۵ مجموعه کتاب که طرفداران اسکایریم باید بخوانند
نسخه پنجم از مجموعه بازی‌های نقش‌آفرینی «الدر اسکرولز» تحت عنوان «اسکایریم» در سال ۲۰۱۱ به بازار عرضه شد و طولی نکشید تا جایگاه خود را به عنوان یکی از محبوب‌ترین و پرفروش‌ترین آثار تاریخ صنعت در چارت‌ها و لیست‌های مختلف ثبت کند.
حال بعد از گذر سال‌ها، طرفداران این مجموعه هنوز منتظر نسخه بعدی این سری هستند. بتزدا چند سال قبل اولین تیزر الدر اسکرولز ۶ را در جریان همایش E3 به طرفداران نشان داد تا حداقل از این بابت مطمئن شویم که نسخه بعدی قطعا توسعه خواهد یافت. اما فراتر از این، بعد از گذر ۱۰ سال، هنوز هم خبری از بازگشت به دنیای فانتزی بی‌نظیر تامریل (Tamriel) نیست.
با توجه به اینکه تیم تاد هاوارد در بتزدا همچنان مشغول کار روی «استارفیلد» است، می‌توان حدس زد که حداقل ۴ تا ۵ سال با عرضه الدر اسکرولز ۶ فاصله داریم. اما اگر شما از شیفتگان این مجموعه باشید، آن دسته‌ای که تاکنون بارها در همه سوراخ سنبه‌های اسکایریم کندوکاو کرده‌اند، این صبر می‌تواند طاقت‌فرسا شود.
از طرفی، قلب تپنده واقعی اثری مثل اسکایریم دنیای فانتزی غنی و پرجزییات آن است، جهانی که شما را به شهرهای خیالی مختلف می‌برد و با هزاران شخصیت ریز و درشت آشنا می‌کند. از همین حیث، در این مطلب می‌خواهیم به شما کتاب‌ها یا مجموعه کتاب‌هایی معرفی کنیم که همان حس و حال جهان اسکایریم را زنده می‌کنند.
در مقایسه اسکایریم با دیگر آثار نقش‌آفرینی و البته فانتزی، می‌توان دریافت که تمرکز اصلی ساخته‌ی بتزدا نه شخصیت یا روایت بلکه جهان‌پردازی (Worldbuilding) است. مثلا در مقایسه با اثر تحسین‌شده دیگری مثل ویچر ۳، دنیای اسکایریم از جهات زیادی مغلوب وارث خود در پادشاهی نقش‌آفرینی می‌شود، اما این مسئله که هر گوشه‌ی جهان تامریل تاریخچه عظیمی را در خود جا داده غیرقابل‌انکار است. پس برای همین، باید به دنبال آثاری باشیم که جهان‌پردازی یکی از تمرکزهای اصلی آن‌هاست.
۵. وارکرفت (Warcraft)
«قبل از اینکه به آرامش برسی باید کارهایی انجام دهی و مسائلی را درک کنی. مثلا اینکه افرادی هستند که به کمکت نیاز داشته باشند. اینکه چیزی که آدم برای التیام دردهایش نیاز دارد دیر یا زود به سراغش می‌آید، اما گاهی وقت‌ها نمی‌توان آن را درست شناخت. اینکه گاهی زیباترین و مهم‌ترین هدیه‌ها با بسته‌بندی رنج و درد و خون از راه می‌رسند.» – از کتاب قبل از طوفان (Before the Storm)
شاید بدیهی‌ترین انتخاب برای لیست ما رمان‌های مجموعه «وارکرفت» باشد که براساس بازی‌های بلیزارد نوشته شده‌اند. تاکنون ۲۳ کتاب در دنیای خیالی «آزروث» (Azeroth) به بازار عرضه گردیده، اما همه آن‌ها پیرو یک خط داستانی نیستند. در حقیقت، ما هفت کتاب در مجموعه اصلی وارکرفت داریم که شامل چهارگانه «آرکایو» و سه‌گانه «نبرد اربابان کهن» می‌شود. پس از تمام کردن این مجموعه، می‌توانید به سراغ کتاب‌های «دنیای وارکرفت» (World of Warcraft) بروید که شامل ۱۶ رمان است. اولین آن‌ها – تحت عنوان «چرخه نفرت» – پس از نابودی سپاه آتشین به وقوع می‌پیوندد و ماجرای نبرد میان ارک‌ها و انسان‌های تحت فرمان «جاینا پرادمور» را به تصویر می‌کشد.
اولین و اصلی‌ترین دلیل انتخاب کتاب‌های وارکرفت دنیای گسترده آزروث و همچنین نژادهای مختلف ساکن آن از جمله الف‌ها، ترول‌ها، ارک‌ها، گنوم‌ها و… است که همان تنوع نژادی دنیای اسکایریم را برای خوانندگان زنده می‌کند. از طرفی، رمان‌های وارکرفت دنیای بازی‌های آن‌ها را تداعی می‌کنند، برای همین حس و حالی شبیه به یک بازی ویدیویی دارند. البته باید در نظر داشته باشید این کارها که توسط نویسندگان مختلفی نوشته شده از نظر ادبی، هنری یا داستانی جایگاه رفیعی در بین دیگر آثار فانتزی ندارند و تنها نقطه عطف آن‌ها اقتباس «دنیای وارکرفت» است. پس اگر به دنبال چیزی فراتر از سرگرم شدن هستید، بهتر است نگاهتان را به دیگر کتاب‌های این لیست جلب کنید.
۴. نغمه یخ و آتش (A Song of Ice and Fire)
«مردی که فرمان را صادر می‌کند باید بتواند شمشیر را در دستش بچرخاند. اگر قصد داری جان یک مرد را بگیری، باید بتوانی در چشم‌هایش نگاه کنی و حرف‌های آخرش را بشنوی. اگر دل این کار را نداشته باشی، پس شاید آن مرد حقش نیست که کشته شود.» – از کتاب بازی تاج و تخت (A Game of Thrones)
به لطف سریال محبوب «بازی تاج و تخت» (Game of Thrones) سری کتاب‌های «نغمه یخ و آتش» اثر جرج آر.آر. مارتین در سال‌های اخیر سر و صدای زیادی به پا کرده‌اند. همان‌طور که می‌دانید، مجموعه تلویزیونی شبکه HBO بر اساس همین پنج رمان از دنیای نغمه اقتباس شده اما تفاوت‌های زیادی با منبع خود دارد.
مثلا بسیاری از نکات ریز جهان‌پردازی به زعم تغییر مدیوم در سریال «بازی تاج و تخت» دیده نمی‌شود. پس اگر عاشق دنیای وستروس هستید و به دنبال یک جهان فانتزی غنی می‌گردید، غرق شدن در دنیای کتاب‌های مارتین یک انتخاب مناسب برای علاقه‌مندان این سبک است. بسیاری از خوانندگان، نغمه را بخاطر دنیای بی‌رحم و سردش در زیرژانر فانتزی تاریک (Grim Dark) طبقه‌بندی می‌کنند، اما حقیقت این است که کتاب‌های مارتین بیشتر تداعی‌گر کتاب‌های تاریخی هستند و کشمکش سیاسی بین خاندان‌های بزرگ را به تصویر می‌کشند. حتی خود نویسنده اقرار کرده که داستانش را از «جنگ رزها» (War of the Roses) – بر سر تاج و تخت انگلیس در قرن پانزدهم – الهام گرفته است. پس اگر دلتان برای دعوای بین امپراتوری و اولفریک استورم‌کلوک از اسکایریم تنگ شده، نغمه از این نظر بهترین انتخاب شماست.
البته باید صادقانه به شما یک هشدار بدهم. مارتین می‌خواهد با هفت کتاب داستان «نغمه» را به پایان برساند، اما تاکنون تنها پنج رمان در این مجموعه منتشر شده است. آخرین آن‌ها – «رقص اژدهایان» – به ۱۰ سال پیش یعنی سال ۲۰۱۱ بازمی‌گردد و هنوز هم که هنوز است خبری از کتاب بعدی نیست. پس اگر قصد خواندن این مجموعه را دارید، پنج کتاب موجود را در بازه‌ی زمانی درازی پخش کنید تا صبر برای دو رمان آخر یعنی «بادهای زمستان» و «رویای بهار» آسان‌تر شود.
۳. چرخ زمان (The Wheel of Time)
«باید انتخاب کنی. چه بخواهی و چه نخواهی دنیا نابود خواهد شد. تارمون گایدون از راه می‌رسد و همان هم برای در هم گسستن جهان کافیست. آیا از آنچه که هستی فرار و دنیا را بی‌دفاع در برابر آخرین نبرد رها می‌کنی؟ همه چشم‌ها به او دوخته شده بود و همه منتظر بودند. مرگ سبک‌تر از پر یک کبوتر و ندای وظیفه سنگین‌تر از وزن یک کوه است. او تصمیمش را گرفت.» – از کتاب شکار بزرگ (The Great Hunt)
اگر برعکس بسیاری از طرفدارانش، مجموعه «هری پاتر» از جی. کی. رولینگ را فانتزی در نظر نگیریم، که البته تصور درستی هم هست چرا که ژانر واقعی آن YA (نوجوان) است، پس محبوب‌ترین اثر فانتزی تاریخ بعد از کتاب‌های «سرزمین میانه» جان تالکین و «نارنیا» از سی. کی. لوییس بدون شک مجموعه «چرخ زمان» از رابرت جردن خواهد بود.
برعکس بسیاری از نویسندگانی که در دهه هشتاد و نود صرفا به دنبال تقلید از صدای تالکین برای نوشتن یک رمان فانتزی موفق بودند، رابرت جردن با ابتکار خود و البته الهام گرفتن از «سرزمین میانه» توانست باری دیگر ژانر نوظهور فانتزی والا (High Fantasy) را به جلو هل دهد. کتاب‌های «چرخ زمان» شاید در هسته حول محور نبرد کلیشه‌ای میان خیر و شر باشند، اما نحوه روایت و شخصیت‌پردازی به هیچ‌وجه آن کلیشه‌های همیشگی را تداعی نمی‌کند و اقتباسی متفاوت از این داستان قدیمی دارد.
اگر عاشق آثاری هستید که دنیاپردازی بارز و وسیعی دارند، پس «چرخ زمان» مجموعه‌ایست که باید به سراغ آن بروید. البته شاید خواندن ۱۴ کتاب این سری از عهده هر کسی بر نیاید، اما شک نکنید که داستان خیلی زود با همان کتاب اول شما را مجذوب خواهد کرد. البته اگر حوصله کتاب‌ها را هم ندارید، اقتباس تلویزیونی این مجموعه – که از موردانتظارترین وارثین Game of Thrones در صنعت تلویزیون محسوب می‌شود – قرار است تا چند ماه دیگر راه خود را به سرویس استریم شرکت آمازون یعنی آمازون پرایم پیدا کند.
۲. قلمرو دیرینگان (Realm of the Elderlings)
«همه فکر می‌کنند که شجاعت یعنی بدون لرزیدن با مرگ مواجه شوی. اما هر کسی می‌تواند این کار را انجام دهد. هرکسی می‌تواند نفسش را حبس کند و تا خود لحظه‌ی مرگ فریاد نکشد. شجاعت واقعی نلرزیدن در هنگام مواجهه با زندگیست. منظورم آن‌وقت‌هایی نیست که مسیر رو به رو سخت است اما به شکوه و جلال منتهی می‌شود. از وقت‌هایی صحبت می‌کنم که خستگی‌ها و شک و تردیدها جلوی انجام کار درست را می‌گیرند.»
دنیای «قلمرو دیرینگان» با اولین سه‌گانه آن یعنی «فارسیر» آغاز شد. ماجرا در مورد آدمکشی باتجربه به نام «فیتز شیوالری فارسیر» است که در قلمرویی به اسم «شش دوک‌نشین» به ماجراجویی می‌پردازد. با اینکه در سه‌گانه اول تمرکز نویسنده این مجموعه یعنی رابین هاب برروی شخصیت فیتز و داستان زندگی او بود، در دیگر آثار این سری بیشتر و بیشتر با قلمروی دیرینگان آشنا شدیم.
تاکنون ۵ مجموعه و ۱۶ کتاب در «قلمرو دیرینگان» منتشر شده که بیشتر آن حول شخصیت فیتز و زندگی او در این قلمرو فانتزی می‌چرخد. فارسیر همه المان‌های یک فانتزی والا را دارد، اما کمی هم از بازی‌های سیاسی «نغمه یخ و آتش» قرض می‌گیرد تا داستانی بیادماندنی برای مخاطبانش خلق کند. اگر به دنبال مجموعه‌ای هستید که بیش از اندازه طولانی نباشد و خط داستانی مستقلی را در هر چند کتاب دنبال کند، «قلمرو دیرینگان» بهترین انتخاب شماست.
۱. استورم‌لایت آرکایو (The Stormlight Archive)
«مسئله در این نیست که عشق می‌ورزی یا نه، آسیب می‌رسانی یا نه، رویاپردازی می‌کنی یا نه، و تسلیم مرگ می‌شوی یا نه. مسئله این است که به چه کسی عشق می‌ورزی، به چه دلیلی به کسی آسیب می‌رسانی، چه زمانی رویاپردازی می‌کنی و چطور به دیدار مرگ می‌روی. این انتخاب واقعی توست. تو مسیر را انتخاب می‌کنی، نه مقصد را.» – از کتاب رسول سوگند (Oathbringer)
استورم‌لایت اثر برندون سندرسون، نویسنده آمریکایی شناخته‌شده در سبک فانتزی است. سندرسون نوشتن استورم‌لایت را سال‌ها قبل آغاز کرد، زمانی که حتی سه‌گانه معروف «میست‌بورن» را منتشر نکرده بود. همان‌طور که شاید بدانید، سندرسون همچنین بعد از فوت رابرت جردن، کتاب پایانی «چرخ زمان» را نوشت و آن را در سه جلد مجزا به بازار عرضه کرد تا طرفداران این مجموعه پایانی درخور حماسه آن دریافت کنند.
پس از اتمام کار برروی «چرخ زمان» سندرسون باری دیگر تمرکز خود را برروی جاه‌طلبانه‌ترین و بزرگ‌ترین خلقت خود گذاشت. مجموعه استورم‌لایت آرکایو، که تاکنون ۴ کتاب در آن منتشر شده، قرار است به طور کلی ۱۰ رمان باشد و طول هر کدام هم تاکنون بیش از هزار صفحه بوده است. استورم‌لایت جهان بسیار بزرگ و به مراتب عظیم‌تری از اسکایریم دارد که بخش کوچکی از «کازمیر» را تشکیل می‌دهد. «کازمیر» دنیای خیالی و دربرگیرنده برندون سندرسون است و همه رمان‌هایش در آن‌جا به وقوع می‌پیوندد.
اگر به دنبال یک فانتزی حماسی هستید که از نظر ابعاد، دنیاپردازی و جاه‌طلبی روایت بسیار عظیم‌تر از اسکایریم و جهان تامریل باشد، پس خواندن استورم‌لایت خالی از لطف نیست. اما توجه داشته باشید که سال‌ها طول می‌کشد تا این مجموعه به پایان برسد. در واقع می‌توان تخمین زد ۱۵ سال تا به پایان رسیدن این مجموعه فاصله داشته باشیم.
کتاب‌های الدر اسکرولز
متاسفانه برعکس بسیاری از مجموعه‌های مشابه، رمان‌های زیادی از الدر اسکرولز اقتباس نشده است. تاکنون دو رمان در دنیای تامریل منتشر شده که وقایع آن به بعد از اتفاقات «الدر اسکرولز ۴: آبلیوین» (TES IV: Oblivion) باز می‌گردد. اولین این رمان‌ها تحت عنوان «شهر دوزخی» (Infernal City) در سال ۲۰۰۹ منتشر شد و دنباله‌ی آن با نام «ارباب ارواح» (Lord of Souls) در ۲۰۱۱ به بازار آمد. اگر صرفا به دنبال داستان‌های بیشتری در جهان خیالی تامریل هستید، خواندن این کتاب‌ها می‌تواند عطش شما را برطرف کند، اما همان‌طور که در مورد رمان‌های «وارکرفت» گفتیم، نمی‌توان به طور جدی مثل دیگر کتاب‌های این لیست آن‌ها را «ادبیات» دانست.
