۱۳ کتاب مورد علاقه تیموتی شالامی؛ از «ابله» داستایوفسکی تا «۱۹۸۴» اورول
تیموتی شالامی به‌عنوان یکی از استعدادهای بازیگری برجسته‌ی نسل خود شناخته می‌شود و تحسین منتقدان و توجه جهانی را برای بازی در فیلم‌هایی مانند «مرا به نام خودت صدا بزن» (Call Me by Your Name) به خود جلب کرده است. شالامی پس از همکاری با فیلمسازان مشهوری مانند کریستوفر نولان و گرتا گرویگ به یک پدیده تبدیل شد. بازی او در فیلم‌های اقتباسی چون «زنان کوچک» و «تلماسه» بهانه‌ای شد تا نگاهی به ۱۳ کتاب مورد علاقه‌ی او بیاندازیم.
تیموتی شالامی کارنامه‌ی حرفه‌ای موفقی دارد که دیگر بازیگران هم سن و سال او فقط می‌توانند رویای آن را داشته باشند، اما او دائما چشم‌انداز زندگی حرفه‌ای‌اش را به سمت افق‌های جدیدی سوق می‌دهد. اکنون، او قرار است در یک موزیکال کاملا جدید با عنوان «وانکا» (Wonka) بازی کند که داستان منحصربه‌فرد و سال‌های شکل‌گیری شخصیت نمادین کتاب «چارلی و کارخانه‌ی شکلات» نوشته‌ی رولد دال یعنی ویلی وانکا را بررسی می‌کند.
تیموتی شالامی در مصاحبه‌ای درباره‌ی این پروژه از این فرصت قدردانی کرد و معتقد بود که بازی در فیلمی که از نظر روانی کمتر تحت فشار قرارش دهد، دلپذیر است. او گفت: «این فیلم قرار نیست بخش تاریک زندگی کسی را بیرون بکشد، بلکه تایید و تحسین کامل نبودن و کنار آمدن با آن بخش عجیب و غیرعادی وجودی هر کسی است که کاملا با آن کنار نیامده.»
علاوه بر «وانکا»، شالامی همچنین در بخش دوم فیلم اقتباسی دنی ویلنوو از شاهکار علمی-تخیلی حماسی فرانک هربرت نیز بازی خواهد کرد. شالامی درباره‌ی این فیلم گفت: « تلماسه (Dune) 60 سال پیش نوشته شده است، اما مضامین آن امروز پابرجاست. هشداری در برابر استثمار محیط زیست، هشداری در برابر استعمار، هشداری علیه فناوری.»
اگرچه تیموتی شالامی بارها در مورد عشق خود به احساسات هنری و خیالی هربرت صحبت کرده است، اما «تلماسه» در مجموعه کتاب‌های مورد علاقه‌ی این بازیگر نام برده نشده است. در عوض، او دستاوردهای ادبی مهم دیگری را از پیشگامان افسانه‌ای ادبیات جهان مانند جورج اورول و فئودور داستایوفسکی ذکر کرد.
۱. جنایت و مکافات (Crime and Punishment)
- نویسنده: فئودور داستایوسکی
- محصول: ۱۸۶۶
اولین کتاب مورد علاقه‌ی تیموتی شالامی «جنایت و مکافات» رمانی نوشته‌ی فئودور داستایوفسکی نویسنده‌ی روسی است. این داستان اولین بار در مجله‌ی ادبی «پیام‌رسان روسی» (The Russian Messenger) به صورت ماهانه در دوازده بخش و در سال ۱۸۶۶، و بعدها در یک جلد منتشر شد. این دومین رمان بلند داستایوفسکی پس از بازگشت او از ده سال تبعید در سیبری است. «جنایت و مکافات» را اولین رمان بزرگ دوران پختگی او می‌دانند. از این رمان اغلب به عنوان یکی از دستاوردهای مهم در ادبیات جهان یاد می‌شود.
۲. کم‌عمق‌ها (The Shallows)
- نویسنده: نیکلاس کار
- محصول: ۲۰۱۰
کتاب «کم‌عمق‌ها؛ اینترنت با مغز ما چه می‌کند» (The Shallows: What the Internet Is Doing to Our Brains)، در بریتانیا با نام «کم‌عمق‌ها؛ چگونه اینترنت نحوه‌ی تفکر، مطالعه و حافظه‌ی ما را تغییر می‌دهد» (The Shallows: How the Internet Is Changing the Way We Think, Read and Remember) کتابی است که در سال ۲۰۱۰ توسط روزنامه‌نگار آمریکایی، نیکلاس جی کار، نوشته شده است.
این کتاب موضوع مقاله‌ای با عنوان «آیا گوگل ما را احمق می‌سازد؟» را که در سال ۲۰۰۸ در آتلانتیک مطرح شده بود گسترش می‌دهد و تاثیرات اینترنت بر مغز را بررسی می‌کند. این کتاب ادعا می‌کند که تحقیقات نشان می‌دهد «مطالعه‌ی آنلاین» درک کمتری نسبت به خواندن یک صفحه‌ی چاپی به خواننده می‌دهد. کتاب «کم‌عمق‌ها» فینالیست جایزه‌ی پولیتزر ادبیات غیرداستانی عمومی در سال ۲۰۱۱ شد.
۳. یادداشت‌های زیرزمینی (Notes from the Underground)
- نویسنده: فئودور داستایوفسکی
- محصول: ۱۸۶۴
کتاب «یادداشت‌های زیرزمینی» رمانی است که در سال ۱۸۶۴ توسط فئودور داستایوفسکی نوشته شد و بسیاری آن را یکی از اولین رمان‌های اگزیستانسیالیستی می‌دانند. این رمان گزیده‌ای از خاطرات پرحاشیه‌ی یک راوی تلخ، منزوی و بی‌نام (که معمولا توسط منتقدان به عنوان مرد زیرزمینی یاد می‌شود) را روایت می‌کند که در واقع یک کارمند دولتی بازنشسته‌ی ساکن سن پترزبورگ است.
بخش اول داستان به صورت مونولوگ از طریق دفتر خاطرات مرد زیرزمینی روایت می‌شود و به فلسفه‌ی معاصر روسیه، به‌ویژه رمان «چه باید کرد؟» نیکولای چرنیشفسکی حمله می‌کند. بخش دوم کتاب به نام «آپروپوس برف خیس» به شرح وقایعی می‌پردازد که ظاهرا مرد زیرزمینی را که در داستان نقش اول شخص، راوی غیرقابل اعتماد و ضدقهرمان دارد از بین می‌برد و دوباره شکل می‌دهد.
۴. همه‌چیز نصیب برنده‌ها است (Winners Take All)
- نویسنده: آناند جیریداراس
- محصول: ۲۰۱۸
کتاب «همه‌چیز نصیب برنده‌ها است؛ مجموعه نخبگان تغییردهنده‌ی جهان» (Winners Take All: The Elite Charade of Changing the World) یک کتاب غیرداستانی است که توسط نویسنده‌ی آمریکایی آناند جیریداراداس در سال ۲۰۱۸ نوشته شده. این سومین کتاب او است که در فهرست پرفروش‌ترین‌های نیویورک تایمز قرار گرفت. موضوع کتاب درباره‌ی تلاش ظاهری ثروتمندان و قدرتمندان برای برقراری نظم و عدالت و برابری است آن هم در حالی که در واقع نمی‌خواهند این اتفاق بیافتد و از شرایط برتری‌شان به هر نحوی سود می‌برند.
۵. ابله (The Idiot)
- نویسنده: فئودور داستایوفسکی
- محصول: ۱۸۶۹
«ابله» رمانی دیگر از مجموعه آثار مورد علاقه‌ی تیموتی شالامی نوشته‌ی فئودور داستایوفسکی نویسنده‌ی روسی قرن نوزدهم است. این داستان هم مانند «جنایت و مکافات» اولین بار به صورت سریالی در مجله‌ی «پیام‌رسان روسی» در سال‌های ۱۸۶۸-۱۸۶۹ منتشر شد.
نام کتاب اشاره‌ای کنایه‌آمیز به شخصیت محوری رمان، شاهزاده لئو نیکولایویچ میشکین دارد، مرد جوانی که خوبی، سادگی و بی‌مکر بودنش باعث می‌شود بسیاری از شخصیت‌های دیگری که با آن‌ها روبرو می‌شود به اشتباه تصور کنند که او فاقد هوش و بینش است. داستایوفسکی بسیار سعی دارد که در شخصیت شاهزاده میشکین «مرد مثبت و خوب» را به تصویر بکشد. این رمان به بررسی پیامدهای قرار گرفتن چنین شخصیت منحصربه‌فردی در مرکز درگیری‌ها، امیال، احساسات و خودخواهی‌ها می‌پردازد.
۶. ۱۹۸۴ (۱۹۸۴)
- نویسنده: جورج اورول
- محصول: ۱۹۴۹
رمان «نوزده هشتاد و چهار» (۱۹۸۴) یک رمان علمی-تخیلی اجتماعی دیستوپیایی و داستان هشداردهنده نوشته‌ی جورج اورول نویسنده‌ی انگلیسی است. این کتاب در ۸ ژوئن ۱۹۴۹ به عنوان نهمین و آخرین کتاب اورول که در زمان حیات او تکمیل شده بود منتشر شد. کتاب از نظر موضوعی، بر پیامدهای تمامیت‌خواهی، نظارت توده‌ای و گروه‌بندی سرکوبگرانه‌ی مردم و رفتارهای درون جامعه تمرکز دارد. اورول برای نوشتن کتابش و به تصویر درآوردن حکومت توتالیتر از روسیه‌ی استالینیستی و آلمان نازی الگوبرداری کرد. به طور کل، این رمان به بررسی نقش حقیقت در سیاست و روش‌های دستکاری آن می‌پردازد.
۷. زنان کوچک (Little Women)
- نویسنده: لوییزا می الکات
- محصول: ۱۸۶۸
«زنان کوچک» رمانی نوشته‌ی لوییزا می الکات (۱۸۳۲–۱۸۸۸) نویسنده‌ی آمریکایی است. جای تعجبی ندارد که تیموتی شالامی به این کتاب علاقه داشته باشد، چرا که خودس در اقتباسی جذاب از این کتاب به کارگردانی گرتا گرویگ بازی کرده است. این کتاب که در ابتدا در دو جلد و در سال‌های ۱۸۶۸ و ۱۸۶۹ منتشر شده بود، داستان زندگی چهار خواهر از خانواده‌ی مارچ به نام‌های مگ، جو، بث و امی را دنبال می‌کند و گذر آن‌ها از کودکی به دوران بزرگسالی و بلوغ را شرح می‌دهد. این رمان اتوبیوگرافیک یا نیمه اتوبیوگرافیک بر اساس زندگی نویسنده و سه خواهرش نوشته شده است.
۸. برادران کارامازوف (The Brothers Karamazov)
- نویسنده: فئودور داستایوفسکی
- محصول: ۱۸۸۰
«برادران کارامازوف»، آخرین رمان فئودور داستایوفسکی است. داستایوفسکی نزدیک به دو سال را صرف نوشتن این کتاب کرد که باز هم به صورت سریالی در «پیام‌رسان روسیه» از ژانویه‌ی ۱۸۷۹ تا نوامبر ۱۸۸۰ منتشر شد. داستایوفسکی کمتر از چهار ماه پس از انتشار این کتاب درگذشت.
«برادران کارامازوف» که در روسیه‌ی قرن نوزدهم می‌گذرد، رمانی فلسفی و پرشور است که سوالاتی عمیق درباره‌ی خدا، اراده‌ی آزاد و اخلاق مطرح می‌کند. این یک درام الهیاتی است که به مسائلی چون ایمان، شک و عقل در چارچوب یک روسیه‌ی مدرن می‌پردازد، با طرحی که حول موضوع پدرکشی می‌چرخد. داستایوفسکی بخش اعظم رمان را در استارایا روسا، شهری که الهام‌بخش طرح اصلی داستان بود، نوشت. این کتاب به عنوان یکی از برترین دستاوردهای ادبیات جهان شناخته می‌شود.
۹. مزایای منزوی بودن (The Perks of Being a Wallflower)
- نویسنده: استیون چباسکی
- محصول: ۱۹۹۹
«مزایای منزوی بودن» رمانی درباره‌ی بلوغ نوشته‌ی استفان چباسکی نویسنده‌ی آمریکایی است که اولین بار در ۱ فوریه ۱۹۹۹ منتشر شد. داستان این رمان در اوایل دهه‌ی ۱۹۹۰ اتفاق می‌افتد و چارلی، کودکی درون‌گرا و تیزبین را در سال اول دبیرستان در حومه‌ی پیتسبرگ دنبال می‌کند. این رمان به جزئیات سبک تفکر غیرمتعارف چارلی می‌پردازد. او بین دنیای نوجوانی و بزرگسالی حرکت می‌کند و در تلاش است پاسخی برای پرسش‌های تکان‌دهنده‌ای که از تعاملات او با دوستان و خانواده‌اش برانگیخته می‌شود، پیدا کند.
۱۰. انجیل بخش ۱ (Chronicles – Vol. 1)
- نویسنده: باب دیلن
- محصول: ۲۰۰۴
«انجیل بخش ۱» کتاب خاطرات باب دیلن موسیقیدان آمریکایی است و در ۵ اکتبر ۲۰۰۴ توسط منتشر شد. این کتاب ۳۰۴ صفحه‌ای شامل سه نقطه‌ی منتخب از دوران حرفه‌ای دیلن است؛ سال‌های ۱۹۶۱، ۱۹۷۰ و ۱۹۸۹، زمانی که او به ترتیب در حال نوشتن و ضبط ترانه‌های «باب دیلن» (Bob Dylan)، «صبح جدید» (New Morning) و «اوه رحمت» (Oh Mercy) بود. «انجیل» ظاهرا اولین قسمت از یک مجموعه‌ی برنامه‌ریزی شده‌ی ۳ جلدی است.
این کتاب ۱۹ هفته در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های غیرداستانی نیویورک تایمز قرار گرفت. «انجیل؛ بخش ۱» یکی از پنج نامزد نهایی جایزه‌ی حلقه‌ی ملی منتقدان کتاب در بخش بیوگرافی/زندگی‌نامه سال ۲۰۰۴ بود.
۱۱. کتاب بی‌قراری (The Book of Disquiet)
- نویسنده: فرناندو پسوا
- محصول: ۱۹۸۲
«کتاب بی‌قراری» اثری از نویسنده‌ی پرتغالی فرناندو پسوا (۱۸۸۸-۱۹۳۵) است. «کتاب بی‌قراری» که پس از مرگ نویسنده منتشر شد، پروژه‌ای به بلندای عمر او است که ویرایش نشده باقی ماند و پسوا آن را «زندگی‌نامه‌ای بدون واقعیت» معرفی کرده است.
این مجموعه‌ی منحصربه‌فرد از پاراگراف‌های کوتاه و قصیده‌ای که برای اولین بار حدود پنجاه سال پس از مرگ او منتشر شد، شامل «زندگی‌نامه‌ی» برناردو سوارس، یکی از شخصیت‌های جایگزین پسوا است. با وجود بخشی از دفتر خاطرات شخصی، بخشی شعر منثور، بخشی روایت توصیفی، این کتاب یکی از بزرگترین آثار قرن بیستم است.
۱۲. چشمانشان خدا را تماشا می‌کرد (Their Eyes Were Watching God)
- نویسنده: زورا نیل هرستون
- محصول: ۱۹۳۷
«چشمانشان خدا را تماشا می‌کرد» رمانی نوشته‌ی زورا نیل هرستون نویسنده‌ی آمریکایی است که در سال ۱۹۳۷ منتشر شد. این اثر کلاسیک رنسانس هارلم (جنبش ادبی سیاه‌پوستان) و شناخته‌شده‌ترین اثر هرستون در نظر گرفته می‌شود. این رمان شخصیتی به نام جینی کرافورد را دنبال می‌کند که از یک دختر نوجوان پرجنب‌و‌جوش، اما مظلوم و ساکت به زنی تبدیل می‌شود که انگشتش را روی ماشه‌ی سرنوشت خود قرار می‌دهد.
داستان این رمان که در اوایل قرن بیستم در مرکز و جنوب فلوریدا می‌گذرد، در ابتدا با استقبال ضعیفی مواجه شد. از اواخر قرن بیستم، این کتاب بر ادبیات آفریقایی-آمریکایی و ادبیات زنان تاثیرگذار زیادی گذاشت. نیویورک تایمز کتاب « چشمانشان خدا را تماشا می‌کرد» را در فهرست ۱۰۰ رمان برتر انگلیسی زبان منتشر شده از سال ۱۹۲۳ در سال ۲۰۰۵ قرار داد.
۱۳. و سپس پایان خواهد آمد! (And Then the End Will Come!)
- نویسنده: براندون آندرس
- محصول: ۲۰۱۳
اکثر مردم، بالاخره یک روزی به آخرالزمان فکر کرده‌اند. کی قرار است این اتفاق بیافتد؟ قبل از بازگشت منجی موعود باید انتظار چه چیزهای دیوانه‌کننده‌ای داشته باشیم؟ آیا باید چند بال فرشته اجاره کنیم یا چنگ نواختن را بلد باشیم؟ اما چه می‌شود اگر در تمام این مدت سوالات اشتباه پرسیده باشیم؟ و اگر سوالی وجود داشت که می‌توانست تمام نظرات ما را زیر سوال ببرد چه می‌شد؟
در کتاب «و سپس پایان خواهد آمد!» نوشته‌ی نویسنده و معلمی به نام براندون آندرس، مستقیما به سخنان عیسی می‌پردازد تا سوالی کاملا متفاوت را مطرح کند. با ترکیب پیام‌های خنده‌دار، جذاب، و صمیمانه و با مهارت و به سادگی، شما بر موجی از احساسات سوار خواهید شد، زیرا آندرس پنج سوالی را مطرح می‌کند که هر پرسشگری که موضوع آخرالزمان برایش جالب باشد خواهد پرسید. «و سپس پایان خواهد آمد!» برای آن کسانی است که می‌خواهند دوباره به داستان و روایت بزرگتری که در آن زندگی می‌کنیم و نفس می‌کشیم وصل شود و می‌خواهد هدفی را که امروز برای آن زندگی می‌کنیم دوباره کشف کند. این کتاب یک زنگ بیداری است که هر فردی باید بشنود!
از این فهرست، مشخص است که تیموتی شالامی عمیقا تحت تاثیر آثار فئودور داستایوفسکی، رمان‌نویس روسی قرار گرفته است. ردپای تجربه‌های درخشان او در باب اگزیستانسیالیسم و مدرنیته را می‌توان در آثار بسیاری از نویسندگان معاصر یافت. در کنار آثار کلاسیک مهم مانند ۱۹۸۴ و زنان کوچک، شالامی همچنین به کتاب ۲۰۱۳ «و سپس پایان خواهد آمد!» اشاره کرد که به سوالات مرتبط در مورد فروپاشی تمدن بشری می‌پردازد، موضوعی که همچنان ما را آزار می‌دهد.
منبع: far out magazine
ایول شمام عاشق فئودور کبیر هستین
پس موفقیتت اتفاقی نیس .