۱۵ غافلگیری بزرگ جشنوارهی کن ۲۰۲۲؛ از رقابت ایرانیها تا بازگشت کهنهکارها
در حالی که ممکن است همچنان فهرست فیلمهای حاضر در جشنوارهی کن امسال با تغییراتی مواجه شود، اما تا همین جا هم شاهد متنوعترین و غافلگیر کنندهترین اسامی بینالمللی سینمای جهان هستیم.
جشنوارهی فیلم کن هر ساله در حال برگزاری است، اما جشنوارهی امسال بهویژه برای مشتاقان آن تا حدودی دلهرهآور بود. از آنجایی که صنعت سینما در حال تقلا برای ظاهری عادی است، مقصد سینمادوستان مملو از فیلمهای لحظه آخری بود، که شامل لیستی از ۴۷ فیلم از سراسر جهان با وعدهی فیلمهای بیشتر میشد.
کن بیش از هر جشنوارهی دیگری در این سیاره قصد دارد فضایی انحصاری در اختیار فیلمهای منتخب خود قرار دهد، و این حس که واقعا بهترینها را جمعآوری کرده است را هم در منتخبین و هم برای طرفدارانش بوجود آورد. این هدف اغلب توسط مجموعهای از عوامل دیگر تعیین میشود؛ از جمله انتخابهایی که توسط توزیعکنندگان و عوامل فروش مختلف، و به منظور در دسترس قرار دادن فیلمهای خاص انجام میشود، سابقهی فیلمسازانی که «شایستهی» حضور در بخش رقابتی مهم تلقی میشوند، و تمایل جشنواره به مناطق خاص از جهان.
علیرغم تصور تصمیمگیری لحظه آخری در سال جاری، کن با اعلام فهرست هفتاد و پنجمین دورهی رقابتهای خود دوباره قابل اعتماد بودنش را نشان داد. پیر لسکور، مدیر اجرایی جشنواره در ابتدای کنفرانس مطبوعاتی خود با اشاره به اینکه این اعلامیه بین انتخابات ریاست جمهوری فرانسه در هفتهی گذشته و دور دوم انتخابات هفتهی آینده قرار گرفته است گفت: «ما درست به موقع هستیم.»
این جشنواره دو سال است که فرش قرمز را برای «تاپ گان؛ماوریک» (Top Gun: Maverick) پهن میکند و تام کروز سرانجام امسال راهی کروآزت خواهد شد. «الویس» (Elvis) ساختهی باز لورمن در حال تولید بود که تام هنکس، بازیگر نقش سرهنگ پارکر در این فیلم به کرونا مبتلا شد. اما فیلم زندگینامهای باز لورمن بالاخره به موقع به خط پایان رسید تا برای اولین بار خارج از رقابت خودی نشان دهد.
جورج میلر عضو همیشگی کن به خانهی خود باز خواهد گشت، جایی که «مکس دیوانه: جادهی خشم» (Mad Max: Fury Road) را در سال ۲۰۱۵ به نمایش گذاشت و یک سال بعد ریاست هیات داوران را برعهده گرفت. درام فانتزی مورد انتظار او «سه هزار سال تنهایی» (Three Thousand Years of Solitude) با ستارههایش یعنی ادریس البا و تیلدا سوینتون به کن میآید.
اما جذابیت واقعی کن ناشی از فیلمهایی است که با هیاهوی آن زندگی میکنند یا میمیرند، آثار فیلمسازانی که با بازگشت سال به سال به جشنواره برای خود شهرت جهانی دست و پا کردند، و همچنین تازهواردیهایی که به نظر میرسد احتمالا به این رقابت میپیوندند. از آنجایی که تجارت بینالمللی و فرهنگ سینماگردی در بحبوحهی همهگیری به راهاندازی مجدد خود ادامه میدهد، برجسته شدن سینما در این سر و صدا سختتر میشود و کن نیز از این هیاهو مصون نیست. با توجه به عجله برای معرفی فیلمهای امسال، این فهرست میتواند شبیه مجموعهای از فیلمهایی باشد که با حداقل زمینه در این صنعت عرضه شدهاند. در ادامه نکات کلیدی و غافلگیریهای جشنوارهی کن ۲۰۲۲ را بخوانید.
۱. غافلگیری شب افتتاحیه و هیات داورانی که نبودند
در بیشتر سالها، کن هفتهها، اگر نگوییم ماهها قبل، از فیلم شب افتتاحیهاش رونمایی میکند. (سال گذشته، فیلم منتخب شب افتتاحیه، «آنت» (Annette) اواسط آوریل اعلام شد.) امسال، طبیعت درهم ریختهی روزگار ما این سنت را نیز به هم زد. با وجود اعلام فیلمهای بخشهای اصلی، فیلم منتخب شب افتتاحیه تا لحظهی رونمایی یک علامت سوال بزرگ بود. گمانهزنیهایی وجود داشت مبنی بر اینکه درام ایتالیایی دههی ۷۰ «بینهایت» (L’immensita) با ستارهی آن پنه لوپه کروز که ریاست هیات داوران را بر عهده دارد، ممکن است این جایگاه را به خود اختصاص دهد. این شایعه با این احتمال که «بینهایت» ممکن است فیلم اختتامیه باشد و کروز را واجد شرایط حضور در هیات داوران نکند، مقابله کرد.
تا کنون، فیلم «بینهایت » در هیچ کجای انتخاب رسمی دیده نشده است، و هویت هیات داوران یک علامت سوال کامل باقی مانده است. گمانهزنیهایی در مورد کروز یا احتمالا کارگردان ایرانی اصغر فرهادی وجود دارد، اگرچه اتهامات سرقت ادبی اخیر علیه او از سوی یک دانشجوی سابق ممکن است این روند را به تاخیر بیندازد. با این حال، جشنواره فیلم منتخب نسبتا غافلگیرکنندهی «Z» را که یک کمدی زامبی به کارگردانی میشل آزاناویسوس است و در سال ۲۰۱۱ فیلم «هنرمند» (The Artist) او در جشنواره درخشیده بود، معرفی کرد.
«Z» در ابتدا قرار بود در بخش نیمهشب در جشنوارهی فیلم ساندنس نمایش داده شود، اما زمانی که گردهمایی پارک سیتی مجازی شد، نمایندگان فیلم تصمیم گرفتند آن را برای نمایش بهتری نگه دارند. به نظر میرسد که این قمار نتیجه داده است و دومین بار در سالهای اخیر است که پس از اینکه فیلم «مردگان نمیمیرند» (The Dead Don’t Die) جیم جارموش در سال ۲۰۱۹ در آن جایگاه قرار گرفت، داستانی طنزی از مردگان متحرک جشنواره را افتتاح میکند.
۲. فارغالتحصیلان رقابت
خوشحالکنندهترین روایتی که کن در طول این سالها ارائه کرده است، پتانسیل فیلمسازان برای راهیابی به بخشهای مختلف جشنواره تا زمانی است که بتوانند «فارغالتحصیل» شوند. به عنوان مثال، ژولیا دوکورنو برندهی نخل طلای سال گذشته برای فیلم «تیتان» (Titane)، که کارش را با فیلم «خام» (Raw) در حاشیهی غیررسمی هفتهی منتقدان آغاز کرده بود، به رقابتهای بزرگ راه پیدا کرد. امسال، سرانجام چندین فیلمساز که قبلا در جشنواره نقشآفرینی کردهاند، در رقابت برای دریافت نخل حضور دارند و برخی از آنها مدتها است که در صف انتظار قرار دارند.
در سال ۲۰۱۸، علی عباسی کارگردان ایرانیالاصل سوئدی، با فانتزی-درام «مرز» (Border) در حاشیهی بخش نوعی نگاه مورد توجه قرار گرفت که «نئون» (NEON) توزیع کنندهی آمریکایی نامزدی اسکار را برای گریمش تضمین کرد. اکنون عباسی با «عنکبوت مقدس» (Holy Spider) وارد رقابت شده است؛ داستان تیره و تار مردی مذهبی که تلاش خشونت آمیزش برای پاکسازی مشهد مقدس از فساد، او را به یک ولگردی وحشیانه و مرگبار میکشاند. با عباسی منتظر اتفاقات غیرمنتظره باشید، چرا که او امسال اقتباسی از «هملت» با بازی نومی راپاس را نیز در دست ساخت دارد.
یکی دیگر از تلاشهای سال دومی که امسال وارد رقابت نخل شد، کارگردان ۳۰ سالهی بلژیکی لوکاس دونت است که اولین فیلمش یعنی «دختر» (Girl) در سال ۲۰۱۸ به عنوان یکی از گزینههای بخش نوعی نگاه در کنار «مرز» علی عباسی قرار گرفت. «دختر» برندهی دوربین طلایی اولین کارگردانان شد و کمپین جوایز نتفلیکس را به دست آورد، هرچند که برای به تصویر کشیدن نقش اصلی ترنس خود با واکنشهایی مواجه شد. با این وجود، دونت با «نزدیک» (Close) شانس دومی پیدا میکند. داستان یک جفت پسر ۱۳ ساله که تلاش میکنند تا دلیل انحلال دوستی خود را بفهمند. جایگاه رقابت فیلم نشان میدهد که کن پتانسیل واقعی برای دونت میبیند و او به یکی از جوانترین فیلمسازانی تبدیل میشود که موفق به کسب جایگاه در رقابتهای کن در تاریخ شده است.
کارگردان ۷۵ سالهی فرانسوی کلر دنیس تقریبا ۳۵ سال است که استاد محترم هنرهای سینمایی است. در حالی که فیلمهایی مانند «۳۵ شات رام» (۳۵ Shots of Rum) و «بگذار آفتاب به داخل بتابد» (Let the Sunshine In) به ترتیب اولین نمایش خود را در بخش نوعی نگاه و افتتاحیهی دو هفته کارگردانان جشنواره دریافت کردند، او از حدود ۲۲ سال پیش و از زمان فیلم «شکلات» (Chocolat) در رقابت حضور نداشت. «ستارگان در ظهر» محصول A24، مارگارت کوالی، جو آلوین و دنی رامیرز را در داستان عاشقانهی دو شخصیت در جریان انقلاب نیکاراگوئه به نمایش میگذارند.
«ستارهها در ظهر» که سال گذشته در پاناما فیلمبرداری شد، به سختی بهموقع برای بررسی کن به پایان رسید، سرنوشتی که قبلا برای اپرای فضایی «حیات والا» (High Life) پیش از اکران در پاییز رقم خورد. خوشبختانه، «ستارگان در ظهر» سر بزنگاه به نمایش درآمد و دومین اکران جشنوارهای را برای دنیس در سال جاری پس از فیلم کمهزینهاش «دو طرف تیغ» (Both Sides of the Blade) که در برلین نمایش داده شد، رقم خواهد زد.
و سپس کلی رایکارد. استاد مینیمالیسم آمریکایی برای اولین بار در سال ۲۰۰۸ با فیلم «وندی و لوسی» به جشنواره راه یافت و در سال ۲۰۱۹ به هیات داوران پیوست. در طول این سالها، حوزهی فیلمسازی رایکارد به گلچینی از شیوههای بلندپروازانه و رضایتبخش تکامل یافت. از «برخی زنان» (Certain Women) تا درام پیشگامانهی «اولین گاو» (First Cow). اکنون، او با یکی دیگر از بازیهای ویلیامز بازمیگردد و A24 آن را نیز تولید میکند. «حاضر شدن» (Showing Up)، داستان کمدی یک هنرمند نیویورکی است. رویکرد دست کم گرفتهشدهی رایکارد ممکن است آنطور که برخی از آثار رادیکالتر کن تمایل دارند توجه را به خود جلب نکند، اما به اندازهی آخرین تلاش یکی از بهترین کارگردانان آمریکایی که امروز کار میکند، ارزش انتظار دارد. او تنها آمریکایی در این بخش بینالمللی نیست.
۳. یک قاعدهی آمریکایی
در حالی که جیمز گری ممکن است مورد احترامترین فیلمساز آمریکایی نباشد، کن سالها برای او احترام زیادی قائل بوده است؛ درام پلیسی او «شب مال ماست» (We Own the Night)، داستان عاشقانهی «دو عاشق» (Two Lovers) با بازی واکین فینیکس و «مهاجر» (The Immigrant) همگی در این رقابت موفق شدند. گرچه اپرای فضایی خودش «به سوی ستارگان» (Ad Astra) در سال ۲۰۱۹ به ونیز رفت، اما گری در حال بازگشت نسبتا غافلگیرکنندهای به رقابت است، حتی با وجود اینکه برخی پیشگویان تصور میکردند که فیلم او تا پاییز آماده نخواهد بود.
«زمان آرماگدون» (Armageddon Time) محصول فوکوس فیچرز با بازی آن هاتاوی، آنتونی هاپکینز و جانشینی جرمی استرانگ در مورد یک داستان شخصی است که در کوئینز میگذرد. برای این کارگردان وسواسی نیویورکی، این فیلم چیزی شبیه به بازگشت به فرم پساآیندهنگرانه و جاهطلبانهی آخرین کارش را نشان میدهد، و به راحتی میتوان فهمید که چرا او برای رسیدن به ضربالاجل کن تلاش میکرد. آنها از بازگشت او خوشحال خواهند شد.
اما در مورد آن کارگردان آمریکایی دیگری که همه انتظار داشتند فیلم بسازد چطور؟
۴. از لینچ چه خبر؟
در هفتههای منتهی به جشنواره، شایعهای عجیب منتشر شد مبنی بر اینکه دیوید لینچ برای اولین بار پس از «توین پیکس؛ بازگشت» (Twin Peaks: The Return) با یک پروژهی مخفی جدید به جشنواره بازمیگردد. معلوم شد که این شایعهی بیمعنی بود که خود لینچ مجبور شد آن را از بین ببرد، اما فیلمساز بزرگ دیگری با سابقهی جشنوارهی کن فیلم تلویزیونی خود را به جشنواره میآورد. این اولیویه آسایاس، کارگردان فرانسوی است که همه چیز از «ابرهای سیلس ماریا» (Clouds of Sils Maria) تا «مامور خرید شخصی» (Personal Shopper) را در رقابت به نمایش گذاشته است.
مینی سریال تلویزیونی او با نام «کارلوس» (Carlos) به عنوان یک نمایش ویژه در سال ۲۰۱۰ پخش شد و اکنون او سریال محدود «ایرما وپ» (Irma Vep) محصول HBO را به بخش نمایش برتر کن میآورد. این نسخهی جدید از «ایرما وپ» که اقتباسی از درام «مگی چانگ» (Maggie Cheung) خود آسایاس در سال ۱۹۹۶ است (که در بخش «نوعی نگاه» نمایش داده شد)، آلیسیا ویکاندر، کری براونستاین و جرود کارمایکل را در میان بازیگران خود دارد. این مینی سریال (که آسایاس برای اولین بار در یک میزگرد به میزبانی ایندیوایر در سال ۲۰۲۰ دربارهی آن صحبت کرد) توسط A24 تولید شده است.
۵. تاخت و تاز A24
پس از راهاندازی موفقیتآمیز «همه چیز همه جا به یکباره» (Everything Everywhere All at Once)، دور جدید تامین مالی، و ارزش گذاری ۲.۵ میلیارد دلاری، A24 هیچ فرصتی را برای ماندن در خط مقدم فرهنگ فیلم تلف نمیکند. توزیع پروژههای دنیس و رایکارد در رقابت و نمایش تلویزیونی آسایاس تنها بخشی از فعالیتهای A24 در کل جشنوارهی امسال است. این استودیو همچنین چند ماه پس از فیلم «تراژدی مکبث» (The Tragedy of Macbeth) جوئل، مستند جری لی لوئیس «مشکل در ذهن» (Trouble in Mind) ساختهی برادرش ایتان کوئن را تولید کرد که سرمایهگذاری را در تجارت برادران کوئن را حتی زمانی که آنها با هم کار نمیکنند نشان میداد. با در نظر گرفتن تعداد کمی مستند در جشنوارهی کن، انتظار میرود «مشکل در ذهن» از حضور پررنگ در جشنواره که برای کوئنها بسیار مهم است، بهرهمند شود.
در همین حال، اولین کارگردانی جسی آیزنبرگ، فیلم افتتاحیهی ساندنس، محصول A24، «وقتی که نجات جهان را تمام کردی» (When You Finish Saving the World) بخشی از هفتهی منتقدان خواهد بود که این بخش برنامهی خود را در هفتهی آینده اعلام میکند. در آن زمان است که ما همچنین دربارهی جایزهی جانبی جایی که انتظار میرود A24 تعدادی از عناوین جذابتر خود را به نمایش بگذارد، آشنا میشویم. پس در آن جبهه با ما همراه باشید.
۶. بازگشت برندگان
علیرغم ناکامیهایی که صنعت سینما در دو سال گذشته با آن روبرو بوده است، نخل طلا همچنان یکی از جوایز مورد علاقه در این صنعت به حساب میآید و اغلب به فیلمسازان پیشرو کمک میکند تا به صحنهی جهانی بروند و بسیاری از آنها به اسکار برسند. شکوه برنده شدن «انگل» در سال ۲۰۱۹ زمینه را برای جایزهی بهترین فیلم آن فراهم کرد. رقابت برای نخل به ارتقا وجههی یک فیلم کمک میکند، همانطور که سال گذشته برای «ماشین من را بران» (Drive My Car) اینطور بود، که پیش از کسب اولین نامزدی بهترین فیلم ژاپنی، تبلیغات شفاهی ثابتی داشت. به همین دلیل است که فیلمسازان حتی اگر قبلا این بخش را برده باشند، برای جایگاههای برتر رقابت میکنند.
امسال، چهار برندهی اخیر نخل در رقابت حضور دارند. کریستین مونگیو کارگردان رومانیایی در سال ۲۰۰۷ با فیلم «۴ ماه، ۳ هفته و ۲ روز» (۴ Months, 3 Weeks, and 2 Days) برندهی جشنوارهی کن شد و بعد از سالها با نگاهی مشابه و جذاب به مبارزات طبقاتی و نیروهای سرکوبگر بازگشته است. حالا او «RMN» را پنج سال پس از «فارغالتحصیلی» (Graduation) که فیلم تحسینشدهاش بود، نمایش میدهد. فیلم جدید دربارهی مردی است که برای کریسمس به دهکدهی کوچک خود بازمیگردد و متوجه میشود که جامعهاش دچار تعصبات ضد مهاجرت شده است. منتظر یک نگاه سخت و به موقع دیگر به یک مشکل جهانی باشید.
یکی دیگر از برندگان نخل طلا، روبن اوستلوند، پس از اینکه طنز هنری و جهانیاش «مربع» (The Square) جایزهی برتر را در سال ۲۰۱۷ دریافت کرد، حالا به جشنواره بازگشته است. هیاهو برای اولین کار انگلیسی زبان او، « مثلث غم» (Triangle of Sadness) بلند است. در این فیلم وودی هارلسون در نقش اصلی یک کاپیتان مارکسیست بازی میکند که در یک قایق تفریحی مجلل خود را با یک زوج جوان ثروتمند (با بازی چارلبی دین و هریس دیکنسون) در جزیرهای دورافتاده مییابد. آثار اوستلوند همیشه نگاهی خشن به ناکارآمدیهای اجتماعی دارد و بعید به نظر میرسد که این فیلم از راه دیگری پیش برود.
در همین حال، هیروکازو کورهادا ژاپنی قبل از اینکه فیلم بینالمللی خود را با عنوان «حقیقت» (The Truth) با ستارگان آمریکایی و فرانسوی بسازد، برندهی نخل و نامزد اسکار سال ۲۰۱۸ برای فیلم «دزدان فروشگاه» (Shoplifters) شد. اکنون او با «دلال» (Broker) بازگشته است، داستان جعبههای کودک که به والدین اجازه میدهد تا نوزادان خود را ناشناس رها کنند. این پیشفرض بازگشت به قلمرو خانوادهی شکستهی «دزدان فروشگاه» و «پسر کو ندارد نشان از پدر» (Like Father, Like Son) را نشان میدهد. این فیلمها و دیگر فیلمهای کورهادا در طول سالها برای او در جشنوارهی کن نتایج خوبی به همراه داشتند.
در نهایت، بدون آخرین درام نئورئالیستی از برادران داردن، ژان پیر و لوک، از جمله معدود کارگردانانی که برای دو فیلم «رزتا» (Rosetta) و «بچه» (L’Enfant) نخل را به دست آوردهاند، مجموعهی کن کامل نخواهد بود. کارگردانهای بلژیکی با «توری و لوکیتا» (Tori and Lokita) به بحران مهاجرت روی میآورند و داستان پناهجویان جوانی را روایت میکنند که در این کشور اروپایی جایگاهی متزلزل دارند. داردنها همیشه در کن هیایو به پا نمیکنند، اما جشنواره هر بار از فیلمسازی صمیمی و موضوعی آنها استقبال میکند، بنابراین تصور اینکه این فیلم به شکل دیگری پیش برود دشوار است.
۷. بازگشت یک شورشی
اما هیچ یک از اعضای منظم کن احتمالا جشن بازگشت به خانه را پرشورتر از دیوید کراننبرگ که اولین فیلم سینمایی خود را پس از هشت سال با نام «جنایتهای آینده» (Crimes of the Future) در رقابت به نمایش میگذارد، برگزار نخواهد کرد. این فیلم که توسط کمپانی نئون تولید شده است، عنوان فیلم کراننبرگ در سال ۱۹۷۰ را به عاریت گرفته است، اما بازسازی همان فیلم نیست. در عوض، او را در حال همکاری مجدد با ویگو مورتنسن، لئا سیدوکس و کریستن استوارت در محیطی آیندهنگر میبینیم که شامل دگردیسی، هنر تجربی و گروهی توطئهگر است که آمادهی تاثیرگذاری بر آیندهی بشریت هستند. اگر تمام اینها در کنار هم بیش از انداره به نظر میرسند، باید بگوییم که خوش آمدید آقای کراننبرگ.
استاد وحشت جسمی با داستانی دیگر در مورد تلاقی فناوری و فیزیک که مطمئنا سر و صدای زیادی در کروآزت ایجاد میکند، بازمیگردد. صحبتهای اولیه در مورد فیلم حاکی از برخی تحولات جدی – و حتی بحث برانگیز – در قسمت پایانی فیلم است که میتواند انواع واکنشهای غیرقابل پیشبینی را بوجود آورد. از کراننبرگ نباید انتظار کمتری داشت!
این فیلم همچنین به این معنی است که استوارت پس از کمپین اسکار برای «اسپنسر» نفس آخر را میکشد. بازیگری که اخیرا نامزد شده، یکی از اعضای ثابت کن است که پیش از این علاوه بر حضور در هیات داوران، در مرکز فیلمهای آسایاس حضور داشته است. استوارت که یک فیلمساز در آستانهی اولین کارگردانی خود است، احتمالا به دلایلی فراتر از نقشش در یک فیلم جدید حضور پیدا میکند.
۸. … و البته، فرانسویها
مهمتر از همه، کن سکوی پرتابی برای صنعت فیلم فرانسه است که حضور چندین فیلم را در رقابت خود الزامی میداند. امسال، جشنواره فقط ساعاتی قبل از کنفرانس مطبوعاتی برای کارگردانان فرانسوی دعوتنامههایی ارسال کرد و این امکان وجود دارد که تعداد بیشتری نیز اضافه شوند. علاوه بر دنیس، از رقبای فرانسوی میتوان به آرنو دپلشین اشاره کرد، که دوباره با ماریون کوتیار برای داستان خواهر و برادرهایی که با مرگ پدر و مادرشان دور هم جمع شدهاند، همکاری میکند.
در همین حال، ولری برونی تدسکی، که در این رقابت به عنوان کارگردان حضور خواهد داشت، برای اولین بار پس از بازی در فیلم «قلعهای در ایتالیا» (A Castle in Italy) در سال ۲۰۱۳، با «همیشه جوان» (Forever Young) به رقابت بازمیگردد. این فیلم با بازی لویی گارل و نادیا ترشکیویچ در پاریس دههی ۱۹۸۰ اتفاق میافتد و یک گروه کمدی را دنبال میکند که در یک مدرسهی تئاتر معروف پذیرفته شدهاند.
ارزیابی کیفیت فیلمهای فرانسوی در جشنوارهی کن با توجه به اجباری که برای گنجاندن آنها وجود دارد، همیشه سخت است، اما این فیلمسازان سوابق خوبی دارند. باید دید که آیا کن ممکن است در روزهای آتی استعدادهای جوان فرانسوی مانند لی میسیوس و آلیس دیوپ که هر دو فیلمهای جدید پرهیاهویی در دست تولید دارند، به ترکیب رقبا اضافه شوند یا خیر. در همین حال، داستان سرایی مبتنی بر ژانر فرانسوی به انتخاب شب افتتاحیه محدود نمیشود، زیرا کوئنتین دوپیوی همیشه سرگرم کننده فیلم جدیدی در بخش نیمه شب دارد با عنوانی که نشان دهندهی انرژی طنز معمول او در کار است؛ «سیگار باعث سرفه میشود.» (Smoking Makes You Cough)
۹. روسیه و اوکراین فراموش نخواهند شد
هنگامی که جنگ روسیه و اوکراین در اوایل سال جاری آغاز شد، جشنوارهی کن یکی از اولین جشنوارههایی بود که پاسخی صادر کرد مبنی بر اینکه از هیچ نمایندهی مرتبط با دولت روسیه در رویدادهای خود استقبال نخواهد کرد. این بیانیه درها را برای فیلمهای روس در جشنواره باز کرد، و اکنون میدانیم چرا؛ کریل سربرنیکوف که همیشه در مسابقات کن حضور فعال داشته، امسال به جشنواره بازگشت، درست یک سال پس از نمایش طنز ابرقهرمانی/اجتماعی او «آنفولانزای پتروف» (Petrov’s Flu).
در آن زمان، سربرنیکوف به دلیل اتهامات ساختگی اختلاس توسط دولت این کشور پس از اینکه علیه آن صحبت کرد، ممنوعالخروج شده بود. اکنون ممنوعیت برداشته شده است و سربرنیکوف در برلین مستقر شده است، بنابراین احتمالا در نهایت برای نمایش «همسر چایکوفسکی» (Tchaikovsky’s Wife) که به آهنگساز افسانهای و رابطهی او با همسرش آنتونینا میلیوکووا میپردازد، به کن بازخواهد گشت.
در همین حال، اوکراین حضور خود را در کن امسال با دو فیلمساز بسیار متفاوت خواهد داشت که هر دوی آنها بحران کنونی را به شیوهی خود منعکس میکنند. «اثر پروانهای» (Butterfly Vision) اثر ماکسیم ناکونهچنی، برگزیدهای در بخش نوعی نگاه، در منطقهی جنگزدهی دونباس و فساد نیروهای طرفدار روسیه اتفاق میافتد که این کشور سالها قبل از رویدادهای اخیر با آن دست و پنجه نرم کرده است.
در همین حال، سرگئی لوزنیتسا، نام آشنای کن، مکررا مستندهای آرشیوی خود دربارهی تاریخ جهان را در جشنواره به نمایش میگذارد، و «تاریخ طبیعی تخریب» (The Natural History of Destruction) او نوید نگاهی پیچیده و ظریف به تاثیر بمباران آلمان توسط نیروهای متفقین در طول جنگ جهانی دوم را میدهد. لوزنیتسا در هفتههای اخیر، زمانی که آکادمی فیلم اوکراین، او را پس از پیشنهادش مبنی بر اینکه جشنوارهها نباید حضور فیلمسازان روسی را ممنوع کنند، اخراج کرد، بهعنوان چهرهای بحثبرانگیز ظاهر شد. اما کن که یک فیلمساز روسی را در ردیف خود دارد با آغوش باز از او استقبال خواهد کرد.
۱۰. توجه به آسیا
تیری فرمو، مدیر جشنوارهی کن، در طول کنفرانس مطبوعاتی فهرست اصلی، به همهگیری بیماری کرونا توجه زیادی نکرد، اما اذعان داشت که افزایش اخیر کووید در آسیا ممکن است تاثیر منفی بر حضور نمایندگانی از آن بخش از جهان داشته باشد. با این وجود، آسیا دلایل زیادی برای برپا کردن هیاهو در بین منتخبین امسال دارد. علاوه بر فیلم کورهآدا، این رقابت از پارک چان ووک، که پیش از این با «کنیز» (The Handmaiden) در سال ۲۰۱۶ و سریال آمازون «دختر درامر کوچک» (The Little Drummer Girl) حضور داشت، استقبال میکند.
حالا او با سریال کرهای «تصمیم به ترک» (Decision to Leave) که به دنبال کارآگاهی است که از همسر مردی مرده تحقیق میکند، به محل رقابتها بازگشته است. دنبال کردن سینمای بینالمللی فوقالعادهی پارک به این معنی است که این عنوان یکی از اسامی کن در فهرستهای موفق بسیاری از افراد خواهد بود. در همین حال، فیلمهای آسیایی در بخشهای دیگر جشنواره، از جمله یک فیلم کرهای دیگر، «شکار» (Hunt) در بخش نیمهشب، و «همهی کسانی که هرگز نخواهم بود» (All the People I’ll Never Be) ساختهی دیوی چو، فیلمساز کامبوجیایی، در بخش نوعی نگاه حضور دارند.
۱۱. ملاقات مجدد خاورمیانه و جهان اسلام
کن اغلب یک پلتفرم قدرتمند برای فیلمهای خاورمیانه است و به نظر میرسد جشنوارهی امسال آمادهی ارتقای حرفهی طاریق صالح است، کسی که فیلم دیگری را تنها چند هفته پس از اکران درام کریس پاین «پیمانکار» (The Contractor) آمادهی نمایش دارد. صالح با «پسری از بهشت» (The Boy from Heaven) به قاهره میرود، جایی که «حادثهی هیلتون نیل» (The Nile Hilton Incident) در آن اتفاق افتاد، و در پی مرگ پیشوایی که در یکی از دانشگاههای بزرگ میمیرد و چهرههای مختلف برای جایگزینی او میجنگند، رو به رو میشود. سعید روستایی، کارگردان ایرانی که فیلم «برادران لیلا»ی او برای اولین بار در جشنواره نمایش داده میشود، به صالح در این رقابت میپیوندد.
شاید مهمترین فیلم جهان اسلام که تاکنون معرفی شده است، در واقع در بخش نوعی نگاه باشد. «جویلند» (Joyland) اولین فیلم پاکستانی در جشنواره است. شایعه شده است که سایم صادق در نقش یک شخصیت ترنس بازی میکند، که مطمئنا باعث ایجاد جنجال در کشور خود خواهد شد، حتی اگر مخاطبان خارج از کشور از نگاه تازهای به زندگی یک پاکستانی استقبال کنند.
۱۲. بیش از یک فیلم دربارهی الویس
میراث الویس پریسلی امسال فقط به فیلم زندگینامهای لورمن محدود نمیشود. کن همچنین از نوهی این خواننده، یعنی رایلی کیو، با اولین کارگردانی خود استقبال خواهد کرد. کیو که سال گذشته به خاطر فیلم «زولا» (Zola) مورد تحسین قرار گرفته بود، در کنار جینا گامل، کارگردان همکارش، برای این نگاه امیدوارکننده به سه مرد لاکوتایی در منطقهی حفاظت شدهی سرخپوستان پاین ریج (پسزمینهای که ممکن است برخی از بینندگان کن از فیلم کلوئه ژائو به یاد بیاورند) پشت دوربین میرود. در حالی که بخش نوعی نگاه میتواند یک حاشیهی غیرقابل پیشبینی باشد، این ورودی در هفتههای منتهی به نمایش خود به عنوان تنها فیلم آمریکایی در این بخش، جذابیتهای زیادی ایجاد میکند.
۱۳. خبری از انیمیشن و مستند نیست؟
کن با وجود گستردگی انتخاب بینالمللی خود، به ندرت فضایی برای دو ژانر مهم سینمایی پیدا میکند؛ یعنی انیمیشن و مستند. متاسفانه امسال هم همینطور است. در حالی که شایعه شده بود که «لایتیر» (Lightyear) محصول پیکسار در این رقابت حضور خواهد داشت، اما این اسپینآف از «داستان اسباببازی» در نهایت به جشنواره نمیرود. سایر انیمیشنهای احتمالی، مانند اقتباس هاروکی موراکامی «بید کور، زن خفته» (Blind Willow, Sleeping Woman) نیز منتشر نشدهاند. باید دید که آیا اطلاعیههای آینده میتواند این نادیده گرفتن را اصلاح کند یا خیر.
در این میان، مستندها کمی بهتر عمل کردند. برت مورگن، فیلمساز کهنهکار فیلم غیرداستانی اولین حضور خود در کن را با «خیالبافی مونیج» (Moonage Daydream) با محوریت دیوید بووی خواهد داشت، و با در نظر گرفتن مستند فوقالذکر از اتان کوئن در مورد جری لی لوئیس میتوان انتظار داشت که مستندهای موسیقی فضای زیادی برای درخشش داشته باشند. همچنین مستند کمیاب هندی «تمام آن نفسها» (All That Breathes) در بخش نوعی نگاه حضور دارد که در مسابقهی مستند سینمای جهانی ساندنس در ژانویه برنده شد.
اما هنوز هیچ نشانهای از مستند مورد انتظار اپل دربارهی سیدنی پواتیه یا سایر آثار غیرداستانی وجود ندارد. برای جشنوارهای که زمانی نخل طلا را به مایکل مور اعطا کرد، این غیبت همچنان گیجکننده است، بهویژه که بازار مستند در سرتاسر جهان به رشد خود ادامه میدهد.
۱۴. در انتظار پاییز
در حالی که برخی از فیلمها ممکن است توسط کن رد شده باشند یا شاید بعدا اضافه شوند، برخی دیگر برای اولین بار در پاییز و در ونیز نمایش داده میشوند. جشنوارهی لیدو همزمان با کن فیلمهای زیادی را به نمایش میگذارد، به این امید که آنها را با جدول زمانی طولانیتر برای به پایان رساندن آثارشان ترغیب کند. از قبل میدانستیم که داستان کمدی مکزیکی «باردو» (Bardo) اثر آلخاندرو گونزالس ایناریتو که اولین فیلم او پس از «بازگشته» (The Revenant) در سال ۲۰۱۷ است، برای ونیز باقی خواهد ماند.
با توجه به اینکه به عنوان یک کارگردان برجستهی فرانسوی، احتمالا از او در کن استقبال میشود، ممکن است سرنوشت فیلم « Les Enfants des Autres» اثر ربکا زلوتوسکی نیز همین باشد. ونیز همچنین موقعیت مناسبی برای فیلم «اسکارلت» (Scarlet) به کارگردانی پیترو مارچلوی ایتالیایی و پروژهی جدید جعفر پناهی ایرانی است.
در همین حال، تاثیر A24 احتمالا تا پاییز نیز ادامه خواهد داشت، زیرا این شرکت بهنظر میرسد اولین نمایش «دختر ابدی» (The Eternal Daughter) اثر جوآنا هاگ را یک سال پس از آن که فیلم «سوغات: قسمت دوم» (Souvenir: Part II) کارگردان بریتانیایی به دو هفته کارگردانان انرژی داد، نمایش دهد. «دختر ابدی» بار دیگر با بازی دوست دیرینهی این کارگردان یعنی تیلدا سوینتون، داستانی دربارهی ارواح است که باید بسیاری از تحسینکنندگان این فیلمساز را که اخیرا در معرض آثار او قرار گرفتهاند، جذب کند.
۱۵. صبر کنید باز هم هست!
با تمام چیزهایی که تاکنون رونمایی شده است، کن امسال از قبل نوید تعادل خوبی از سلبریتیها و آثاری از سینمای بینالمللی میدهد. در همین حال، بخش دو هفته کارگردانان در تلاش است تا انتخاب خود را تکمیل کند و در عین حال به منتخب رسمی در روزهای آینده اضافه شود. انتظار میرود که مجموعهی کارگردانان در ۱۹ آوریل کاهش یابد و منتخب هفتهی منتقدان نیز تقریبا در آن زمان عرضه شود. همهی اینها بدان معناست که سفر کن امسال تازه شروع شده است.
منبع: indie wire