۱۵ کارگردان که ۵ دههی مختلف شاهکار سینمایی ساختند
ساختن یک شاهکار سینمایی دستاورد بزرگی است. ساختن ۲ شاهکار، مباهات است. اما فیلمسازان نادری هم هستند که میتوانند برای مدت زیادی در گود بمانند و در طی چندین دههی متوالی، فیلمهایی عالی از خود بهجای بگذارند. ظاهراً این کارگردانان استعدادی خارقالعاده در حفظ خلاقیت خود دارند و منابع الهامشان در جوششی ابدیست.
اما آیا کارگردانانی وجود دارند بتوانند در ۵ دههی متفاوت شاهکار سینمایی خلق کنند؟ این پرسش در سال ۲۰۱۸ و پس از اکران فیلم جدید انیس واردا با نام «چهرهها، روستاها» به ذهن نویسندگان این مقاله خطور کرد. این فیلم که تحسین منتقدان را هم به همراه خود داشت، اولین فیلم این کارگردان مشهور بلژیکی فرانسوی پس از شاهکارش در سال ۲۰۰۸ با نام «سواحل انیس» است و حدود ۶۰ سال پس از «اشارهی کوتاه» ساخته شده. «اشارهی کوتاه» در زمان خودش اثری زودهنگام برای موج نوی فرانسه بهحساب میآمد.
جادوی واردا در تمام این سالها او را رها نکرده. فیلمهای درخشانی از او بهجای ماندهاند که طی دورهای به بلندای دهههای ۶۰، ۷۰، ۸۰، ۹۰ و حتی قرن ۲۱ام ساخته شدهاند.
این نوع طول عمر برای خلاقیت هنرمند، چیزی کمیاب است. استعداد به احتمال زیاد از بین میرود و– متأسفانه – سلامتی به احتمال خیلی بیشتری از بین خواهد رفت. اما این مقاله ادعا میکند که توانسته چالش یافتن کارگردانانی که در ۵ دههی متفاوت شاهکار خلق کردهاند را با موفقیت انجام داده.
۱) شانتال آکرمن
۱۹۷۰: ژان دیلمان، شماره ۲۳ کهدو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل (Jeanne Dielman, 23 Quai du Commerce, 1080 Bruxelles)
- محصول: ۱۹۷۵
- مدت زمان: ۲۰۲ دقیقه
- بازیگران: دلفین سیریگ، یان دکورت، هنری استورک و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
۱۹۸۰: به درازای شب (Toute une nuit)
- محصول: ۱۹۸۲
- مدت زمان: ۹۹ دقیقه
- بازیگران: چکی کاریو، اورور کلمنت، آنجلوس آبازوغلو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
۱۹۹۰: شرق (Toute une nuit)
- محصول: ۱۹۹۳
- مدت زمان: ۱۰۷ دقیقه
- بازیگران: ناتالیا چاخووسکایا، مرلین واتلت
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۲ از ۱۰
۲۰۰۰: زندانی (Toute une nuit)
- محصول: ۲۰۰۰
- مدت زمان: ۱۱۰ دقیقه
- بازیگران: سیلوی تستاد، ستانیسلاس مرهار، اولیویا بونامی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۵/۹ از ۱۰
۲۰۱۰: حماقت آلمایر (Toute une nuit)
- محصول: ۲۰۱۱
- مدت زمان: ۱۲۷ دقیقه
- بازیگران: آئورا ماریون، استانیسلاس مرهار، مارک باربه و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۴ از ۱۰
شانتال آکرمن ۲۴ ساله بود که شاهکار «ژان دیلمان، شماره ۲۳ که دو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل» را ساخت. این فیلم حماسهی منحصربهفرد یک زن خانهدار را به مدت ۳ روز دنبال میکند. در روز اول ما شاهد انجام سیری از کارهای پیشپاافتادهی خانه هستیم که در کمال تعجب بهشکل مسحورکنندهای جلوه میکنند. در روز دوم، همهچیز رفتهرفته شروع به فروپاشی میکند تا اینکه نهایتاً و در روز سوم، کنترل امور واقعاً از دست خارج میشود. این اثر نقدی درخشان بر ستمیست که به زنان میرود.
«به درازای شب» محصول سال ۱۹۸۲، کاوشی طنزآمیز در فرصتهای آکرمن برای ورود به رابطهی عاطفی هستند که در یک شب گرم بروکسل رخ میدهد و همگی در نطفه متوقف میشوند. «شرق» بهترین مستند اوست. این فیلم اودیسهای دلهرهآور است که در دل اروپای شرقی، تنها اندکی پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی میگذرد و عمدتاً بهواسطهی دنبالکردنهای طولانی مردم در حال انتظار روایت میشود.
دو شاهکار انتهایی او در این لیست، اقتباس از آثار ادبی هستند. «زندانی» اقتباسی از رمان «زندانی» مارسل پروست است. این اثر، داستان وابستگی و درگیری شدید مردانه است. «حماقت آلمایر» هم درونمایهی مشابهی دارد. این اثر که براساس اولین رمان جوزف کنراد است، دربارهی مردیست که ناامیدانه تلاش میکند دخترش را نزدیک خود نگه دارد. در تمامی این آثار که طی ۳۶ سال منتشر شدهاند، ویژگی مشترکی وجود دارد؛ و آن این است که همگی نماهای پایانی فوقالعادهای دارند.
۲) اینگمار برگمان
۱۹۵۰: مهر هفتم (The Seventh Seal)
- محصول: ۱۹۵۷
- مدت زمان: ۹۶ دقیقه
- بازیگران: مکس فون سیدو، بیبی اندرسون، تیلز پاپ و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۱۹۶۰: پرسونا (Persona)
- محصول: ۱۹۶۶
- مدت زمان: ۸۴ دقیقه
- بازیگران: لیو اولمان، بیبی اندرسون، مارگارتا کروک و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۱۹۷۰: صحنههایی از یک ازدواج (Scenes from a Marriage)
- محصول: ۱۹۷۴
- مدت زمان: ۱۶۹ دقیقه
- بازیگران: ارلاند جوزفسون، لیو اولمان، بیبی اندرسون و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۴ از ۱۰
۱۹۸۰: فانی و الکساندر (Scenes from a Marriage)
- محصول: ۱۹۸۲
- مدت زمان: ۱۹۷ دقیقه
- بازیگران: برتیل گوو، پرنیلا آلوین، ارلاند جوزفسون و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۲۰۰۰: ساراباند (Saraband)
- محصول: ۲۰۰۳
- مدت زمان: ۱۲۰ دقیقه
- بازیگران: لیو اولمان، ارلاند جوزفسون، گونل فرد و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۵ از ۱۰
گرچه برگمان یکی از ستایششدهترین کارگردانهای سینما محسوب میشود، اما شروع فعالیتش در سینما با درخشش چشمگیری همراه نبود. کمتر کسی پیدا میشود که بتواند ادعا کند که فیلمهایی که او در دههی ۴۰ ساخته، جزو بهترین آثارش محسوب میشوند. سر و کلهی فیلمهای مهم و جریانساز برگمان از دههی ۵۰ به بعد پیدا شد. «مهر هفتم» که داستان مواجههی یک شوالیهی قرون وسطایی را با مرگ تجسمیافته روایت میکند، بهیادماندنیترین این آثار است. البته از «توتفرنگیهای وحشی» که متعلق به همان سال هست هم نمیتوان گذشت. حتی میتوان بر این عقیده بود که این اثر تأثیرات مهمتری بر سینمای جهان گذاشته.
در دهههای ۶۰ و ۷۰ میلادی، برگمان بیش از هر کارگردان پیش از خود(و شاید حتی پس از خود) به پرسشهایی مربوط به ایمان، روابط بزرگسالان و اضطراب وجودی در دنیای مدرن توجه میکرد. «پرسونا» ممکن است بزرگترین و همچنین، تجربیترین فیلم او باشد. اما در همان دوران، فیلم «صحنههایی از یک ازدواج» که پیشتر به عنوان یک سریال تلویزیونی منتشر شده بود و بعدها در یک نسخهی ویژهی سینمایی تدوین شد، یکی از نافذترین و واقعیترین تصاویریست که میتوان از یک ازدواج ناموفق دید.
«فانی و الکساندر» که در ۲ نسخه و برای ۲ مدیوم ساخته شده، یک فیلم اتوبیوگرافیک بر اساس دورهی کودکی خود برگمان است. برای مدتها تصور میشد که «فانی و الکساندر» آخرین فیلم برگمان باشد اما او در سال ۲۰۰۳ با «ساراباند» بازگشتی غیرمنتظره به سینما داشت. این فیلم دنبالهای برای «صحنههایی از یک ازدواج» محسوب میشود و نشان میدهد که برگمان چهقدر در رفتن به زیر پوست روابط انسانی مهارت دارد.
۳) روبر برسون
۱۹۴۰: بانوان جنگل بولونی (Les Dames du Bois de Boulogne)
- محصول: ۱۹۴۵
- مدت زمان: ۸۴ دقیقه
- بازیگران: الینا لابوردت، ماریا کازارس، لوسین بوگارت و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۲ از ۱۰
۱۹۵۰: محکوم به مرگی گریخته است (A Man Escaped)
- محصول: ۱۹۵۶
- مدت زمان: ۹۹ دقیقه
- بازیگران: فرانسوا لتریه، چارلز لو کلنش، موریس بربلاک و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۳ از ۱۰
۱۹۶۰: ناگهان بالتازار (Au hasard Balthazar)
- محصول: ۱۹۶۶
- مدت زمان: ۹۵ دقیقه
- بازیگران: آن ویازمسکی، والتر گرین، فرانسوا لافراژ و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۸ از ۱۰
۱۹۷۰: چهار شب یک رویابین (Four Nights of a Dreamer)
- محصول: ۱۹۷۱
- مدت زمان: ۸۷ دقیقه
- بازیگران: ایزابل ونگارتن، لیندا بیوندی، ژروم مازار و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
۱۹۸۰: پول (L’Argent)
- محصول: ۱۹۸۳
- مدت زمان: ۸۵ دقیقه
- بازیگران: کریستین پتی، وینسنت ویستروسی، کارولین لنگ و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
روبر برسون جزو معدود فیلمسازانی بود که جز یکی دو مورد، هرچه ساخت شاهکار بود. او چیزی جز فیلمهای عالی از خود به جای نگذاشت. بنابراین از میان پنج دهه فعالیت و ۱۳ فیلم بلند، انتخابهای بسیاری برای بودن در لیست ما وجود دارد.
«بانوان جنگل بولونی» که دومین فیلم او است، ذوق فزایندهی فرانسوی برای انتزاع را در دل یک ملودرام نفیس پیدا میکند. تا یک دهه بعد، سبک برسون بهطور کامل شکوفا شد و خود را از طریق تمرکز بر چهرهها، دستها و جزئیات دلانگیز در فیلم «مکومبهمرگی گریختهاست» نمایان ساخت. دوباره و ده سال پس از آن، سبک فیلمسازی برسون به تراکمی ستارهمانند دست یافته بود. طوری که ژان لوک گدار با اشاره به فیلم «ناگهان بالتازار» از آن با عنوان تحسینی «جهان در یک ساعت و نیم» یاد کرد.
«چهار شب یک رویابین» یک عاشقانهی پاریسی است که شایستهی یادآوری به عنوان یکی از صمیمانهترین آثار کارگردان – بدون هیچگونه رقیب سرسخت- است. «پول» یکی از بهترین فیلمهای دههی ۸۰ میلادیست. یک سلسلهی تولستویمآب از اتفاقات که پیروی دستبهدست شدن یک اسکناس جعلی رخ میدهد.
۴) لوئیس بونوئل
۱۹۲۰: سگ آندلسی (Un chien andalou)
- محصول: ۱۹۲۹
- مدت زمان: ۱۶ دقیقه
- بازیگران: سیمون مارویل، پیر باتشف و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۱۹۳۰: سرزمین بینان (Land without Bread)
- محصول: ۱۹۳۳
- مدت زمان: ۳۰ دقیقه
- بازیگران: آبل خواکین، فرانسیسکو رابال، الکسانر اونیل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
۱۹۵۰: فراموششدگان (Los olvidados)
- محصول: ۱۹۵۰
- مدت زمان: ۸۵ دقیقه
- بازیگران: روبرتو کوبو، استلا ایندا، آلفونسو مجیا و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۳ از ۱۰
۱۹۶۰: زیبای روز (Belle de Jour)
- محصول: ۱۹۶۷
- مدت زمان: ۱۰۱ دقیقه
- بازیگران: کاترین دونوو، میشل پیکولی، پیر کلمنتی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۱۹۷۰: جذابیت پنهان بورژوازی (The Discreet Charm of the Bourgeoisie)
- محصول: ۱۹۷۲
- مدت زمان: ۱۰۲ دقیقه
- بازیگران: دلفین سیریگ، فرناندو ری، استفان اودران و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۸ از ۱۰
هر مقطعی از زندگی حرفهای لوئیس بونوئل را که برش بزنید، همان سم مهلک یکسانی را خواهید یافت که در آثارش جریان دارد.
بهعنوان یک جوان سورئالیست، این اسپانیولی خود را بهعنوان شخصیتی کلیدی در جریان آوانگارد پاریسی معرفی کرد و این کار را با فیلم «سگ آندلسی» انجام داد که هنوز و پس از گذشت ۱۰۰ سال به عنوان یک معیار باقی مانده. ریشههای ماکیومنتری را میتوان در فیلم «سرزمین بینان» او پیدا کرد. این فیلم قومنگاریای از دهقانان منطقهی کوهستانی متروکی در اسپانیاست.
دههی ۵۰ طلایی مکزیک باعث شد که بونوئل هم آثار ماندگار زیادی تولید کند. مهمترین فیلم او در این دهه، احتمالاً «فراموششدگان» باشد. این فیلم داستانی دربارهی بچههای خیابان در مکزیکوسیتی است که طی آن، ویژگیهای نئورئالیسم با خصایل سورئالیستی ویژهی بونوئل ترکیب شدهاند. در دههی ۶۰، او در اسپانیا و مکزیم و فرانسه شاهکارهای بیبدیلی خلق کرد که «زیبای روز» احتمالاً مشهورترین آنها محسوب شود.
در آخرین دههی کاریاش هم از ساخت شاهکار فروگذار نکرد. کمدی «جذابیت پنهان بورژوازی» که جوایز متعددی مانند اسکار را هم گرفت، شاهکار او در دههی ۷۰ میلادی محسوب میشود.
۵) چارلی چاپلین
۱۹۱۰: ایزی استریت (Easy Street)
- محصول: ۱۹۱۷
- مدت زمان: ۲۴ دقیقه
- بازیگران: چارلی چاپلین، اریک کمپل، ادنا پرواینس و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۵ از ۱۰
۱۹۲۰: پسربچه (The Kid)
- محصول: ۱۹۲۱
- مدت زمان: ۶۰ دقیقه
- بازیگران: چارلی چاپلین، جکی کوگان، ادنا پرواینس و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۳ از ۱۰
۱۹۳۰: عصر جدید (Modern Times)
- محصول: ۱۹۳۶
- مدت زمان: ۸۷ دقیقه
- بازیگران: چارلی چاپلین، پولت گادرد، هنری برگمان و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۵ از ۱۰
۱۹۴۰: دیکتاتور بزرگ (The Great Dictator)
- محصول: ۱۹۴۰
- مدت زمان: ۱۲۵ دقیقه
- بازیگران: چارلی چاپلین، پولت گادرد، جک اوکی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۴ از ۱۰
۱۹۵۰: روشنیهای صحنه (Limelight )
- محصول: ۱۹۵۲
- مدت زمان: ۱۴۱ دقیقه
- بازیگران: چارلی چاپلین، باستر کیتون، کلر بلوم و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
در طول دوران حرفهای چارلی چاپلین، صنعت سینما با تغییرات غیرقابل تصوری روبهرو شد.اگرچه او در برابر آمدن صدا بسیار مقاومت کرد، اما بارها و بارها خود را در زمینههای مختلف، پیشرو و سنتشکن نشان داد.
روی هرکدام از آثار دههی ۱۹۱۰ چاپلین که دست بگذاریم، به ویژگیهایی بر میخوریم که نشان میدهند او استاد مسلّم حرفهی خود است. اما «ایزی استریت» که محصول سال ۱۹۱۷ است، سختیهای دوران کودکی «ولگرد کوچولو» در جنوب لندن را بهشکل ماهرانهای ترسیم کرد. در دههی ۲۰، چاپلین با فیلم «پسربچه» دوباره این احساسات را با استفاده از بازیگر کودکی به نام جکی کوگان تجدید کرد تا تبدیل به یکی از چندین شاهکار سینماییاش شود. چاپلین که تا سال ۱۹۳۶ هنوز از صحبتکردن امتناع میکرد، در دههی ۳۰ با تولید «عصر جدید»، شاهکاری فراموشنشدنی با طنزی گزنده از خود بهجای گذاشت.
بیباکی چاپلین در دههی ۴۰ و با ساختن «دیکتاتور بزرگ» بههمراه صدا به اوج خود رسید؛ جایی که چاپلین در آن به تمسخر رایش سوم پرداخت و یکی از پرشورترین سخنرانیهای سیاسی طول دوران حرفهایاش را طی آن ایراد کرد. در سال ۱۹۵۲، چاپلین خود را در نقش یک دلقک ازیادرفته که مهارتی «تاریخگذشته» دارد بهتصویر کشید. «روشنیهای صحنه» که به همراه رفقای دوران سینمای صامت چاپلین ساخته شده، همیشه به عنوان آواز سینمایی چاپلین در یادها باقی خواهدماند.
۶) مانوئل دی اولیویرا
۱۹۳۰: کارگر رودخانهی دورو (Douro Faina Fluvial)
- محصول: ۱۹۳۱
- مدت زمان: ۲۱ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ ۲ از ۱۰
۱۹۴۰: آنیکی بوبو (Aniki-Bóbó)
- محصول: ۱۹۴۲
- مدت زمان: ۱۰۲ دقیقه
- بازیگران: آنتونیو پالما، آرماندو پدرو، ویتا دوس سانتوس و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
۱۹۶۰: تشریفات بهاری (Rites of Spring)
- محصول: ۱۹۶۳
- مدت زمان: ۹۴ دقیقه
- بازیگران: نیکولاو نون د سیلوا، ماریا مادالنا و…
۱۹۸۰: آدمخوارها (The Canibais)
- محصول: ۱۹۸۸
- مدت زمان: ۹۰ دقیقه
- بازیگران: لئونور سیلویرا، لوییس میگوئل سینترا، دیوگو دوریا و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷ از ۱۰
۱۹۹۰: درهی آبراهام (Abraham Valley)
- محصول: ۱۹۹۳
- مدت زمان: ۲۰۳ دقیقه
- بازیگران: لئونور سیلویرا، میشلین لارپین، لوییس میگوئل سینترا
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۳ از ۱۰
۲۰۰۰: یک فیلم ناطق (A Talking Picture)
- محصول: ۱۹۸۲
- مدت زمان: ۱۹۷ دقیقه
- بازیگران: لئونور سیلویرا، جان مالکوویچ، کاترین دنو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۶ از ۱۰
از آنجایی که مانوئل دی اولیویرا ۱۰۶ سال زندگی کرد، شانس بیشتری نسبت به بسیاری از همکارانش داشت تا در طی دهههای مختلف به خلق شاهکار سینمایی بپردازد. ممکن است حتی چهارگانهی «عشق ناامید» از او را هم به فهرست بالایمان اضافه کنیم.
شکی در درخشش «کارگر رودخانهی دورو» نیست. این فیلم صامت، تصویری از زندگی روزمره در شهر مادری اولیویرا را به نمایش میکشد. فیلم توانست در مقابل هو شدن در اولین اکرانش تاب بیاورد تا بعدها بهعنوان اولین شاهکار سینمایی اولیویرا بهیاد آورده شود. همین فضا و حال و هوا، زمینه را برای خلق «آنیکی بوبو» هم فراهم کرد. این فیلم که پیشدرآمدی بر سبک نئورئالیسم محسوب میشود، داستان کودک خیابانیای را روایت میکند که بهخاطر عشق، دست به دزدیدن یک عروسک زده و اقتدار یک رهبر باند را به چالش کشیده و بابت آن احساس گناه میکند.
دی اولیویرا که از شکست تجازی اولین فیلم بلند خود ناامید شده بود، به مدت ۱۱ سال فیلم دیگری نساخت تا اینکه با فیلم «تشریفات بهاری» که دربارهی نمایش سالیانهی پرشور و شوق روستاییان کوارلها و ارتباطش با خط داستانی کتاب مقدس، آیینهای سنتی و رویدادهای روزانهی جهان است، به عرصهی فیلمسازی بازگشت.
یک لحن طنزآمیز ظریف در «آدمخوارها» وجود دارد. این فیلم که اقتباسی بونوئلی از رمان آنتونیو کارواخال است، داستان عروسی را روایت میکند که در شب عروسیاش کشف تکاندهندهای میکند. این فیلم نه تنها یک راوی آوازخوان دارد، بلکه اولین همکاری دی اولیویرا با منبع الهامش(muse)، لئونور سیلویرا است. سیلویریا در «درهی آبراهام» که برداشتی از رمان «مادام بواری» است، ازدواج نابخردانهی دیگری را ثبت میکند. این فیلم با مینیمالیسم سنجیدهای که دارد، وقوع جنبش سینمای آهسته را پیشبینی میکند. سیلویرا در نهایت در «یک فیلم ناطق» هم بازی میکند. در این فیلم، او دخترش را به گرند تور میبرد و اوجش در سفر دریایی با کشتی محکومبهفنای جان مالکوویچ رخ میدهد.
۷) کارل تئودور درایر
۱۹۲۰: مصائب ژاندارک (The Passion of Joan of Arc)
- محصول: ۱۹۲۸
- مدت زمان: ۱۱۴ دقیقه
- بازیگران: اوژن سیلون، آنتونن آرتو، موریس شوتز
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
۱۹۳۰: خونآشام (Vampyr)
- محصول: ۱۹۳۲
- مدت زمان: ۷۵ دقیقه
- بازیگران: نیکولا د گونزبرگ، هنریت ژرار، رنا ماندل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
۱۹۴۰: روز خشم (Day of Wrath)
- محصول: ۱۹۴۳
- مدت زمان: ۹۷ دقیقه
- بازیگران: لیزبث موین، سیگرید نیندام، تورکیلد روز و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۱۹۵۰: اردت (Ordet)
- محصول: ۱۹۵۵
- مدت زمان: ۱۲۶ دقیقه
- بازیگران: ان الیزابت گروث، امیل هس، کی کریستینسن و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۳ از ۱۰
۱۹۶۰: گرترود (Gertrud)
- محصول: ۱۹۶۴
- مدت زمان: ۱۱۶ دقیقه
- بازیگران: نینا پنز رود، بارد اوه، بندت روث و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۳ از ۱۰
کارل درایر یک بار در مصاحبهای اظهار داشت که فیلمهای صامت نیازمند رفتوآمد سریع نماها در تدوینشان هستند. او برای توضیح این گزارهاش، برخورد قطار به مردی که به ریل طنابپیچ شده را مثال زد. او توضیح داد که برای ایجاد حس تعلیق در فیلم صامتی که همچه صحنهای را به تصویر میکشد، باید مدام میان قطار و مرد رفتوآمد کرد. اما در سینمای ناطق، تنها کافیست که مرد را نشان دهید، در حالی که جلوههای صوتی از نزدیکشدن قطار خبر میدهند.
چنین رویکرد آیندهنگری به صدا، یکی از دلایل متعددی بود که باعث شد درایر بیش از ۴۵ سال در حرفهاش مشغول باشد و هر ۲ دورهی سینمای صامت و سینمای ناطق را تجربه کند. همچنین توضیح میدهد که چرا شاهکار هیجوگرافیگ او، «مصائب ژاندارک» حاوی مونتاژهایی با برش سریع(که یادآور آیزنشتایناند» است و در عین حال، آواز عاشقانهاش، «گرترود» مانند مجسمهای خشک عمل میکند که زندگی و عشق شخصیت اصلی خود را بازگو میکند.
در سالهای بین ژان و گرترود، درایر سبک پختهی خود را با ساخت یک فیلم گوتیک ترسناک بهنام «ومپایر» تقویت کرد و کارش را با درام شگفتانگیز جادوگری «روز خشم» و بررسی معنویاش بر عشق زمینی در «اردت» تکمیل کرد. هر فیلم درایر ریتم منحصربهفرد خود را دارد. اما وقتی که به سیر آنها نگاه میکنیم، بهنظر میرسد ریتم بهمرور زمان کندتر میشود؛ جوری که بهنظر میرسد درایر مشغول آمادهکردن مخاطب برای مواحهه با شاهکار کند خود، «گرترود» بوده. این نوعی برهمزدن است که تنها کارگردانی به استادی درایر میتواند به آن دست یابد.
۸) فردریکو فلینی
۱۹۵۰: جاده (La strada)
- محصول: ۱۹۵۴
- مدت زمان: ۱۰۸ دقیقه
- بازیگران: جولیتا ماسینا، آنتونی کوئین، ریچارد بیسهارت و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
۱۹۶۰: زندگی شیرین (La dolce vita)
- محصول: ۱۹۶۰
- مدت زمان: ۱۷۸ دقیقه
- بازیگران: مارسلو ماسترویانی، آنیتا اکبرگ، آنوک امه و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸ از ۱۰
۱۹۷۰: آمارکورد (Amarcord)
- محصول: ۱۹۷۳
- مدت زمان: ۱۲۷ دقیقه
- بازیگران: ماگالی نوئل، برونو زنین، ماریا آنونیتا و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
۱۹۸۰: شهر زنان (City of Women)
- محصول: ۱۹۸۰
- مدت زمان: ۱۳۹ دقیقه
- بازیگران: آنا پروتسنال، مارچلو ماسترویانی، رزاریا تافوری و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۹ از ۱۰
۱۹۹۰: آوای ماه (The Voice of the Moon)
- محصول: ۱۹۹۰
- مدت زمان: ۱۲۰ دقیقه
- بازیگران: روبرتو بنینی، پائولو ویلاجیو، ماریسا توماسی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۲ از ۱۰
فلینی بیشتر تحسینها را در نیمهی اول دوران فیلمسازیاش دریافت کرد. اما حقیقت این است که هرگز دههی بدی را پشت سر نگذاشت. هر فیلم او، قطعهای از یک پازل بزرگ است که به ما اجازه میدهد به بخشی از دنیای درونی فلینی دست پیدا کنیم.
با این حال، دههی ۵۰ دههی بینظیری برای استاد ایتالیایی بود. اوج این دهه شاهکار «جاده» بود. همسر و منبع الهام فلینی در نقش جلسومینا بازی میکند که مانند شخصیت اصلی رمان «ابله» داستایفسکی، بهخاطر پاکی و بیگناهیاش همهی اطرافیان را متأثر میکند.
در دههی ۶۰، «زندگی شیرین» باعث شد که سینمای ایتالیا رسماً به سبک منحصربهفرد خودش دست پیدا کند. مارچلو ماسترویانی و لحظهی نمادین بوسهاش با آنیتا اکبرگ در فوارهی تروی، از لحظات بهیادماندنی فیلم است.
در دههی ۷۰، فیلمهای فلینی سورئالتر و دورازدسترستر شدند. با اینحال «آمارکورد» که بر اساس دوران کودکی کارگردان در ریمینی و تحت سلطهی فاشسیم بود، موفقیتی بینالمللی پیدا کرد.
ماسترویانی برای «شهر زنان» بازگشت. این فیلم دهه هشتادی، رابطهی پیچیدهی کارگردان با زنان را مورد وارسی قرار میداد. فیلم «آوای ماه» هم درست همینجا پهلو میگیرد. گرجه این فیلم ممکن است از فیلمهای قبلیاش مبهمتر باشد، اما از قدرت کمتری برخوردار نیست و بر مضامینی تکیه میکند که پیشتر در «جاده» و «جولیتای ارواح» دیده بودیم.
۹) آلفرد هیچکاک
۱۹۲۰: مستأجر: داستان لندن مهآلود (The Lodger)
- محصول: ۱۹۲۷
- مدت زمان: ۹۸ دقیقه
- بازیگران: آیوور نوولو، ماری اولت، آلما رویل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۳ از ۱۰
۱۹۳۰: ۳۹ پله (The 39 Steps)
- محصول: ۱۹۳۵
- مدت زمان: ۸۶ دقیقه
- بازیگران: رابرت دونات، مادلین کارول، چارلز بنت و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
۱۹۴۰: طناب (Rope)
- محصول: ۱۹۴۸
- مدت زمان: ۸۰ دقیقه
- بازیگران: جیمز استوارت، جان دال، فرلی گرنجر و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
۱۹۵۰: سرگیجه (Vertigo)
- محصول: ۱۹۵۸
- مدت زمان: ۱۲۸ دقیقه
- بازیگران: کیم نواک، جیمز استوارت، تام هلمور و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۳ از ۱۰
۱۹۶۰: روانی (Psycho)
- محصول: ۱۹۶۰
- مدت زمان: ۱۰۹ دقیقه
- بازیگران: آنتونی پرکینز، جنت لی، ورا مایلز و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۵ از ۱۰
۱۹۷۰: جنون (Frenzy)
- محصول: ۱۹۷۲
- مدت زمان: ۱۱۶ دقیقه
- بازیگران: بری فاستر، باربارا لیهانت، جان فینچ و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
هیچکاک که مصمم بود «مخاطبان را تا حد امکان به رنج بکشاند»، از همان سنین جوانی، شکنجههای خاص خود را در فیلمهایش اعمال کرد؛ شکنجههایی که بیشترشان لایق اشارهشدن در متنمان هستند. «مستأجر: داستان لندن مهآلود» نابترین نمونهی او از قاعدهی دردکشاندن در سینمای صامت بود. در دههی ۳۰، هیچکاک یک «مکگافین» ساخت تا با آسودگی مخاطبان بازی کند و عقل مرد پیشروی خود را به سخره بگیرد. او این کار را در فیلم جاسوسی «۳۹ پله» انجام داد. در سال ۱۹۴۸ و با فیلم «طناب»، او مردم را مجبور کرد تا با قتلی بیرحمانه و عواقبی که از پی خواهد داشت، بهشکلی غیرقابلفرار دست و پنجه نرم کنند.
در دههی ۵۰ شکلهای دیگری از شکنجه، مانند احساس گناه یا وسواس فکری هم وارد مضامین فیلمهای هیچکاک شدند. اما هیچکدامشان کابوسوارانهتر از فیلم گیجکنندهی «سرگیجه» با بازی جیمز استوارت نبودند. برخلاف این شاهکار مهیج تکنیکالر، شاهکار بعدی هیچکاک، «روانی» سازشناپذیری بود که بهصورت تکرنگ ارائه شد و مخاطب را به بیراهه کشاند.
این حجم از سادیسم برای داشتن ۵ شاهکار در کارنامه کافی بود، اما هیچکاک راضی نشد و در دههی ۷۰ به لندن بازگشت تا با ساخت «جنون» نشان دهد که هنوز گزندگیهای بسیاری با خود دارد.
۱۰) جان هیوستون
۱۹۴۰: گنجهای سیرا مادره (The Treasure of the Sierra Madre)
- محصول: ۱۹۴۸
- مدت زمان: ۱۲۶ دقیقه
- بازیگران: هامفری بوگارت، جان هیوستون، والتر هیوستون و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
۱۹۵۰: جنگل آسفالت (The Asphalt Jungle)
- محصول: ۱۹۵۰
- مدت زمان: ۱۱۲ دقیقه
- بازیگران: مرلین مونرو، استرلینگ هایدن، ژان هاگن و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۸ از ۱۰
۱۹۶۰: نابخشوده (The Misfits)
- محصول: ۱۹۶۱
- مدت زمان: ۱۲۴ دقیقه
- بازیگران: مرلین مونرو، کلارک گبل، کوین مککارتی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۲ از ۱۰
۱۹۷۰: فتسیتی (Fat City)
- محصول: ۱۹۷۲
- مدت زمان: ۱۰۰ دقیقه
- بازیگران: جف بریجز، استیس کیچ، سوزان تایرل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۲ از ۱۰
۱۹۸۰: زیر آتشفشان (Under the Volcano)
- محصول: ۱۹۸۴
- مدت زمان: ۱۱۲ دقیقه
- بازیگران: آلبرت فینی، ژاکلین بیست، آنتونی اندروز و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۹ از ۱۰
حرفهی جان هیوستون در هالیوود از سال ۱۹۳۰ و به عنوان فیلمنامهنویس شروع شد. هیوستون خیلی زود پیشرفت کرد و به کارگردانی تحسینشده تبدیل شد که با ذوقی سرشار، اقتباسهای ماجرایی و ادبی تولید میکرد. او تا دههی ۸۰ فروغ خود را حفظ کرد و این در حالی بود که بسیاری از همدورههایش در عصر طلایی هالیوود، یا بازنشسته شدهبودند و یا دیگر در بین ما نبودند.
تحسینشدهترین اثر او در دههی ۴۰، فیلم «گنجهای سیرا مادره» است؛ مطالعهای زهرآگین بر حرص و آز که یکی از بهترین نقشآفرینیهای همفری بوگارت را بهعنوان یک کاوشگر محکوم به فنا، همراه خود داشت.
«جنگل آسفالت» که در دههی ۵۰ تولید شد، بهنظر تبدیل به الگویی برای تمام فیلمهایی شد که به دنبالهی این فیلم و دربارهی «سرقتهای بهمشکلخورده» ساخته شدند. «نابخشوده» از زمان اکرانش مدام قد کشیده. کلارک گیبل یکی از بهترین بازیهای خود را در نقش یک گاوچران تنها ارائه میدهد که پس از سالها تنها بودن، از احساساتش نسبت به یک زن – با بازی مرلین مونرو – آشفته شدهاست.
با حرکت به عصر جدید هالیوود، به «فتسیتی» میرسیم. این اثر یک فیلم بوکسی است که با فیلمهای بوکسی دیگر شباهت چندانی ندارد. در نهایت و در دههی هشتاد، با وجود فیلمی چون «مردگان» که فیلم استانداردی محسوب میشود، «زیر آتشفشان» را داریم که فیلمیی عمیقاً مالیخولیایی و درجه یک است. آلبرت فینی در این فیلم در نقش یکی از هموطنان خود بازی میکند که در روز جشن مردگان مکزیک، بهسوی مرگ میرود.
۱۱) استنلی کوبریک
۱۹۵۰: راههای افتخار (Paths of Glory)
- محصول: ۱۹۵۷
- مدت زمان: ۸۸ دقیقه
- بازیگران: کرک داگلاس، جورج مکاردی، رالف میکر و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۴ از ۱۰
۱۹۶۰: ۲۰۰۱: ادیسهی فضایی (۲۰۰۱: A Space Odyssey)
- محصول: ۱۹۶۸
- مدت زمان: ۱۳۹ دقیقه
- بازیگران: گری لاکوود، ویلیام سیلوستر، داگلس رین و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۵ از ۱۰
۱۹۷۰: بری لیندون (Barry Lyndon)
- محصول: ۱۹۷۵
- مدت زمان: ۱۸۴ دقیقه
- بازیگران: رایان اونیل، ماریسا برنسون، لئون ویتالی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۱۹۸۰: درخشش (The Shining)
- محصول: ۱۹۸۰
- مدت زمان: ۱۱۵ دقیقه
- بازیگران: جک نیکلسون، شلی دوال، دنی لیوید و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۴ از ۱۰
۱۹۹۰: چشمان کاملاً بسته (Eyes Wide Shut)
- محصول: ۱۹۹۹
- مدت زمان: ۱۶۵ دقیقه
- بازیگران: تام کروز، نیکول کیدمن، سیدنی پولاک و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۵ از ۱۰
کوبریک در هر دهه از زندگی حرفهایاش سنگتمام گذاشت. شاید تنها شاهکار آخریاش، «چشمان کاملاً بسته» یک اثر باشد که میان مخاطبان اختلاف انداخته باشد. «راههای افتخار» در صدر جدول فیلمهای ضدجنگ قرار دارد. «۲۰۰۱: ادیسهی فضایی» چنان جایگاه برجستهای در میان آثار علمیتخیلی دارد که سنگ بزرگ مرکز داستانش را به سرعت بهذهن متبادر میکند.
«بری لیندون» یک فیلم استادانه و ادیسهای است که به گذشتهی اروپا قدم میگذارد. «درخشش» به عنوان یک شاهکار ترسناک در خانهای تسخیرشده، نیاز به معرفی بیشتری ندارد.
و در نهایت «چشمان کاملاً بسته»، یک معمای وابسته به عشق، زمانی که تنها چند ماه به پایان قرن بیستم باقی ماندهبود منتشر شد. نقدهای ملایمی بر این فیلم منتشر شد. اما میشل سیمنت اشارهی بهجایی کرد. او اشاره کرد که فیلمهای قبلی کوبریک هم به سرنوشت مشابهی دچار شدهبودند و مدتها طول کشید تا منتقدانشان متوجه شوند که این فیلمها شبیه به هیچ فیلم دیگری نیستند. آیا این اتفاق دربارهی «چشمان کاملاً بسته» رخ داده، یا هنوز نه؟
۱۲) مارتین اسکورسیزی
۱۹۷۰: راننده تاکسی (Taxi Driver)
- محصول: ۱۹۷۸
- مدت زمان: ۱۱۴ دقیقه
- بازیگران: رابرت دنیرو، مارتین اسکورسیزی، جودی فاستر و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
۱۹۸۰: گاو خشمگین (Raging Bull)
- محصول: ۱۹۸۰
- مدت زمان: ۱۲۹ دقیقه
- بازیگران: رابرت دنیرو، مارتین اسکورسیزی، جو پشی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
۱۹۹۰: رفقای خوب (GoodFellas)
- محصول: ۱۹۹۰
- مدت زمان: ۱۴۶ دقیقه
- بازیگران: رابرت دنیرو، ری لیوتا، جو پشی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۷ از ۱۰
۲۰۰۰: هوانورد (The Aviator)
- محصول: ۲۰۰۴
- مدت زمان: ۱۶۹ دقیقه
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو، کیت بلانش، جان سی. رایلی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۵ از ۱۰
۲۰۱۰: گرگ والاستریت (The Wolf of Wall Street)
- محصول: ۲۰۱۳
- مدت زمان: ۱۸۰ دقیقه
- بازیگران: لئوناردو دیکاپریو، جوردن بلفورت، مارگو رابی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
برای نیم قرن تمام، مارتین اسکورسیزی هرگز در ایجاد هیجان، سرگرمی و غافلگیری مخاطبان ناموفق نبوده. آثار شاخص او، مردانی را نشان میدهد که تشنهی تلههای موفقیتی هستند که آمریکا برایشان پهن کرده، حتی اگر با آنها بیگانه باشند.
«راننده تاکسی» که متأثر از ترکیب تازه و دیدهنشدهای از داستایفسکی، هیچکاک و مناطق شلوغ منهتن در دههی ۷۰ بود، در سال ۱۹۷۶ برندهی جایزهی نخل طلای کن شد. سکانسهای شجاعانهی فیلم «گاو خشمگین»، سبک سیاهوسفید اکسپرسیونیستی را با نگاهی انسانشناسانه نسبت به جزئیات و زبان عامیانهی زندگی شهری ایتالیایی-آمریکایی ترکیب میکند. این رویکرد ادامه پیدا کرد و در فیلم «رفقای خوب» دوباره مشاهده شد. این فیلم یک حماسهی گانگستری بزرگ دربارهی شجاعتهای کوچک است و با الهام از «هنری هیل»، عضو سطح پایین مافیا ساخته شده و شاهکاری از رنگها، موسیقی، دیالوگ و صداگذاری است.
در سال ۲۰۰۴، اسکورسیزی به عشق خود در تاریخ هالیوود بازگشت و فیلم زندگینامهای پرزرقوبرق «هوانورد» را بر اساس زندگی او، یعنی هاوارد هیوز ساخت. او برای ساخت زندگینامهی این غول سینما و هوانوردی، از تکنیکالر ۲نواری و بازآفرینی عینبهعین گذشته استفاده کرد. اسکورسیزی سرانجام در «گرگ والاستریت» داستان امپراتوری سهام جوردن بلفورد که بهطرز ماهرانهای روی مرز شادی و غم راه میرود را بهتصویر کشید.
انرژی ظاهراً پایانناپذیر، نوآوری و طنز سیاه مارتین اسکورسیزی، همگی سن و سال او را تکذیب میکنند و خبر از حداقل یک دهه نبوغ دیگر در پیش رو میدهند.
۱۳) عثمان سمبن
۱۹۶۰: دختر سیاه (Black Girl)
- محصول: ۱۹۶۶
- مدت زمان: ۶۵ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
۱۹۷۰: زالا (Xala)
- محصول: ۱۹۷۵
- مدت زمان: ۱۲۳ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۷ از ۱۰
۱۹۸۰: کمپ تیارویه (Camp de Thiaroye)
- محصول: ۱۹۸۸
- مدت زمان: ۱۴۷ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۱۹۹۰: گلوار (Guelwaar)
- محصول: ۱۹۹۲
- مدت زمان: ۱۱۵ دقیقه
- بازیگران: روی شیدر، ریچارد دریفاس، رابرت شاو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۴ از ۱۰
۲۰۰۰: حفاظت جادویی (Moolaadé)
- محصول: ۲۰۰۴
- مدت زمان: ۱۲۴ دقیقه
- بازیگران: دومینیک زیدا، سالیماتا تراوره، فاتوماتا کولیبالی و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
عثمان سمبن، استاد سینمای سنگال، اگر زودتر به سینما میآمد، فیلمهای بسیار عالی بیشتری میساخت. اما او قبل از شروع کار هنری به عنوان یک نویسنده، ۴ دههی اول زندگیاش را در کارخانهها، ریختهگریها و اسکلهها کار کرد. با افزایش شهرت، سمبن متوجه شد که سطح سواد پایین جامعه، دسترسی به کتابهایش را محدود میکند. برای همین به مدرسهی فیلم VGIK در مسکو رفت تا بهعنوان یک سینماگر آموزش ببیند.
او با دستمایه قرار دادن نئورئالیسم و موج نوی فرانسه، شکل جدیدی از بردهداری را در فیلم «دختر سیاه» به نمایش گذاشت. او در این فیلم نشان میدهد که چگونه یک پرستار بچه، هویت و حیثیت خود را از دست میدهد. سمبن در فیلم «زالا»، خشم خود را متوجه جامعهی بورژوای سنگال کرد و برای این کار، یک تاجر چندهمسر را موضوع فیلم خود قرار داد که به مناسبت انتخاب شدن در اتاق بازرگانی، میخواهد همسر سومی اختیار کند.
سمبن که بابت بحثهای تند علیه مذهب در فیلم «سدو»، به مدت یک دهه از فیلمسازی دور مانده بود، با ساخت «کمپ تیارویه» که روایت وحشیانهای از شورش آفریقاییتباران در صف بازگشت به میهن پس از پایان جنگ جهانی دوم بود، فرانسویها را ناراحت کرد. اما او حاضر به عقبنشینی نشد و در فیلم «گلوار» از بنیادگرایی و اتکای بیشازحد به کمکهای خارجی انتقاد کرد و بعدها در فیلم «حفاظت جادویی»، به وضعیت اسفبار زنان پرداخت.
۱۴) استیون اسپیلبرگ
۱۹۷۰: آروارهها (Jaws)
- محصول: ۱۹۷۵
- مدت زمان: ۱۲۴ دقیقه
- بازیگران: روی شیدر، ریچارد دریفاس، رابرت شاو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۱ از ۱۰
۱۹۸۰: ئی.تی. موجود فرازمینی (E.T. the Extra-Terrestrial)
- محصول: ۱۹۸۲
- مدت زمان: ۱۱۵ دقیقه
- بازیگران: هانری توماس، درو بریمور، دی والاس و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
۱۹۹۰: پارک ژوراسیک (Jurassic Park)
- محصول: ۱۹۹۳
- مدت زمان: ۱۲۷ دقیقه
- بازیگران: جف گلدبلوم، سم نیل، لارا درن و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۸/۲ از ۱۰
۲۰۰۰: هوش مصنوعی (A.I. Artificial Intelligence)
- محصول: ۲۰۰۱
- مدت زمان: ۱۴۶ دقیقه
- بازیگران: هالی جوئل اوسمنه، جود لاو، ویلیام هرت و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۲ از ۱۰
۲۰۱۰: غول بزرگ مهربان (The BFG)
- محصول: ۲۰۱۶
- مدت زمان: ۱۱۷ دقیقه
- بازیگران: مارک رایلنس، روبی بارنهیل، ربکا هال و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۶/۳ از ۱۰
نام استیون اسپیلبرگ، برای تماشاگرانی که به تماشای نخستین اثر تلویزیونی او با نام «دوئل» مینشستند معنای کمی داشت. اما در سال ۱۹۷۵ و در جریان بمباران تجاریای که برای «آرواره»ها رخ داد، گریزی از شنیدن نام اسپیلبرگ وجود نداشت. «آروارهها» اولین بلاکباستر مدرن و اولین شاهکاری بود نابغهی جوان از کیفش در میآورد.
هفت سال بعد، کارخانهی صنعتی اسپیلبرگ در حال کار با ۱۰۰ درصد قوایش بود. «مهاجمان صندوق گمشده» یک موفقیت تجاری دیگر محسوب میشد اما «ئی.تی. موجود فرازمینی» به عرش رفت. این اثر یکی از بهترین فیلمهای سینما پیرامون دوران کودکی است.
در اوایل دههی ۹۰، اسپیلبرگ سرانجام برای ساخت «فهرست شیندلر»، جایزهی اسکار بهترین کارگردانی را از آن خود کرد. اما پیروزی عامهپسند او در این دهه، «پارک ژوراسیک» بود که مانند یک دایناسور گرسنه، گیشهی تابستانی سینماها را در هم نوردید.
پس از حادثهی ۱۱ سپتامبر، فیلمهای اسپیلبرگ تیرهتر شدند. کمتر فیلمی به تاریکی «هوش مصنوعی» است. فیلمی که یک مطالعهی عمیقاً آزاردهنده در زمینهی همدلی و رها شدن است.
با توجه به اینکه «داستان وستساید» و «گروگانگیری ادگاردو مورتارا» همچنان در راهند، اسپیلبرگ ممکن است همچنان در فهرست بزرگان دهه باقی بماند. با توجه به وضعیت فعلی، «لینکلن» میتواند انتخاب وسوسهکنندهای باشد اما اخلاقیات در اقتباس شگفتانگیزی که اسپیلبرگ از کتاب رولد دال با نام «غول بزرگ مهربان داشته»، وضعیت والاتری دارد.
۱۵) انیس واردا
۱۹۵۰: اشارهی کوتاه (La Pointe Courte)
- محصول: ۱۹۵۵
- مدت زمان: ۸۶ دقیقه
- بازیگران: فیلیپ نواره، سیلویا مونفور، آندره لوبرانو و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
۱۹۶۰: کلئو از ۵ تا ۷ (Cléo from 5 to 7)
- محصول: ۱۹۶۲
- مدت زمان: ۹۰ دقیقه
- بازیگران: کورین مارشان، آنتوان بورسیه، ژان لوک گدار و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۹ از ۱۰
۱۹۷۰: داگرئوتیپها (Daguerréotypes)
- محصول: ۱۹۷۵
- مدت زمان: ۷۸ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۶ از ۱۰
۱۹۸۰: خانهبهدوش (Vagabond)
- محصول: ۱۹۸۵
- مدت زمان: ۱۰۵ دقیقه
- بازیگران: ساندرین بونر، یولاند مورئو، ماشا مریل و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۱۹۹۰: ژاکوی نانتی (Jacquot de Nantes)
- محصول: ۱۹۹۱
- مدت زمان: ۱۱۸ دقیقه
- بازیگران: فیلیپ مارون، ژاک دمی، لوران مونیه و…
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۲۰۰۰: خوشهچینان و من (The Gleaners and I)
- محصول: ۲۰۰۰
- مدت زمان: ۸۲ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۷ از ۱۰
۲۰۱۰: چهرهها، روستاها (Faces Places)
- محصول: ۲۰۱۷
- مدت زمان: ۸۹ دقیقه
- امتیاز کاربران IMDb به فیلم: ۷/۸ از ۱۰
«چهرهها، روستاها» که در نظرسنجی Sight & Sound به عنوان ششمین فیلم برتر ۲۰۱۷ انتخاب شد، پایان یک حرفهی بیسابقه بهطول هفت دهه و بهنوعی، شروع مجدد آن است. در حالی که به نظر میرسد فیلم مستند خویشنگارانهی «سواحل انیس»، تمرکز خود را بر ۶ دهه فعالیت سینمایی واردا میگذاشت، فیلم «چهرهها، روستاها» به تحقیقات تخیلی جادویی خود در مورد افراد در مکانها بازگشت.
همه چیز از اولین فیلم تلفیقی مستند/داستانی او، «اشارهی کوتاه» شروع شد که تاثیرش بر موج نوی فرانسه قابل چشمپوشی نیست. واردا از «ست» جایی که جنگ را گذرانده بود، در «کلئو از ۵ تا ۷» با مدی که یک دوران را تعریف کند و قهرمان فمینیستی زنش، به پاریس برگشت.
«داگرئوتیپها» که در خیابان واردا فیلمبرداری شده، فیلم رسمی منطقهی ۱۴ پاریس است. در حالی که «خانهبهدوش» که پس از سرگردانی واردا در خارج از کشور ساخته شده، انتقادی تند بر نومحافظهکاری در مناطق روستایی فرانسه است.
فیلک «ژاکوی نانتی» که در عین صمیمیت، ضدنوستالژیک است، بهترین کادوییست که یک فیلمساز به دیگری داده است. واردا در این فیلم کودکی همسرش ژاک دمی را تجسم میکند. واردا که شیفتهی چیزهای بصری بود، اولین فیلمساز بزرگی بود که فیلمسازی دیجیتال را بپذیرفت و در «خوشهچینان و من»، هزارهی جدید را با تقابل پیشرفتهای تکنولوژیک و بحرانهای اجتماعی شروع کرد تا جای پای خود را به عنوان یکی از تعیینکنندهترین فیلمسازان نیمهی دوم قرن ۲۰ محکم کند.
منبع: BFI
استنلی کوبریک رو میشه گرزیده کار ترین و متفاوت ترین کارگردان تاریخ دونست البته برگمان هم طعنه خوبی به بدنه سینما میزنه