۷ کتاب درباره‌ی آینده‌ی تکنولوژی که ترس‌ها و امیدهای ما را تصویر می‌کنند

زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۱۲ دقیقه
کتاب تکنولوژی

تکنولوژی، استفاده از علم برای اهداف عملی زندگی بشر یا برای تغییر و دست‌کاری محیط انسان است. تکنولوژی برای بسیاری از افراد می‌تواند یک موضوع ترسناک و دلهره‌آور باشد.

نقش و تأثیر تکنولوژی در زندگی شخصی و کاری ما همیشه در حال افزایش است و با توجه به این نرخ تصاعدی پیشرفت تکنولوژی امروز، چگونه می‌توانید با تغییر تکنولوژی همراه باشید؟ از آنجایی‌ که تکنولوژی موضع رقابت اکثر سازمان‌ها است، حفظ دانش کارآمد در زمینه‌ی تکنولوژی‌های نوین و در حال ظهور برای رهبران فناوری اطلاعات به‌اندازه‌ی ایجاد مهارت‌های نرم‌افزاری و مدیریتی مهم است.

ورود تکنولوژی و الگوریتم‌ها به مشاغل، اقتصاد و حتی نظم جهانی باعث شده است که ؤوالات سخت، پیچیده و گاه غیرمنتظره‌ای به ‌وجود بیایند.

درک اینکه چگونه تکنولوژی تعاملات مردم با یکدیگر و دنیای بیرون را شکل می‌دهد، برای کسانی که تحقیق، توسعه و اجرای تکنولوژی‌‌های جدید را انجام می‌دهند و برای آن دسته از افراد و سازمان‌هایی که باید از این تکنولوژی‌ها را در کار‌شان استفاده کنند، مهم است.

این مطلب شامل لیست ۷ نمونه از بهترین کتاب‌هایی است که درباره‌ی چگونگی تغییر پیشرفت در حوزه‌های هوش مصنوعی، داده‌های بزرگ، سایبرنتیک و سایر موضوعات مهم و نحوه‌ی ‌ادامه‌ی کار آن‌ها در آینده سخن به میان آورده است؛ کتاب‌هایی که درک شما از جهان پیرامون شما را غنی‌تر می‌کنند؛ حتی اگر شامل چیزهایی باشد که درک و فهم آن‌ها دشوار است.

هر یک از این کتاب‌ها توسط مورخان، روزنامه‌نگاران و محققانی نوشته شده است که جنبه‌ی بسیار متفاوتی از جهان را که تحت‌تأثیر هوش مصنوعی قرار گرفته است، بررسی می‌کند.

۱. جرائم آیندهکتاب تکنولوژی

کتاب «جرائم آینده» اثر مارک گودمن، اولین‌ بار سال ۲۰۱۵ منتشر شد. این کتاب سرشار از حقایقی پیرامون تغییرات جامعه است که تکنولوژی باعثشان می‌شود. کتاب «جرائم آینده» یک نگاه اجمالی به جنبه‌ی تاریک نوآوری در تکنولوژی و پیامدهای ناخواسته‌ی آن دارد.

تکنولوژی‌های جدیدی مثل رباتیک، هوش مصنوعی، ژنتیک، زیست‌شناسی مصنوعی، نانوتکنولوژی، تولید سه‌بعدی، دانش ذهن و واقعیت مجازی در حال گسترش هستند و هر کدام‌ از آن‌ها پیامدهای مهم و تهدیدات امنیتی زیادی را برای دنیای ما به همراه خواهد داشت.

گودمن جنایات مختلفی را در این کتاب روایت می‌کند و توضیح می‌دهد که این جنایات چیست و مهم‌تر اینکه چرا امکان ارتکاب آن‌ها وجود دارد. او درباره‌ی افرادی که جنایات سایبری را مرتکب می‌شوند، سلسله مراتب سازمان‌ها را توضیح می‌دهد.

کتاب جرائم آینده کتابی مهیج و در نهایت قدرت بخش است که به ما نشان می‌دهد چگونه می‌توانیم کنترل وسایل خود را به دست بگیریم و قدرت فوق‌العاده‌ی تکنولوژی را قبل از اینکه خیلی دیر شود، برای پیشرفت بشریت مهار کنیم.

در قسمتی از کتاب جرائم آینده می‌خوانیم:

موضوع این کتاب فقط درباره‌ی مسائل دیروز و یا اتفاقات امروز نیست. درباره‌ی این موضوع هم نیست که رمز شما باید فلان قدر طولانی باشد. موضوع کتاب مسیری است که پیش‌رو داریم. من طی بررسی‌ها و تحقیقاتی که ابتدا با اداره‌ی پلیس لس‌آنجلس آغاز و سپس با سازمان‌های اجرای قانون فدرال و بین‌المللی ادامه داشت، با مجرمانی روبه‌رو شدم که ابتدا در جرائم سایبری امروزی به‌عنوان مجرم شناخته می‌شدند و سپس در زمینه‌های فناوری جدید و نوظهور مانند رباتیک، واقعیت مجازی، هوش مصنوعی، پرینت سه‌بعدی و زیست‌شناسی مصنوعی پیشرفت کردند. در بیشتر موارد، همکاران من در بخش دولتی و اجرای قانون در سراسر جهان از پیشرفت‌های فنی پیچیده، آگاهی ندارند و تنها راه یادگیری آن‌ها، بهره‌برداری از طریق سازمان‌های تروریستی و جرائم سازمان‌دهی شده است.

خرید کتاب جرائم آینده از فیدیبو

۲. صنایع آیندهکتاب تکنولوژی

کتاب «صنایع آینده: چگونه بشر یاد می‌گیرد در کنار روبات‌ها زندگی کند» پرفروش‌ترین کتاب نیویورک‌تایمز، اثر متخصص برجسته‌ی نوآوری «آلک راس» است. این کتاب جوایز بی‌شماری را دریافت کرده است و تاکنون به ۱۵ زبان زنده‌ی دنیا ترجمه شده است.

وقتی هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه بود آلک راس به‌عنوان مشاور نوآوری فناوری او فعالیت می‌کرد. او به چهل‌ویک کشور سفر کرد و آخرین پیشرفت‌های هر قاره را از مراکز راه‌اندازی کنیا گرفته تا آزمایشگاه‌های تحقیق و توسعه در کره‌ی جنوبی، بررسی کرد و دید که در آینده چه چیزی در انتظار همگان است.

راس در کتاب صنایع آینده راهنمایی شفاف و آگاهانه از تغییرات ده سال آینده ارائه می‌دهد. او زمینه‌هایی مثل رباتیک و هوش مصنوعی، جرائم اینترنتی، امنیت سایبری، تجاری‌سازی ژنومیک و تأثیر تکنولوژی دیجیتال بر پول و بازارها را که تأثیر زیادی در آینده‌ی اقتصادی ما دارد، بررسی می‌کند.

راس در هر یک از این زمینه‌ها به سخت‌ترین سؤال‌ها می‌پردازد؛ چگونه باید با تغییر ماهیت کار سازگار شویم؟ آیا احتمال جنگ سایبری جرقه‌ی رقابت بعدی تسلیحاتی است؟ والدین امروزی چه‌کاری می‌توانند انجام دهند تا فرزندانشان را برای فردا آماده کنند؟

راس با ترکیب داستان‌سرایی و تجزیه‌وتحلیل اقتصادی نشان می‌دهد که چگونه پیشرفت گسترده در جهان بر شیوه‌ی زندگی ما تأثیر می‌گذارد.

در قسمتی از کتاب صنایع آینده می‌خوانیم:

کشورهای مختلف همواره کوشیده‌اند بین نیروهای نظامی و افراد غیرنظامی، جبهه‌ی جنگ و پشت جبهه و همچنین بین جنگ منصفانه و نبرد ناجوانمردانه تمایز قائل شوند. باوجود این، نبرد سایبری شکل جدیدی از مناقشه بین کشورهاست که در قرن بیست‌ویک شکل گرفته و به همین دلیل، قوانین و مقرراتی که در قرن بیستم برای نبردهای مسلحانه بین کشورها تدوین شده کاربردی برایش ندارد. شاید پس از پیشرفت بشر در طراحی و تولید سلاح هسته‌ای، استفاده از کدهای رایانه‌ای به‌منظور حمله به دشمن را بتوان اصلی‌ترین تحول چشم‌گیر در حوزه‌ی جنگ دانست.

۳. آینده‌ی نزدیکآینده تکنولوژی

کتاب «آینده‌ی نزدیک: درک ۱۲ نیروی فناورانه که آینده‌مان را رقم می‌زنند» پرفروش‌ترین کتاب نیویورک‌تایمز اثر یکی از متفکران و نویسندگان برجسته‌ی تکنولوژی «کوین کلی»، اولین بار سال ۲۰۱۶ منتشر شد.

این کتاب بیانگر چگونگی پیشرفت‌ الگوریتم‌های مختلف و فناوری در ایجاد رایانه و اینترنت است. این کتاب از دهه‌ی ۱۸۴۰ با دختر «لرد بایرون» که در آن زمان به‌عنوان یکی از پیشگامان برنامه‌نویسی شناخته‌شده بود، آغاز می‌شود و تا عصر استیو جابز، گیتس و لری پیج به‌عنوان بنیان‌گذار گوگل، ادامه دارد.

کوین کلی در کتاب آینده‌ی نزدیک، ۱۲ نیروی تکنولوژیکی را بررسی می‌کند که آینده‌ی ما را شکل می‌دهند و به ما کمک می‌کنند که با پیشرفت تکنولوژی همراه شویم. درواقع از آینده نباید ترسید؛ ما می‌توانیم از هوش مصنوعی برای همیشه استفاده و آن را کنترل کنیم تا به ما آسیبی نرساند. تاریخ نشان داده است که افرادی که سعی در سرکوب تکنولو‌ژی دارند، اغلب شکست می‌خورند.

به‌روزرسانی‌های مداوم سیستم‌های فناوری بسیار حیاتی است و این‌کار هم‌اکنون برای سیستم‌عامل‌های اصلی رایانه‌های شخصی و برخی از برنامه‌های نرم‌افزاری به‌صورت خودکار انجام می‌شود.

کوین می‌گوید ما نباید علیه آینده بجنگیم، بلکه باید آن را بپذیریم. انکارناپذیر است که در آینده تعداد خیلی زیادی ربات وجود خواهد داشت. وجود این ربات‌ها به این معنا نیست که در ترس زندگی کنیم یا به خاطر آینده‌ای نامعلوم سعی در بازگشت به گذشته داشته باشیم، بلکه باید هرچه زودتر با آینده ارتباط برقرار کنیم.

تکنولوژی همیشه تلاش بشریت برای شناختن خود بوده است اما اکنون ما بیش از هر زمان دیگری به شناختن خودمان نزدیک شده‌ایم. این کتاب فوق‌العاده برای مطالعه درباره‌ی تکنولوژی و تأمل درباره‌ی هزینه‌های زندگی جدید و آینده‌ای است که انتظارمان را می‌کشد.

در واقع این کتاب برای هرکسی که به دنبال راهنمایی درباره‌ی موقعیتش در هنگام ظهور این دنیای جدید است، پیشنهاد می‌شود.

در قسمتی از کتاب آینده‌ی نزدیک می‌خوانیم:

چارچوب اینترنت (شبکه‌ای از شبکه‌های گسترده در جهان) اجتناب‌ناپذیر بوده، ولی این اینترنتی که اکنون داریم، می‌توانست این‌گونه نباشد. اینترنت می‌توانست به‌جای یک شبکه‌ی ناسودبر، تجاری باشد یا به‌جای سامانه‌ای بین‌المللی، ملی باشد یا به‌جای عمومی بودن، خصوصی باشد. گفت‌وگوی راه دور (انتقال پیام صوتی به راه دور با به‌کارگیری الکتریسیته) اجتناب‌ناپذیر بود، ولی‌ای فون چنین نبوده است. چارچوب کلی وسایل نقلیه‌ی چهارچرخ اجتناب‌ناپذیر بود، ولی ممکن بود خودروهای شاسی‌بلند به شکل امروزی وجود نداشته باشند. پیام‌رسانی فوری اجتناب‌ناپذیر بود، ولی هر ۵ دقیقه توییت کردن چنین نبوده است.

خرید کتاب آینده‌ی نزدیک از دیجی‌کالا

۴. چهار دی‌ان‌ای پنهان آمازون، اپل، فیسبوک و گوگلچهار

کتاب «چهار دی‌ان‌ای پنهان آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل» اثر اسکات گالووی، سال ۲۰۱۸ منتشر شد. اقتصاد دیجیتال در آینده چگونه خواهد بود؟ شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات چقدر قدرت و نفوذ در زندگی ما خواهند کرد؟ آن‌ها درباره‌ی هر یک از ما به چه اطلاعاتی در دست خواهند داشت؟

اگر این سؤالات را از خودتان می‌پرسید، هنوز هم در گذشته زندگی می‌کنید و این یکی از پیام‌های کتاب پرفروش و قدرتمند اسکات گالووی است؛ کتابی که درباره‌ی شرکت‌های فناوری بزرگ بحث می‌کند. آمازون، اپل، فیس‌بوک و گوگل چهار شرکت تاثیرگذار در سراسر دنیا هستند. او در این کتاب بسیاری از جنبه‌های منفی الگوی‌های تجاری و تأثیرات آن‌ها بر جامعه و هم‌چنین کسب‌وکار اقتصاد دیجیتال مانند تحلیل مردم‌شناسی را بررسی کرده است.

گالووی استاد دانشگاه نیویورک، تجارت الکترونیک اولیه و عضو هیئت‌مدیره‌ی سابق نیویورک‌تایمز است؛ این تجربیات ایده‌های منحصربه‌فردی را برای او به ارمغان آورده است که باعث می‌شود این کتاب ارزش خواندن را داشته باشد، حتی اگر کسی با او مخالف باشد.

در قسمتی از کتاب چهار دی‌ان‌ای پنهان آمازون، اپل، فیسبوک و گوگل می‌خوانیم:

شرکت اپل هم با این وضعیت مواجه شده است، به‌گونه‌ای‌ که با شرکت آمازون برای فروش موسیقی و فیلم به رقابت می‌پردازد. آمازون بزرگ‌ترین مشتری گوگل است و در عین‌ حال تهدیدی بزرگ برای گوگل در ارتباط با فرایند جست‌وجو محسوب می‌شود؛ پنجاه‌وپنج درصد از افرادی که دنبال یک محصول می‌گردند، ابتدا به سایت آمازون رجوع می‌کنند (در برابر میزان بیست‌وهشت درصدی جست‌وجو در موتورهای جست‌وجویی مثل گوگل). اپل و آمازون، با سرعت تمام، به‌ سمت یکدیگر در برابر ما و بر صفحه‌های تلویزیون و تلفن‌ها در حال حرکت‌اند. گوگل هم با اپل برای تبدیل‌ شدن به پلتفورم در محصولی مبارزه می‌کند که عصر حاضر را شکل داده است، یعنی گوشی هوشمند.

خرید کتاب چهار دی‌ان‌ای پنهان از دیجی‌کالا

۵. استیو جابزکتاب تکنولوژی

کتاب پرفروش و خارق‌العاده‌ی «استیو جابز» اثر والتر آیزاکسون اولین بار اکتبر سال ۲۰۱۱ منتشر شد. استیو جابز مخترع، طراح و کارآفرین آمریکایی، رئیس، مدیر‌عامل و بنیان‌گذار شرکت اپل بود. او هم‌چنین رییس و سهام‌دار عمده‌ی پیکسار، عضو هیئت‌مدیره شرکت والت دیزنی و بنیان‌گذار، رییس و مدیرعامل شرکت نکست بود.

کتاب‌ استیو جابز از اساسی‌ترین کتاب‌هایی است که باید برای کشف آینده‌ی تکنولوژی مطالعه کرد چرا که استیو جابز مسئول دستگاه‌هایی بود که بیشتر افراد همچنان از آن استفاده می‌کنند. درواقع استیو جابز به دلیل شخصیت و پشتکار بی‌نظیرش در دنیای تکنولوژی برای خیلی از جوامع یک اسطوره و الگوی بزرگ محسوب می‌شود.

آیزاکسون می‌گوید توجه جابز به جزئیات کارهایش بی‌نظیر بود. او یک متخصص فناوری و تاجر و همچنین یک هنرمند و طراح بود.

جابز هنر را با تکنولوژی پیوند داد. با وجود اینکه جوامع بسیار زیادی در سراسر جهان در تلاش‌اند تا اقتصاد عصر دیجیتال را ایجاد کنند، اما هنوز هم جابز به‌عنوان نماد نهایی اختراع و تخیل باقی ‌مانده است. او می‌دانست که بهترین راه برای ایجاد ارزش در قرن بیست‌ویک اتصال خلاقیت با تکنولوژی است. او شرکتی ساخت که با شاهکارهای چشم‌گیر مهندسی همراه بود.

استیو جابز ۵ اکتبر سال ۲۰۱۱ در اثر سرطان پانکراس در سن ۵۶ سالگی درگذشت و این یکی از ناراحت‌کننده‌ترین اتفاق‌های دنیای تکنولوژی به شمار می‌رود.

این کتاب برای فیلمی به همین نام با بازی مایکل فاسبندر، کیت وینسلت، ست روگن و جف دانیلز به کارگردانی دنی بویل با فیلم‌نامه آرون سورکین اقتباس شده است.

در قسمتی از کتاب استیو جابز می‌خوانیم:

این مفهوم ساده، که همه‌چیز یکپارچه کار می‌کند، مثل همیشه مزیت رقابتی اپل بود. از یک سال قبل، مایکروسافت کلاود پاور را تبلیغ می‌کرد و سه سال قبل از آن، مهندس ارشد نرم‌افزارهای مایکروسافت، ړی آزی افسانه‌ای، در یک نطق حسابی برای جلب حمایت از پروژه گفته بود: «آرزوی ما این است که افراد، فقط یک‌بار مجوز محتواهای رسانه‌ای را بخرند و از دستگاه‌های خود برای لذت بردن از آن‌ها استفاده کنند.» ولی آزی در انتهای ۲۰۱۰ استعفا داد و خدمات ابری مایکروسافت، هرگز نتوانست راهی به دستگاه‌های مصرف‌کنندگان پیدا کند. آمازون و گوگل هر دو در سال ۲۰۱۱ خدمات ابری خود را عرضه کردند ولی هیچ‌یک از آن‌ها توانایی یکپارچه‌سازی نرم‌افزار، سخت‌افزار و محتوا برای گستره‌ای کامل از دستگاه‌ها را نداشتند.

خرید کتاب استیو جابز از دیجی‌کالا خرید کتاب استیو جابز از فیدیبو

۶. مینیمالیسم دیجیتالمینیمالسم دیجیتال

کتاب «مینیمالیسم دیجیتال: یافتن زندگی متمرکز در یک جهان پرهیاهو» یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز اثر استاد علوم کامپیوتر، «کال نیوپورت» سال ۲۰۱۹ منتشر شد.

نیوپورت معتقد است که ما به یک فلسفه‌ی کامل برای استفاده از تکنولوژی نیاز داریم که ریشه در ارزش‌های عمیق ما داشته باشد و پاسخ‌های روشنی به سؤالاتی از این دست بدهد که از چه ابزارهایی باید استفاده کنیم و چگونه باید از آن‌ ابزارها استفاده کنیم. زمان آن رسیده است که درباره‌ی زندگی دیجیتالی خود تصمیمات جدی بگیریم و فلسفه‌ی استفاده از تکنولوژی را بپذیریم. فلسفه‌ای که او ارائه می‌دهد مینیمالیسم دیجیتال است.

در واقع مردم به دلیل تنبلی تسلیم صفحه‌ی نمایش نمی‌شوند، بلکه میلیاردها دلار برای رسیدن به این مرحله سرمایه‌گذاری شده است تا این نتیجه‌‌ی اجتناب‌ناپذیر رقم بخورد.

در این کتاب نویسنده فلسفه‌ای را برای استفاده از تکنولوژی معرفی می‌کند که در حال حاضر زندگی افراد بی‌شماری را بهبود بخشیده است. این کتاب درباره‌ی چگونگی استفاده‌ی ما از فناوری در زندگی و چگونگی تحول جامعه درنتیجه‌ی جدیدترین پیشرفت تکنولوژی است.

در قسمتی از کتاب مینیمالیسم دیجیتال می‌خوانیم:

البته این هزینه‌ها با یکدیگر ترکیب می‌شوند. وقتی مدت‌زمان حضورتان در توییتر را با چند فعالیت آنلاین دیگر که توجه زیادی از شما می‌گیرند کنار هم بگذارید، هزینه‌ای که از عمرتان می‌پردازید، بسیار گزاف‌تر خواهد شد و درست مثل کشاورزان ثورو زیر انبوهی از اتلاف وقت و تمرکز له خواهید شد و درنهایت همه‌ی آن‌چه در قبال قربانی‌کردن این حجم از عمرتان دریافت می‌کنید، یک‌مشت خرت‌وپرت خوب خواهد بود که معادل دیجیتالی پرده‌های تاشو و قابلمه‌های شیک‌تر کشاورزان است. که خیلی از آن‌ها را همان‌طور که در مثال توییتر گفتم، می‌توان با هزینه‌ی بسیار کمتری تهیه کرده یا به‌طورکلی حذف کرد؛ بدون آن‌که اتفاق خاصی بیفتد یا اثر منفی چشم‌گیری بر زندگی‌تان داشته باشد.

خرید کتاب مینیمالیسم دیجیتال از دیجی‌کالا خرید کتاب مینیمالیسم دیجیتال از فیدیبو

۷. زندگی ۳.۰کتاب تکنولوژی

کتاب «زندگی ۳.۰: انسان بودن در عصر هوش مصنوعی» اثر مکس تگ مارک، سال ۲۰۱۷ منتشر شد. در این کتاب می‌خوانیم که هوش مصنوعی چه تاثیری بر جرم، جنگ، عدالت، مشاغل، جامعه و احساس انسان بودن ما خواهد داشت و با به این سؤال‌ها جواب داده می‌شود؛ آیا در آینده یک سبک زندگی فوق‌العاده هوشمند ظهور می‌کند؟ پیامدهای آن برای بشر چیست؟ از همه مهم‌تر، اگر می‌توانیم بر آینده تاثیر بگذاریم، چگونه می‌خواهیم این اتفاق‌ها رخ دهد؟

این سؤالات نه‌تنها برای فناوران و دانشمندان، بلکه برای هرکسی که به آینده‌ی ما اهمیت می‌دهد، سؤالات اساسی است.

هوش مصنوعی یکی از چالش‌برانگیزترین و درعین‌حال جذاب‌ترین موضوعات قرن ۲۱ است. ظهور هوش مصنوعی بیش از هر تکنولوژی دیگری می‌تواند آینده‌ی ما را دگرگون کند و هیچ‌کس بهتر از مکس تگ مارک، استاد MIT که به تحقیقات متداول درباره‌ی چگونگی سودمند نگه‌داشتن هوش مصنوعی کمک می‌کند، صلاحیت کشف و بررسی این موضوع را ندارد.

ماکس تگ مارک در کتاب «زندگی ۳.۰»، مفاهیم، جنجال‌ها و سؤالات مختلف مربوط به هوش مصنوعی را که به‌سرعت در حال گسترش است، بررسی می‌کند و به‌احتمال زیاد آینده‌ی بشر را به طریقی متحول خواهد کرد.

در این کتاب همچنین با چند نمونه از ماشین‌های ابر هوشمند احتمالی در آینده و وضعیت نسل بعدی بشر آشنا خواهید شد. اگر می‌خواهیم آینده‌ی درخشانی داشته باشیم مهم است که خطرات و مزایای هوش مصنوعی را بفهمیم.

در قسمتی از کتاب زندگی ۳.۰ می‌خوانیم:

اگر وقتی‌که سخن از تسلط بر جهان با استفاده از ربات‌های ترمیناتور شکل تفنگ به دست به میان می‌آید ناباورانه به گوینده نگاهی می‌اندازید گویی حرفی بسیار احمقانه زده است، کاملا حق دارید: چنین سناریویی خیلی غیرواقعی و ابلهانه است. این ربات‌های هالیوودی آن‌قدرها از ما باهوش‌تر نیستند و اصلا به موفقیت هم نمی‌رسند. به گمان من، خطر داستان ترمیناتور این نیست که در آینده رخ خواهد داد، بلکه خطرش این است که توجه را از مخاطرات و فرصت‌های واقعی که هوش مصنوعی پیش روی ما قرار داده است منحرف می‌کند.

خرید کتاب زندگی ۳.۰ از دیجی‌کالا
راهنمای خرید کتاب


برچسب‌ها :
دیدگاه شما

پرسش امنیتی *-- بارگیری کد امنیتی --

loading...
بازدیدهای اخیر
بر اساس بازدیدهای اخیر شما
تاریخچه بازدیدها
مشاهده همه
دسته‌بندی‌های منتخب برای شما
X