۲۰۱۹؛ دومین سال گرم زمین از سال ۱۸۸۰ تا کنون
روند گرمایش جهانی کماکان ادامه دارد. تحلیلهای مستقل ناسا و NOAA از دمای سطح زمین در سال ۲۰۱۹ نشان میدهد که سال گذشته دومین سال گرم سیاره زمین از سال ۱۸۸۰ تا کنون بوده است.
رکورد گرمترین سال زمین در سال ۲۰۱۶ ثبت شد و اکنون سال ۲۰۱۹ در رده بعدی قرار دارد. همه شواهد ادامه روند گرم شدن سیاره زمین را نشان میدهد. پنج سال گذشته گرمترین سالهای زمین در طول ۱۴۰ سال اخیر بودهاند.
بر اساس اطلاعات دانشمندان ناسا میانگین دمای سیاره زمین در سال ۲۰۱۹ حدود ۰/۹۸ درجه سانتیگراد از میانگین دمای زمین از سال ۱۹۵۱ تا ۱۹۸۰ بیشتر بوده است.
دهه گذشته به وضوح گرمترین دهه در طول تاریخ ثبت شده است. و جالب این که از دهه ۱۹۶۰ تا کنون هر دهه گرمتر از دهه قبل بوده است.
دانشمندان با استفاده از مدلهای اقلیمی و تحلیلهای آماری دادههای دمایی زمین به این نتیجه رسیدند که دلیل اصلی افزایش دمای زمین افزایش مقدار گازهای گلخانهای، همچون دیاکسید کربن، در جو است. اتفاقی که بر اثر فعالیتهای انسان رخ داده و امری طبیعی نیست.
در اثر این اتفاق میانگین دمای زمین افزایش پیدا کره است، اما مقدار افزایش دما در نقاط مختلف سیاره متفاوت است. به طور مثال نواحی قطبی زمین از سال ۱۹۷۰ تا کنون حدود سه برابر سریعتر از دیگر نقاط جهان گرم شدهاند.
افزایش دمای جو و اقیانوس منجر به پدیدههای جوی شدیدی میشود که در طول تاریخ کمتر مشابه آن را دیدهایم. پدیدههایی مانند موجهای گرما، آتشسوزیهای گسترده و بارش شدید باران که در چند سال اخیر با نمونههای واضحی از آنها مواجه شدهایم.
با این که دمای متوسط سیاره زمین در حال افزایش است و به طور کلی با گرمایش جهانی روبهرو هستیم، اما این به آن معنا نیست که تمام نقاط سیاره در حال گرم شدن هستند. در واقع چیزی که با آن مواجهیم تغییر اقلیم است. به طور مثال بخشهایی از هند در هفتههای اخیر سردترین دوران خود را در ۴۴ سال اخیر تجربه کردهاند. کاهش شدید دما در بخشهایی از هند منجر به مرگ حدود ۱۳۰ نفر شده است.
بدون شک اتفاق اخیری که در هند شاهد آن بودیم گرمایش جهانی را نقض نمیکند و همانطور که اشاره شد این تغییر اقلیم است که تهدیدی جدی برای آینده سیاره ماست.
چه به سر سیاره مادریمان آمده؟
پس از انقلاب صنعتی، به خصوص در دهههای اخیر، با افزایش مصرف سوختهای فسیلی مقدار قابل توجهی از گازهای گلخانهای، به ویژه دیاکسید کربن، وارد جو شدند. تاثیر گازهای گلخانهای، همانطور که از اسمشان پیداست، به دام انداختن گرما در جو زمین است. نور خورشید وارد جو میشود، به سطح زمین برخورد میکند و در راه بازگشت با سدی به نام گازهای گلخانهای مواجه میشود که گرما را در درون جو نگه میدارد.
گازهای گلخانهای، همچون بخار آب و دیاکسید کربن، میلیاردها سال در جو زمین وجود داشتهاند و نقشی تعیینکننده در شکلگیری حیات در زمین ایفا کردهاند. وجود گازهای گلخانهای یکی از دلایل دمای مناسب زمین است. اما اتفاقی که در چند دهه اخیر رخ داده باعث تغییر شرایط طبیعی جو زمین شده است. فعالیتهای صنعتی، کشاورزی، و دامپروری انسان باعث ورود مقدار زیادی دیاکسید کربن به جو شده است. اتفاقی که باعث افزایش تاثیر اثر گلخانهای جو و در نهایت افزایش دمای سیاره زمین شده است.
آنطور که به نظر میرسد بازگشت به شرایط قبل غیرممکن است و اکنون تنها راه کنترل شرایط موجود است.
عکس کاور: تغییر دمای زمین در سال ۲۰۱۹ نسبت به میانگین.
(Credit: NASA’s Scientific Visualization Studio/Data provided by Robert B. Schmunk (NASA/GSFC GISS