موجودی باستانی که تصور می‌شد دایناسوری کوچک باشد در واقع مارمولک است
موجود کوچک که ۹۹ میلیون سال پیش در کهربا گرفتار شده و پیش از این تصور می‌شد کوچک‌ترین دایناسور یافت‌شده باشد، در حقیقت یک مارمولک بسیار عجیب است.
طی سال گذشته، دانشمندان در باره‌ی ماهیت عجیب موجود اندازه‌ی مرغ مگس‌خوار با نام «اکولودنتاویس خانگرای» (Oculudentavis Khaungraae) فسیلی که در توده‌های کهربا در شمال غربی میانمار پیدا شده، تحقیق می‌کردند.
این فسیل از جمجمه‌ای شبیه پرنده و گرد یا یک موزه‌ی باریک و شمار زیادی دندان در دهان، همراه با سوراخ چشم مارمولک به شکل عمیق و مخروطی تشکیل شده است اما ویژگی‌های شبیه پرنده باعث شد تا دانشمندان این گونه را به‌عنوان یک دایناسور مینیاتوری و کوچک‌ترین دایناسور موجود بشناسند.
هنوز درباره‌ی این موضوع اطمینان کاملی نداشتند و تجزیه‌وتحلیل‌های دیگر از ویژگی‌های عجیب اکولودنتاویس خانگرای، نشان می‌داد که این جاندار بیشتر شبیه به مارمولک بوده است.
اکنون تیم سومی از دانشمندان در مقاله‌ای که در نشریه‌ی «کارنت بیولوژی» (Current Biology) منتشر شده، از کشف دومین فسیل کهربا خبر داده‌اند که بسیار شبیه به خانگرای و متعلق به همان تیره است.
«آرنا بولت» (Arnau Bolet) از «مؤسسه‌ی دیرینه‌شناسی میگل کراسافونت» (Institut Català de Paleontologia Miquel Crusafont) گفت: «نمونه‌ی جدید که اکولودنتاویس ناگا (O. Naga) نام گرفته شامل بخش‌های پایینی بدن است که به وضوح اعضای بدن تیره‌ی اکولودنتاویس را به‌عنوان یک مارمولک نشان می‌دهد.»
پژوهشگران با استفاده از سی‌تی‌اسکن، هر دو نمونه را بررسی کردند. از ویژگی‌های شبیه مارمولک اکولودنتاویس می‌توان به فلس، دندان متصل به استخوان فک به‌طور مستقیم و نه سوکت‌مانند که در دندان دایناسورها دیده می‌شود و همچنین یک استخوان جمجمه که مخصوص پولک‌داران است، اشاره کرد.
با این حال به گفته‌ی پژوهشگران این موجودات در ترکیب غیرمعمول ویژگی‌های خود مانند جمجمه‌های گرد و پوزه‌های مخروطی طولانی، کاملا متفاوت از دیگر مارمولک‌های شناخته شده هستند و احتمالا بیانگر یک گروه مارمولک پیش از این ناشناخته هستند.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از فسیل اکولودنتاویس ناگا
Credit: Stephanie Abramowicz/Peretti Museum Foundation, A. Bolet et al/Current Biology 2021
منبع: ScienceNews
