۸ فیلم برتر تیموتی شالامی از بدترین تا بهترین
تیموتی شالامی را این روزها دیگر همه‌جا می‌بینیم. جوانی که کارش را با حضور در نقش‌های کوتاه آغاز کرد، حالا گویا از نظر کارگردان‌ها و استودیوهای فیلمسازی برای طیف گوناگونی از نقش‌ها مناسب است، از کمدی رمانتیک‌های وودی آلن تا هنری پنجم ویلیام شکسپیر تا قهرمان یکی از فیلم‌های مهم ژانر علمی و تخیلی و در آخر، نقش جوانی انقلابی که به زودی قرار است در اثر کارگردان مهم دیگری، وس اندرسون، از او ببینیم. با وجود تمام تمرکزی که این روزها بر این بازیگر جوان وجود دارد، خوب است بدانیم که او دهه‌ی ۲۰۱۰ را هم با حضور در فیلم‌های خوب و مهمی پشت سر گذاشته است. و شگفت اینکه تنها بیست و پنج سال دارد.
با این حال، هم تا همین‌جای مسیر نامزدی جایزه‌ی اسکار را از آن خود کرده و هم در بسیاری از فیلم‌های نامزد و برنده‌ی جوایز اسکار و فستیوال‌های معتبر دیگر نقش‌آفرینی کرده است. شالامی در همین مدت کوتاه به دستاوردهایی رسیده است که بعضی بازیگران تمام عمر حرفه‌ای خود به آن نمی‌رسند. البته تمام فیلم‌هایی که در آنها حضور داشته است، فوق‌العاده نیست، اما می‌توان گفت که کارنامه‌ی هنری‌اش تا حد زیادی تحسین‌برانگیز است و ارزش آن را دارد که مورد بررسی قرار بگیرد. نگاهی به بهترین نقش‌آفرینی‌های این پسر شگفتانگیز می‌اندازیم.
۸. متخاصمان (Hostiles)
- محصول ۲۰۱۷، امریکا
- کارگردان: اسکات کوپر
- دیگر بازیگران: کریستین بیل، روزاموند پایک، وس استودی، بن فاستر
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۱ %
این درام تاریخی ضد وسترن، بر اساس داستانی از دانلد ئی. استیوارت، برنده‌ی اسکار بهترین فیلمنامه‌ی اقتباسی برای فیلم «گمشده» (Missing)، شاید خشن‌ترین فیلمی باشد که شالامی در آن حضور داشته است. فیلمبرداری و نقش‌آفرینی‌های فیلم بی‌نظیر است، اما فضای تیره و تاری دارد و تماشایش کمی دشوار است. «متخاصمان» خشونت غرب کهنه را به نمایش می‌کشد، به‌خصوص در گذر از قلمرو متخاصم. فیلم ریتم کندی دارد، اما به خاطر قصه‌ی کنجکاوی‌برانگیز و احساسی افسر ارتشی که سال ۱۸۹۲ مأموریت اسکورت کردن یک شاینی (از قبایل سرخپوستی) را برای بازگشتن به سرزمینش بر عهده می‌گیرد، مخاطب را با خود همراه می‌کند.
از آنجا که هدف نشان دادن ظلمی است که در طول تاریخ به جمعیت سرخپوستان امریکا شده است، اسکات کوپر، کارگردان فیلم هیچ عبایی از به تصویر کشیدن صحنه‌های فوق خشن ندارد. شالامی به اندازه‌ی شخصیت‌های کریستین بیل و روزاموند پایک در فیلم حضور ندارد، و چون فیلم تنها در امریکا اکران شده است، بسیاری از مخاطبان این بازیگر شاید فیلم را ندیده یا درباره‌اش نشنیده باشند، اما او در همان حضور کوتاهش در نقش جوان‌ترین سرباز اسکورت توانسته است بازی قابل قبولی از خود ارائه کند. «متخاصمان» با دیگر فیلم‌هایی که شالامی در آنها حضور داشته است، متفاوت است، شاید کسی نتواند باور کند که او توانایی بازی در فیلم‌های اکشن خشن را داشته باشد، اما شالامی ثابت کرده است که حتی از پس بازی در فضاهای دلخراش هم برمی‌آید.
۷. لیدی برد (Lady Bird)
- محصول ۲۰۱۷، امریکا
- کارگردان: گرتا گرویگ
- دیگر بازیگران: سرشه رونان، لاری میت کالف، تریسی لتس، بنی فلداستین
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۹ %
حضور شالامی در فیلم احساسی و زیبای گرتا گرویگ مثل یک جایزه است؛ هرچند برخلاف انتظار ما، در قالب دوست‌داشتنی همیشگی خود ظاهر نمی‌شود. اما همچون شخصیتی که سرشه رونان بازی می‌کند، سخت بتوان هیچ شخصیتی را در این فیلم دوست داشت؛ همه در اولین نگاه ما را جذب و در ادامه‌ی قصه، دافعه ایجاد می‌کنند. و این دقیقاً همان چیزی است که گرتا گرویگ، در اولین تجربه‌ی کارگردانی مستقلش، می‌خواسته و موفق شده است که در کمدی درام نوجوانانه‌اش به تصویر بکشد؛ همان درام، عدم قطعیت، خام‌دستی، سرگردانی و نوسان‌های روحی در حساس‌ترین برهه‌ی زندگی همه‌ی ما.
شالامی در این فیلم نقش یکی از شخصیت‌هایی را بازی می‌کند که بر سر راه لیدی برد (رونان)، دبیرستانی سال‌آخری که در تشخیص و شناخت هدف و مسیرش در زندگی با خانواده و دوستانش به مشکل برمی‌خورد، قرار می‌گیرد. بازی رونان فوق‌العاده است و شالامی نقش نوجوانی را که در ابتدا یک نوگرای خوش‌تیپ و باحال به نظر می‌رسد و در ادامه، یک عوضی غیرقابل اعتماد از آب درمی‌آید، یکنواخت بازی می‌کند. اما نکته‌ی این نقش دقیقاً همین است. تنفر از شالامی در هر نقشی بسیار سخت است، اما او این نوجوان سطحی از خود راضی را به قدری خوب بازی می‌کند که موفق می‌شود مخاطب را از خودش متنفر کند. در عین حال، کاری می‌کند که از پسرهای نوجوان باحال متداول فیلم‌های نوجوانانه فاصله بگیرد.
فیلم که تحسین‌ها و تشویق‌های زیادی را هم دریافت کرده است، در کل در به تصویر کشیدن کشکمش‌های رونان با خودش و خانواده‌اش، به‌خصوص مادرش (لاری میت کالف)، خوب عمل کرده است. شیمی بین این دو شخصیت عالی از آب در آمده و رابطه‌شان اصیل است. می‌توان ادعا کرد که همه‌چیز این فیلم جفت و جور در آمده و به همین خاطر، آن را به یکی از بهترین فیلم‌های دهه‌ی ۲۰۱۰ و بهترین فیلم‌های نوجوانانه‌ی تمام دوران تبدیل کرده است.
۶. پسر زیبا (Beautiful Boy)
- محصول ۲۰۱۸، امریکا
- کارگردان: فیلیکس ون گرینینگن
- دیگر بازیگران: استیو کارل، مورا تیرنی، ایمی رایان
- امتیاز راتن تومیتوز: ۶۷ %
شالامی در این درام زندگینامه‌ای، بر اساس کتاب خاطرات پدر و پسری به نام دیوید و نیک شف، نقش نیک، نوجوانی را بازی می‌کند که با اعتیاد به مواد دست و پنجه نرم می‌کند؛ اعتیادی که نه تنها به سلامت جسم و روح او آسیب می‌زند، بلکه خانواده، به‌خصوص پدرش (استیو کارل)، را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. در این داستان، پسر با وجود بارها مراجعه به مرکز ترک اعتیاد و رسیدن به هوشیاری، می‌لغزد و انگار که اصلاً نمی‌تواند بر این بیماری فائق بیاید.
شالامی و کارل هر دو در این فیلم بازی دردآوری را به نمایش می‌گذارند. شالامی در این چرخه‌ی میل به مصرف و هوشیاری به خوبی از پس لحظات نومیدی و ناتوانی برمی‌آید و کارل در نقش پدری که پسرش را سالم می‌خواهد و به طور مداوم با این احساس مواجه است که قرار است پسرش را تا ابد به اعتیاد از دست بدهد. هر دو در این نقش درخشان عمل می‌کنند و فیلم در نمایش تأثیر کلی اعتیاد به مواد و اینکه نه فقط بر مصرف‌کننده که تمام کسانی که او را دوست دارند و برایش اهمیت قائل‌اند، موفق است. شخصیت شالامی آدم خوبی است و بازی‌اش باعث می‌شود که مخاطب حتی زمانی که نمی‌تواند با وسوسه‌اش مبارزه کند، دوستش داشته باشد و با او همذا‌ت‌پنداری کند.
۵. شاه (The King)
- محصول ۲۰۱۹، استرالیا، امریکا
- کارگردان: دیوید میشد
- دیگر بازیگران: جوئل ادگرتون، رابرت پتینسون، شان هریس، لیلی رز دپ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۱ %
در این فیلم جنگی حماسه‌ای که بر اساس چندین نمایشنامه‌ی شکسپیر متمرکز بر شخصیت هنری پنجم ساخته شده است، شالامی نقش هنری، شاه جوان انگلستان را بازی می‌کند که بعد از مرگ پدرش به تاج و تخت می‌رسد و حالا باید جنگ با فرانسه را هدایت کند. شالامی در ایفای نقش شاهزاده‌ای ثروتمند و از قرار نابالغ که به یکباره مسئولیتی سنگین بر دوش‌اش گذاشته شده است، عملکرد تأثیرگذاری دارد. مسئولیت‌های تازه‌ی این شاه جوان او را مجبور می‌کند روابطش را با دوستان قدیمی مثل فالستاف (جوئل ادگرتون) که تا دیروز رفیق سرخوشی‌هایش بوده است، جدی‌تر بگیرد.
کارگردان فیلم به جنبه‌های تاریک‌تر این قصه‌ی شکسپیر پرداخته است و به همین خاطر، فیلم فضای تاریک و اغلب غمگینی دارد. درگیری و خونریزی به گونه‌ای به تصویر کشیده شده است که به طرز دردآوری واقعی به نظر می‌رسد. فیلم ریتم کندی دارد، اما کارگردانی صحنه‌های نبرد و احساسی‌اش که مخاطب را در طول فیلم با خود همراه می‌کند، خوب از آب در آمده است. لحظاتی در فیلم وجود دارد که ارجاعاتی به نمایشنامه‌های شکسپیر است و برای علاقه‌مندانش آشنا خواهد بود، اما فیلم به طور کلی، بیشتر به جای آنکه اقنباسی از نمایشنامه باشد، به روایت جنبه‌های تاریخی داستان پرداخته است.
۴. زنان کوچک (Little Women)
- محصول ۲۰۱۹، امریکا
- کارگردان: گرتا گرویگ
- دیگر بازیگران: سرشی رونان، اما واتسون، فلورنس پیو، الیزا اسکانلن، مریل استریپ، لارا درن، لویی گارل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۵ %
باز هم یک فیلم تحسین‌شده‌ی دیگر از گرتا گرویگ و این بار شالامی در نقش جوانی ثروتمند نزدیک به خانواده‌ای صاحب چهار دختر و پدر به جنگ رفته‌شان در امریکای بعد از جنگ داخلی، نقشی که پیش از این کریستین بیل در جوانی بازی کرده بود. این هفتمین اقتباس از رمان تحسین‌شده‌ی لوئیزا می الکات است که داستان زندگی خواهران مارچ در جامعه‌ای که زن را تنها در قالب خانه‌دار و وابسته به شوهر می‌خواهد، روایت می‌کند. اما این خواهران، به‌خصوص، جو (سرشی رونان) حاضر نیستند این قراردادهای سنتی را بپذیرند و با به چالش کشیدن آن، جهان خودشان را می‌سازند.
لوری، نقشی که شالامی بازی می‌کند، پسر همسایه از خانواده‌ی متمول و نوگراست که با دو نفر از این خواهران رابطه‌ی عاطفی برقرار می‌کند. شالامی هم از پس نقش کاریزماتیک لوری به خوبی برمی‌آید و هم شیمی فوق‌العاده‌ای با رونان و فلورنس پیو، که نقش کوچک‌ترین خواهر خانواده، ایمی، را بازی می‌کند، به وجود می‌آورد. «زنان کوچک» گرویگ بیشتر بر روابط میان خواهرها و اینکه اهداف متفاوت‌شان چطور در تضاد و تنش با هم قرار می‌گیرد، می‌پردازد. نگاه گرویگ به خانواده‌ی مارچ و چالش‌های آنها به عنوان زن در آن دوره عمیق است. فیلم هم نامزد جوایز معتبری شده و هم به خاطر فیلمنامه، کارگردانی و نقش‌آفرینی مجموعه‌‌ی بازیگرانش تحسین شده است. فیلمی سراسر عشق، تراژدی، لحظات دلخراش و البته امید که به زیبایی در کنار هم قرار گرفته‌اند.
۳. اینترستلار (Interstellar)
- محصول ۲۰۱۴، بریتانیا، امریکا
- کارگردان: کریستوفر نولان
- دیگر بازیگران: متیو مکانهی، آن هاتاوی، جسیکا چستین، مکنزی فوی، مایکل کیل، کیسی افلک، مت دیمون، الن برستین، توفر گریس
- امتیاز راتن تومیتوز: ۷۲ %
طبیعی است اگر اصلاً به خاطر نداشته باشید که شالامی هم در «اینترستلار» نولان حضور داشته است؛ چرا که نقش بسیار کوتاهی دارد و بسیار جوان است. شالامی در این فیلم حماسی علمی تخیلی نولان، نقش کودکیِ تام، پسرِ شخصیت متیو مکانهی (که بزرگی‌اش را کیسی افلک بازی می‌کند) بر عهده دارد. فیلم در پادآرمانشهری خیالی در آینده می‌گذرد که بشریت برای بقا در آن دست و پا می‌زند و گروهی از فضانوردان در عملیاتی تقریباً غیرممکن در تلاشند با گذر از کرم‌چاله‌ای در نزدیکی زحل، خانه‌ی تازه‌ای برای انسان پیدا کنند.
فیلم با همان پیچیدگی‌های همیشگی نولان در ترکیب با المان علمی‌تخیلی، به لحاظ بصری شگفتانگیز است و نظریه‌های علمی‌ای درباره‌ی فضا را به تصویر کشیده است که تا پیش از این کسی به آنها نپرداخته بود. موسیقی متن هانس زیمر به جادوی فیلم می‌افزاید و اگرچه فیلم در لحظاتی در پیچیدگی‌هایش، به‌خصوص در رابطه‌ی میان مکانهی و دخترش (جسیکا چستین) گم می‌شود، همچنان اثر گیرا، مهم و قابل تأملی به حساب می‌آید. شخصیت شالامی در حاشیه است، اما همین که در یکی از بلندپروازانه‌ترین فیلم‌های نولان حضور داشته است، خوب است.
۲. مرا با نامت صدا بزن (Call Me By Your Name)
- محصول ۲۰۱۷، ایتالیا، امریکا، فرانسه، برزیل
- کارگردان: لوکا گوادانینو
- دیگر بازیگران: آرمی همر، مایکل استولبارگ، آمیرا کاسار، اشتر گارل
- امتیاز راتن تومیتوز: ۹۴ %
فیلمی که نام شالامی را بر سر زبان‌ها انداخت و یک نامزدی بهترین بازیگر نقش اول مرد اسکار (سومین بازیگر جوان در این رشته) را هم نصیبش کرد. از این فیلم به بعد است که ما دیگر نام شالامی را بیشتر می‌شنویم و او را در نقش‌های اول و مهم می‌بینیم. شالامی در این درام رمانتیک نوجوانانه که بر اساس رمانی به همین نام نوشته‌ی آندره اسیمن، نویسنده‌ی امریکایی ایتالیایی‌تبار، ساخته شده است، نقش نوجوانی هفده ساله را بازی می‌کند که دهه‌ی هشتاد میلادی در شمال ایتالیا وارد رابطه‌ای عاشقانه با کسی بزرگ‌تر از خودش می‌شود.
این فیلم که آخرین قسمت سه‌گانه‌ی «عطش» گوادانینو، بعد از «من عشق هستم» (I Am Love) و «شیرجه» (A Bigger Splash)، به حساب می‌آید، درباره‌ی کشف هویت است و نگاهی عمیق به عشق دارد و اندوه از پس آن. گوادانینو این قصه‌ی زیبا را به زیبایی به تصویر کشیده است و شالامی بهترین بازی‌اش را در این فیلم به نمایش گذاشته است. فیلمنامه‌ی اقتباسی «مرا به نامت صدا بزن» برنده‌ی بفتا و اسکار شده است.
۱. تلماسه (Dune)
- محصول ۲۰۲۱، امریکا
- کارگردان: دنی ویلنوو
- دیگر بازیگران: اسکار آیزاک، ربه‌کا فرگوسن، جاش برولین، استلان اسکاشگورد، زندیا، خاویر باردم، جیسون موموآ
- امتیاز راتن تومیتوز: ۸۳ %
جدیدترین فیلم شالامی که تازه از تنور درآمده است، به لحاظ بصری شاهکاری در ژانر علمی تخیلی به حساب می‌آید. این فیلم که بر اساس رمان کلاسیک فرانک هربرت ساخته شده است، (بعد از نسخه‌ی ناکام دیوید لینچ در ۱۹۸۴ و مینی‌سریال سال ۲۰۰۰ جان هریسون) سومین اقتباس از این رمان به حساب می‌آید. سال ۱۰۱۹۱ پس از میلاد است و سیاره‌ی آراکیس که به خاطر طبیعت بیابانی خود به «تلماسه» مشهور شده است، به علت داشتن ماده‌ای ارزشمند به نام «اسپایس» در خاک خود که سفر ستاره‌ای تنها به وسیله‌ی آن ممکن است، سالیال سال است مورد حمله و تجاوز خاندان «هارکنون» قرار می‌گیرد. شالامی در این فیلم نقش پاول آتریدیس، تنها پسر خاندن آتریدیس را بازی می‌کند که برگزیده‌ای در این سیاره است و می‌تواند امنیت و آزادی را به جهان بازگرداند. اما با یک سری خیانت و چالش سیاسی روبه‌رو است که باید آنها را از میان بردارد.
«تلماسه» شبیه فیلم‌های متداول ژانر علمی تخیلی نیست؛ فضایش بیشتر شبیه «بازی تاج و تخت» (Game of Thrones) است که در آن تمرکز بیشتر روی جنبه‌های سیاسی کهکهشان است، نه جنگ‌های همیشگی در فضا. شالامی در نقش پاول خوب است و نسخه‌ی قابل قبولی از شخصیتی که در کتاب توصیف می‌شود، ارائه کرده است. البته در محاصره‌ی بازیگران بی‌نظیری همچون اسکار آیزاک و جاش برولین است و بهترین بازی‌اش محسوب نمی‌شود، اما می‌توان گفت بهترین فیلمی است که تا به حال در آن حضور داشته است.
به خود فیلم با نماهایی بی‌نظیر از مناظر بیابانی و جلوه‌های بصری بی‌نقصش ایراد خاصی نمی‌توان گرفت. بااینکه هم تعداد شخصیت‌ها زیاد است و هم اصطلاحات پیچیده‌ی علمی تخیلی، کارگردان فیلم توانسته است مفاهیم و داستان را تقریباً برای مخاطبان آسان کند. ریتم فیلم کند است، اما به مخاطب اجازه می‌دهد از هر آنچه دارد می‌بیند، حظ ببرد. بخش زیادی از پیچیدگی‌هایی که ممکن است مخاطب را گیج کند، به این خاطر است که نسخه‌ی فعلی قسمت اول فیلم به حساب می‌آید و قسمت دوم آن قرار است اکتبر ۲۰۲۳ منتشر شود.
منبع: collider
