیاید که تفاوت این فیلترها در چیست؟ برای جواب دادن به این سوال باید بگوییم که اولین تفاوت میان این دو فیلتر، اختلاف در کیفیت شیشه‌ای است که در ساخت آن‌ها استفاده شده است.
شاید با خود فکر کنید که مگر دو شیشهی مختلف چه مقدار می‌توانند که با یکدیگر تفاوت داشته باشند، ولی باید بدانید که تفاوت در کیفیت نوع شیشهی مورد استفاده در ساخت فیلتر خود را در کیفیت عکس نهایی نشان می‌دهد.
در واقع، تفاوت اصلی میان یک شیشهی با کیفیت و یک شیشهی عادی به تفاوت در ترکیب شیمیایی آن‌ها، روش ساخت و حتی محل ساخت آن شیشه‌ها مربوط می‌شود. حتی پارامتر‌های دیگری مانند ضخامت شیشه، برای اطلاع باید بگوییم که شیشه‌های نازک‌تر بهتر هستند، و نوع پوشش‌دهی برای به حداقل رساندن خطاهای نوری و حفظ کردن دقت رنگ و سطح کنتراست هم بر روی کیفیت یک فیلتر تأثیر می‌گذارند.
گفتن این نکته در این اینجا ضروری است که ممکن است استفاده از یک فیلتر عادی یا یک فیلتر گران قیمت بر روی لنز کیت دوربین تفاوت چندانی را در کیفیت عکس نهایی نداشته باشد. اما زمانی که از این فیلترها در لنز‌های حرفه‌ای و گران قیمت استفاده کنید، تفاوت میان کیفیت عکس‌های گرفته شده کاملا مشهود خواهد بود.
به عنوان نمونه اگر به بررسی فیلتر‌های رنگی و فیلتر‌های پلاریزه بپردازید متوجه می‌شوید که با توجه به نوع فیلتر، یک لایه فیلم رنگی یا مواد پلاریزه در میان لایه‌های شیشه‌ای تشکیل دهنده‌ی فیلتر قرار گرفته است. در فیلتر‌های گران قیمت این لایه‌ی رنگی یا مواد پلاریزه به لایه‌های شیشه‌ای متصل است. انجام این کار باعث حذف لایه‌ی هوا یا دیگر بی‌نظمی‌هایی خواهد شد که می‌توانند بر روی کیفیت اپتیکالی فیلتر تأثیر منفی بگذارند.
یک تفاوت دیگر میان فیلتر‌های معمولی و فیلتر‌های گران قیمت به جنس حلقه‌های نگهدارنده‌ی آن‌ها مربوط می‌شود. این حلقه‌های نگهدارنده در فیلتر‌های ارزان قیمت از موادی مانند آلومینیوم یا دیگر فلز‌های نرم ساخته می‌شوند.
استفاده از فلز‌های نرم در ساخت حلقهی نگهدارنده فیلتر باعث می‌شود که اگر این فیلترها به درستی بر روی لنز بسته نشود رزوه‌ی پیچ موجود بر روی حلقه دچار تغییر شکل شود. در فیلتر‌های گران قیمت این حلقه‌ها از فلزاتی مانند برنج ساخته می‌شوند که باعث می‌شود حلقهی نگهدارنده‌ی آن‌ها مقاومت خوبی را داشته باشند و حتی در صورت وارد شدن ضربه به لنز شما، فیلتر به لنز گیر نکند و به راحتی از روی لنز باز شود.
نکته‌ی نهایی در انتخاب فیلتر این است که اگر از لنز گران قیمتی استفاده می‌کنید، بهتر است با عدم استفاده از فیلتر‌های ارزان قیمت سرمایه‌گذاری خود برای خرید یک لنز گران قیمت را بی اثر نکنید.
همچنین باید بگوییم که نوع دیگری از فیلترها وجود دارند که به دلیل داشتن مقاوت در برابر شرایط آب و هوایی مختلف در مقایسه با فیلتر‌های عادی دارای قیمت بالاتری هستند. اگر سبک عکاسی مورد علاقه‌ی شما شامل سفر و یا عکاسی در شرایط آب و هوایی دشوار است، بهتر است که فیلتری را انتخاب کنید که در برابر شرایط جوی سخت مقاوم باشد.
علاوه‌بر فیلتر‌های UV و اسکای‌لایت، چه فیلتر‌های دیگری برای عکاسی روزانه مناسب هستند؟
اگر شما در هنگام عکاسی بیشتر به ثبت عکس از منظره‌ها می‌پردازید یا سبک عکاسی شما به گونه‌ای است که مجبور هستید برای عکاسی از خانه خارج شوید، به شما توصیه می‌کنیم که حتما یه فیلتر پلاریزه تهیه کنید. استفاده از این فیلترها باعث می‌شود که ابر‌های موجود در آسمان به شکل زیبایی در جلوی آسمانی که به شکل تیره رنگی ثبت می‌شود، خود را نشان دهند.
همچنین استفاده از این فیلترها باعث افزایش میزان غنی بودن رنگ‌ها می‌شود و تشعشع و بازتاب نور از سطح آب، شیشه و دیگر سطح‌های براق را هم حذف می‌کند.
فیلتر‌های پلاریزه در هنگام نصب بر روی حلقهی دوم موجود در جلوی لنز بسته می‌شوند. در نتیجه شما می‌توانید در هنگام عکاسی و دیدن منظره از منظره‌یاب دوربین این فیلتر ار به صورت دستی بچرخانید و با این کار میزان قدرت مناسب برای فیلتر پلاریزه را تعیین کنید.
با وجود داشتن مزایای مختلف، یکی از نکات منفی درباره‌ی فیلتر پلاریزه این است که در صورت استفاده از این فیلترها، نور عکس در حدود ۳ استاپ کاهش پیدا می‌کند. البته باید بگوییم که تأثیر این فیلتر بر روی عکس نهایی به‌گونه‌ای است که شما نمی‌توانید با استفاده از نرم افزار‌های ویرایش عکس مانند فتوشاپ عکس خود را ویرایش کرده و شبیه به عکسی کنید که از ابتدا با فیلتر پلاریزه گرفته شده است.
نوع‌های دیگری هم از فیلتر‌های پلاریزه در بازار وجود دارند که علاوه‌بر فیلتر پلاریزه، دارای فیلتر‌های دیگری و با کاربرد‌های مختلف مانند گرم کردن رنگ‌ها، بهبوددهنده و اصلاح کننده‌ی رنگ‌ها، اسکای‌لایت، UV و اندازه‌گیری میزان انتشار نور هستند.
همچنین باید بگوییم که اگر برای خرید فیلتر پلاریزه اقدام کنید متوجه می‌شوید که این نوع فیلترها در دو نوع خطی و دایروی به فروش می‌رسند. با وجود اینکه هر دو نوع این فیلتر‌های پلاریزه کارکرد یکسانی را دارند، اما فیلتر‌های پلاریزه دایروی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که برای استفاده بر روی لنزهایی که دارای سیستم فوکوس خودکار هستند مناسب باشند.
همچنین فیلتر‌های پلاریزه‌ی خطی برای استفاده در لنزهایی که دارای سیستم فوکوس دستی هستند مناسبند. در واقع باید بگوییم که فیلتر‌های پلاریزه‌ی دایروی را می‌توان بر روی لنز‌های دارای سیستم فوکوس خودکار و سیستم فوکوس دستی استفاده کرد و کیفیت عکس نهایی گرفته شده در هر دوی این حالت‌ها یکسان خواهد بود.
فیلتر‌های کاهنده‌ی نور چه نوع فیلتر‌هایی هستند و چگونه باید از آن‌ها استفاده کرد؟
فیلتر‌های کاهنده‌ی نور یا Neutral Density به فیلتر‌هایی با تن رنگ خاکستری گفته می‌شود که به‌گونه‌ای ساخته شده‌اند که تنها به مقدار خاصی از نور اجازه می‌دهند که از آن‌ها رد شده و وارد لنز شود. استفاده از نوع‌های رایج این نوع فیلترها باعث می‌شود که میزان نوری که به سنسور دوربین می‌رسد ۱/۳، ۱/۲ یا ۱ استاپ کامل کاهش پیدا کند.
همچنین نوع خاصی از این فیلتر‌های ND در بازار وجود دارند که همانند فیلتر‌های پلاریزه می‌توان با چرخش آن‌ها میزان شدت آن‌ها را در هنگام عکاسی را تغییر داد و در حد مشخصی تنظیم کرد.
فیلتر‌های ND در هنگام عکاسی کاربرد‌های گوناگونی را دارند. در واقع کاربرد اصلی این فیلترها این است که به شما اجازه می‌دهند که در زمانی که نور محیط زیاد است از f استاپ‌های پایین‌تر، یعنی دیافراگم بازتر، در هنگام عکاسی استفاده کنید. همچنین بسیاری از کسانی که در زمینه‌ی ساخت فیلم به فعالیت می‌پردازند از این فیلترها برای کنترل بهتر میزان اکسپوژر استفاده می‌کنند، زیرا همان‌گونه که می‌دانید در زمان ساخت فیلم با دوربین، به طور معمول دوربین به شما اجازه می‌دهد که سرعت شاتر را از میان چندین گزینه‌ی محدود انتخاب کنید.
البته کاربرد فیلتر‌های ND یا کاهنده‌ی نور به این دو مورد گفته شده، محدود نمی‌شود. در واقع استفاده از این فیلترها به شما اجازه می‌دهد که در زمان‌هایی که نور محیط زیاد است بتوانید با کاهش سرعت شاتر عکس‌های زیبایی را از محو شدن حرکت افراد در خیابان یا جریان آب ثبت کنید. با توجه به اینکه از چه نوع فیلتر ND و با چه قدرتی استفاده می‌کنید، در هنگام عکاسی در شرایط گفته شده می‌توانید که علاوه‌بر استفاده از سرعت شاتر کمتر از f استاپ کمتر برای گشودگی دیافراگم هم استفاده کنید.
چه تفاوتی میان فیلتر‌های ND و فیلتر‌های Graduated ND وجود دارد؟
اگر از نزدیک به فیلتر‌های ND نگاه کنید متوجه خواهید شد که این فیلتر در سرتاسر خود دارای چگالی یکسانی هستند. اما اگر یک فیلتر Graduated ND را از نزدیک مشاهد کنید خواهید دید که یک سمت این فیلتر به طور کامل شفاف بوده و با حرکت به سمت دیگر چگالی فیلتر رفته‌رفته افزایش پیدا می‌کند.
فیلتر‌های Graduated ND برای زمان‌هایی مناسب هستند که صحنهای که در حال عکاسی از آن هستید دارای تغییرات شدید اکسپوژر در قسمت‌های مخالف خود، یعنی بالا و پایین یا چپ و راست، است. در واقع این فیلترها سعی می‌کنند که نور چنین صحنه‌هایی را یکنواخت کنند.
به عنوان نمونه اگر در حال عکاسی از یک منظره باشید که قله‌های کوه به دلیل تابش نور آفتاب روشن شده‌اند در حالی که دره‌ای که در پایین کوه قرار دارد دارای سایه است باید از فیلتر‌های Graduated ND استفاده کنید. همچنین ممکن است که در هنگام عکاسی در محیط داخلی یک ساختمان چند طبقه که دارای سقف شیشه‌ای است و نور خورشید از بالا وارد آن می‌شود و این نور با حرکت به سمت پایین کل طبقات را روشن می‌کند با یک صحنه‌ی دارای تغییرات اکسپوژر شدید در قسمت بالایی و پایینی خود مواجه شوید که نیازمند استفاده از فیلتر‌های Graduated ND است.
همچنین می‌توان از فیلتر‌های Graduated ND برای خلاقانه عکاسی کردن از یک محیط هم استفاده کرد. به عنوان نمونه می‌توان با استفاده از این فیلترها به‌گونه‌ای عکاسی کرد که ناحیه‌های قرار گرفته در آسمان یا پیش‌زمینه‌ی عکس به صورت تاریک‌تر ثبت شوند.
علاوه‌بر فیلتر‌های کاهنده‌ی نور، فیلتر‌های رنگی دیگری هم وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای اضافه کردن رنگ‌های خاصی به عکس نهایی همراه با تاریک کردن پس‌زمینه یا پیش‌زمینه‌ی عکس استفاده کرد.
آیا تهیه فیلتر‌های با رنگ‌های گرم و سرد برای عکاسی لازم است؟
همان‌گونه که از اسم این فیلترها مشخص است تهیه‌ی فیلتر‌های گرم باعث اضافه شدن رنگ زرد و تهیه‌ی فیلتر‌های سرد باعث اضافه شدن رنگ آبی به عکس نهایی می‌شود. در حالی که می‌توان این رنگ‌ها را هم در هنگام ویرایش عکس‌های گرفته شده با نرم‌افزاری مانند فتوشاپ به عکس نهایی اضافه کرد، اما بسیاری از عکاس‌ها به‌خصوص آن‌هایی که با فیلم‌های نگاتیو به عکاسی می‌پردازند، ترجیح می‌دهند که از این فیلترها در هنگام عکاسی استفاده کنند.
بیشتر عکاس‌ها می‌خواهند که با اضافه کردن تن‌های گرم یا سرد به عکاس‌هایشان کاری کنند که این عکس‌ها حالت خاصی پیدا کند و هنری به نظر برسند. به عنوان نمونه بیشتر عکاس‌هایی که به عکاسی پرتره می‌پردازند دوست دارند که رنگ‌های عکس‌های آن‌ها اندکی تمایل به گرمی داشته باشد. همچنین می‌توان از فیلتر‌های با رنگ گرم در عکس‌های گرفته شده در فصل تابستان و در میانه‌ی روز که نور خورشید می‌تواند خشن و آبی رنگ باشد هم برای گرم‌تر کردن عکس گرفته شده استفاده کرد.
البته باید بگوییم که گاهی اوقات می‌توان از فیلتر‌های گرم برای بهتر کردن عکس‌های گرفت شده در روز‌های ابری یا بارانی هم استفاده کرد. همان‌طور که گفتیم علاوه‌بر فیلتر‌های گرم فیلتر‌های سردی هم وجود دارند که می‌توان از آن‌ها برای کاهش دمای رنگ‌های عکس نهایی در برخی موارد استفاده کرد.
دانستن این نکته ضروری است که زمانی که از فیلتر‌های گرم، سرد یا دیگر فیلتر‌های رنگی در دوربین دیجیتال خود استفاده می‌کنید، بهتر است که تنظیمات مربوط به طراز سفیدی را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که به رنگ طبیعی محیط نزدیک باشد. به عنوان نمونه تنظیمات طراز سفیدی را بر روی نور روز، ابری، تنگستن، فلورسنت یا دیگر گزینه‌های موجود با توجه به نور محیط بگذارید.
در واقع باید در هنگام عکاسی با فیلتر‌های رنگی تنظیمات طراز سفیدی را بر روی حالت خودکار قرار ندهید، چون در این حالت دوربین سعی می‌کند که رنگ‌هایی که شما با استفاده از فیلتر به دنبال آن هستید را اصلاح کند و رنگ‌ها را به بهترین شکل ممکن نمایش دهد. در واقع در صورت تنظیم کردن طراز سفیدی بر روی حالت خودکار عکس نهایی از نظر رنگ با چیزی که شما در منظره‌یاب مشاهده کردید متفاوت خواهد بود.
فیلتر‌های بهبوددهنده و اصلاح کننده‌ی رنگ که عکاس‌های منظره از آن‌ها استفاده می‌کنند چه ویژگی خاصی را دارند؟
فیلتر‌های بهبوددهنده و اصلاح کننده‌ی رنگ (Enhancing and Intensifying) به شکلی ساخته شده‌اند که جلوی وارد شدن مقدار خاصی از طیف نور نارنجی به دوربین را می‌گیرند. با توجه به این موضوع، استفاده از این فیلترها باعث می‌شود رنگ قرمز موجود در عکس نهایی شفاف‌تر شده و به شکل غنی‌تری ثبت شود. با توجه به تأثیری که استفاده از این فیلترها بر روی رنگ‌های قرمز و نارنجی می‌گذارد، باید بگوییم که بسیاری از عکاس‌ها از این نوع فیلترها در زمان عکاسی از منظره‌های پاییزی یا برگ‌های پاییزی استفاده می‌کنند.
برخی از عکاس‌ها از فیلتر‌های قرمز، سبز، زرد یا دیگر فیلتر‌های رنگی استفاده می‌کنند این فیلترها به جز تغییر همه‌ی رنگ‌های عکس به رنگ فیلتر، چه کاری را انجام می‌دهند؟
استفاده از فیلتر‌های رنگی و با رنگ خاص به عنوان مثال قرمز، سبز، زرد یا هر رنگ دیگری که شما در جلوی لنز خود قرار می‌دهید، باعث می‌شود که تمامی رنگ‌های عکس نهایی تغییر کرده و متمایل به رنگ فیلتر قرار گرفته بر روی لنز ثبت شوند. با توجه به این موضوع، کاربرد اصلی این فیلترها در هنگام عکاسی سیاه و سفید است.
در زمان عکاسی به صورت سیاه و سفید و با استفاده از فیلتر‌های رنگی، با توجه به رنگ فیلتر استفاده شده، رنگ‌های خاصی نمی‌توانند که به سنسور یا فیلم نگاتیو قرار گرفته در دوربین برسند. همان‌گونه که پیش‌تر گفته شد نوع رنگ‌هایی که نمی‌توانند از فیلتر رد شده و به سنسور دوربین برسند به رنگ فیلتر و نوع صحنهای که در حال عکاسی از آن هستید بستگی دارد و فیلتر مورد استفاده با توجه به این پارامتر‌های گفته شده می‌تواند که تن رنگ‌های موجود در صحنه را به طور کامل تغییر دهد.
به عنوان نمونه استفاده از فیلتر زرد در هنگامی عکاسی در آسمان باعث می‌شود که ابر‌های موجود در آسمان به شکل بهتری در عکس نهایی ثبت شوند. همچنین استفاده از فیلتر نارنجی در هنگام عکاسی از آسمان با تاریک‌تر کردن آسمان باعث می‌شود که ابر‌ها خود را به شکل بهتری در مقایسه با فیلتر زرد نمایش دهند. در نهایت استفاده از فیلتر قرمز باعث می‌شود که آسمان به‌شدت تاریک شده و ابر‌ها به شکل دراماتیکی در این آسمان تیره ثبت شوند. همچنین استفاده از فیلتر با رنگ سبز باعث می‌شود که تن رنگ پوست در عکس‌های پرتره‌ی سیاه و سفید بهبود پیدا کند.
از فیلتر‌های تصحیح کننده‌ی رنگ چه زمانی استفاده می‌شوند؟
فیلتر‌های تصحیح کننده‌ی رنگ شامل رنگ‌هایی مانند سبز آبی، سرخابی، زرد، قرمز، سبز و آبی هستند. این فیلتر‌های رنگی که دارای شدت‌های مختلفی هستند می‌توانند که برای بهبود یا تصحیح تعادل رنگی صحنهای که دارای خطاهای نوری است، مورد استفاده قرار بگیرند.
البته باید بگوییم که در زمان کنونی و در عصر استفاده از دوربین‌های دیجیتال، استفاده از این فیلترها به اندازه‌ی استفاده از آن‌ها همراه با دوربین‌های آنالوگ نیست. با این وجود هنوز هم برخی از عکاس‌ها از این فیلترها در زمان ثبت عکس برای بهبود عکس‌های گرفته شده استفاده می‌کنند.
همانند فیلتر‌های گرم، سرد و دیگر فیلتر‌های رنگی، توصیه می‌شود زمانی که از فیلتر‌های تصحیح کننده‌ی رنگ استفاده می‌کنید تنظیمات طراز سفیدی دوربین دیجیتال خود را از حالت خودکار خارج کرده بر روی نزدیک‌ترین حالت به نور محیط بگذارید. در واقع در این حالت باید طراز سفیدی دوربین را در هنگام استفاده از این فیلترها بر روی حالت‌هایی مانند نور روز، ابری، تنگستن، فلورسنت یا دیگر حالت‌های موجود بگذارید.
آیا فیلتر‌های دیگری به جز فیلتر‌های شیشه‌ای وجود دارند؟
در کنار فیلتر‌های شیشه‌ای که توسط بسیاری از علاقه‌مندان به عکاسی و افراد حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند و این فیلترها در هنگام استفاده به صورت پیچی شکلی بر روی لنز بسته می‌شوند، فیلتر‌های دیگری هم وجود دارند که با فیلتر‌های شیشه‌ای متفاوت هستند. در واقع در این فیلترها المان‌های اپتیکی به جای شیشه از مواد دیگری مانند پلی‌استر، ژلاتین و رزین ساخته شده‌اند.
همچنین باید بگوییم که عموم این فیلترها به جای شکل دایره‌ای، مربع یا مستطیل هستند و عکاس‌ها مجبور هستند که برای استفاده از این فیلترها در جلوی لنز از نگهداره‌های فیلتر یا Matte Box استفاده کنند. بعد از قرار دادن نگهدارنده‌ی فیلتر یا Matte Box در جلوی لنز و محکم کردن آن در جای خود، این تجهیزات دارای محلی برای قرار گرفتن فیلتر هستند که بعد از قرار دادن فیلتر در جای خود، فیلتر مورد استفاده در جلوی لنز و به صورت موازی با شیشهی جلویی لنز قرار خواهد گرفت.
آیا فیلتر‌های پلی‌استری، ژلاتینی یا رزینی از فیلتر‌های شیشه‌ای بهتر هستند؟
در ابتدا باید به این موضوع بپردازیم که منظور شما از بهتر بودن چه چیزی است. اگر منظور شما این است که آیا این فیلتر‌های شارپ‌تر هستند باید بگوییم که برخی از این فیلترها به‌ویژه فیلتر‌های رزینی و ژلاتینی نازک با توجه به مارک و نوع ماده‌ی استفاده شده در ساخت آن‌ها، از لحاظ اپتیکی از شیشه خالص‌تر هستند. همچنین باید بگوییم که این فیلترها در مقایسه با فیلتر‌های شیشه‌ای دارای وزن کمتری بوده و حمل و نقل آن‌ها راحت‌تر است.
در ضمن باید به این نکته هم اشاره کنیم که اگر شما قصد تهیه‌ی سری کاملی از فیلترها را دارید تهیه‌ی فیلتر‌های غیر شیشه‌ای به طور معمول برای شما ارزان‌تر تمام خواهد شد. همچنین اگر شما از لنز‌های مختلفی استفاده می‌کنید که هر کدام دارای اندازه‌ی فیلتر متفاوتی هستند، برای استفاده از فیلتر‌های غیر شیشه‌ای تنها به حلقه‌هایی با اندازه‌های مختلف احتیاج خواهید داشت تا بتوانید که با استفاده از آن‌ها نگهدارنده‌ی فیلتر را بر روی لنز خود ببندید.
البته در اینجا باید به این نکته هم اشاره کنیم که اگر از لنز‌های مختلف و با اندازه‌ی فیلتر متفاوت استفاده می‌کنید، در این حالت هم می‌توانید که با استفاده از رینگ‌های گفته شده در پاراگراف قبل، از فیلتر‌های شیشه‌ای بر روی لنز‌های خود استفاده کنید.
تنها نکته‌ی منفی درباره‌ی فیلتر‌های غیر شیشه‌ای این است که این فیلترها به راحتی آسیب می‌بینند و به خصوص در فیلتر‌های ژلاتینی تقریبا غیر ممکن است که بتوان لک اثر انگشت باقی مانده بر روی این فیلترها را پاک کرد. در نتیجه اگر می‌خواهید که از فیلتر‌های غیر شیشه‌ای استفاده کنید باید به‌شدت مراقب باشید. حتی می‌توانید برای جلوگیری از کثیف شدن این فیلترها در هنگام استفاده از دستکش‌های یکبار مصرف پلاستیکی یا کتانی استفاده کنید.
فیلتر‌های Slim چه فیلتر‌هایی هستند؟
فیلتر‌های «اسلیم» (Slim) به فیلتر‌هایی گفته می‌شود که باریک هستند و در برخی اوقات از قسمت رزوه‌ی پیچ مانندی در قسمت جلویی آن‌ها خبری نیست. فیلتر‌های اسلیم که با اندازه‌های مختلفی به فروش می‌رسند، برای این ساخته شده‌اند که از آن‌ها در لنزهایی که زاویه‌ی دید آن‌ها بیشتر از ۷۴ درجه است، معادل لنز‌های ۲۸ میلی‌متری، استفاده شوند.
این فیلترها به دلیل داشته حلقهی باریک‌تر در اطراف خود در هنگام استفاده بر روی این لنز‌ها باعث نمی‌شوند که گوشه‌های عکس به صورت تاریک‌تری ثبت شوند. در نهایت باید بگوییم که با توجه به نحوه‌ی ساخت و مدل فیلتر اسلیم، باید در بسیاری از لنز‌های زوم کیت از فیلتر‌های باریک یا اسلیم استفاده شود.
چه فیلتر‌های دیگری در بازار وجود دارند؟
علاوه‌بر فیلتر‌های گفته شده در بالا، فیلتر‌های دیگری هم برای عکاسی وجود دارند که افراد حرفه‌ای یا افراد علاقه‌مند می‌توانند از آن‌ها برای خلق عکس‌های خلاقانه استفاده کنند. به عنوان نمونه فیلتر‌های وجود دارند که باعث می‌شود نور‌های موجود در عکس به صورت الگوهایی به شکل منشور یا ستاره ثبت شوند. همچنین فیلتر‌های دیگری مانند فیلتر‌های کلوز‌اپ، دیفیوژن، اینفرارد و فیلتر کنترل کنتراست هم در بازار موجود هستند که می‌توانید از آن‌ها برای خلق عکس‌های خلاقانه استفاده کنید.
در نهایت در این قسمت از مقاله می‌خواهیم با هم به صورت خلاصه به تمامی فیلتر‌هایی را که راجع به آن‌ها در این مقاله صحبت شده بپردازیم.
- فیلتر‌های UV و فیلتر‌های اسکای‌لایت از سطح جلویی لنز شما در برابر آسیب‌هایی مانند خراش‌ها، گرد و غبار، رطوبت و به جای ماندن اثر انگشت محافظت می‌کنند. هر یک از این آسیب‌های گفته شده می‌توانند که در دراز مدت به پوشش لنز آسیب بزنند. فیلتر‌های UV و فیلتر‌های اسکای‌لایت با کاهش گرد و غبار موجود در اتمسفر آسمان در هنگام عکاسی، کاری می‌کنند کیفیت عکس نهایی افزایش پیدا کند. با وجود اینکه فیلتر‌های محافظ هم از قسمت جلویی لنز در برابر گرد و غبار، رطوبت و به جا ماند اثر انگشت محافظت می‌کنند اما استفاده از این فیلترها تاثیری را بر روی کیفیت عکس نهایی و حذف گرد و غبار از آسمان ندارد.
- تفاوت فیلتر‌های ارزان قیمت و گران قیمت در نوع شیشه‌ای است که در ساخت آن‌ها استفاده شده است. در حالت کلی فیلتر‌های گران قیمت دارای شیشه‌های خالص‌تر و با کیفیت‌تر از لحاظ اپیتکی هستند. تفاوت دیگر میان این فیلترها تفاوت میان پوشش‌های ضد بازتاب نور یا رنگی است که در این فیلترها به کار برده شده است. در نهایت باید بگوییم که جنس حلقهی استفاده شده در فیلتر‌های گران قیمت به جای آلومینیوم از برنج است.
- فیلتر‌های پلاریزه باعث حذف یا کاهش بازتاب نور از سطح‌های براق شیشه‌ها، آب و دیگر سطح‌های براق می‌شوند و با تاریک‌تر کردن آسمان کاری می‌کنند که ابر‌های موجود در آسمان به شکل زیباتری در عکس نهایی ثبت شوند. همچنین این فیلترها با کاهش تشعشع نور‌های محیط باعث می‌شوند که رنگ‌ها به صورت غنی‌تری ثبت شوند.
- فیلتر‌های کاهنده‌ی نور یا ND هم باعث می‌شوند که نور کمتری وارد لنز شده و از آنجا به سنسور دوربین برسد. استفاده از این فیلترها باعث می‌شود که بتوانید در محیط‌هایی که نور به‌شدت زیاد است از دیافراگم بازتری استفاده کنید. کاربرد اصلی این فیلترها برای محو کردن حرکت سوژه‌ها در محیط‌های پر نور و کنترل بهتر اکسپوژر در هنگام فیلم‌برداری است.
- فیلتر‌های ND و فیلتر‌های رنگی نوع Graduated دارای شدت متفاوتی در قسمت بالایی و پایینی خود هستند که استفاده از آن‌ها باعث می‌شود که فیلتر مورد استفاده اثر خود را تنها بر روی قسمت خاصی از عکس بگذارد. استفاده از این فیلترها در هنگام عکاسی از محیط‌هایی که صحنهای مورد نظر دارای تغییرات شدید نوری در قسمت‌های مخالف خود است مناسب است. همچنین می‌توان از این فیلترها برای دراماتیک کردن عکس نهایی استفاده کرد.
- فیلتر‌های بهبود دهنده و اصلاح کننده‌ی رنگ (Enhancing and Intensifying) برای تقویت میزان غنی بودن رنگ قرمز یا دیگر رنگ‌های مشابه مناسب هستند. با توجه به این موضوع استفاده از آن‌ها برای عکاسی از منظره و برگ‌های پاییزی مناسب است.
- فیلتر‌های تصحیح رنگ به شما اجازه می‌دهند که رنگ‌های مختلف موجود در صحنه مانند سبز آبی، سرخابی، زرد، قرمز، سبز و آبی را تنظیم کنید.
- با وجود اینکه بیشتر عکاسان از فیلتر‌های شیشه‌ای مرسوم که شکلی دایره‌ای دارند در هنگام عکاسی استفاده می‌کنند، اما فیلترها مربعی و مستطیلی شکلی هم در بازار وجود دارند که از موادی مانند پلی‌استر، ژلاتین و رزین ساخته شده‌اند. این فیلترها که در برخی موارد نسبت به فیلتر‌های شیشه‌ای خالص‌تر هستند، برای استفاده نیاز به نگهدارنده‌ی فیلتر دارند و عکاس‌ها باید با دقت فراوانی از آن‌ها استفاده یا نگهداری کنند.
- اگر شما می‌خواهید که از یک فیلتر بر روی لنز‌های مختلفی استفاده کنید باید که از فیلتر‌های اسلیم یا نازک استفاده کنید. این فیلترها به دلیل ضخامت کم خود باعث نمی‌شوند که در هنگام استفاده از لنز‌های فوق‌عریض گوشه‌های عکس به صورت تاریک‌تری ثبت شوند.
منبع: B&H Photo Video
