۱۵ بازی پلی‌استیشن ۱ که دهه‌ی ۹۰ میلادی را شکل دادند
کنسول‌های پلی‌استیشن سونی در طول سال‌ها به یکی از محبوب‌ترین سخت‌افزار‌های بازی‌های ویدیویی تبدیل شده‌اند. سونی در رقابت با شرکت‌هایی مانند نینتندو (Nintendo)، سگا (Sega) و ایکس‌باکس (Xbox)، سال‌هاست که جایگاه ثابتی در میان غول‌های بازی‌سازی داشته است. قدرت و ماندگاری پلی‌استیشن از افزایش محبوبیت سریع و زیادی در اواخر دهه‌ی 1990 سرچشمه گرفت و کنسول پلی‌استیشن 1 میزبان موجی از آثار کلاسیک نوآورانه بود.
این کنسول با در آغوش گرفتن کامل فرم سی‌دی نوآوری بسیار زیادی انجام داد که این منجر به جهش‌های زیادی در بهبود جزئیات گرافیکی شد و به بازی‌های مختلف اجازه‌ی درخشش زیادی داد. زمانی که این کنسول در سال 1995 عرضه شد، در بخش‌های نرم‌افزاری اصلا کم نذاشت و بازی‌هایی برای آن عرضه شدند که به پایه و اساس کل ژانر‌ها تبدیل شدند. تاثیرگذاری بسیاری از بازی‌های عرضه‌شده در دهه‌ی ۹۰ به تعریف آن دوره از بازی و دوره‌های فراتر از آن انجامید. در این لیست تاثیرگذارترین بازی‌های پلی‌استیشن 1 در دهه‌ی 90 آمده است.
15. Gran Turismo
تهیه‌کننده: Sony / سازنده: Polyphony Digital
سال عرضه: 1997
بازی گرن توریسمو که در سال 1997 منتشر شد، اولین بازی موفق در سبک شبیه‌سازی مسابقه‌ای بود و با تمرکز بر واقع‌گرایی و استفاده از سخت‌افزار قدرتمند پلی‌استیشن 1، هم در سطح گرافیکی و هم در سطح گیم‌پلی جالب توجه بود. این بازی بر بسیاری از بازی‌های شبیه‌سازی مسابقه‌ای بعدی تاثیر گذاشته است و همچنان یک بازی عالی در صنعت بازی است. تحسین گسترده‌ی منتقدان از این بازی محبوبیت آن را در سال‌های پایانی دهه‌ی 90 حتی بیشتر از قبل کرد. این مجموعه بازی مسابقه‌ای از آن زمان به یک پرچم‌دار برای پلی‌استیشن تبدیل شده است که نتیجه‌ی آن جدیدترین نسخه یعنی بازی گرن توریسمو 7 است که در سال 2022 منتشر و فیلم سینمایی گرن توریسمو نیز که در سال ۲۰۲۳ در سینماها اکران شد.
14. Metal Gear Solid
تهیه‌کننده: Konami / سازنده: Konami
سال عرضه: 1998
جایگاه منحصربه‌فرد بازی متال گیر سالید پس از انتشار اولین نسخه از آن در فرهنگ عامه در سال 1998 غیرقابل انکار بوده است. این مجموعه بازی اکشن مخفی‌کاری با هر نسخه کیفیتی عالی از خود نشان داده است، اما اولین نسخه‌ی آن در پلی‌استیشن 1 در میان آثار کلاسیک باقی مانده است. رویکرد منحصربه‌فرد هیدئو کوجیما (Hideo Kojima) کارگردان این سری به روایت بازی، میراث او را در همان اوایل انتشار تثبیت کرد. از خواندن کارت‌های حافظه توسط سایکو منتیس و ارتباطات داستانی جذاب گرفته تا تاریخ جهانی و سیاست‌های ایالات متحده، این بازی بازیکنان را در سطح عمیق‌تری درگیر خود کرد. مبارزات جذاب با باس‌های به یاد ماندنی و دشمنانی مجهز به هوش مصنوعی بالا برای آن زمان، یک تجربه‌ی روان گیم‌پلی را ارائه کرد و آن به راحتی این بازی را بالاتر از نسخه‌های قبلی متال گیر قرار داد.
13. Diablo
تهیه‌کننده: Blizzard Entertainment / سازنده: Blizzard North
سال عرضه: 1996
در حالی که نسخه‌های اخیر دیابلو ممکن است بیشتر برای طرفداران شناخته شده باشد، اما هنوز نمی‌توان تاثیر سبک منحصربه‌فرد نقش‌آفرینی دانجن کرالر نسخه پلی‌استیشن 1 را انکار کرد. بازیکنان یک شخصیت قابل ارتقا را کنترل می‌کردند و در یک سری سیاه‌چاله‌هایی که به صورت رویه‌ای ایجاد شده بودند، حرکت می‌کردند تا وارد جهنم شوند و با شیطان اصلی روبرو شوند. دیابلو چندین بازی را در مجموعه‌ی خود مورد الهام قرار داد و به عنوان یک اثر الهام‌بخش برای بازی‌هایی مانند دارک سولز (Dark Souls) یا سایر آثار دانجن کرالر که بعد از آن عرضه شدند، عمل کرد.
12. Twisted Metal
تهیه‌کننده: Sony / سازنده: SingleTrac
سال عرضه: 1995
بازی‌هایی جدیدی که در دهه‌ی 90 منتشر می‌شدند تقریبا همگی ویژگی‌های مشابهی داشتند که بیشتر بر پرخاشگری و خشونت متمرکز بود. هیچ بازی‌ای در دهه‌ی 90، چه در پلی‌استیشن و چه کنسول‌های دیگر، این نگرش را بیشتر از بازی توئیستد متال، یک بازی مبارزه‌ای ماشینی با محوریت مسابقات قهرمانی‌ای که در نسخه‌ی تاریکی از آینده‌ی لس آنجلس اتفاق می‌افتد، نشان نداد. بازیکنان کنترل رانندگانی مانند Sweet Tooth معروف را در دست می‌گرفتند و با وسایل نقلیه‌ی تغییر شکل یافته‌ی مختلفی در بخش‌های تخریب‌پذیری از شهر رانندگی کردند. بازی اول دارای حالت داستانی و حالت دوئل بود که به بازیکنان این امکان را می‌داد تا در مسابقات رودرروی جذابی، به رقابت بپردازند. محبوبیت سری بازی توئیستد متال اخیرا به لطف سریال لایو اکشن آن نیز افزایش یافته است.
11. Spyro the Dragon
تهیه‌کننده: Sony / سازنده: Insomniac Games
سال عرضه: 1998
در حالی که سونی با بازی پلتفرمر سه‌بعدی کرش بندیکوت در پلی‌استیشن به موفقیت زیادی دست یافت، اما هنوز شک و تردید‌هایی وجود داشت که این اثر بتواند با بازی‌هایی مانند سوپر ماریو 6 (Super Mario ۶۴) رقابت کند. سپس بازی Spyro the Dragon از استودیوی اینسامنیاک گیمز (Insomniac Games) منتشر شد؛ استودیویی که بعدها با سری بازی‌هایی مانند رچت اند کلنک و بازی‌های اسپایدرمن (Marvel’s Spider-Man) به موفقیت بزرگی دست یافت. بازی Spyro the Dragon بازیکنان را وارد یک جهان باز می‌کرد که بازیکن می‌توانست آن‌ها را در بخش‌ها و جهت‌هایی که خودش انتخاب می‌کرد کاوش کند. زمانی که اسپایرو برای ر‌هایی پادشاهی اژد‌ها از شر Gnasty Gnorc مبارزه می‌کرد، عناصر کاوش در مرکز بازی قرار داشتند. این بازی موفقیت بزرگی بود و باعث انتشار مجموعه‌ای از دنباله‌ها شد که بازسازی سه نسخه اول آن در قالب یک مجموعه نیز در سال ۲۰۱۸ به کنسول‌های مدرن آمد.
10. Silent Hill
تهیه‌کننده: Konami / سازنده: Team Silent
سال عرضه: 1999
در حالی که بازی سایلنت هیل درست قبل از شروع قرن عرضه شد، اما هنوز هم به عنوان یکی از خلاقانه‌ترین بازی‌های پلی‌استیشن شناخته می‌شود. بازی رزیدنت اویل (Resident Evil) اکشن را به عمارت اسپنسر (Spencer) محدود کرد، اما بازیکنان سایلنت هیل کل این شهر وحشتناک را برای کاوش در دست خود داشتند. هرکسی که وارد سایلنت هیل می‌شود باید با وحشت‌های روانی و همچنین هیولا‌های وحشتناک دست و پنجه نرم کند. این تنش با نیاز به چراغ قوه‌ی پروتاگونیست داستان یعنی هری میسون (Harry Mason) که اغلب تنها منبع نور در دنیای مه آلود کابوس‌ها بود، تقویت می‌شد. سایلنت هیل هرگز دست از ترساندن طرفداران برنداشت و کمک بسیاری کرد تا ژانر ترس و بقا به آنچه که امروز است تبدیل شود.
9. Driver
تهیه‌کننده: GT Interactive / سازنده: Reflections Interactive
سال عرضه: 1999
اگر بازیکنان می‌توانستند مرحله‌ی آموزشی اعصاب خوردکن این بازی را پشت سر بگذارند، با یک بازی شبیه‌ساز مسابقه‌ای بدلکاری و تعقیب پلیسی استثنایی که می‌توانست در حد دیگر ستارگان ماشینی آن دوران باشد، آشنا می‌شدند. در این بازی بازیکنان به عنوان یک افسر مخفی پشت فرمان می‌رفتند و این فرصت را داشتند که در چهار شهر مختلف واقعی رانندگی کنند و در عین حال شیرین کاری‌های جذابی را انجام دهند. این بازی به خاطر مضامین اکشن اغراق آمیز دهه‌ی 90 و سختی یادگیری، نماینده‌ی آثار مشابه این دهه است. مرحله‌ی آموزش اولیه به طور گسترده به عنوان یکی از سخت‌ترین بخش‌های همه‌ی بازی‌های دهه‌ی 90 در نظر گرفته می‌شود که گواهی بر برخی از مشکلاتی است که حتی توسعه‌دهندگان با آن مواجه بودند و بسیاری از بازیکنان را از لذت بردن از زیبایی‌های بازی درایور باز داشت.
8. Crash Bandicoot
تهیه‌کننده: Sony / سازنده: Naughty Dog
سال عرضه: 1996
بازی کرش بندیکوت اولین موفقیت بزرگ استودیوی ناتی داگ (Naughty Dog) در پلی‌استیشن بود. پلتفرمرهای دوبعدی در دهه‌های 80 و 90 یک فرمول آزمایش‌شده و موفقیت آمیز بودند، اما این بازی ثابت کرد که پلتفرمر سه‌بعدی در بازی‌های ویدیویی چه معنایی می‌تواند داشته باشد. این بازی و دنباله‌های آن یک مسیر عالی برای تمام سری بازی‌های پلتفرمر در آینده ایجاد کردند و یک نماد خوب برای پلی‌استیشن تبدیل شدند. لیست آثار موفق پلی‌استیشن از آن زمان بسیار گسترش یافته است، اما کرش همیشه جایگاه ویژه‌ای در قلب بازیکنان داشته است. در حالی که ارتباط کرش در دهه 2000 با بازیکنان کاهش یافت اما این سری به لطف انتشار Crash Bandicoot 4: It’s About Time دوباره احیا شده است.
7. Tony Hawk’s Pro Skater
تهیه‌کننده: Activision / سازنده: Neversoft
سال عرضه: 1999
محبوبیت بازی‌های اسکیت‌برد مدرن مدیون انتشار این بازی سال 1999 برای پلی‌استیشن هستند که موفقیت هنری و تجاری زیادی کسب کرد. در آن زمان، تونی هاوک (Tony Hawk) یکی از محبوب‌ترین نمادهای آثار ورزشی بود و ترکیب این قضیه با محبوبیت پلی‌استیشن ۱ باعث موفقیت زیادی شد. این بازی باعث ایجاد بازی‌های اسکیت مدرن مانند بازی Skate شد و محبوبیت آن در طول سال‌ها ادامه یافته است. بازسازی‌های منتشر شده مانند Tony Hawk’s Pro Skater 1+2 به نسل جدید بازیکنان اجازه داد تا این اثر کلاسیک پلی‌استیشن را تجربه کرده و از آن قدردانی کنند.
6. Castlevania: Symphony Of The Night
تهیه‌کننده: Konami / سازنده: Konami
سال عرضه: 1997
سمفونی شب که به عقیده بسیاری بهترین نسخه از بازی‌های کسلوانیا است، نقطه عطفی برای ژانر مترویدوانیا بود. سبک مترویدوانیا همانطور که اسمش نشان می‌دهد، از ترکیب بازی متروید (Metroid) و بازی‌های کسلوانیا ساخته شد. در میان آن‌ها، بازی سمفونی شب به محبوب‌ترین اثر این سبک تبدیل شد. تغییر شخصیت اصلی از یکی از اعضای خانواده‌ی بلمونت (Belmont) به آلوکارد (Alucard)، پسر دراکولا، بلافاصله به این بازی هویت مخصوص خود را داد. قدرت‌های جدید آلوکارد، نبرد و اکتشاف سری بازی کسلوانیا را بسیار گسترش داد و باعث شد که این بازی با جلوه‌های بصری و انیمیشن‌های دوبعدی خیره‌کننده، به یک موفقیت بزرگ تبدیل شود.
5. Resident Evil
تهیه‌کننده: Capcom / سازنده: Capcom
سال عرضه: 1996
سری بازی رزیدنت اویل، یکی از سودآورترین مجموعه بازی‌ها برای کپ‌کام (Capcom)، با اولین نسخه خود در سال 1996 به دنیای بازی‌های ویدیویی پا گذاشت. شروع ژانر ترس و بقا، زوایای ثابت دوربین، گزینه‌های حرکتی محدود و مدیریت منابع دائما بازیکن را تحت استرس قرار می‌داد. از این بازی بلافاصله دنباله‌هایی ساخته شد. این بازی حتی یک نسخه بازسازی شده در کنسول گیم‌کیوب در سال 2002 داشت و همچنین یک نسخه‌ی اچ‌دی از آن بازسازی در سال 2014 نیز منتشر شد. شخصیت‌های کلاسیک مانند کریس (Chris)، جیل (Jill) و وسکر (Wesker) ورود بسیار خوبی با این نسخه داشتند و اتمسفر وهم‌آور عمارت اسپنسر تاثیر زیادی را برای سال‌ها روی بازیکنان گذاشت.
4. Xenogears
تهیه‌کننده: Square Enix / سازنده: Square Enix
سال عرضه: 1998
نقش‌آفرینی‌های نوبتی از جمله Xenogears در دهه‌ی ۹۰ فراوان بودند. اولین نسخه از این سری بازی که در سال 1998 منتشر شد، در اصل یک کانسپت آرت برای فاینال فانتزی 7 (Final Fantasy VII) بود، اما در نهایت به یک آی‌پی جدید با تمرکز بر موضوعات مذهبی و روانشناسی یونگ تبدیل شد. استودیوی اسکوئرسافت در آن زمان بازی‌های موفق متعددی داشت، اما رشد آهسته‌ی Xenogears باعث ایجاد پایگاهی از طرفداران شد که برای چندین نسخه است که همچنان رو به رشد باقی مانده است. شخصیت‌هایی از این سری حتی در کراس‌اوور‌هایی مانند Super Smash Brothers نیز به چشم می‌خوردند و این ثابت می‌کرد که این سری چقدر پیشرفت کرده است.
3. Tekken 3
تهیه‌کننده: Namco / سازنده: Namco
سال عرضه: 1997
در حالی که Virtua Fighter پدربزرگ بازی‌های مبارزه‌ای سه‌بعدی است، اما سری بازی تکن (Tekken) پادشاه بلامنازع این سبک است و این واقعیتی است که با انتشار تکن 3 در سال 1997 نشان داده شد. این بازی با معرفی شخصیت‌های جدید، مکانیک‌های اصلاح‌شده‌ی مبارزه و برخی از بهترین مدل‌های سه‌بعدی زمان خود، این رقابت را به نفع خود به پایان رساند. بسیاری از بازی‌های مبارزه‌ای در آن زمان روی کنسول‌های متعدد منتشر می‌شدند، اما سری تکن به طور انحصاری برای پلی‌استیشن برای دهه‌ی 90 و اوایل دهه‌ی 2000 منتشر شد که بخشی از آن به دلیل موفقیت نسخه سوم بود. این بازی که به‌خوبی برای سخت‌افزار پلی‌استیشن 1 ساخته شده بود، تقریبا بی‌نقص عمل کرد و گیم‌پلی بسیار روانی را ارائه کرد.
2. Tomb Raider
تهیه‌کننده: Eidos Interactive / سازنده: Core Design
سال عرضه: 1996
این بازی در سال ۱۹۹۶ استانداردهای جدیدی را برای آثار کاوش محور سه‌بعدی ایجاد کرد و همچنین لارا کرافت (Lara Croft) به عنوان یکی از نمادهای پلی‌استیشن معرفی شد. با افزایش امکانات سخت‌افزاری سونی، تمرکز بازی توم ریدر بر محیط‌های پویا و حل معما، تجربه‌ای تازه را برای طرفداران پلی‌استیشن 1 فراهم کرد. این بازی که مورد تحسین منتقدان قرار گرفت، باعث ایجاد دنباله‌ها و اسپین‌آف‌های متعددی شد که همگی از جذابیت کاریزماتیک لارا کرافت به عنوان پروتاگونیست داستان استفاده می‌کنند. در حالی که این سری بازی در نهایت روی ایکس‌باکس و رایانه‌های شخصی نیز عرضه شد، اما شروع آن روی پلی‌استیشن 1 بود.
1. Final Fantasy VII
تهیه‌کننده: Square Enix / سازنده: Square Enix
سال عرضه: 1997
بازی فاینال فانتزی 7 نیاز به معرفی ندارد و نه تنها این اثر تاثیرگذارترین بازی پلی‌استیشن 1 بود، بلکه طیف گسترده‌ای از بازیکنان در سراسر جهان آن را دوست داشتند. البته سری بازی فاینال فانتزی از قبل نیز جذابیتی بین‌المللی در خارج از ژاپن داشت، اما انتشار نسخه هفتم در سال 1997 این سری را به اوج کاملا متفاوتی رساند. شخصیت‌های نمادینی مانند تیفا (Tifa)، کلاود (Cloud) و سفیروث (Sephiroth) اکنون بخشی اصلی از تاریخ بازی هستند و به دلیل طراحی‌های پر زرق و برق و داستان‌های پیچیده‌شان مورد علاقه‌ی بسیاری از بازیکنان هستند. با انتشار بازسازی این اثر، معلوم شد که جذابیت این بازی غیرقابل انکار است و این ثابت می‌کند که این اثر کلاسیک هنوز هم قدیمی نشده است.
منبع: CBR
