عجایب هفت‌گانه‌ی منظومه‌ی شمسی که شاید روزی مقصد گردشگری باشند

بر روی زمین، جاذبه‌های طبیعی بی‌نظیری وجود دارند که باعث شگفتی هر بیننده‌ای می‌شوند اما اگر از سیاره‌ی خود فراتر برویم، در منظومه‌ی شمسی پدیده‌های دیگری هم هستند که شاید بسیار شگفت‌آورتر باشند. پدیده‌هایی که می‌توان برخی از مهم‌ترین آن‌ها را در فهرستی با عنوان عجایب هفت‌گانه‌ی منظومه‌ی شمسی جای داد.

با وجود کاوش‌های بسیار، هنوز دانش بشر از منظومه‌ی شمسی به‌عنوان خانه‌ی خود کامل نیست. اما در همین کاوش‌ها شگفتی‌های زیادی کشف شده که گاهی از تصور انسان فراتر است. از دالان‌های عظیم ماه و مریخ گرفته تا دریاچه‌های متان در تایتان، منظومه‌ی شمسی عجایب بسیاری دارد که شاید حتی برخی از آن‌ها روزی بتوانند مقصد گردشگری فضایی بشر باشند.

‌۷. کوه المپوس (Olympus Mons)

مریخ جاذبه‌‌های زیادی برای بشر دارد و به همین دلیل است که کاوشگرهای زیادی از جمله مریخ‌نورد پشتکار ناسا و مریخ‌نورد ژورونگ چین بر روی آن به فعالیت می‌پردازند. در این میان اما کوه المپوس جایگاه خاصی دارد. یک آتشفشان عظیم که از فضا به‌خوبی قابل تشخیص است.

طرحی گرافیکی از کوه المپوس مریخ
Credit: Lowell Observatory/Dreksler Astral

این بزرگترین آتشفشان کشف شده بر روی سیاره‌های منظومه‌ی شمسی است و با ارتفاع دو و نیم برابر بلندترین قله‌ی زمین یعنی اورست منظره‌ای شگفت‌آور را خلق کرده است. با ارتفاع ۲۱ کیلومتر و ۲۸۷٫۴ متر، این کوه در نیمکره‌ی شمالی مریخ قرار دارد و در صورت فرود مأموریت‌های انسانی در این نیمکره می‌تواند گزینه‌ای جذاب برای سفر باشد.

• طرح نخستین شهر مریخی با ۲۵۰ هزار نفر شهروند را ببینید

۶. حلقه‌های زحل (Rings of Saturn)

نمی‌توان از جاذبه‌های منظومه‌ی شمسی سخن گفت و نامی از حلقه‌های معروف سیاره‌ی زحل نبرد. این حلقه‌ها از گذشته‌های دور توجه بشر را به خود جلب کرده‌اند. ساختار این حلقه شامل ذرات کوچکی از آب، یخ و مواد سنگی است که اندازه‌ی آن‌ها از چند میکرومتر تا چند متر تغییر می‌کند.

طرحی گرافیکی از حلقه‌های زحل
Credit: NASA

این ذرات که در هفت حلقه‌ی اصلی و چندین شکاف میان آن‌ها پراکنده شده‌اند، پیرامون زحل می‌چرخند و با بازتاب نور خورشید به سطح زحل باعث می‌شوند که این سیاره درخشان‌تر به‌نظر برسد. با داشتن این حلقه‌های واضح، زحل یکی از تماشایی‌ترین سیستم‌های حلقه‌ای را در منظومه‌ی شمسی دارد.

• رصد ارباب حلقه‌های منظومه شمسی

۵. اقیانوس‌های زمین (Oceans of Earth)

سیاره‌ی خود ما، زمین هم شگفتی‌های بسیاری در منظومه‌ی شمسی دارد. شاید یکی از مهم‌ترین آن‌ها حیات است که به واضح‌ترین شکل جریان دارد. اما از نظر ساختاری هم جاذبه‌های زمین کم نیست.

نمایی از مساحت زیاد آب‌های زمین
Credit: NASA

اقیانوس‌های زمین از جمله عجایب هفت‌گانه‌ی منظومه‌ی شمسی هستند. این اقیانوس‌ها حدود ۷۱ درصد از سطح سیاره را پوشش می‌دهند و اگرچه طبق تخمین‌ها زمین بیشترین میزان آب را در منظومه‌ی شمسی ندارد، اما در هیچ جای دیگر منظومه‌ی شمسی آب سطحی در چنین مساحت گسترده‌ای کشف نشده است.

اقیانوس‌ها نه تنها به دلیل آب فراوان شگفت‌انگیز هستند، بلکه این آب شور، تنوع زیستی زیادی را هم در خود جای داده‌اند. اگرچه امروز هم دسترسی به اقیانوس‌ها ممکن است اما تماشای گستردگی آب‌های زمین از فضا فرصتی است که با گسترش گردشگری فضایی، افراد بسیاری را به خود جذب خواهد کرد.

• اسپیس‌ایکس برای گردشگران فضایی دیدی ۳۶۰ درجه فراهم می‌کند

۴. سطح خورشید (Surface of the Sun)

خورشید مرکز منظومه‌ی شمسی است و همه‌ی اجرام این سامانه‌ی عظیم پیرامون آن می‌چرخند. این ستاره تقریبا یک کره‌ی کامل از پلاسمای داغ است و به‌عنوان منبع اصلی انرژی باعث خفظ حیات روی زمین هم شده است.

سطح داغ خورشید
Credit: NSF/NASA

خورشید از ۷۳ درصد هیدروژن، ۲۵ درصد هلیوم و مقادیر کمی از گازهای دیگر تشکیل شده است و یک ستاره‌ی عادی در کیهان محسوب می‌شود اما در منظومه‌ی شمسی به اندازه‌ی کافی خاص هست که در میان عجایب هفت‌گانه‌ی آن جای بگیرد.

سطح خورشید به دلیل دمای فوق‌العاده زیاد و سوزان که حدود ۶۰۰۰ کلوین (حدود ۵۷۲۷ درجه‌ی سانتی‌گراد) است، می‌تواند باعث سوختن خاکستر هر چیزی در نزدیکی سطح شود و به همین دلیل کاملا غیرقابل دسترسی است. اما همان‌طور که کاوشگر پارکر موفق شده به کم‌ترین فاصله با آن دست یابد، شاید روزی مأموریت‌های انسانی هم فناوری رفتن به فاصله‌ای نزدیک نسبت به خورشید را داشته باشند.

۳. کمربند سیارکی (Asteroid Belt)

این مجموعه از سیارک‌های کوچک و بزرگ تشکیل شده که بین دو سیاره‌ی مشتری و مریخ جای دارند و یک دیسک چرخان را تشکیل می‌دهند. کمربند سیارک‌ها شامل تعداد زیادی سیارک از جمله بزرگترین آن‌ها مانند «سرس» (Ceres)، «وستا» (Vesta)، «پالاس» (Pallas) و «هایجیا» (Hygiea) است.

طرحی گرافیکی از کمربند سیارکی
Credit: ESA

کوچکترین اجرام کمربند سیارک‌ها هم ابعادی به اندازه‌ی ذرات گردوغبار دارند و در مجموع جرم تقریبی کل کمربند سیارکی کمتر از جرم ماه است. برخی از سیارک‌ها در مدار خود از نزدیکی زمین هم می‌گذرند که در این صورت به آن‌ها «جرم نزدیک زمین» (Near Earth Object) یا NEO هم گفته می‌شود. ناسا به‌دقت این موارد را پایش و حتی مانورهایی را برای آمادگی مقابله با آن‌ها اجرا می‌کند.

• مانور ناسا برای شبیه‌سازی برخورد سیارک با زمین نتایج نگران‌کننده‌ای داشت

۲. لکه‌ی سرخ بزرگ (Great Red Spot)

لکه‌ی سرخ بزرگ که با عنوان چشم مشتری هم شناخته می‌شود، یک طوفان چرخشی عظیم است که حداقل برای مدت ۱۸۶ سال (و طبق برخی تخمین‌ها بیش از ۳۰۰ سال) در ۲۲ درجه‌ی جنوبی خط استوای این سیاره وجود دارد. طبق برآوردها قطر این طوفان بیش از ۴۰ هزار کیلومتر است؛ به انداز‌ه‌ای بزرگ که می‌تواند به آسانی حدود دو زمین را در خود جای دهد.

عکسی از طوفان عظیم لکه‌ی سرخ بزرگ
Credit: NASA

ابرهای سرد و متلاطم مشتری، شامل آمونیاک و آب هستند که در جوی از هیدروژن و هلیوم شناورند. تصاویر بی‌نظیری که ناسا از این طوفان عظیم منتشر کرده، صحنه‌های چشم‌نوازی دارد که اگر با پیشرفت فناوری بشر، امکان سفر به درون آن باشد، قطعا به‌عنوان یک جاذبه‌ی گردشگری فضایی، هواداران بسیاری خواهد داشت.

۱. انسلادوس (Enceladus)

انسلادوس ششمین قمر بزرگ سیاره‌ی زحل (کیوان) است. جالب‌ترین واقعیت درباره‌ی این قمر آن است که تا حد زیادی از یخ پوشانده شده و تمام نور خورشید را که به سطح آن می‌تابد، بازتاب می‌دهد.

طرحی گرافیکی از قمر انسلادوس زحل و توده‌های آب که از شکاف‌های آن بیرون می‌آیند.
Credit: NASA/JPL

این قمر همچنین عوارض بسیار متنوعی دارد که از مناظر جوان و تغییر شکل یافته از نظر زمین‌شناختی، تا مناطق به‌شدت دره‌ای را دربر می‌گیرد و جلوه‌های بی‌نظیری را تشکیل می‌دهد.

• قمر انسلادوس سیاره‌ی زحل، پر از آب است

هرچند این فهرست ۷ شگفتی شاخص منظومه‌ی شمسی را نشان می‌دهد اما می‌توان موارد دیگری را هم در فهرست شگفت‌انگیزترین نقاط منظومه‌ی شمسی قرار داد. مناطقی که شاید اکنون سفر انسان به آن‌ها دور از ذهن به‌نظر برسد، اما قطعا روزی از نزدیک شاهد نگاه کنجکاو بشر خواهند بود.

عکس کاور: طرحی گرافیکی از سیاره‌های منظومه‌ی شمسی و خورشید

Credit: NASA/Jenny Mottar

منابع: World Atlas, NASA Solar System